Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2021/4942 E. , 2022/737 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/4942
Karar No:2022/737
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...Valiliği
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ...Kurumu
VEKİLİ : Av. ...
İSTEMİN KONUSU : ...İdare Mahkemesi'nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem : Kütahya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nce 02/10/2014 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kütahya Gediz 500 Kişilik Prefabrik Öğrenci Yurdu İkmal İnşaatı” ihalesine ilişkin olarak yapılan itirazen şikâyet başvurusu üzerine düzeltici işlem belirlenmesine dair Kamu İhale Kurulu’nun (Kurul) 03/02/2021 tarih ve 2021/UY.I-334 sayılı kararının iptali istemiyle açılan davada, işlemin iptaline yönelik .... İdare Mahkemesi'nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının Danıştay Onüçüncü Dairesi'nin 21/06/2021 tarih ve E:2021/2644, K:2021/2369 sayılı kararı ile bozulması ve davanın reddine karar verilmesi sonrasında Dairenin söz konusu kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda alınan Kurul'un 05/08/2021 tarih ve 2021/MK-317 sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; uyuşmazlık konusu ihalede, isteklilerden ...İnşaat Taahhüt Turizm İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi'nin (...İnşaat) teklifinin sınır değerin altında kaldığı ve anılan istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, ihaleyi gerçekleştiren idare tarafından açıklamasının uygun bulunduğu ve 07/11/2014 tarihli ihale komisyonu kararıyla ekonomik açıdan en avantajlı teklifin ...İnşaat, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifin ise ...İnşaat Gıda Nakliye Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin (...İnşaat) olarak belirlendiği; bunun üzerine ...İnşaat tarafından, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığından bahisle idareye şikâyet, reddi üzerine Kamu İhale Kurumu’na (Kurum) itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu, Kurul’un 24/12/2014 tarih ve 2014/UY.I-4109 sayılı kararıyla ihale üzerinde bırakılan istekliden yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi gerektiğinden bahisle düzeltici işlem belirlenmesine karar verildiği; anılan Kurul kararı gereğince ihaleyi gerçekleştiren idare tarafından ihale üzerinde bırakılan istekliden tekrar aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunduğu, ekonomik açıdan en avantajlı teklifin ...İnşaat, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifin ise HSC İnşaat olarak belirlendiği; bu karar üzerine ...İnşaat tarafından Kurum’a yapılan itirazen şikâyet başvurusu sonucu Kurul'un 01/04/2015 tarih ve 2015/UY.I-936 sayılı kararıyla, 'Sunulan proforma faturalar üzerinde yapılan incelemede, faturalar üzerinde bulunması gerekli olan “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin mevzuata bire bir uyumlu olarak hazırlanmadığı, bunun yerine “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkarılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” şeklinde bir ifade bulunduğu, ancak satış tespit tutanağı ya da deftere ilişkin tarih ve sayının bulunmadığı görüldüğünden, sunulan proforma faturaların kabul edilmesinin mevzuata aykırı olduğu” gerekçesiyle ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak ...İnşaat’ın belirlenmesine dair ihale komisyonu kararının iptal edilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerektiğinden bahisle düzeltici işlem belirlenmesine karar verildiği; ihaleyi gerçekleştiren idarece alınan 24/04/2015 tarih ve 3 sayılı düzeltici ihale komisyonu kararıyla, ...