Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2020/8795 E. , 2021/13364 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/8795
Karar No : 2021/13364
KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE
BULUNAN (DAVALI) : …Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …Valiliği
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının onanmasına dair Danıştay Altıncı Dairesinin 09/03/2020 tarih ve E:2017/5502, K:2020/3435 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı Hazineye ait Ankara ili, Gölbaşı ilçesi, … Mahallesi, … sayılı parselin imar planı sahası dışında tutulduğundan bahisle Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararı (dava dilekçesinde maddi hata yapılarak … tarihli, …sayılı belediye meclisi kararı olarak belirtilmiş olup işlem sayısı savunmalar ve dosya kapsamındaki bilgi-belgelere dayalı olarak düzeltilmiştir) onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesince; Danıştay Altıncı Dairesinin 29/01/2014 tarihli, E:2010/10873, K:2014/452 sayılı bozma kararına uyularak, dosyanın incelenmesinden;
- Davacı Hanineye ait 2918 sayılı parselin 1/25000 ölçekli nazım imar planı sınırları içinde konut alanı olarak belirlenmesine karşın 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı sınırlarına dahil edilmediği ileri sürülerek Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla onaylanan Gölbaşı İlçesi Karagedik Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanının bir kısmını kapsayan alana ilişkin 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planına karşı açılan davada, yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen rapora dayanılarak dava konusu işlemin iptali yolunda verilen … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararının, Danıştay Altıncı Dairesinin 11/01/2017 tarihli,E:2016/7378, K:2017/124 sayılı kararıyla onanması üzerine Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararıyla onaylanan …Mahallesi 1/5000 ölçekli nazım imar planında anılan Mahkeme kararının gerekçesi dikkate alınarak gerekli düzeltmelerin yapılması istemiyle yapılan 10/04/2009 tarihli başvuruya yanıt verilmemesi üzerine bakılan dava açıldıktan sonraki süreçte, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararı ile; … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararının Defterdarlığa ait alanların plan kapsamına alınması gerektiği şeklinde yorumlanamayacağı belirtilerek itirazın reddedildiğinin anlaşıldığı,
- ... İdare Mahkemesinin anılan kararı ile buna dayanak oluşturan bilirkişi raporunun ve dava dosyasında yer alan tüm bilgi ve belgelerin incelenmesinden; davacı Hazineye ait 2918 sayılı parselin bir kamu arazisi olması nedeniyle ayrı bir etap olarak değerlendirilmesinin ve dolayısıyla planlama sahası dışında bırakılmasının imar mevzuatı, şehircilik ilkeleri ve kamu yararına uygun olmadığı, uyuşmazlık konusu parselin dava konusu planlama sahası içine dahil edilmesi gerekirken aksi yönde yapılan imar planında ve bu plana yönelik itirazın reddedilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı,
- Davalı idarece, iş bu davanın konusunun aslında Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, …sayılı kararı ile onaylanan Gölbaşı/Karagedik 1/25.000 ölçekli 2023 Başkent Ankara Nazım İmar planı olduğu, buna göre … tarihli, … sayılı belediye meclisi karar ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planının aslında … tarihli, … sayılı belediye meclisi kararıyla onaylandığı, bu nedenle davanın konusuz kaldığı ileri sürülmüş ise de, anılan belediye meclisi kararlarının Gölbaşı/Karagedik Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı sınırlarında yapılan değişikliklere ilişkin olduğu ve yargı yerince verilen iptal kararı ile davacı Hazinenin talebi doğrultusunda dava konusu parselin planlama sahasına dahil edilmediği, sonucuna ulaşılarak dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Davalı idarenin temyiz başvurusu üzerine Danıştay Altıncı Dairesince, temyize konu karar hukuk ve usule uygun bulunmuş ve kararın onanmasına karar verilmiştir.
KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI: Davalı tarafından, temyiz aşamasında ileri sürdüğü iddiaların değerlendirilmediği, davaya konu Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararının 'Gölbaşı/Karagedik Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı' sınırına ilişkin olduğu, düzeltilmesi istenilen karar ile … tarihli, … sayılı büyükşehir belediye meclisi kararıyla onaylanan Karagedik MNG Etabına ait 1/25.000 ve 1/5000 ölçekli nazım imar planlarının iptaline ilişkin … İdare Mahkemesinin E:…, K:… sayılı kararının onanmasına karar verildiği, ilave olarak; dava konusu 2918 sayılı kadastro parselinin … tarihli, …sayılı büyükşehir belediye meclisi kararıyla onaylanan Karagedik Fatih Üniversitesi ve Çevresine Ait 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı Değişikliği ile … tarihli, … sayılı büyükşehir belediye meclisi kararıyla onaylanan Karagedik Fatih Üniversitesi ve Çevresine Ait 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı Değişikliği kapsamında planlandığı ve alanda parselasyon yapıldığı, davanın konusuz kaldığı, dava konusu alanla ilgisi bulunmayan imar planının iptaline karar verilmesi nedeniyle çok sayıda vatandaşın mağdur olduğu ileri sürülerek Danıştay Altıncı Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Düzeltilmesi istenen kararın usul ve yasaya uygun olduğu, karar düzeltme dilekçesinde önceki beyanların tekrar edildiği, ileri sürülen nedenlerin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesine uymadığı, bu nedenle istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ…'IN DÜŞÜNCESİ: Karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemiz kararı kaldırılarak Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanunun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Altıncı Dairesinin 09/03/2020 tarih ve E:2017/5502, K:2020/3435 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Danıştay Altıncı Dairesinin 11/01/2017 tarihli,E:2016/7378, K:2017/124 sayılı kararı ile dosyanın birlikte incelenmesinden;
- Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararı ile, 902 hektar büyüklüğündeki bir alanın Gölbaşı/Karagedik Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı olarak ilan edilmesi üzerine Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararı ile, proje alan sınırlarının 902 hektardan 1350 hektara çıkacak şekilde genişletildiği ve Gölbaşı/Karagedik Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanına ait 1/25.000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin onaylandığı,
- Bu alanın büyük bir kısmının maliki olan şirket tarafından hazırlanan Gölbaşı/Karagedik Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanının bir kısmını kapsayan 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarının da Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararı ile onaylandığı,
- Gölbaşı/Karagedik Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanına ilişkin 1/25.000 ölçekli nazım imar planı sınırları içerisinde 'konut alanı' kullanımında yer alan Hazineye ait Ankara ili, Gölbaşı ilçesi, … Mahallesi, … sayılı parselin 14/03/2008 tarihli 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planları sınırına ise dahil edilmediği,
- 14/03/2008 tarihli 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarına karşı açılan davada yerinde yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporu doğrultusunda; 1/25.000 Ölçekli 2023 Başkent Ankara Nazım İmar Planı Değişikliği sınırları ile dava konusu imar planlarının onama sınırları karşılaştırıldığında, planlama alanının doğusunda yer alan üniversite alanı ile güneydoğuda … sayılı parselin plan onama sınırı dışında tutulduğu, söz konusu alanların başka bir etapta birlikte ele alınmasının plan yapım teknikleri ile bağdaşmayacağı, zira …sayılı parsel ile üniversite alanı arasında mekansal kopukluk bulunduğu, imar planlarının sadece mülkiyet verisi esas alınarak hazırlanmasının doğru bir yaklaşım olmadığı, ayrıca üniversite alanı kullanımının kendi içinde çözülmesi gerekli farklı bir kentsel kullanım kararı olduğu da dikkate alındığında …sayılı parselin davaya konu planların onama sınırına dahil edilmesinin gerekli olduğu, planlama alanında teknik altyapı ve sosyal donatı alanına ihtiyaç olması nedeni ile plan onama sınırının genişletilmesinin bu sorunun çözümüne bir nebze de olsa olanak sağlayacağı, ayrıca davaya konu imar planlarına … sayılı parselin eklenmesi ile alanda ihtiyaç duyulan teknik altyapı ve sosyal donatı alanı ihtiyacının tamamen karşılanamayacağı, bu kapsamda davaya konu nazım ve uygulama imar planlarında öngörülen nüfus miktarının düşürülmesi gerektiği, dava konusu imar planlarının mevzuata, şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına aykırı olduğu sonucuna ulaşılarak, iptali yolunda verilen … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K…. sayılı kararının Danıştay Altıncı Dairesinin 11/01/2017 tarihli,E:2016/7378, K:2017/124 sayılı kararıyla onandığı,
