8. Hukuk Dairesi         2013/11772 E.  ,  2014/3821 K.

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

... ve... ile ... ve müşterekleri ile müdahil davacılar ... ve müşterekleri aralarındaki tapu iptali ve tescil davasının kısmen kabulüne ve kısmen reddine dair ... Asliye Hukuk Mahkemesi'nden verilen 06.07.2011 gün ve 182/73 sayılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davacılar ... ve müşterekleri vekili, müdahil davacılar ... ve müşterekleri, davalılardan ... ve müşterekleri vekili ve müdahil davacılardan ... ve müşterekleri taraflarından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

Davacılar vekili ... ada ... ve ..., ... ada ..., ... ve ..., ... ada ..., ... ada ..., ... ada ... ve ..., ... ada ..., ... ada ... parsel sayılı taşınmazların vekil edenlerinin kök miras bırakanı ...’dan kaldığını bildirerek tapu kayıtlarının iptali ile mirasçıların payları oranında tapuya tesciline karar verilmesini istemiştir.

Davaya katılanlardan ... ile ... ... ada... parselin, diğer katılanların tümü ise dava konusu edilen taşınmazların tamamının ortak miras bırakan ...’dan kaldığını ileri sürerek payları oranında iptal ve tescilini istemişler, birleşen 1999/103 Esas sayılı davanın davacısı ... da ... ada ... parselin tapu kaydının payı oranında iptali ve adına tesciline karar verilmesini istemişlerdir.

Davalılardan ..., ..., ..., ..., ..., , ..., ve ..., davanın reddini savunmuşlardır. Diğer davalılar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ...,..., ..., ... usule uygun bir biçimde alınan beyanlarında davayı kabul ettiklerini bildirmişlerdir.

Mahkemece, Asıl ve birleşen davanın kısmen kabulü ile kısmen reddine, birleşen 1999/103 Esas ve 2000/45 Karar sayılı davanın yasal süresi içinde yenilenmediğinden HUMK'nun 409. maddesi uyarınca işlemden kaldırılmasına, müdahil davacılar ..., ..., ..., ... ve ...’un davalarının yasal süresi içinde yenilenmediğinden HUMK'nun 409. maddesi uyarınca işlemden kaldırılmasına, müdahil davacılar ..., ..., ..., ... ve... ile müdahil davacı davalılar ..., ..., ..., ..., ... ve ... ile müdahil davacılar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... (... oğlu), ..., ..., ..., ... (... oğlu), ... , ..., ..., , ... (... oğlu), ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ...,..., ..., ..., ... ve ...’ın davalarının Kadastro Kanununun 12/3 maddesi uyarınca hak düşürücü süre geçtiğinden reddine, davacıların davalarının kabulü ile, ... ada ... parsel (ifrazen ... ada ... ve ... parsel), ... ada ... parsel, ... ada ... parsel (ifrazen ... ve ... parsel, ... parsel de tekrar ifrazla ... ada ... ve ... parsel), ... ada ... parsel (ifrazen ... ve ... parsel, ... parsel de tekrar ifrazen ... ada ... ve ... parseller), ... ada ... parsel, ... ada ... parsel, ... ada ... parsel, ... ada ... parsel (ifrazen ... ada ... ve ... parseller), ... ada ... parsel (ifrazen ... ada ... ve ... parseller) ile ... Köyü ... ada ... parsel ile ... ada ... parsel sayılı taşınmazların tapusunun kısmen iptali ile muris ... ‘ın veraset ilamındaki hisseleri oranında davacılar... ile ... adlarına tapuya tesciline karar verilmiştir. Hüküm, müdahil davacılar ... ve 31 arkadaşı vekili Av. ..., müdahil davacılar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... ile davalılardan ..., ..., ..., ..., ... ve ... vekilleri Av. ... tarafından temyiz edilmiştir.

