T.C.

İSTANBUL

BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ

16. HUKUK DAİRESİ

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A

İ S T İ N A F K A R A R I

DOSYA NO: 2017/1683 Esas

KARAR NO : 2019/973

İNCELENEN KARARIN

MAHKEMESİ: KOCAELİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

TARİHİ : 23/11/2016

NUMARASI : 2014/1051 2016/1147

DAVANIN KONUSU: Tazminat (Ölüm Ve Cismani Zarar Sebebiyle Açılan Tazminat)

KARAR TARİHİ: 03/05/2019

İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. Maddesi gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:Davacı vekili, müvekkilinin 05/05/2013 tarihinde davalı ... yönetiminde olan diğer davalı ...Ltd. Şti'nin maliki olduğu ... plakalı araç ile seyir halindeyken davalının alkollü ve aracı aşırı hızlı kullanmasının etkisiyle direksiyon hakimiyetini kaybedip direğe çarptığını ve araçta yolcu olarak bulunan müvekkilinin yaralandığını, müvekkilinin kaza sonucu felç kalıp maluliyet oranının %97 olduğunun tespit edildiğini, davalı sigorta şirketinin ise aracın trafik sigortacısı olduğunu belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 100 TL maddi tazminatın tüm davalılardan, 100.000,00 TL manevi tazminatın sigorta şirketi dışındaki diğer davalılardan kaza tarihi olan 05/05/2013'den itibaren yasal faiziyle tahsilini talep ve dava etmiştir. Davacı vekili 29/12/2015 havale tarihli dilekçesiyle davalı sigorta şirketi yönünden taleplerinin poliçe limiti ile sınırlı kalmak üzere maddi tazminat taleplerini toplam 460.710,01 TL'ye yükseltmiştir. Davalı ... vekili, kaza tarihinde müvekkilinin aralarında davacının da bulunduğu arkadaşlarıyla birlikte asker eğlencesinden döndüklerini, arkadaşlarının alkol almaları ve bali kullanmaları nedeniyle müvekkilinin araç kullanmak durumunda kaldığını, kazanın meydana gelmesinde davacının trafik kusuru bulunduğunu, bu durumun ceza dosyası içeriğinden de sabit olduğunu, istenilen tazminatın fahiş olduğunu bildirerek davanın reddini istemiştir. Davalı ...Ltd. Şti vekili, müvekkilinin kazaya karışan aracı dava dışı ... A.Ş'ye 36 ay süreyle kiraladığını, kira sözleşmesinde meydana gelen kazalar dolayısıyla üçüncü şahıslara verilebilecek her türlü maddi ve manevi tazminattan müşterinin sorumlu olduğunun hükme bağlandığını, KTK'nın 3.maddesine göre müvekkilinin işleten sıfatının kalmadığını, bu nedenle müvekkiline husumet yöneltilemeyeceğini bildererek davanın reddini istemiş, ayrıca davanın aracı kiralayan ... A.Ş'ye ihbarını istemiştir. Davalı ... A.Ş vekili, kusur oranı ve maluliyet oranını tespitinin gerektiğini, müteratif kusurun varlığı halinde tazminattan indirim yapılması gerektiğini, yine tazminat hesabında asgari ücretin esas alınması gerektiğini bildirerek davanın reddini istemiştir. Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporlarına göre, davacının meydana gelen kaza sonucunda %100 oranında malul kaldığı, kazanın meydana gelmesinde davalı sürücü ... %100 oranında asli ve tam kusurlu olduğu, davacı ve diğer yolcuların kusursuz olduğu, davalı ...Ltd. Şti ile dava dışı ... A.Ş arasındaki kira sözleşmesi içeriğinden davalı ... Ltd. Şti'nin işleten sıfatının kalmadığı, işletenin dava dışı ... A.Ş olduğu gerekçeleriyle '1-Davalı ...Limited Şirketi aleyhine açılmış olan maddi ve manevi tazminat davasının, davalının pasif husumet yokluğu nedeni ile REDDİNE,2-Davalı ... yargılamanın devamı esnasında vefatı nedeniyle yerine davaya dahil edilen mirasçıları ... ve ... aleyhine açılmış olan maddi ve manevi tazminat taleplerine ilişkin olarak, bu davalılar aleyhine karar verilmesine yer olmadığına,3-Davalı ... AŞ aleyhine açılan maddi tazminat davasının KABULÜ ile; -Bilirkişi ... tarafından hesaplanan maddi tazminat tutarı olan 460.710,01-TL tazminat tutarından ayrı ayrı %25 oranında hatır taşıması ve %25 oranında müterafik kusur indirimleri yapılması sonucu bulunan 259.149,38-TL maddi tazminatın davalı ... A.Ş'nin sigorta limiti 250.000,00-TL olmakla davalı sigorta şirketinden limit miktarı olan 250.000,00-TL ile sınırlı olarak talep edildiği ve sigorta şirketi sorumluluğu limit kadar olduğundan 250.000,00-TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyen yasal faizi ile birlikte davalı ... A.