- ... Mahallesi 1/25.000 ve 1/5000 ölçekli nazım imar planının Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, …sayılı kararıyla onaylanması üzerine davacı tarafından, Mahkeme kararının gerekçesi dikkate alınarak gerekli düzeltmelerin yapılması istemiyle davalı idareye yapılan 10/04/2009 tarihli başvuruya yanıt verilmemesi üzerine 09/06/2009 tarihinde söz konusu1/5000 ölçekli nazım imar planının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı,
- Dava devam ederken, …sayılı parseli kapsayan alana ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararı ile; 14/03/2008 tarihli imar planlarına karşı açılan davada verilen iptal kararının, Defterdarlığa ait alanların plan kapsamına alınmasının gerektiği şeklinde yorumlanamayacağı, Defterdarlık, … Vakfı ve vatandaşların konut amaçlı plan taleplerinin, Fatih Üniversitesi ve çevresine ilişkin 03/06/2009 tarihli dilekçe ekinde anılan taşınmazlar için müstakilen sunulan 1/25.000 ve 1/5000 ölçekli nazım imar planı önerileri kapsamında düzenleme ortaklık payı (DOP)-kamu ortaklık payı (KOP) dengesi kurulmak suretiyle onayına ilişkin komisyon kararının kabulüne karar verildiği ve yapılan düzenleme sonucunda … sayılı parselin 'konut alanı' olarak belirlendiği,
- Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararıyla da 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin kabul edildiği ve Ankara Büyükşehir Belediye Encümeninin … tarihli, … sayılı ve … tarihli, … sayılı kararlarıyla da alanda parselasyon yapıldığı,
anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Yasasının 5. maddesinin dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan halinde, nazım imar planı; varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak hali hazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları gösteren ve uygulama imar planının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile beraber bir bütün olan plan olarak tanımlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava, Gölbaşı/Karagedik Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanına ilişkin 1/25.000 ölçekli nazım imar planı sınırları içerisinde 'konut alanı' kullanımında yer alan Hazine mülkiyetindeki Ankara ili, Gölbaşı ilçesi, … Mahallesi, … sayılı parselin dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planının onama sınırı dışında tutulmasının şehircilik ilkeleri ile planlama esaslarına aykırı olduğu, anılan parseli onama sınırı dışında bırakan Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararı ile onaylanan1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarına karşı açılan davada verilen iptal kararı uyarınca da … sayılı parselin dava konusu imar planı kapsamına alınmasının gerektiği ileri sürülerek, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin iptali istemiyle açılmıştır.
Davacı tarafından askıda yapılan itirazın yanıt verilmeyerek reddi üzerine dava konusu imar planına karşı açılan dava devam ederken ve Mahkemece yürütmenin durdurulmasına veya esasa ilişkin herhangi bir karar verilmemiş iken davalı büyükşehir belediye meclisinin … tarihli, … sayılı kararı ile dava konusu … sayılı parseli kapsayan 1/25.000 ve 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ve … tarihli, …sayılı kararıyla da 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği kabul edilerek … sayılı parsel 'konut alanı'na ayrılmış, ardından Ankara Büyükşehir Belediye Encümeninin … tarihli, … sayılı ve … tarihli, … sayılı kararlarıyla da alanda parselasyon yapılmıştır.
Olayda, anılan imar planı değişiklikleri sonucunda davacının itirazları değerlendirilerek … sayılı parselin 'konut alanı' kullanımına ayrıldığı, alanda parselasyonun da yapıldığı, bu suretle davalı idare tarafından itiraza konu hususların giderilmesi yönünde işlemler tesis edildiği anlaşılmaktadır.
İdarenin yargı kararlarını uygulamaktaki yükümlülüğü, Anayasa ve kanunlara dayanmakta olup bu yükümlülük gereğince yapılan işlemlerin davayı konusuz bırakmasının mümkün olmadığı açıktır.
Uyuşmazlıkta ise, dava konusu imar planına itirazların değerlendirildiği belediye meclisi kararında yukarıda yer verilen imar planı değişiklikleri de kabul edilerek, ve hatta alana ilişkin parselasyon işlemi de yapılarak uyuşmazlığa ilişkin nizanın giderildiği ve anılan işlemlerin yargı kararının uygulanması amacıyla yapılmadığı anlaşılmaktadır.
Kaldı ki, idare tarafından uyuşmazlık konusu parselin mutlaka dava konusu imar planı kapsamında planlanması zorunlu tutulamayacağı gibi imar planları bölgenin durumuna göre uygun etaplar halinde yapılabilir.
Bu bakımdan, İdare Mahkemesince belirtilen hususlar dikkate alınarak uyuşmazlık hakkında yeni bir karar verilmesi gerekmektedir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin, … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 07/12/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