Dava konusu ... ada ... parsel ile ... ada ... parsel sayılı taşınmazlar senetsizden 01.03.1990 tarihinde, 6/24 payı ... 3/24 payı ..., ..., ..., ..., ... ve ... adlarına tescil edilmiş, 10.07.2000 tarihinde kamulaştırma suretiyle ... Genel Müdürlüğü adına sicil oluşmuştur. ... ada ... parsel sayılı taşınmaz da senetsizden 03.07.1990 tarihinde bir kısım davalılar ve miras bırakanları adına tescil edilmiş, 02.06.1999 tarihinde kamulaştırma sebebiyle ifraz görerek aynı ada ... ve ... nolu parseller oluşmuş ... parsel paylı olarak bir kısım davalılar adına aynı tarihte tescil edildikten sonra 13.12.2005 tarihinde bir kısım payların tapudan satışı suretiyle ... ve ... adlarına da kayıt oluşmuştur. ... parsel ise 17.01.2000 tarihinde kamulaştırma yoluyla ... Genel Müdürlüğü adına kaydedilmiştir. Dava konusu taşınmazlardan ... ada ... parsel sayılı taşınmaz kadastro çalışmaları sırasında 23.11.1972 tarih 5 sıra numaralı tapu kaydı uygulanmak suretiyle paylı olarak bir kısım davalılar adlarına tespit edilmiş, Kadastro Mahkemesinde açılan davada taraf teşkilinin sağlanmaması nedeniyle verilen red kararının kesinleşmesi üzerine 03.06.1992 tarihinde aynı davalılar adlarına paylı olarak tescil edilmiş, ardından yapılan ifraz sonucu ... ada ... ve ... parseller, ... parselin de yeniden ifrazından aynı ada ... ve... parsel sayılı taşınmazlar oluşmuş ve ... parsel dışındaki taşınmazlar davalılar adlarına paylı olarak ... ada ... parsel ise maden ocağı olarak yine önceki tapu malikleri adına tescili yapılmıştır. Yine ... ada ... parsel senetsizden 07.10.1991 tarihinde ... adına tescil edilmiştir. ... ada ... sayılı parsel ise, senetsizden bir kısım davalılar adlarına 03.06.1992 tarihinde, 123 ada 17 parsel sayılı taşınmaz senetsizden 07.10.1991 tarihinde paylı olarak davalılar adlarına tescil edildikten sonra bu taşınmazın da 02.06.1999 da ifrazı sonucunda ... ada ... ve ... parseller oluşturulmuş, ... parsel kamulaştırma sebebiyle 280/352 payı ... Genel Müdürlüğü adına, diğer payları ise davalılar adlarına tescil edilmiştir. ... parsel ise yeniden ifraza tabi tutularak ... ada ... ve ... parsel numaralarını alarak bir kısım davalılar adlarına paylı olarak tescili yapılmıştır. Dava konusu diğer taşınmaz olan ... ada ... parsel ise yine senetsizden 03.06.1992 tarihinde paylı olarak davalılar adlarına tescil edilmiştir. ... ada ... sayılı taşınmaz kadastro çalışmaları sırasında 23.11.1972 tarih 5 sıralı tapu kaydına dayanılarak paylı biçimde 03.06.1992 tarihinde bir kısım davalılar adlarına yazılmıştır. ... ada ... ve ... parseller yine senetsizden 03.07.1990 tarihinde ½ şer paylı olarak ... ile ... adlarına tescil edilmiştir. Daha sonra yapılan ifraz ile 2 parsel sayılı taşınmaz ... ada ... ve... parseller, ... parsel ise aynı ada ... ve ... parseller olarak aynı biçimde 02.06.1999 tarihinde sicil oluşturulmuştur.

Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamından dava konusu taşınmazlardan ... ada ...ve ... ada ... parseller dışında kalan tüm taşınmazların kök muris ...’dan kaldığı ve usulüne uygun bir biçimde taksimin yapılmadığı konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. ... ada ... ve ... ada ... parsel sayılı taşınmazlar ise öncesi itibariyle tapulu olup, dayanak tapu kayıtları, bir kısım davalıların miras bırakanı ... ile davalı ... adlarına kayıtlıdır. Diğer anlatımla bu taşınmazlar ... terekesine ait taşınmazlardan değildir. Dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına, mevcut deliller Mahkemece takdir edilerek karar verildiğine, dava konusu ... ada... parselin ifrazı ile oluşan aynı ada ... parsel, ... ada ..., ... ada ... parsel sayılı taşınmazın ifrazı ile oluşan aynı ada ... ve ..., ... ada ..., ... ada ... parselin ifrazı sonucu oluşan aynı ada ... ve ... parseller ile ... ada ... sayılı parselin ifrazından oluşan ... ve ... parsel sayılı taşınmazların kök miras bırakan ...dan kaldığının belirlendiğine, tüm mirasçıların katılımı ile yapılmış bir taksimin ispat edilemediğine, davacıların da mirasçılardan bulunup miras payları oranında hak sahibi bulunduklarına göre, belirtilen taşınmazlar yönünden mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş olmasında herhangi bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Davalılar vekili Av. ...’ün, Mahkemece kabule karar verilen ... ada ... parselin ifrazı ile oluşan aynı ada ... parsel, ... ada ..., ... ada ... parsel sayılı taşınmazın ifrazı ile oluşan aynı ada ... ve ..., ... ada ..., ... ada ... parselin ifrazı sonucu oluşan aynı ada ... ve ... parseller ile ... ada ... sayılı parselin ifrazından oluşan ... ve ... parsel sayılı taşınmazlara yönelik tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan hükmün bu taşınmazlara ilişkin bölümünün ONANMASINA,