Ş'den alınarak davacıya verilmesine, ......... 8-Davalı sigorta şirketi kendini vekil ile temsil ettirdiğinden davanın reddolunan kısmı uyarınca 18.043,64 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,' şeklinde karar verilmiş, kararı davacı vekili istinaf etmiştir. Davacı vekili istinaf sebebi olarak; öncelikle davalılardan ... Ltd. Şti yönünden davanın pasif husumet yönünden reddinin doğru olmadığını, aracın malikinin ... Ltd. Şti olup işleten sıfatının kalkması için oto kiralama sözleşmesinin yeterli olmadığını, Yargıtay kararlarına göre davalıya ait aracın dava dışı şirkete kiralandığına ilişkin kira sözleşmesinin uzun süreli ve üçüncü kişileri bağlayacak güçte bir kira sözleşmesi olup olmadığı, araç üzerinde fiili hakimiyet ve ekonomik yararlanma olup olmadığı, kira sözleşmesinin ve bedelinin maliye ve vergi dairelirene bildirilip bildirilmediği, sözleşme yükümlülüklerinin kim tarafından yerine getirildiği, gerektiğinde bu hususlar için davalı işleten ile dava dışı kiracının ticari defter ve kayıtları üzerind einceleme yapılması gerektiğini, mahkemenin ise bu hususları araştırmadan sadece kira sözleşmesi ile yetinmesinin hatalı olduğunu, yine kendilerin tarafından verilen ıslah dilekçesinde davalı sigorta şirketi yönünden poliçe limiti ile sınırlı olmak üzere ıslah ettiklerini, poliçe limitinin 200.000,00 TL olduğunu, dolayısıyla 200.000,00 TL'yi aşan kısım yönünden sigorta şirketi yönünden bir talepleri olmadığı halde sanki bu talepleri reddedilmiş gibi davanın reddolunan kısmı üzerinden davalı sigorta şirketi lehine vekalet ücretine hükmedilmesinin doğru olmadığını bildirmiştir. Olayla ilgili olarak Kocaeli 1.Ağır Ceza Mahkemesi'nin 2013/314 esas 2014/17 Karar sayılı kararının incelenmesinde; davacının ve diğer iki kişinin katılan olduğu, davalı ...'ın sanık olarak taksirle ölüme ve yaralamaya neden olma suçundan yargılamasının yapıldığı, adli tıp kurumundan alınan raporda kazada sanığın asli kusurlu olduğu, alkolün ve uyuşturucu maddenin tesiri altında araç kullanmasında da bilinçli taksir halinin mevcut olduğu, yargılama sonunda olayın sanığın kusurundan kaynaklandığı gerekçesiyle mahkumiyetine dair 28/01/2014 tarihinde karar verildiği görülmüştür. Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Adli Tıp Ana Bilim Dalı tarafından düzenlenen 20/03/2015 tarihli heyet raporunda; davacının maluliyet oranının %100 olarak belirlendiği görülmüştür. Yargılama sırasında alınan 07/12/2015 günlü bilirkişi raporunda; davacının %100 maluliyet oranına göre maddi zararının 460.710,01 TL olarak belirlendiği görülmüştür. Yargılama sırasında alınan 22/08/2016 tarihli kusur bilirkişisi raporunda; sürücü ... %100 oranında ve asli kusurlu olduğu, yolcular ...ve davacının kusursuz oldukları, yolcuların emniyet kemeri takmadıkları kabul edildiğinde sürücünün %70, yolcuların ise %30 oranında kusurlu oldukları yolunda görüş bildirildiği görülmüştür. Yargılama sırasında davalılardan ... vefat ettiği, anne ve babasının mahkemeye 26/08/2016 tarihinde dilekçe sundukları, bu dilekçede ... mirasını reddettiklerini, bu nedenle alacağı ve borcu kabul etmedikleri yolunda beyanda bulundukları görülmüş, sunulan veraset ilamından .... 29/07/2015 tarihinde vefat ettiği, geriye mirasçı olarak anne ve babasının kaldığı görülmüştür. Davalı ... Ltd. Şti ile dava dışı ... A.Ş arasında düzenelenen oto kiralama sözleşmesinin bir örneğinin dosyada bulunduğu, sözleşmenin 03/01/2012 tarihli ve 36 ay süreli olarak düzenlendiği, sözleşmenin 2/a maddesinin son kısmında aracın her türlü bakım, onarım masraflarının kazalar nedeniyle meydana gelecek her türlü hasar, zarar ve üçüncü şahıslara verilecek maddi ve manevi tazminattan doğrudan müşterinin sorumlu olduğu, 7/e maddesinde araçların kira süresi içerisinde 3.kişilere verdikleri zararlardan dolayı her türlü maddi-bedeni tazminat ve giderlerin ... tarafından yaptırılan zorunlu trafik kapsamında karşılanacağı, sözleşme konusu kazaların karıştığı kazalar nedeniyle diğer otomobillere ve 3.kişilere karşı doğabilecek her türlü zorunlu trafik sigorta poliçesi teminatları dışında ve teminat limitleri üstünde kalan hallerde zarardan müşterinin sorumlu olacağı hükmünün bulunduğu görülmüştür.

