T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
13. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2021/1496 Esas
KARAR NO: 2021/1158 Karar
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 10/06/2021 Tarihli Ara Karar
NUMARASI: 2020/75 Esas
DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 09/09/2021
İlk derece Mahkemesinde yapılan inceleme sonucunda verilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dava dosyası incelendi:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMASININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesi ile, davalı tarafından müvekkiline karşı İstanbul Anadolu ... İcra Müdürlüğü'nün ... esas sayılı dosyasından ... Bankası Arapcamii Şubesi'ne ait 30/09/218 keşide tarihli 20.000,00 TL. bedelli, ... seri numaralı; 31/10/2018 keşide tarihli 30.000,00 TL. bedelli ... seri numaralı; 30/11/2018 keşide tarihli 30.000,00 TL. Bedelli ... seri numaralı; 31/12/2018 keşide tarihli 40.000,00 TL. Bedelli ... seri numaralı 4 adet çeke müsteniden kambiyo senetlerinden kaynaklanan icra takibi açıldığını ve takibin kesinleştiğini, davaya konu çeklerin müvekkili tarafından davalı tarafa cari hesap ilişkisinin bir devamı olarak alüminyum almak üzere teslim edildiğini, davalı yana teslim edilen toplam çek bedelinin ana para olarak 120.000,00 TL. Olduğunu, ancak bu çeklere karşıılık olarak müvekkiline sevkedilen mal bedelinin ise sadece 17.473,97 TL. Olduğunu, bu bağlmada davalı uhdesinde kalan toplam 96.126,03 TL.lik çekin bedelsiz karşılıksız kaldığını, kalan malların gönderilmediği gibi çeklerin de iade edilmediğini belirterek yukarıda belirtilen 4 adet çek ve takip dosyası nedeni ile bedelsiz-karşılıksız kalan 96.126,03 TL. Miktarınca borçlu olmadığnın tespitine ve İstanbul Anadolu ... İcra Müdürlüğü'nün ... esas sayılı dosyasında açılan takibin tedbiren dava sonuna kadar durdurulmasına karar verilmesini talep etmiştir. Davacı vekili 28/05/2021 tarihli dilekçesi ile; takip miktarı olan 139.881,03 TL.'nin %15 teminat karşılığında Anadolu ... İcra Müdürlüğü'nün ... esas sayılı dosyasına giren satış bedeli olan 98.074,81 TL.nin alacaklı ya da başka bir şahsa ödenmemesine ve ödeme işleminin durdurulmasına ve satış bedelinin icra dosyasında muhafaza edilmesine karar verilmesini talep etmiştir. İlk derece mahkemesi 28/05/2021 tarihli ara kararı ile; davacı vekilinin ihtiyati tedbir talebinin KABULÜNE, İİK. 72/3 maddesi gereğince icra takibine konu alacağın %15'i oranında teminat yatırıldığında icra veznesine yatan paranın alacaklıya verilmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesine karar verilmiştir. Davalı vekili itiraz dilekçesi ile, mahkemece verilen ihtiyati tedbirin kaldırılmasına, aksi halde tedbir kararının değiştirilerek dava konusu dışında kalan 43.755,00 TL. ve bu alacağın takip dosyasındaki ferileri yönünden tedbir kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk Derece Mahkemesi 10/06/2021 tarih ve 2020/75 Esas sayılı ara kararında; 'Alacaklı davalı tarafından davacı aleyhine İstanbul Anadolu ... İcra MÜdürlüğü'nün ... sayılı dosyası üzerinden 139.881,03 TL. Üzerinden kambiyo senedine mahsus takibe başlandığı, işbu davamızda ise davacı harca esas değeri 96.126,03 TL. Üzerinden davalı alacaklıya karşı menfi tespit davası açtığı, talebin 96.126,03 TL. Olduğu, 28/05/2021 tarihli ara karar ile İİK. 72/3 maddesi gereğince takibe konu alacağın %157i oranında teminat yatırılması halinde ihtiyati tedbir kararı verildiği, davalı tarafın bu karara karşı itiraz da bulunduğu, taleple bağlılık ilkesi gereğince dava değerinin 96.126,03 TL. Olduğu, verilen tedbirin ise bu miktar üzerinden olacağı, geriye kalan kısımlara yönelik kısımların ise dava konusu yapılmadığı