T.C.

İSTANBUL

BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ

17. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO: 2022/1427 Esas

KARAR NO: 2022/1320

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A

İ S T İ N A F K A R A R I

İNCELENEN KARARIN

MAHKEMESİ: KOCAELİ 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

TARİHİ: 28/04/2022

NUMARASI: 2021/178 Esas, 2022/228 Karar

DAVA: KOOPERATİF ÜYELİĞİNİN TESBİTİ

KARAR TARİHİ: 03/11/2022

6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353. maddesi uyarınca dosya incelendi.

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili 27/03/2017 tarihli dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı kooperatifin üyesi ...'in ortaklık payını Kocaeli ... Noterliğinin 21/12/2016 tarihli hisse devri sözleşmesi ile devir aldığını, 10/10/2016 tarihli ihtarla başvuruda bulunulduğunu, başvurunun devir belgesi aslı olmadığı için kabul edilmediğini, bunun üzerine devreden ... ile birlikte kooperatife 22/12/2016 tarihinde iadeli taahhütlü başvurusunda kooperatife ortak olma dileğini ve ana sözleşmeyi kabul ettiğini belirtir dilekçe sunduğunu, dilekçenin ekine kooperatif hisse devri aslını, mesleki faaliyet belgesi aslını ve diğer belgeleri ekleyerek gönderildiğini, müvekkilinin ortaklık kaydının yapılmaması üzerine devir eden ...'in kooperatif yönetim kurulu ile görüşmeye gittiğini, devir sözleşmesinin aslının ...'in gözü önünde yetkili tarafından yırtıldığını, 'istersen Anayasa Mahkemesinden karar al senin işin bu kooperatifte yürümeyecek' denildiğini, daha önce açılmış olan davadan ötürü kesinleşmiş mahkeme kararı ile ...'e yapılan saldırı nedeniyle yaralama ve mala zarar verme sebebiyle eski kooperatif başkan yardımcısının da infaz olunmuş cezasının olduğunu, yıllardır kooperatif yöneticileri tarafından haksızlık yapıldığında göz yummayan, doğruluk ve dürüstlük ilkesinden ayrılmayan devredene karşı baskı uygulandığını, kooperatifin haksız ve hukuka aykırı olarak müvekkilinin üyeliğini gerçekleştirmediğini, ana sözleşmenin 10.maddesi gereğince müvekkili adına ehliyet, SRC ve Psikoteknik belgelerinin mevcut olmadığından talebin reddedildiğini, iadeli taahhütlü gönderiyi almalarına karşı ihtara yönelik olumsuz beyanda bulunduklarını, kötü niyetli olarak cevabın verildiğini, müvekkilinin taşımacılık işi ile iştigal ettiğine dair belge, vergi kaydı, oda kaydı, araç ruhsatı ilave olarak devre yönelik sözleşmenin yeterli olduğu ve yargı yoluna başvurulması gerektiğine ilişkin görüş alındığını, 1163 sayılı KK'nın 14.maddesi uyarınca, kooperatif yönetim kurulunun devralan kişinin ortaklık niteliğini taşıması halinde o kişiyi ortaklığa kabul etmek zorunda olduğunu belirterek fazlaya ilişkin haklarının saklı kalmak kaydıyla müvekkilinin kooperatife üyeliğinin tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