GEREKÇE:Dava, trafik kazası nedeniyle maddi ve manevi tazminat davasıdır. 05/05/2013 tarihinde meydana gelen trafik kazasında davalı sürücü ... sevk ve idaresindeki ... plakalı aracın sürücünün alkollü olması ve aşırı hızlı araç kullanması neticesinde direksiyon hakimiyetini kaybederek yol kenarında bulunan direğe çarptığı, çarpması sonucu davacının %100 oranında malul kalacak şekilde yaralandığı, kazanın meydana gelmesinde davalı sürücü .... %100 oranında ve asli kusurlu olduğu anlaşılmıştır. Yargılama sırasında davalı sürücü ...vefat etmiş olup geriye mirasçı olarak anne ve babası kalmıştır. Davacı vekili 23/11/2016 tarihli celsede; ... anne ve babasının mirası reddetmeleri dolayısıyla haklarındaki davayı atiye terkettikleri yolunda beyanda bulunduğu görülmüştür. Davacı vekilinin istinaf sebebi, davalılardan ....Ltd. Şti yönünden davanın pasif husumet yönünden reddine dair kararına yönelik olup davalı malik ....Ltd. Şti, söz konusu kazaya karışan aracın dava dışı ...A.Ş'ye 36 ay süreyle kiralamıştır. Sözleşmenin 2/a maddesinin son kısmında aracın her türlü bakım, onarım masraflarının kazalar nedeniyle meydana gelecek her türlü, hasar, zarar ve üçüncü şahıslara verilecek maddi ve manevi tazminattan doğrudan müşterinin sorumlu olduğu belirtilmiştir. 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 3.maddesi gözetildiğinde ve kira süresinin 36 ay oluşu da dikkate alındığında, aracın işleten sıfatının davalı ...Ltd. Şti'ne ait olmayıp dava dışı ...A.Ş'ye geçtiğinin kabulü gerekir. Bu nedenle davacı vekilinin bu yöne ilişkin istinaf talebi yerinde değildir. Davacı vekilinin diğer istinaf sebebi ise davayı davalı sigorta şirketi yönünden poliçe limiti ile sınırlı olmak üz-ere ıslah ettiklerini, bu nedenle poliçe limiti olan 200.000,00 TL'yi aşan kısım yönünden davalı sigorta şirketinden herhangi bir talepleri olmadığı halde sanki bu talepleri reddedilmiş gibi davalı sigorta şirketi lehine fazladan vekalet ücretine hükmedilmesinin doğru olmadığına yönelik olup gerçekten de davacı vekili 29/12/2015 havale tarihli dilekçesiyle davalı sigorta şirketi yönünden taleplerinin poliçe limiti ile sınırlı kalmak üzere maddi tazminat talebini toplam 460.710,01 TL'ye yükseltmiştir. Bu dilekçesinde de açıkça görüleceği üzere davacı taraf poliçe limiti ile sınırlı talepte bulunmuştur. Davalı sigorta şirketinin poliçe limiti kaza tarihi olan 2013 yılı itibariyle 250.000,00 TL'dir. Mahkemece de bu şekilde yani poliçe limiti gözetilerek hüküm kurulmuş olup ancak davalı sigorta şirketi lehine sanki bir kısım dava reddedilmiş gibi yazılı şekilde vekalet ücreti takdir edilmesi doğru değildir. Bu yönden davacı vekilinin istinaf talebinin kabulü gerekmiştir. Hal böyle olunca davacı vekilinin istinaf talebinin kısmen kabulüne karar