T.C. KONYA BAM ... HUKUK DAİRESİ Esas-Karar No: ... - ...

T.C.

KONYA

BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ

... HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : ...

KARAR NO : ...

KARAR TARİHİ : 06/10/2022

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A

İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : ...

ÜYE : ...

ÜYE : ...

KATİP : ...

İNCELENEN KARARIN

MAHKEMESİ : KONYA ... ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

TARİHİ : 13/05/2022

NUMARASI : ... Esas

DAVACILAR :1- ...

2- ...

3- ...

4- ...

5-...(kendi adına asaleten yaşı küçük ... T.C. Kimlik numaralı...'e velayeten)

6- ...

VEKİLİ :Av. ...

DAVALILAR :1- ...

2- ...

3- ...

4- ...

DAVA :Tazminat (Ölüm Ve Cismani Zarar Sebebiyle Açılan Tazminat)

İSTİNAF KARAR TARİHİ : 06/10/2022

İSTİNAF KARAR YAZIM TARİHİ : 07/10/2022

Yukarıda bilgileri yazılı mahkemece verilen karara ilişkin istinaf talebi üzerine mahkemece dosya istinaf incelemesi yapılmak üzere dairemize gönderildiğinden yapılan ön inceleme ve incelemeyle heyete tevdi olunan dosyanın gereği görüşülüp aşağıdaki karar verilmiştir.

TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ :

Davacı vekili 11/05/2022 tevzi tarihli dava dilekçesi ile, 13/09/2021 tarihinde davalı sürücü ...'ın sevk ve idaresindeki ... plaka sayılı otomobili ile ... - ... yolunu takiben, İvriz istikametinden gelip, ... İlçesi istikametine seyir halinde iken ... Sokak kesişimin bulunduğu viraja sert girmesi sonucu seyir şeridini kaçırıp, aracın ön kısmı ile ... İlçe istikametinden gelip, ... istikametine seyir halinde olan müvekkillerinin miras bırakanı sürücü müteveffa ...'ın sevk ve idaresindeki ... plakalı aracın sol ön kısmından çarpması neticesinde sürücü ...'ın ölümü ve davacı ...'ın yaralanması ile sonuçlanan, ölümlü, yaralanmalı ve maddi hasarlı trafik kazası olayına ilişkin asıl taleplerinin dışında ayrıca davalıların mal kaçırma girişimlerinin önlenmesi bakımından davalılara ait taşınmazların tapu kayıtları üzerine ve yine davalılara ait araçların trafik sicili üzerine uyap kayıt sistemi üzerinden başkalarına her türlü ad altında devir ve temlikinin ve cebri icra yolu ile satışının önlenmesi için davacı müvekkilleri lehine verilecek kararın icradan infazına kadar devam etmek üzere ihtiyati haciz nevinde ihtiyati tedbir konulmasını talep ve beyan etmiştir.

İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ :

İlk derece mahkemesinin kararı ile; 'Dilekçe ve dosya içeriğine göre heyetimizce yapılan değerlendirmede; ihtiyati hacze ilişkin düzenlemelerin İİK. 257 v.d. eden maddelerinin düzenlendirildiği, ihtiyati tedbire ilişkin düzenlemelerin HMK 389. v.d. eden maddelerde düzenlendiği, her iki düzenlemenin birbirinden farklı hukuki sonuçların bulunduğu davanın davacının bunlardan hangisini istediğini açıkça belirtmediği, bu nedenle ihtiyati haciz nevinden ihtiyati tedbir kararı kararı verilmesi mümkün olmadığından talebin reddine karar vermek gerekmiş olup aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.' şeklinde davacı tarafın ihtiyati haciz nevinden ihtiyati tedbir talebinin reddine dair hükmün kurulduğu anlaşılmıştır.

İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :

Davacılar vekili sunduğu istinaf başvuru dilekçesinde özetle; dosyada bulunan bilgi ve belgelerin nazara alındığında haksız fiil tarihi itibariyle müvekkili davacıların maddi ve manevi tazminat alacağının muaccel hale geldiğini, ihtiyati haczin talep edildiği ve davanın ilk açıldığı aşamada zararın net olarak belirlenmesini beklemenin hakkaniyetle bağdaşmayacağını, alacağın kesin olarak kanıtlanması gerekmediğini, davacının alacağını rehinle de temin edilmediğine göre borçlunun elinde veya üçüncü kişilerde bulunan taşınır ve taşınmaz malları ile alacak ve diğer haklarından uygun miktarının ihtiyaten haczine karar verilmesi gerektiğini, aklaşık ispat koşulları çerçevesinde İİK'nın 257/1.maddesi kapsamında ihtiyati haciz kararı verilmesi gerekirken ihtiyati haciz kurumunun amacına ve dosya içeriğine uymayan gerekçeyle talebin reddedilmesinin doğru olmadığını, manevi tazminat miktarının takdirinin hakime ait olduğunu, hakimin yargılama sonunda hak ve nesafete uygun karar vereceği gözetilerek Mahkemece uygun görülecek miktar yönünden, yine aynı Kanun'un 259. maddesi uyarınca takdir edilecek teminat mukabilinde ihtiyati haciz kararı verilmesi gerekirken talebin reddedilmesi usul ve yasaya, dosya kapsamına aykırı olduğunu beyan ederek Yerel Mahkemece verilen kararın ortadan kaldırılması ile talepleri doğrultusunda karar verilmesini talep etmiştir.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE :

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 341 ve devamı maddeleri uyarınca ve özellikle istinaf incelemesinin kapsamının öngörüldüğü 355. maddeye göre re'sen gözetilecek kamu düzenine aykırılık halleri dışında istinaf incelemesi istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır.

İstinaf kanun yoluna başvuran davacı tarafın istinaf sebepleri doğrultusunda, dosya içerisindeki bilgi ve belgeler, mahkeme kararının gerekçesi, dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesi ile yapılan inceleme sonunda taksirle ölüm nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemleri yönünden davalının malvarlığına ihtiyati tedbir mahiyetinde ihtiyati haciz kararı verilmesinin istenmesi üzerine ilk derece mahkemesince talebinin reddine karar verilmiştir.

Bu kapsamda ihtiyati tedbir yönünden yapılan değerlendirmede

İhtiyati tedbir hukukumuzda geçici hukuki koruma olarak düzenlenmiştir.

HMK'nın 389.maddesinde; ''Mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkansız hale geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hallerinde uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebilir.

Birinci fıkra hükmü niteliğine uygun düştüğü ölçüde çekişmesiz yargı işlerinde de uygulanır” hükmünü taşımaktadır.

Davanın açılması ile hüküm arasında geçen zaman içinde dava konusunun çeşitli şekillerde istenmeyen değişikliklere maruz kalması veya maruz bırakılması mümkündür. Bu değişiklikler sonucu davanın sonunda elde edilecek hükmün icrası, mümkün olmayabilir veya çok güçleşebilir. İşte ortaya çıkan bu tehlikeyi bertaraf etmek amacıyla ihtiyati tedbir müessesesi kabul edilmiştir.(Pekcanıtez H.; Atalay O.; Özekes M., Medeni Usul Hukuku, Yetkin Yayınları, 13. Basım, Ankara 2012, S. 873)

HMK’ nun 389. maddesinde ihtiyati tedbirin şartları düzenlenmiş olup, söz konusu maddede; meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağı ya da tamamen imkânsız hâle geleceği veya gecikmesinde sakınca bulunması yahut ciddi bir zararın ortaya çıkacağı endişesi bulunan hâller, genel bir ihtiyatî tedbir sebebi ve şartı olarak kabul edilmiştir. Mahkemece, ihtiyatî tedbir yargılamasının gerektirdiği inceleme ve ispat kuralları dikkate alınarak, yapılan incelemeden sonra, bu sakınca veya zararı ortadan kaldıracak tedbire karar verilmesi mümkün olacaktır.

İhtiyatî tedbirde asıl olan ihtiyatî tedbire esas olan bir hakkın bulunması ve bir ihtiyatî tedbir sebebinin ortaya çıkmasıdır. Bunlar ihtiyatî tedbirin temel şartlarını oluştururlar. Maddede bu iki hususa yer verilmiş ihtiyatî tedbire ilişkin hak ve özellikle ihtiyatî tedbir sebebi genel olarak belirtilmiştir. Tedbir talebinin kabulü veya reddi bir kısım genel ilkeler konularak hakime bırakılmış, ancak ihtiyati tedbirin uyuşmazlık konusu hakkında verileceğini düzenlemiştir.