CEVAP: Davalı vekili, 14/04/2017 tarihli cevap dilekçesinde; davaya konu ... nolu üyeliğin ... adına iken, davacının ihtarname ile kooperatif hissesini devraldığından bahisle ... plakalı araç ile sıraya alınmasını talep ettiğini, ihtarnameye 11/10/2016 tarihinde cevap verildiğini, verilen cevapta, devir sözleşme aslının ibraz edilmesi, araç ruhsatının ibraz edilmesi ve diğer belgelerin ibraz edilmesinin davacıya bildirildiğini, davacı tarafından 15/10/2016 tarihli ihtarname düzenlenerek 10/10/2016 tarihli ihtarnameden vazgeçildiği ve ihtarnamenin hükümsüz olduğunun bildirildiği, bu ihtarname ile davacı üyeliğinin tescil talebinden vazgeçtiğinin resmi olarak davalı kooperatife bildirildiğini, dava dışı ...'in ... nolu üye ...'dan ortaklığı devraldığına dair devir sözleşmesinin müvekkiline ibraz ettiğini, üyeliğe bağlı olarak adına kayıtlı ... plaka sayılı araç ruhsatı ile diğer belgeleri ibraz ettiğini, bunun üzerine dava dışı ...'in iş sırasına dahil edildiğini, daha sonra davacının 3.kez ihtarname düzenleyerek ... nolu üyeli üzerinden sıraya alınmasını talep ettiğini, 11/01/2017 tarihli cevabı ihtarname ile üyeliğin tescil edilmesinden noter ihtarnamesi ile vazgeçtiğinin hatırlatılarak iş sırasına kaydının mümkün olmadığının bildirildiğini, davacının haksız ve kötü niyetli olduğunu, asıl amacının dava dışı ... nolu ortak olarak görülen ...'in ortaklığının devam ettirilmesi olduğunu, ... nolu ortaklığın devrine ilişkin evrakların incelendiğini, ...'in ortaklık koşullarını taşımadığının görüldüğünü, ...'in iş alarak kooperatifin çalıştığı fabrikaya gittiğini, bu esnada fabrika sahasında araç ile kazaya karıştığını, kaza sonrasında ... nolu ortaklığa bağlı ... plakalı araç ile çalışmadığının tespit edilerek ortaklığının incelemeye alındığını, aracın bizzat kooperatife getirilmesinin istenilmesine rağmen kooperatife getirilmediğini, söz konusu aracın 1994 model araç olarak belirlendiğini, 23/06/2012 Olağan Genel Kurul Toplantısının 10.maddesi ile taşıma yönetmeliğinin taşımada kullanılacak taşıtlar başlıklı maddesinde, taşıtların 16 yaşından büyük ve istihap hadlerinin 3,5 tondan az olmaması kuralının getirildiğini, taşıma yönetmeliğinin ilgili maddesi gereğince ... nolu ortaklık adına kayıtlı bulunan ... plakalı araç ile çalışamayacağının belirlendiğini, başkasına ait araçla da çalışamayacak olması nedeniyle davacının iş bu davayı açtığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir. İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucu, başvuru sırasında davacının üyelik şartlarını taşıdığı ve tarafların karşılıklı olarak gönderdikleri ihtaratların üyelik kaydına engel oluşturmadığı gerekçesiyle davanın kabulü ile davacının davalı kooperatife üyeliğinin tespitine karar verilmiştir.Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine dairemizin 18/03/2021 tarih ve 2018/1157 Esas - 2021/381 Karar sayılı kararıyla; davanın niteliği itibariyle bilirkişi incelemesi yapılmaksızın dosya üzerindeki yetersiz bilgi ve belgelere göre davalı tarafın savunmasında ileri sürmüş olduğu hususlar üzerinde durulmaksızın davanın kabulüne karar verilmiş olması isabetli görülmediğinden ilk derece mahkemesi kararı kaldırılmış ve yeniden yargılama yapılmıştır.

İLK DERECE MAHKEME KARARI: Mahkemece; davalı kooperatifin ... nolu kooperatif üyesi olan ...'nun kooperatif hissesini 15/12/2016 tarihinde davacı ...'e devrettiği, 15/12/2016 tarihinden itibaren hissesini davacı ...'a devredene kadar ... nolu kooperatif üyesinin ... olduğunun tespiti yapıldığı, davacı ...'un davalı S.S. Suadiye 64 nolu Lojistik Taşıyıcılar Kooperatifi üyesi olan ...'den Kocaeli ... Noterliği ... yevmiye numaralı 21 Aralık 2016 tarihli hisse devri sözleşmesi ile ... plakalı aracı ve kooperatif hissesini satın alındığı ve üyelik kaydının yapılarak taşıma sırasının verilmesinin talep edildiği, 22.12.2016 tarihli başvuru sırasında davacının üyelik şartlarını taşıdığı, bilirkişi tarafından yapılan incelemede de hisse ve araç devrini tamamlayan davacının kooperatif yönetmeliğinin 'b' bendini sağlaması gerektiğini tespit etmiş, yapılan incelemede başvuruda zikredilen 2001 model ... plakalı aracın yaş ve 3,5 tonaj şartını karşıladığı, şartların karşılanmasının yeterli olduğu ve belgelenmesinin yalnızca ispat şartı olması gerekirken şekil şartı olarak davalı kooperatif tarafından arandığı, yönetmeliğin 12. maddesindeki eksiklerin üyelik kaydına engel olmayacağı ve iş verilmesine engel olabileceği değerlendirmesi yapılarak davanın kooperatif üyeliğinin tespiti davası olup kooperatif içerisinde üyeye iş verilmemesine yönelik olmadığının altı çizilerek davalı kooperatifin şartları taşıyan davacının kooperatif üyeliğini yapmamakta haksız olduğu sabit görüldüğünden davanın kabulüne karar verilmiştir.