anlaşıldığından davalının tedbir kararının değiştirilmesi ve ihtiyati tedbirin kaldırılması talebinin reddine karar vermek gerekmiş...'gerekçesi ile, Davalı vekilinin ihtiyati tedbirin kaldırılması aksi halde değiştirilmesi talebinin reddine, karar verilmiş ve karara karşı davalı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davalı vekili istinaf dilekçesi ile, 28/05/2021 tarihinde davacı vekili tarafından teminat yatırılması karşılığında icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesi için tedbir talep edildiği, yerel mahkemenin aynı gün verdiği kararla talep kabul edilerek tedbir kararı verildiği, tedbir kararına itiraz edildiği ve yerel mahkemece hukuka aykırı olarak itirazın reddedildiğini, Davanın icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası olduğunu, davacının dava dilekçesi incelendiğinde harca esas değer olarak gösterdiği miktar 96.126,03TL olduğu, davacının bu miktar yönünden borçlu olmadığının tespitini istemekte olduğunu, takip tutarı 139.881,03TL olduğu, aradaki fark olan 139.881,03-96.126,03=43.755,00TL yönünden uyuşmazlık bulunmadığını, bir başka ifadeyle davacı-borçlu takibin bir miktarını zaten kabul ettiğini, Takibin 43.755,00TL'lik miktarı yönünden uyuşmazlık bulunmamasına rağmen davacı sanki tüm takip için borçlu olunmadığının tespitini talep etmiş gibi mahkemeden tedbir talebinde bulunduğunu, verilen tedbir kararı davacının dava dilekçesindeki talebini aşmakta olduğunu, İtiraz kabul görmese dahi tedbir kararı yalnızca davacının harca esas değer olarak gösterdiği 96.126,03TL miktarı yönünden verilebileceğini, 43.755,00TL miktarı yönünden davacı-borçlunun itirazı olmadığından bu miktar için tahsil harcı, icra vekalet ücreti, takip giderlerinden de sorumluluk devam edeceğini, bu hususların kararın infazında tereddüte düşülmemesi için ayrıca belirtilmesini talep ettiklerini, Davacı dava dilekçesinde çeklerin avans olarak verildiğini, çekin karşılığı olan malların teslim edilmediğini öne sürmekte olduğunu, davacı bu iddiasını ortaya koyacak hiçbir yazılı delil sunmadığını, davaya konu borcun sebebi senet niteliğinde olduğundan davacı davasını ancak senetle yani aynı nitelikte delille ispatlayabileceğini, T.B.K.'nın 207/2. maddesinde karine öngörülmüş olup bu karineye göre sözleşmeyle aksi kararlaştırılmadıkça veya aksine adet bulunmadıkça satıcı ve alıcı borçlarını aynı gün ifa eder. Kanuni karine somut olaya uygulandığında çekin karşılığı olan malın davacıya teslim edildiği sonucuna ulaşılmakta olduğunu, bu karineyi davacının dayandığı tek delil olan tarafların ticari defterleri çürütemeyeceğini, karinenin aksini ileri sürenin ispat yükünü üstüne aldığı ve çekin bir ödeme aracı olmasıyla birlikte kayıtsız ve şartsız bir borç ikrarını içerdiği dikkate alındığında davacının tarafların ticari defterlerinin ötesinde ''dava dilekçesindeki iddiası olan malların teslim edilmediğini'' ispatlayacak senetle aynı güçte delil ibraz etmesi gerekmekte olduğu, dava dilekçesinde de bu nitelikte bir delil olmadığından davacının elindeki tek imkan yemin teklif etmekte olduğunu, nitekim bu hususa ilişkin Yargıtayın doğrudan somut uyuşmazlığa emsal teşkil edecek kararları bulunduğunu, (19. Hukuk Dairesi 2016/7961E. 2017/5343K. 21/06/2017T. sayılı kararı, 19. Hukuk Dairesi 2018/997 E. 2019/5542K. 12/12/2019T. sayılı kararı) Dosyadaki delil durumu dikkate alındığında ispat yükü davacıda olan huzurdaki davada tedbir kararı verilmesinin şartı olan yaklaşık ispat şartının gerçekleşmediği görüldüğü, bu sebeple tedbir kararının kaldırılması gerekmekte olduğu, Tüm bunların dışında yerel mahkemenin kararının bir cümlelik dahi gerekçesi olmadığını, ara kararın gereği düşünüldü başlıklı kısmında yalnızca taraflarının