İnşaat tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasındaki eksikliğin bilgi eksikliği olduğuna karar verildiği, bilgi eksikliği olarak değerlendirilen söz konusu 4 adet proforma faturadaki meslek mensubuna ait beyanların tamamlanmasının istenildiği, anılan istekli tarafından söz konusu beyanlara ait belgelerin idareye gönderildiği, bilgi eksikliğinin giderilmesinden sonra alınan 07/05/2015 tarih ve 4 sayılı düzeltici ihale komisyonu kararında, 'ihale üzerinde bırakılan isteklinin sunmuş olduğu aşırı düşük teklif açıklamasındaki bilgi eksikliklerinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16.6.1’inci maddesinin (b) bendine uygun olarak tamamlatıldığı ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin tekrar ... İnşaat, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifin tekrar HSC İnşaat olarak belirlendiği' hususlarına yer verildiği; anılan ihale komisyonu kararı üzerine HSC İnşaat tarafından Kurum’a yeniden yapılan itirazen şikâyet başvurusunda, '01/04/2015 tarih ve 2015/UY.I-936 sayılı Kurul kararına göre ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği, ancak idare tarafından Kurul kararının hatalı uygulandığı'nın ileri sürüldüğü, Kurul’un 17/06/2015 tarih ve 2015/UY.IV-1716 sayılı kararıyla da “başvurunun süre yönünden reddine' karar verildiği, bu Kurul kararının iptali istemiyle açılan davada, davanın reddine yönelik .... İdare Mahkemesi’nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının davacı tarafından temyizi üzerine Dairemizin 27/10/2020 tarih ve E:2015/6524, K:2020/2816 sayılı kararıyla, “başvurunun süre yönünden reddine ilişkin işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı” gerekçesiyle anılan Mahkeme kararının bozulmasına karar verildiği; söz konusu yargı kararının uygulanmasını teminen Kurul’un 06/01/2021 tarih ve 2021/MK-2 sayılı kararı ile, 'Kurul’un 17/06/2015 tarih ve 2015/UY.IV-1716 sayılı kararının iptaline, anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, başvuru sahibinin iddialarının esasının incelenmesine” karar verildiği; Kurul’un 03/02/2021 tarih ve 2021/UY.I-334 kararıyla da, 'idarenin, 01/04/2015 tarih ve 2015/UY.I-936 sayılı Kurul kararıyla tespit edilen mevzuata aykırılıkları bilgi eksikliği kabul ederek ihale üzerinde bırakılan istekliye proforma faturalardaki beyanları tamamlattırdığı, bu durumun ise mevzuata aykırılık teşkil ettiği, idarece 2015/UY.I-936 sayılı Kurul kararının hatalı uygulandığından bahisle düzeltici işlem belirlenmesine' karar verildiği; bu kararın iptali istemiyle açılan dava da .... İdare Mahkemesi'nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla, 'Kurul’un 01/04/2015 tarih ve 2015/UY.I-936 sayılı kararında ...İnşaat’ın teklifinin doğrudan değerlendirme dışı bırakılmasına ilişkin bir ifadeye açıkça yer verilmediği, diğer taraftan, proforma faturalar üzerinde yazılması gereken ibarelerin yazılmamasının teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmayan bir bilgi eksikliği olduğu, bu bilgi eksikliğinin idarece tamamlanması veya tamamlatılması için istekliye süre verilmesi, verilen süre içerisinde bilgi eksikliğinin tamamlanmaması hâlinde isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği, bu itibarla, Kurul'un 01/04/2015 tarih ve 2015/UY.I-936 sayılı kararında hukuka uygunluk görülmediği' gerekçesiyle 2021/UY.I-334 sayılı Kurul kararının iptaline karar verildiği; bu kararın uygulanmasını teminen Kurul'un 20/05/2021 tarih ve 2021/MK-215 sayılı kararıyla 'Kurul'un 03/02/2021 tarih ve 2021/UY.I-334 sayılı kararının iptaline' karar verildiği, .... İdare Mahkemesi'nin anılan kararının temyizi üzerine Danıştay Onüçüncü Dairesi'nin 21/06/2021 tarih ve E:2021/2644, K:2021/2369 sayılı kararıyla 'İdarelerin, hukukî durumda değişiklik yapan Kurul kararlarının gerektirdiği işlemleri ivedilikle yerine getirmek zorunda oldukları, bu konuda bağlı yetki içinde bulunan idarenin de, 01/04/2015 tarihli ve 2015/UY.I-936 sayılı Kurul kararının gereklerini, kararda yer alan gerekçeler doğrultusunda ve söz konusu hususların mevzuata aykırı olup olmadığı konusunda yeni bir inceleme ve değerlendirme yapmaksızın, tespit edilen aykırılıklara uygun olarak yerine getirmesi ve ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifini değerlendirme dışı bırakarak ihale sürecine mevzuata uygun olarak devam etmesi gerektiği, ihaleyi yapan idarenin ise Kurul kararını hatalı uygulamak suretiyle karar gerekçesine aykırı işlem tesis ettiği, her ne kadar 2015/UY.I-936 sayılı Kurul kararında 'ihale üzerinde bırakılan ... İnşaat’ın teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiğine' dair bir ibareye yer verilmemiş ise de, söz konusu Kurul kararında yer alan ifadelerden, ihale üzerinde bırakılan istekli (... İnşaat) tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata aykırı olduğundan bahisle teklifinin değerlendirme dışı bırakılarak ihalenin bu aşamadan sonraki işlemlerinin mevzuata uygun yerine getirilmesi gerektiği şeklinde anlaşılması gerektiği, zira söz konusu Kurul kararında, ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak ... İnşaat'ın belirlenmesine ilişkin ihale komisyonu kararının iptal edilerek bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerektiği hususuna açıkça yer verildiği, kamu ihalelerinin 4734 sayılı Kanun'da belirtilen usul ve esaslara uygun olarak gerçekleştirilmesinden sorumlu olan idarelerin, bu sorumluluğun zorunlu bir sonucu olarak, Kurul kararlarının gereklerine uygun işlem tesis etmekle yükümlü oldukları, oysa uyuşmazlıkta, ihaleyi yapan idarenin, hukukî durumda değişiklik yapan anılan Kurul kararının gereğini aynen yerine getirmek ve ihale üzerinde bırakılan ... İnşaat'ın teklifini değerlendirme dışı bırakarak ihale sürecine devam etmek yerine, söz konusu Kurul kararıyla tespit edilen mevzuata aykırılıkları bilgi eksikliği olarak değerlendirmek suretiyle ihale üzerinde bırakılan istekliye proforma faturalardaki beyanları tamamlattırdığı, böylece Kurul kararını yanlış uyguladığının görüldüğü, bu durumun ise, idarelerin, hukukî durumda değişiklik yapan Kurul kararlarının gerektirdiği işlemleri, Kurul kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda ivedilikle yerine getirmek zorunda oldukları yönündeki kurala aykırılık teşkil ettiği, bu itibarla, ihaleyi yapan idarece 2015/UY.I-936 sayılı Kurul kararının gereğinin hatalı uygulandığı anlaşıldığından, dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararında ise hukukî isabet bulunmadığı” gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına ve davanın reddine karar verildiği; anılan karar sonrasında 05/08/2021 tarih ve 2021/MK-317 sayılı Kurul kararının tesis edilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı;
Dava konusu Kurul kararı incelendiğinde, uyuşmazlık konusu ihale kapsamında alınan Kurul kararları ile bu kararlar hakkında verilen mahkeme kararlarından detaylıca bahsedilerek, Kurul’un 2021/MK-215 sayılı kararının iptaline ve 03/02/2021 tarih ve 2021/UY.I-334 sayılı Kurul kararının geçerliliğini koruduğuna karar verildiğinin görüldüğü, dava konusu Kurul kararıyla iptaline karar verilen 2021/MK-215 sayılı Kurul kararının, ...İdare Mahkemesi'nce 2021/UY.I-334 sayılı Kurul kararının iptali yönünde hüküm kurulması sonrasında tesis edildiği, ancak anılan Mahkeme kararının Danıştay Onüçüncü Dairesi'nin 21/06/2021 tarih ve E:2021/2644, K:2021/2369 sayılı kararıyla bozulması ve davanın reddine karar verilmesi üzerine, 2021/MK-215 sayılı Kurul kararını iptal etmekten başka bir seçeneği bulunmayan davalı idarenin bu doğrultuda işlem tesis ettiği, bu itibarla, Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce yapılan yargılama neticesinde verilen kararın uygulanması amacıyla tesis edilen dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, 01/04/2015 tarih ve 2015/UY.I-936 sayılı Kurul kararında ... İnşaat'ın teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiğine yönelik bir ibareye yer verilmediği, Kurul kararlarının yanlış uygulamaya meydan vermeyecek içerikte ve açıklıkta olması gerektiği, ihalenin başlangıcından sonuna kadar olan süreçte gerçekleştirilen işlemlerin hukuka, ihale tekniğine ve kamu yararına uygun olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, temyiz isteminin reddi ile İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihaî kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddi yolundaki .... İdare Mahkemesi'nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
5. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
6. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 01/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