İSTİNAF NEDENLERİ: Karar, davalı vekili tarafından yasal süresi içerisinde istinaf edilmiştir. Davalı vekili istinaf nedenleri olarak; davacının dava açmakta hukuki yararı bulunmadığını, hukuki yararın bulunmasının dava şartı olduğunu, dava konusuz kalmasına rağmen mahkemenin davanın kabulüne karar verdiğini dava konusuz kaldığından esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiğini, gerekçeli kararda 11.10.2016 tarihi itibariyle üyeliğin tespitine dair verilen kararda üyelik tarihi hatalı olarak kabul edildiğini, karar içeriğinin çelişkili olduğundan bahisle usul ve yasaya aykırı kararın kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE: İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında HMK'nın 355. maddesi uyarınca, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine ilişkin aykırılık bulunup bulunmadığı yönü gözetilerek yapılan inceleme sonucunda; Dava; kooperatif üyeliğinin tespiti istemine ilişkindir.Dairemizin 18/03/2021 tarih ve 2018/1157 Esas - 2021/381 Karar sayılı kaldırma kararı sonrasında bilirkişi incelemesi yaptırılmış, alınan 14/02/2022 tarihli bilirkişi raporunda; kooperatif kayıtlarına göre dava dışı ...'in davalı kooperatifin ... nolu üyelik hissesini 25/06/2014 tarihinde dava dışı ...'e devrettiği, dava dışı ...'in hissesini 18/12/2014 tarihinde dava dışı ...'ya devrettiği, dava dışı ...'nun hissesini 15/12/2016 tarihinde dava dışı ...'e devrettiği, dava dışı ...'in hissesini 21/12/2016 tarihinde davacı ...'a devrettiği, kooperatifin 13/10/2016 tarihli kararı ile davacının üyeliğinin reddedildiği, Kocaeli 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2017/329 Esas 2018/69 Karar sayılı 08.02.2018 tarihli kararı üzerine davacının 07/05/2018 tarihinde üyelik kaydının yapıldığını, davacının bu tarihten itibaren kooperatifin ... nolu üyesi olduğu, 2011 yılı Olağan Genel Kurul Toplantısı'nın 10. Maddesiyle ... Taşıma Yönetmeliği'nin Taşımada Kullanılacak Taşıtlar başlıklı maddesi b bendinde belirlenen taşıtların 16 yaşından büyük ve istihap hadlerinin 3,5 tondan az olmaması kuralı getirilmiş olduğunun tespiti yapıldığını, davacının ... plakalı aracın 2001 model olması sebebiyle ... Taşıma Yönetmeliği'nin Taşımada Kullanılacak Taşıtlar şartlarını taşımadığı bildirilmiştir. Dosya kapsamından; davacının dava dışı ... ile Kocaeli ... Noterliğinin ... yevmiye nolu işlemi ile 21/12/2016 tarihinde kooperatif hisse devri sözleşmesini düzenledikleri, sözleşmede, ...'in kooperatifteki ... nolu üyelik hak ve hissenini tamamını davacıya bedel karşılığında devir ettiğinin belirtildiği, davacıya ait ... plakalı kapalı kasa kamyonun araç kaydının mevcut olduğu, araca ait sigorta poliçesinin düzenlenmiş bulunduğu, dava konusu aracın 10/10/2016 tarihinde satın alınmış olduğu, davacı tarafça 22/12/2016 tarihinde davalı kooperatife ihtarname gönderilerek satın alınmış olan ... plakalı aracı ve devir aldığı ... nolu ortaklığın kooperatife kaydedilerek aracın sıraya yazılmasının talep edildiği, davacıya ait 14/12/2016 tarihli Kocaeli Kamyoncular ve Kamyonetçiler Esnaf Odası tarafından düzenlenen mesleki faaliyet belgesinin olduğu, mesleğin belgeden şehirler arası yük taşımacılığı olarak belirtildiği, oda kayıt tarihinin 12/12/2016 tarihi olduğu, kooperatif yönetim kurulunun daha önceki tarihli 13/10/2016 tarihinde 10/10/2016 tarihli noter ihtarnamesi ile kooperatif ortaklığına kabul başvurusunda bulunan davacının talebinin incelendiği, devir aslı belgesi ile araç ruhsatının ve diğer belgelerin mevcut olmadığının görüldüğü, ana sözleşme ve kanunun emredici hükümlerine göre davacının ortaklık şartlarını taşımadığı gerekçesiyle tescil talebinin reddedildiği, dava dışı kooperatif üyesi ...'nun 15/12/2016 tarihinde davacıya hisse devrinde bulunan ...'e hissenini devrettiği ve bu devirin kooperatif yönetim kurulu tarafından 17/12/2016 tarihli 226 numaralı karar ile uygun olduğunun belirtildiğinin görüldüğü, dava dışı ... tarafından kooperatif üyesi olarak taşıma yaptığı esnada trafik kazasının gerçekleştiği, davalı kooperatife ait ana sözleşme değişiklik metninin 10.maddesinde ortaklık şartlarının düzenlendiği, kooperatife ortak olabilmek için Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı ve medeni hakları kullanma ehliyetine sahip gerçek kişi yada kamu ve özel hukuk tüzel kişisi olmak, yük taşımacılığı işe ilgi iştigal etmek, taşıma komisyonculuğu yapmamak, kooperatif amacına uygun kamyon, çekici ve benzeri araçlardan herhangi birine yahut birden fazlasına sahip olmak veya en az birini asgari iki yıl süre ile kiralamış olmak, aynı amaçlı başka bir taşıma kooperatifine ortak olmamak ve benzeri hususların düzenlendiği, davacının 22/12/2016 tarihli üyelik başvurusunun davalı kooperatif tarafından reddedildiğinin Kocaeli ... Noterliğinin 11.01.2017 tarihli cevabi ihtarıyla bildirildiği, işbu davanın bunun üzerine açıldığı anlaşılmıştır. Taraflar arasında; üyelik devir sözleşmeleri ve davacının davalı kooperatife başvuruları konusunda herhangi bir uyuşmazlık yoktur.Taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının üyeliğini devraldığı ... nolu üyeliğin davalı kooperatif nezdinde tespiti istemine ilişkindir. Dosya içerisinde taraflarca gönderilen birden fazla ihtarname ve cevabı yazıların olduğu anlaşılmaktadır. Davacı tarafın üyeliği usulüne uygun devraldığı ve kooperatife başvuru yaptığı tarihte ana sözleşmenin 10. maddesinde yazılı şartları taşıdığı, yargılama devam ederken de Kocaeli 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 08/02/2018 tarih ve 2017/329 Esas - 2018/69 Karar sayılı kararıyla davacının kooperatif üyeliğinin tespitine karar verilmesi üzerine şartlı olarak davalı kooperatif yönetim kurulu tarafından 07/05/2018 tarih ve 59 nolu karar ile davacının üyelik kaydının yapıldığı, bahsi geçen mahkeme kararının Dairemiz tarafından kaldırıldığı göz önünde bulundurulduğunda davacının dava açmakta ve davaya devam etmekte hukuki yararı bulunduğu yine davacı tarafça üyeliğin tespiti talep edildiğinden üyelik kaydı yapılmakla davanın konusuz kalmayacağı anlaşıldığından davalı tarafın buna yönelik istinaf taleplerinin reddi gerekmiştir. Dava dilekçesinde, davacının kooperatife üyeliğinin tespiti talep edildiği halde mahkemece talebin aşılarak üyelik tarihinin de belirtilmesi isabetli olmadığından buna yönelik davalı tarafın istinaf talebinin kabulüne karar verilmiştir. Açıklanan nedenler ile davalı vekilinin istinaf başvurusunun yukarıda belirtilen nedenle kabulü ile yeniden yargılama yapılmasına gerek olmadığından HMK'nın 353/1.b.2 bendi gereğince ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, yeniden esas hakkında davanın kabulüne dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur.

