DANIŞTAY İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU 2020/2014 E. , 2021/1189 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/2014
Karar No : 2021/1189
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı- …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … İnşaat Tekstil Gıda Turizm İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Tekirdağ ili, Süleymanpaşa ilçesi, … Mahallesi, … Sokak, No:… adresinde faaliyet gösteren iş yerlerine ait davacı şirket adına düzenlenen 'çay bahçesi', 'içkili lokanta', 'kafe-bar', 'büfe ve tekel maddeleri satışı' faaliyet konulu iş yeri açma ve çalışma ruhsatlarının iptal edildiğinden bahisle iş yerlerinin faaliyetlerinin durdurulmasına ilişkin Süleymanpaşa Belediye Başkanlığı Ruhsat ve Denetim Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla;
İş yerlerinin açılması ve faaliyette bulanabilmesi için genel güvenlik ile ilgili düzenlemelere aykırı faaliyette bulunulmaması gerektiği, dosya içerisinde yer alan bilgi ve belgelerden söz konusu iş yerlerinde vuku bulan adli olayların sabit olduğu; dava konusu işlem kamu düzeni ve güvenliğinin, toplumun huzur ve sağlığının ve kişilerin can güvenliğinin sağlanması amacıyla kamu yararı doğrultusunda tesis edildiğinden hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla;
Kafe-bar ruhsatlı iş yerinin iş yeri açma ve çalışma ruhsatının iptaline ilişkin kısım yönünden, davacının istinaf başvurusunun reddine karar verilmesi gerektiği, öte yandan, bakılan davada konu edilen olayların kafe-bar ruhsatlı iş yerinde meydana geldiği, 'içkili lokanta', 'çay bahçesi', 'büfe ve tekel maddeleri' satılan iş yerlerinde asayişe etkili herhangi bir olayın meydana geldiğine yönelik bir iddia ve tespitin bulunmadığı, dolayısıyla söz konusu iş yerlerinin genel güvenlik ve asayişin korunması yönünden denetlenebilir olmaktan çıktığı yönünde herhangi bir bilgi ve belgenin olmadığı görüldüğünden, sözü edilen ruhsatların iptaline ilişkin kısım yönünden dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi gerekirken, davanın bu kısmının reddine yönelik kararda hukuki isabet görülmediği gerekçesiyle davacı şirketin istinaf isteminin kısmen reddine, kısmen kabulüne, Tekirdağ İdare Mahkemesi kararının, 'içkili lokanta', 'çay bahçesi', 'büfe ve tekel maddeleri satışı' faaliyet konulu iş yeri açma ve çalışma ruhsatlarının iptali bakımından davanın reddine ilişkin kısmının kaldırılmasına, söz konusu iş yerlerine ilişkin iş yeri açma ve çalışma ruhsatlarının iptaline ilişkin dava konusu işlemin bu kısmının iptaline karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onuncu Dairesinin 13/02/2019 tarih ve E:2018/3507, K:2019/1260 sayılı kararıyla;
'Kafe-bar' ve 'çay bahçesi' faaliyet konulu iş yeri açma ve çalışma ruhsatları yönünden verilen kararın bu kısımlarında usul ve hukuka aykırılık bulunmadığından, bu kısımlar bakımından kararın onanmasına;
'İçkili lokanta' ve 'büfe ve tekel maddeleri satışı' faaliyet konulu iş yeri açma ve çalışma ruhsatları yönünden ise; bandrolsüz, kaçak alkollü içki şişelerinin işletmede bulunma sebebini açıklayabilecek kayda değer bir mazeretin davacı tarafından ileri sürülemediği; kafe-bar dışında alkollü içki satışının ya da sunumunun yapılabileceği davacıya ait işyerleri arasında büfenin ve içkili lokantanın da bulunduğu, bu yerlerin de bandrolsüz ve kaçak alkollü içki satışı ya da sunumu bakımından kafe-bardan bağımsız düşünülemeyeceği dikkate alındığında, alkollü içki satışı ya da sunumu yapılabilmesine izin verilen 'içkili lokanta', 'büfe ve tekel maddeleri satışı' faaliyet konulu iş yeri açma ve çalışma ruhsatlarının iptal edilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka ayrılık bulunmadığı gerekçesiyle, 'içkili lokanta' ile 'büfe ve tekel maddeleri satışı' faaliyet konulu iş yeri açma ve çalışma ruhsatlarının iptaline ilişkin işlemin iptaline yönelik Bölge İdare Mahkemesi kararının bu kısmının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi ısrar kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; istinaf başvurusu kabul edilerek, İdare Mahkemesi kararının 'içkili lokanta' ile 'büfe ve tekel maddeleri satışı' faaliyet konulu işyeri açma ve çalışma