talebinin yer aldığını, bahsedilen kararın Anayasa'nın 141/3 maddesinde düzenlenen ''Bütün mahkemelerin her türlü kararları gerekçeli olarak yazılır.'' hükme aykırılık oluşturmakta olduğunu, İleri sürerek istinaf başvurusunun kabulü ile, ilk derece mahkemesinin 10/06/2021 tarihli ara kararının istinaf incelemesi sonucunda kaldırılmasına, öncelikle ihtiyati tedbir kararının kaldırılmasına, Aksi kanaatte olunması halinde tedbir kararının değiştirilerek dava konusu dışında kalan 43.755,00TL ve bu alacağın takip dosyasındaki ferileri yönünden tedbir kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ: HMK'nın 355. maddesine göre istinaf incelemesi; istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırılık görüldüğü takdirde ise resen gözetilmek suretiyle yapılmıştır. Talep, İstanbul Anadolu ... İcra Müdürlüğü'nün ... esas sayılı dosyasındaki 4 adet 120.000,00 TL. Bedelli çeke dayalı yapılan takipte 96.126,03 TL.lik çekten dolayı borçlu olmadığının tespiti davasında, İİK 72/3. Maddesi uyarınca icra veznesine girecek paranın alacaklıya ödenmemesi konusunda verilen ihtiyati tedbir kararına itiraza ilişkindir. Mahkemece, davalı vekilinin ihtiyati tedbirin kaldırılması aksi halde değiştirilmesi talebinin reddine, karar verilmiş ve karara karşı davalı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur. Davacı vekili dava dilekçesi ile, davaya konu çeklerin müvekkili tarafından davalı tarafa cari hesap ilişkisinin bir devamı olarak alüminyum almak üzere teslim edildiğini, davalı yana teslim edilen toplam çek bedelinin ana para olarak 120.000,00 TL. Olduğunu, ancak bu çeklere karşıılık olarak müvekkiline sevkedilen mal bedelinin ise sadece 17.473,97 TL. Olduğunu, bu bağlmada davalı uhdesinde kalan toplam 96.126,03 TL.lik çekin bedelsiz karşılıksız kaldığını, kalan malların gönderilmediği gibi çeklerin de iade edilmediğini belirterek 4 adet çek ve takip dosyası nedeni ile bedelsiz-karşılıksız kalan 96.126,03 TL. Miktarınca borçlu olmadığnın tespitine karar verilmesi talep edilmiştir. Davaya konu İstanbul Anadolu ... İcra Müdürlüğü'nün ... esas sayılı icra dosyası incelendiğinde; Davalı alacaklı tarafından davacı borçlu aleyhine 4 adet çek bedeli asıl alacak, geçmiş gün faizi, komisyon, çek tazminatı olmak üzere toplam:139.881,03 TL. Lik kambiyo senetlerine özgü icra takibinde bulunduğu tesbit edilmiştir. Davacı vekili 28/05/2021 tarihli dilekçesi ile; takip miktarı olan 139.881,03 TL.'nin %15 teminat karşılığında Anadolu ... İcra Müdürlüğü'nün ... esas sayılı dosyasına giren satış bedeli olan 98.074,81 TL.nin alacaklı ya da başka bir şahsa ödenmemesine ve ödeme işleminin durdurulmasına ve satış bedelinin icra dosyasında muhafaza edilmesine karar verilmesini talep etmiştir. İlk derece mahkemesi 28/05/2021 tarihli ara kararı ile; davacı vekilinin ihtiyati tedbir talebinin KABULÜNE, İİK. 72/3 maddesi gereğince icra takibine konu alacağın %15'i oranında teminat yatırıldığında icra veznesine yatan paranın alacaklıya verilmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesine karar verilmiştir. Mahkemece verilen istinafa konu ek kararda;'' işbu davamızda ise davacı harca esas değeri 96.126,03 TL. Üzerinden davalı alacaklıya karşı menfi tespit davası açtığı, talebin 96.126,03 TL. Olduğu, 28/05/2021 tarihli ara karar ile İİK. 72/3 maddesi gereğince takibe konu alacağın %157i oranında teminat yatırılması halinde ihtiyati tedbir kararı verildiği, davalı tarafın bu karara karşı itiraz da bulunduğu, taleple bağlılık ilkesi gereğince dava değerinin 96.126,03 TL. Olduğu, verilen tedbirin ise bu miktar üzerinden olacağı, geriye kalan kısımlara yönelik kısımların ise dava konusu yapılmadığı,'' belirtilmiş isede; mahkemece davacı vekilinin 