H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere,1- Davalı vekilinin istinaf başvurusunun yukarıda belirtilen neden ile KABULÜ ile Kocaeli 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 28/04/2022 tarih, 2021/178 Esas 2022/228 Karar kararının HMK'nın 353/1.b.2 maddesi gereğince KALDIRILMASINA,yeniden HÜKÜM TESİSİNE,2-a. Davanın KABULÜ ile,Davacının davalı S.S. Suadiye 64 Nolu Lojistik Taşıyıcılar Kooperatifi'ne ÜYELİĞİNİN TESPİTİNE,b. Alınması gereken 80,70 TL karar ve ilam harcının peşin yatırılan 31,40 TL harçtan mahsubu ile bakiye 49,30 TL harcın davalıdan tahsili ile HAZİNEYE İRAT KAYDINA, c.Davacı tarafından yapılan 62,80 TL dava açılış gideri ile 850,90 TL tebligat, bilirkişi ücreti, posta ve müzekkere gideri olmak üzere toplam 913,70 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,d.Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap edilen 9.200,00-TL maktu vekalet ücretinin davalı taraftan alınarak davacı tarafa verilmesine, İstinaf Giderleri Yönünden 3-Hüküm tarihinde yürürlükte bulunan 492 sayılı Harçlar Kanununu gereğince alınması gereken 80,70 TL istinaf maktu karar ve ilam harcından davalı tarafından peşin yatırılan 80,70 TL harcın mahsubu ile bakiye harç alınmasına yer olmadığına, 4-Davalı tarafından yapılan istinaf yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, 5-İstinaf incelemesi sırasında duruşma yapılmadığından istinaf vekalet ücreti taktirine yer olmadığına, 6-HMK 333. maddesi gereğince yatırılan avansın kullanılmayan kısmının hüküm kesinleştikten sonra yatıran tarafa iadesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme neticesinde, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1.b.2 bendi ile aynı yasanın 361/1 maddesi gereğince kararın tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde YARGITAY nezdinde temyiz kanun yolu açık olmak üzere oybirliği ile karar verildi.03/11/2022