ruhsatları yönünden kaldırılması ve söz konusu iş yerlerine ait işyeri açma ve çalışma ruhsatlarının iptaline ilişkin işlemin iptali yolundaki ilk kararda ısrar edilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, söz konusu iş yerlerinin aynı parsel içinde yer aldığı, işletmenin yalnızca 'kafe-bar' ruhsatının iptal edilmesi ile aynı parsel içerisinde yan yana faaliyet gösteren diğer mekanlarda güvenliğin sağlanabilmesinin mümkün olmadığı, emniyetçe yapılan denetimlerde bandrolsüz içki yakalandığı ve bunlara el konulduğu, 'kafe-bar' ruhsatı ile işletilen iş yerinde bandrolsüz kaçak içkiye el konulmuşken sahibi ve işletmecisi aynı olan tek parselde bulunan 'içkili lokanta'da ve 'büfe ve tekel maddeleri satışı' yerinde bu içkilerin kullanılmadığının ya da kullanılmayacağının düşünülmesinin hayatın olağan akışına uygun olmadığından dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 6. İdari Dava Dairesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu, temyiz dilekçesinde yer alan hususların kararın bozulmasını gerektirecek bir husus bulunmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'ÜN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra dosya tekemmül ettiğinden davalı idarenin yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davalı idare tarafından, davacı şirket adına muhtelif tarihlerde, aynı parsel içerisinde yer alan, 11/08/2014 tarih ve 115 sayılı 'çay bahçesi (açık alanda)' faaliyet konulu iş yeri açma ve çalışma ruhsatı; 30/10/2014 tarih ve 262 sayılı 'içkili lokanta' faaliyet konulu iş yeri açma ve çalışma ruhsatı; 30/10/2014 tarih ve 263 sayılı 'kafe-bar' faaliyet konulu iş yeri açma ve çalışma ruhsatı ile … tarih ve … sayılı 'büfe ve tekel maddeleri satışı' faaliyet konulu iş yeri açma ve çalışma ruhsatları düzenlenmiştir.
Tekirdağ Valiliği İl Emniyet Müdürlüğünün 02/05/2017 tarihli yazısı ile; dava konusu iş yerlerinde 2016 yılında altı ayrı kasten yaralama olayı meydana geldiği ve olaylar hakkında adli tahkikat yapılarak adli mercilere intikal ettirildiği; yine 11/02/2017 tarihinde yapılan genel denetimde 'kafe-bar' ruhsatlı iş yerinde 104 adet şişe, değişik miktarlarda TAPDK bandrolü olmayan kaçak içki yakalanarak bu şişelere el konulduğu belirtilerek, söz konusu iş yerinde sık sık iş yeri sahipleri ve çalışanlarının da dahil olduğu olayların yaşandığı; ilin mevcut huzur ve güven ortamını tehdit eden ve bozan, asayişe müessir fiillerin işlenmekte olduğu; kapatma saatlerine de riayet edilmediği; başta 2559 sayılı Polis Vazife ve Salâhiyet Kanunu olmak üzere diğer mevzuat hükümlerine de aykırı fiillerin işlendiği, bundan sonra da bu fiillerin işlenmesinin muhtemel olduğunun anlaşıldığı, ilin kamu düzeni ve güvenliğinin, toplumun huzuru ve sağlığı ile kişilerin can güvenliğinin sağlanabilmesi açısından, söz konusu iş yerinin ruhsatlarının iptal edilmesi ve kapatılması gerektiği hususları, Süleymanpaşa Kaymakamlığına ve davalı Süleymanpaşa Belediye Başkanlığına bildirilmiştir.
Söz konusu yazı üzerine, Süleymanpaşa Belediye Başkanlığının … tarih ve … Olur sayılı yazısı ile Tekirdağ ili, Süleymanpaşa ilçesi, … Mahallesi, … Sokak, No:… adresinde faaliyet gösteren iş yerlerine ait davacı şirket adına düzenlenen 'çay bahçesi', 'içkili lokanta', 'kafe-bar', 'büfe ve tekel maddeleri satışı' faaliyet konulu iş yeri açma ve çalışma ruhsatları iptal edilmiştir.
Süleymanpaşa Belediye Başkanlığı Ruhsat ve Denetim Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işlemi ile ilgili ruhsatların iptal edildiği, bahse konu işletmenin faaliyetinin durdurularak, bu hususun Tekirdağ Valiliği İl Emniyet Müdürlüğüne bildirilmesi gerektiği Zabıta Müdürlüğüne bildirilmiştir.
Bunun üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun'un 4. maddesinde;
'3. maddede belirtilen merciler, iznin verilmesi için yapılacak beyan ve incelemelerde aşağıda öngörülen genel kriterlere göre düzenlenecek yönetmeliği esas alırlar.
a) İnsan sağlığına zarar vermemek,
b) Çevre kirliliğine yol açmamak,
c) Yangın, patlama, genel güvenlik, iş güvenliği, işçi sağlığı, trafik ve karayolları, imar, kat mülkiyeti ve doğanın korunması ile ilgili düzenlemelere aykırı davranmamak.' kuralı yer almıştır.