28/05/2021 tarihli talep dilekçesi üzerine 28/05/2021 tarihli ara karar ile dava değeri belirtilmeksizin icra takibine konu alacağın %15'i oranında teminat yatırıldığında icra veznesine yatan paranın alacaklıya verilmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesine karar verilmiş olup bu karar dava değerini aşar mahiyette tüm icra takibine konu borcu kapsar mahiyette ihtiyati tedbir kararı verildiği ve teminatında icra takibine konu alacağın %15'i oranında yatırıldığı anlaşılmıştır. Ara karar tarihi itibariyle dosya kapsamındaki deliller gözetildiğinde ihtiyati tedbir kararı verilmesine yönelik yaklaşık ispat gerçekleşmiş olup davalı vekilinin yaklaşık ispatın gerçekleşmediğine yönelik istinaf sebepleri yerinde görülmemiştir. Dava değeri 96.126,03 TL.olup ilk derece mahkemesince bu miktar yönünden ihtiyati tedbir kararı verilmesi gerekirken itiraz edilen 28/05/2021 tarihli ara kararı ile verilen ihtiyati tedbir kararı icra takibindeki borcun tamamını kapsar mahiyette verilmiş olup bu nedenle davalı vekilinin itirazı kabul edilerek infazda tereddüt oluşturmayacak şekilde dava değeri üzerinden ihtiyati tedbir kararının düzeltilmesi gerekirken itirazın reddine karar verilmesi yerinde olmayıp davalı vekilinin istinaf sebebi kısmen yerinde görülmüştür. Yukarıdaki açıklamalar ışığında, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile ilk derece mahkemesinin ihtiyati tedbire itirazın reddine ilişkin 10/06/2021 tarih ve 2020/75 Esas sayılı ara kararının, HMK'nın 353/1.b.2 ve 391/3 maddeleri uyarınca kaldırılarak 28/05/2021 tarihli ara karara yönelik itirazın kısmen kabulü ile dava değeri olan 96.126,03 TL. yönünden davacının ihtiyati tedbir talebinin kabülü yönünde dairemizce yeniden karar verilmesine dair aşağıdaki karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; Davalının istinaf başvurusunun KISMEN KABULÜ ile, İstanbul Anadolu 7. Asliye Ticaret Mahkemesinin 10/06/2021 tarih ve 2020/75 Esas sayılı ihtiyati tedbire itirazın reddine ilişkin ara kararının HMK'nın 353/1-b2, 391/3 maddeleri uyarınca KALDIRILMASINA, Dairemizce yeniden hüküm kurulmak suretiyle, 1-Davalının itirazının KISMEN KABUL/KISMEN REDDİ ile İstanbul Anadolu 7. Asliye Ticaret Mahkemesinin 28/05/2021 tarih ve 2020/75 Esas sayılı ara kararının KALDIRILMASINA, Dava değeri olan 96.126,03.TL yönünden davacının ihtiyati tedbir talebinin KABULÜ ile, İİK'nın 72/3 maddesi gereğince alacağın %15'i oranında (14.418,91.TL) teminat yatırıldığında icra veznesine yatan paranın alacaklıya verilmemesi yönünde İHTİYATİ TEDBİR KARARI VERİLMESİNE, 2-Davacı tarafından 28/05/2021 tarihli ara karar gereği 28/05/2021 tarihli ... seri nolu ... sıra/özel nolu tahsilat makbuzu ile 20.982,15.TL teminat yatırıldığı anlaşıldığından, fazla yatan teminat miktarının talep halinde davacıya iadesine, 3-İhtiyati tedbir kararının infazı için kararın bir örneğinin İstanbul Anadolu ... İcra Müdürlüğü'nün ... esas sayılı takip dosyasına gönderilmesine, 4-Davacının diğer taleplerinin REDDİNE, 5-Harçlar Kanunu gereğince istinaf eden tarafından yatırılan 162,10.TL istinaf kanun yoluna başvurma harcının hazineye gelir kaydına, 6-Davalı tarafından yatırılan 59,30.TL istinaf karar harcının talep halinde iadesine, 7-Davalı tarafından sarf edilen 162,10.TL istinaf kanun yoluna başvurma harcı ile 37,50.TL dosyanın istinafa gidiş / dönüş gideri toplamı 199,60.TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, 8-Artan gider avansı olması halinde, yatıran tarafa iadesine, 9-Kararın ilk derece mahkemesi tarafından taraflara tebliğe gönderilmesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 09/09/2021 tarihinde HMK' nın 362/1-f maddesi gereğince kesin olarak oy birliği ile karar verildi.