Davaya katılan davacılardan ... katılma harcını 09.04.1999 tarihinde yatırarak istekte bulunmuştur. Karar başlığında gösterilen katılanlardan ... ve 30 arkadaşı ki bunlardan ... katılma harcını 13.05.1998 tarihinde yatırmıştır, (vekilleri Av. ...) katılma harcını 04.08.2010 tarihinde, ... 16.12.1997 tarihinde, ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... ay ve gün farklı olmak üzere harçları 2010 ve 2011 yıllarında yatırmışlardır. Yine diğer grup katılanlar ..., ..., ..., ... ise katılma harçlarını 2010 yılı içerisinde yatırmışlardır.

Davacılar vekili, kadastrodan önceki hukuki nedene dayanarak dava konusu taşınmazların tapu kaydının iptali ile vekil edenleri adına tapuya tesciline karar verilmesini istemiştir. Mahkemece, davanın, katılanlardan ..., ..., ..., ... ve ... dışındaki diğer tüm katılanların davalarının hak düşürücü sürenin geçtiği gerekçesiyle reddine karar verilmiştir. Dava konusu parsellere ait tutanakların bir bölümü 01.03.1990, bir bölümü ise 07.10.1991 tarihinde kesinleşmiştir. İncelenmekte olan bu davada katılma harçları ise 2010 ve 2011 yılları içerisinde yatırılmıştır. 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 12/3.maddesinde belirtilen 10 yıllık hak düşürücü süre kaçırılmıştır. Anılan maddedeki 10 yıllık hak düşürücü süre olumsuz dava koşulu olup, tüm def’i ve itirazlardan önce nazara alınır. Davanın hak düşürücü sürenin geçmiş olması nedeniyle reddine karar verilmesi usul ve Yasa'ya uygun ise de, dava konusu taşınmazlar tapuda paylı mülkiyet şeklinde bir kısım davalılar adlarına kayıtlı bulunmakta olup pay sahibi davalılardan az yukarıda isimleri belirtilen davalılar, davayı kabul ettiklerini bildirmişlerdir. Kabul, hak düşürücü süreden önce gelmekte olup, buna değer verilmesi gerekir. Yani kabul söz konusu olduğunda, kabul beyanı doğrultusunda isteğin değerlendirilmesi gerekmektedir. Böyle bir durumda davayı kabul eden pay malikleri yönünden davanın hak düşürücü süreden reddine karar verilemez. Diğer deyişle davayı kabul eden pay malikleri bakımından davanın kabulüne karar verilmesi gerekir. Katılan ... ile ... yönünden temyiz itirazlarına gelince; katılan ... 13.05.1998 tarihinde, ... ise 09.04.1999 tarihinde katılma harçlarını ikmal ederek davaya girmişlerdir. Dava konusu taşınmazlara ait az yukarıda belirtilen kadastro tutanaklarının kesinleştiği tarihten katılma harçlarının alındığı tarihlere kadar 10 yıllık hak düşürücü süre bu davacılar bakımından dolmamıştır. Mahkemece, sürenin hesaplanmasında hataya düşülerek yazılı şekilde katılan bu davacılar bakımından davanın reddine karar verilmiş olması doğru değildir.