Bu bakımdan İhtiyati tedbire esas olan hakkın iyi belirlenmesi gerekir. Taraflar arasında çekişmeli olan şey veya yargılama konusunu oluşturan hak, aynı zamanda tedbirin konusu hakkı da oluşturacaktır. Kanun, 'uyuşmazlık konusu hakkında' diyerek bu hususa vurgu yapmıştır (m. 389/1). Ancak, özellikle dikkat edilmesi gereken husus, diğer geçici hukuki korumaların alanına giren konularda ihtiyati tedbire karar verilmemesidir.

Bu bakımdan ; ihtiyati tedbir, aynı uyuşmazlık konusu olan taşınır veya taşınmaz malların,hak ve uyuşmazlıkların devrinin önlenmesi, dava sonuna kadar aynen muhafaza edilmesi veya bir tehlike yahut zararın önlenmesi amacıyla 6100 sayılı HMK'nun 389 vd. maddelerinde öngörülen durumlarda başvurulan bir yol olup ihtiyati tedbirde, hakkında tedbir kararı alınan şey, esasen asıl davanın konusudur.

Yukarıdaki açıklamalara göre davalı adına kayıtlı olan araç v gayrimenkuller HMK 389. maddesi kapsamında dava konusu uyuşmazlığı oluşturduğunun kabulü mümkün değildir.

Dava konusu uyuşmazlıktan kasıt davalı adına kayıtlı aracın veya gayrimenkullerin mülkiyetinin taraflar arasında çekişmeli olmasıdır. Davacının amacı trafik kazası neticesi uğramış olduğu maddi ve manevi tazminat alacağını güvence altına almaktır.

Mahkemece, yukarıdaki açıklamalar göz önünde bulundurulduğunda ihtiyati tedbir talebinin reddi kararı doğru olup, bu karara karşı istinaf başvurusu yerinde değildir.

İhtiyati haciz yönünden yapılan değerlendirmede ise;

Geçici hukuki koruma kurumu olan ihtiyati haciz ise İİK'nun 257 vd. maddelerinde düzenlenmiştir.

İİK'nun 257. maddesinde; “Rehinle temin edilmemiş ve vadesi gelmiş bir para borcunun alacaklısı, borçlunun yedinde veya üçüncü şahısta olan taşınır ve taşınmaz mallarını ve alacaklarıyla diğer haklarını ihtiyaten haczettirebilir.

Vadesi gelmemiş borçtan dolayı yalnız aşağıdaki hallerde ihtiyati haciz istenebilir.

1-Borçlunun muayyen yerleşim yeri yoksa;

2-Borçlu taahhütlerinden kurtulmak maksadıyla mallarını gizlemeye, kaçırmaya veya kendisi kaçmaya hazırlanır yahut kaçar ya da bu maksatla alacaklının haklarını ihlal eden hileli işlemlerde bulunursa;

Bu suretle ihtiyati haciz konulursa borç yalnız borçlu hakkında maucceliyet kesbeder.

İİK'nun 259. maddesinde de teminat hususu düzenlenmiştir. Madde de “İhtiyati haciz isteyen alacaklı hacizde haksız çıktığı takdirde borçlunun ve üçüncü şahsın bu yüzden uğrayacakları bütün zararlardan mesul ve Hukuk Muhakemeleri Kanununun 87. maddesinde yazılı teminatı vermeye mecburdur.

Ancak alacak bir ilama müstenid ise teminat aranmaz.

Alacak ilam mahiyetinde bir vesikaya müstenid ise mahkeme teminata luzum olup olmadığını takdir eder.Bu açıklamalara göre ihtiyati haciz “Alacaklının, bir para alacağının zamanında ödenmesini güvence (garanti) altına almak için, mahkeme kararı ile, borçlunun mallarına önceden geçici olarak el konulması”dır.

Geçici hukuki koruma yargılamasını asıl hukuki koruma yargılamasından ayıran özelliklerden biri ispat ölçüsü noktasındadır. Kanunda açıkça öngörülmemişse ya da işin niteliği gerekli kılmıyorsa, bir davada (normal bir yargılamada yaklaşık ispat değil, tam ispat aranır. Çünkü, hakim, mevcut ispat ve delil kuralları çerçevesinde, tarafların iddia ettiği bir vakıa konusunda tam bir kanaate varmadan o vakıayı doğru kabul edemez. Ancak kanun koyucu bazen ya doğrudan kendisi düzenleme yaparak ya da işin niteliği ve olayın özelliği gereği hakime, bu durumu belirterek, ispat olgusunu düşürme imkanı vermiştir. Bu düşürülmüş ispat ölçüsü çerçevesinde, tam kanaat değil, kuvvetle muhtemel, yaklaşık bir kanaat yeterli görülmektedir.