vermek gerekmiş, istinaf edilmeyen hususlar ve kazanılmış haklar da gözetilmek suretiyle aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;1-Davacı vekilinin istinaf talebinin KISMEN KABULÜNE, KISMEN REDDİNE,2-Kocaeli 1.Asliye Ticaret Mahkemesinin 23/11/2016 gün, 2014/1051 Esas, 2016/1147 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA, 3-Davalı ... Ticaret Limited Şirketi aleyhine açılmış olan maddi ve manevi tazminat davasının, davalının pasif husumet yokluğu nedeni ile REDDİNE,4-Davalı ... yargılamanın devamı esnasında vefatı nedeniyle yerine davaya dahil edilen mirasçıları ... ve ... aleyhine açılmış olan maddi ve manevi tazminat taleplerine ilişkin olarak, bu davalılar aleyhine karar verilmesine yer olmadığına,5-Davalı ... A.Ş aleyhine açılan maddi tazminat davasının KABULÜ ile; -Bilirkişi ... tarafından hesaplanan maddi tazminat tutarı olan 460.710,01-TL tazminat tutarından ayrı ayrı %25 oranında hatır taşıması ve %25 oranında müterafik kusur indirimleri yapılması sonucu bulunan 259.149,38-TL maddi tazminatın davalı ...A.Ş'nin sigorta limiti 250.000,00-TL olmakla davalı sigorta şirketinden limit miktarı olan 250.000,00-TL ile sınırlı olarak talep edildiği ve sigorta şirketi sorumluluğu limit kadar olduğundan 250.000,00-TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyen yasal faizi ile birlikte davalı ... A.Ş'den alınarak davacıya verilmesine, 6-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gerekli 17.702,49 TL harcın davalı sigorta şirketinden alınarak hazineye irad kaydına, 7-Davacı tarafından yapılan 54,20 TL harç yargılama giderinin davalı sigorta şirketinden alınarak davacıya verilmesine,8-Davacı kendini vekil ile temsil ettirdiğinden 21.498,96 TL vekalet ücretinin davalı sigorta şirketinden alınarak davacıya verilmesine,9-Davalı ...Ticaret Limited Şirketi kendini vekil ile temsil ettirdiğinden reddolunan maddi tazminat yönünden 1.800,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,10-Davacının adli yardım talebi üzerine suçüstü ödeneğinden karşılanan ve bilirkişi ücreti ve posta gideri olarak kullanılan 1.188,80 TL yargılama giderinin davalı sigorta şirketinden alınarak hazineye irat kaydına,11- İstinaf aşamasında suçüstü ödeneğinden karşılanan 32,20 TL posta masrafının davalı sigorta şirketinden alınarak hazineye irad kaydına, 12-İstinaf incelemesi duruşmalı yapılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, 13-Gerek ilk derecede gerekse istinaf aşamasında yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısımların karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda oy birliği ile HMK'nun 361.maddesi uyarınca tebliğden itibaren iki haftalık süre içerisinde Yargıtay ilgili hukuk dairesinde temyiz yolu açık olmak üzere karar verildi.03/05/2019