10/08/2005 tarih ve 25902 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 'İşyeri açma ve çalışma ruhsatının kesinleşmesi' başlıklı 13. maddesinde;
'...İşyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesinden sonra yapılacak denetimlerde mevzuata uygun olmayan unsurların ve noksanlıkların tespiti halinde, işyerine bu noksanlık ve hatalarını gidermesi için bir defaya mahsus olmak üzere onbeş günlük süre verilir. Verilen süre içinde tespit edilen noksanlık ve aykırılıklar giderilmediği takdirde, ruhsat iptal edilerek işyeri kapatılır. Ayrıca ilgililerin yalan, yanlış ve yanıltıcı beyanı varsa haklarında kanunî işlem yapılır.
'; 'Kolluk denetimi' başlıklı 37. maddesinde; 'Kolluk, umuma açık istirahat ve eğlence yerlerini genel güvenlik ve asayiş yönünden denetler. Denetimler sırasında tespit edilen mevzuata aykırı hususlar, yetkili idarelere gereği yapılmak üzere bildirilir.' hükümlerine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge İdare Mahkemesinin ısrar hükmü dava konusu işlemin 'içkili lokanta' ile 'büfe ve tekel maddeleri satışı' faaliyet konulu iş yeri açma ve çalışma ruhsatlarının iptaline ilişkin kısmına yönelik olup, temyiz incelemesi bu kısım yönünden yapılmıştır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; iş yeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesinden sonra yapılacak denetimlerde mevzuata uygun olmayan unsurların ve noksanlıkların tespiti halinde, iş yerine bu noksanlık ve hatalarını gidermesi için bir defaya mahsus olmak üzere on beş günlük süre verilmesi üzerine, bu süre içinde tespit edilen noksanlık ve aykırılıklar giderilmediği takdirde, ruhsatın iptal edilerek iş yerinin kapatılacağı hususu kurala bağlanmakla birlikte, süre verilmesinde hukuki bir yararın bulunmadığı hâllerde, diğer bir ifade ile, iş yerinin ilgili mevzuatı ihlal eden süregelen faaliyetlerinin bulunması halinde, süre verilmeden de idare tarafından iş yerine ait ruhsatların iptal edilebileceği; genel güvenliği tehdit eden ve bulunduğu çevredeki güvenliğin sağlanması için faaliyetinin sonlanması gereken iş yerlerine, yetkili idare tarafından bu yönde bir yaptırım uygulanmasında ilgili mevzuatın genel hükümleri bakımından bir sakınca bulunmadığı açıktır.
Dosyanın incelenmesinden; davacının birden fazla faaliyet konusuna sahip ruhsatlar ile aynı parsel içerisinde işletilen iş yerlerinin bulunduğu; kafe-bar ve büfenin aynı parselin bir köşesinde bitişik olarak, yan yana yer alan içkili lokanta ile çay bahçesinin yine aynı parsel içerisinde kafe-barın tam karşısında faaliyette bulunduğu anlaşılmaktadır.
Adli mercilere intikal eden olayların genelde 'kafe-bar' müşterileri ile işletme çalışanları arasında yaşandığı anlaşılmaktadır. Bununla birlikte, bandrolsüz ve kaçak alkollü içki şişelerinin işletmenin 'kafe-bar' kısmında bulundurulduğu, söz konusu iş yerlerinde alkollü içki satışı ya da sunumunun yapılabileceği 'kafe-bar' dışında büfenin ve içkili lokantanın da bulunduğu, bu yerlerin de bandrolsüz ve kaçak alkollü içki satışı ya da sunumu bakımından kafe-bardan bağımsız düşünülemeyeceği dikkate alındığında, dava konusu işlemin alkollü içki satışı ya da sunumu yapılabilmesine izin veren 'içkili lokanta', 'büfe ve tekel maddeleri satışı' faaliyet konulu iş yeri açma ve çalışma ruhsatlarının iptal edilmesine ilişkin kısmında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Bu itibarla, temyize konu Bölge İdare Mahkemesi ısrar kararında hukuki isabet görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne;
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik yapılan istinaf başvurusunun dava konusu işlemin 'içkili lokanta' ve 'büfe ve tekel maddeleri satışı' konulu ruhsatlara ilişkin kısmı yönünden kabulü ve iptal yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin temyize konu … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan … TL yürütmeyi durdurma harcının istemi halinde davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine,
5. 07/06/2021 tarihinde, kesin olarak, oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
X- Temyiz edilen kararla ilgili dosyanın incelenmesinden; … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının usul ve hukuka uygun olduğu, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenlerinin kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı anlaşıldığından, temyiz isteminin reddi ile temyize konu kararın onanması gerektiği oyuyla, karara katılmıyoruz.