Zarar haksız eylemden kaynaklandığından tazminat haksız eylemin gerçekleştiği tarihte muaccel hale gelmektedir. Buradaki 'muacceliyet' kavramı, alacaklı tarafından talep ve dava edilebilir hale gelmiş olma anlamındadır.

Dosyada delil olarak dayanılan ceza dosyası içeriğinden davacının maddi ve manevi zararlarının olabileceği kuvvetle muhtemeldir. Haksız fiil tarihi itibarıyla davacının maddi tazminat alacakları muaccel hale gelmiştir.

Alacağın kesin olarak kanıtlanması gerekmez. Davacının alacağı rehinle de temin edilmediğine göre borçlunun elinde veya üçüncü kişilerde bulunan taşınır ve taşınmaz malları ile alacak ve diğer haklarından uygun miktarının ihtiyaten haczine karar verilmesi gerekir.

(Nitekim Yargıtay 17.Hukuk Dairesi 2016/18144 E,2017/11201 K; aynı daire 2016/9800 E, 2017/8052 K,2014/22955 esas 2017/3970 karar sayılı ilamları)

(Aynı mahiyette Yargıtay 4. HD nin T.C. 2014/1150 esas 2014/1621 karar sayılı, 2014/9434 esas 2014/13476 karar sayılı ilamları)

Bu durumda mahkemece,soruşturma dosyası, bu dosyada toplanan delililer ile tüm dosya kapsamı ve davanın niteliği nazara alınarak davacının harçlandırılmış dava dilekçesi üzerinden %15 teminatla davalı Bayram Alkan ve Ecevit Alkan adına taşınır ve taşınmaz malları üzerine ihtiyati haciz talebinin kabulüne karar verilmesi gerekirken reddine karar verilmesi yerinde olmadığından ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve yeniden hüküm kurulması gerektiğine dair aşağıdaki hükmün kurulmasına karar vermek gerekmiştir.

H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;

1-A-Davacılar vekilinin ihtiyati tedbire yönelik istinaf başvurusunun yukarıda belirtilen gerekçeler doğrultusunda ESASTAN REDDİNE,

B-Davacılar vekilinin ihtiyati HACZE yönelik istinaf başvurusunun yukarıda belirtilen gerekçeler doğrultusunda ihtiyati hacze itiraz yönünden KABULÜ ile incelenen kararın HMK’nin 353/1-b maddesinin (2) numaralı alt bendi uyarınca düzeltilmek üzere KALDIRILMASI VE DÜZELTİLEREK YENİDEN ESAS HAKKINDA HÜKÜM KURULMAK suretiyle;

2-Davacının İİK’nun 257.maddesindeki yasal koşullara uygun ihtiyati haciz talebinin KABULÜ ile;

Davacının harçlandırılmış dava dilekçesi üzerinden (641.000 TL) dava değerinin %15 teminatla davalı ... ve ... adına taşınır ve taşınmaz malları üzerine haczi kabil ve borca yeter miktardaki kesiminin alacakla sınırlı olmak üzere İİK nun 257/1. maddesi uyarınca İHTİYATEN HACZİNE,

3-İhtiyati haciz kararının talep halinde 2004 Sayılı İİK'nun 261. maddesi gereğince İlk Derece Mahkemesi'nin yargı çevresi içerisinde bulunan icra dairesine ibrazla yerine getirilmesine,

4-İstinaf başvurma harcı dışında, istinaf peşin harcı olarak alınan, karar ilam harcının istek halinde davacılara iadesine,

5-İstinaf giderlerinin ilk derece mahkemesinde yapılacak yargılama sonucunda dikkate alınmasına,

6-İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,

7-Karar tebliği ve harç iade işlemlerinin ilk derece mahkemesince yerine getirilmesine,

Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK'nun 362/1-(f) gereğince KESİN olmak üzere oybirliği ile karar verildi. 07/10/2022

... ... ... ...

Başkan Üye Üye Katip

.... ... ... ...

E imza E imza E imza E imza

Bu evrak 5070 sayılı Yasa kapsamında elektronik imza ile imzalanmıştır.