Katılan ... 16.12.1997, ... 13.07.2010, ... 28.06.2010, ... ise 15.09.2010 tarihinde katılma harçların yatırmışlardır. Ne var ki 23.02.2011 günlü celseye ..., ... ve ...’ın, 16.06.2010 tarihli celseye de ...’nin katılmadıkları, mazeret de bildirmedikleri sebebiyle mahkemece HUMK'nun 409. maddesi uyarınca davalarını takip etmemeleri gerekçesiyle işlemden kaldırılmasına karar verilmiştir. Mahkemece 06.07.2011 tarihinde hüküm verilmiştir. Bu tarihe kadar davalarını yenilemediklerinden mahkemece HUMK'nun 409/5 maddesi uyarınca davalarının açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerekirken, nihai hükümde de yazılı şekilde davalarının işlemden kaldırılmasına karar verilmiş olması doğru olmamıştır.

Bundan ayrı, dava konusu taşınmazların tapu kayıtlarına göre, paylı mülkiyet biçiminde davalılar adına tapuda kayıtlı bulundukları saptanmış olup, bazı davalıların paylarını dava tarihinden sonra üçüncü kişilere satıp devrettikleri, bazı taşınmazların da kamulaştırma sebebiyle ... Genel Müdürlüğü adına tescil edildiği anlaşılmaktadır. Tapu iptali ve tescil davasının kayıt malikine, malikin ölmüş olması halinde ise mirasçılarına karşı açılması gerekir. Dava açıldığı sırada taşınmazlar tapuda davalılar adına kayıtlıdır. Ancak dava devam ederken bir kısım taşınmazlar tapuda satışla el değiştirmiştir. HMK'nun 125 (HUMK'nun 186.) maddesine göre, dava ikame edildikten sonra iki taraftan biri müddeabihi başkasına temlik ederse diğer tarafın seçimlik hakkı vardır. Dilerse temlik eden tarafla olan davasından sarfı nazar ederek müddeabihi temellük eden kimseye karşı dava eder veya dilerse davasının müddeabihi başkasına temlik eden taraf hakkında zarar ve ziyan davasına dönüştürebilir. Bu husus kamu düzeniyle ilgili olduğundan mahkemece re'sen davacı tarafa HMK'nun 125. (HUMKnun 186.) maddesi gereğince seçimlik hakkı hatırlatılması, seçimlik hakkını kullanması durumuna göre toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek, davacının isteği de gözönünde bulundurularak bir karar verilmesi, davaya yeni maliklere karşı iptal ve tescil davası olarak devam edildiği takdirde, öncelikle taraf sıfatıyla davada yer almasının sağlanması ile talep gereğince inceleme ve değerlendirme yapılarak, davalı ve devralanın hukuki durumlarının belirlenmesi gerekir. Bundan ayrı dava konusu taşınmazlardan ... ada ..., ... ada ..., ... ada ... ve ... ada ... parsel sayılı taşınmazın ifrazı ile oluşan ... ada ... parsel ile ... ada ... parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma sebebiyle ifrazıyla oluşturulan ... ada ... parselin 280/352 payı davadan sonra kamulaştırma sebebiyle ... Genel Müdürlüğü adına tescil edilmiş bulunmakla kamu emlakine dönüşmüştür. Kamu emlakine dönüşen taşınmazların iptal ve tesciline karar verilemez.

Koşulları mevcut ise mülkiyetin tespitine karar verilmelidir. Bu bakımdan mahkemece kamulaştırılarak DSİ Genel Müdürlüğü adına tescil edilen taşınmazlar yönünden de tapu kayıtlarının iptal ve tesciline karar verilmiş olması doğru olmamıştır.

Katılanlar vekili Av. ...’ın, diğer katılanlar ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...’un, katılanlar ve aynı zamanda davalı bulunanlar ..., ..., ..., ... ve ...’ın ve katılan ... vekili ile katılan ...’ın temyiz itirazlarının yukarıda açıklanan nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün 6100 sayılı HMK'nun Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca HUMK'nun 388/4. (HMK m.297/ç) ve HUMK'nun 440/I maddeleri gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine ve 21,15 TL peşin harcın istek halinde temyiz eden müdahil davacılardan ... ve müşterekleri, davalılardan ... ve müştereklerine iadesine ve 18,40 TL peşin harcının da istek halinde temyiz eden bir kısım müdahil davacılar ve davacılar ... ve müştereklerine, müdahil davacılar ... ve müştereklerine iadesine,10.03.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.