16. Ceza Dairesi 2020/2364 E. , 2020/3094 K.
I-TALEP:
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 11.12.2019 tarih ve 2019/124774 sayılı yazısı ile; Cumhurbaşkanına hakaret suçundan şüpheli ... hakkında yapılan soruşturma sırasında, suç yeri itibarıyla dosyanın Bolu Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine dair Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığının 12/06/2019 tarihli ve 2019/53285 soruşturma, 2019/7884 sayılı yetkisizlik kararını müteakip, bu kez suç yeri bakımından dosyanın Düzce Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine ilişkin Bolu Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen 23/07/2019 tarihli ve 2019/5954 soruşturma, 2019/613 sayılı yetkisizlik kararı üzerine, Düzce Cumhuriyet Başsavcılığının yetkili olduğuna dair mercii Düzce 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 05/08/2019 tarihli ve 2019/580 değişik iş sayılı kararını kapsayan dosya incelendi.
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 161/9. maddesinde yer alan, '(Ek: 15/8/2017-KHK-694/146 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7078/141 md.) Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen milletvekili hakkında soruşturma ve kovuşturma yapma yetkisi, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı ve bu yer ağır ceza mahkemesine aittir. Soruşturmayı Cumhuriyet Başsavcısı veya görevlendireceği vekili bizzat yapar. Başsavcı veya vekili, suçun işlendiği yer Cumhuriyet savcısından soruşturmanın kısmen veya tamamen yapılmasını isteyebilir. Gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde suçun işlendiği yer Cumhuriyet savcısı zorunlu olan delilleri toplar ve gerekmesi hâlinde alınacak kararlar bakımından bulunduğu yer sulh ceza hâkimliğinden talepte bulunur.' şeklindeki düzenleme uyarınca, milletvekillerinin seçimden önce veya sonra işlediği iddia olunan suçlara ilişkin soruşturma yapma yetkisinin Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına ait olduğu, söz konusu madde metninin uygulanabilmesi için ilgilinin soruşturma başladığı sırada milletvekilliği sıfatının devam ediyor olmasının gerektiği nazara alındığında,
Dosya kapsamına göre, 24, 25 ve 26. Dönem Bolu Milletvekili olarak görev yapan şüphelinin, henüz Milletvekilliği görevi sona ermeden aynı eylemi nedeniyle daha önce Bolu Cumhuriyet Başsavcılığınca 15/02/2019 tarihinde başlatılan soruşturma sırasında, dosyanın Bolu Cumhuriyet Başsavcılığının 25/02/2019 tarihli ve 2019/1481 soruşturma, 2019/200 sayılı yetkisizlik kararı ile Düzce Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesini takiben, Düzce Başsavcılığınca dosyanın Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine ilişkin 11/04/2019 tarihli ve 2019/2717 soruşturma, 2019/413 sayılı yetkisizlik kararı verilmesi üzerine, mercii Bolu 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 09/05/2019 tarihli ve 2019/558 değişik iş sayılı kararı ile 5271 sayılı Kanun'un 161/9. maddesi uyarınca soruşturma yapma yetkisinin Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına ait olduğunun belirlenmiş olması karşısında, şüphelinin aynı eylemine ilişkin olarak mükerrer soruşturma yürütülemeyeceği, bu itibarla anılan dosyanın daha önce Ankara Cumhuriyet Başsavcılığının yetkili kılındığı soruşturma dosyası ile birleştirilerek yürütülmesi gerektiği cihetle, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığının yetkili kılınması yerine, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu Yüksek Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü ifadeli 04/12/2019 gün ve 94660652-105-81-15394-2019-Kyb istemlerine müsteniden ihbar ve mevcut evrak Yargıtay 15.Ceza Dairesinin 2019/15545 esas ve 2020/2583 karar sayılı 24.02.2020 tarihli görevsizlik kararı ile Dairemize gönderilmiştir.
II-OLAY;
UYAP sisteminde yapılan sorgulamaya yönelik ekran görüntüsünde hakkında yakalama kararının bulunduğu belirtilen ihbarcı tarafından 20.05.2019 tarihinde Cimer aracılığı ile siyasi bir şahsın organizesinde olduğundan şüphelendiği bilişim grubu tarafından sistematik olarak yapılan paylaşımlar ile kendisine iftira atıldığı, Cumhurbaşkanına yönelik olarak ise hakaret içerir paylaşımlarda bulunulduğuna dair yapılan ihbar üzerine başlatılan soruşturma kapsamında; Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığının 12.06.2019 tarihli 2019/53285 soruşturma, 2019/2702 karar sayılı ayırma kararı ile meçhul sanık hakkında iftira suçuna yönelik evrakın tefrikine karar verilerek, seçim amacı ile düzenlenen ihbara ve soruşturmaya konu afişte yer alan fotoğrafının altında bulunan yazının Bolu Belediye Başkanı Adayına ait olduğu, bahse konu afiş paylaşımı ve seçim çalışmasının Bolu ilinde yapıldığından olayın yargı çevrelerinin dışında cereyan ettiği anlaşıldığından şüpheli ... hakkında Cumhurbaşkanına hakaret suçundan yürütülen soruşturma dosyasının Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığının 2019/53285 soruşturma 2019/7884 karar sayılı yetkisizlik kararı ile Bolu Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine karar verilmiştir.
11.07.2019 tarihli Bolu Cumhuriyet savcısının 'Uyap sisteminden alındı, aynı konuda daha önceden verilen yetkisizlik örneği' havalesi ile 25.02.2019 tarih 2019/1481 soruşturma, 2019/200 karar sayılı Bolu Cumhuriyet Başsavcılığının yetkisizlik kararının dosya içerisine alındığı görülmüştür.
Bolu Cumhuriyet Başsavcılığının 23.07.2019 tarih 2019/5954 soruşturma, 2019/613 karar sayılı yetkisizlik kararı ile de aynı şikayet konusu ile ilgili olarak 25.02.2019 tarih ve 2019/1481 soruşturma, 2019/200 sayılı yetkisizlik kararı verilerek evrakın suç yeri itibariyle Düzce Cumhuriyet Başsavcılığına gönderildiği ve soruşturmanın bu savcılık tarafından yürütüldüğü, şüphelinin söz konusu konuşmayı Düzce ili Kaynaşlı ilçesinde yaptığı anlaşıldığından yer itibari ile yetkisizlik kararı verilerek evrakın Düzce Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine, yetki uyuşmazlığının giderilmesi amacı ile dosyanın en yakın Ağır Ceza Mahkemesi olan Düzce Ağır Ceza Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Düzce 2 Ağır Ceza Mahkemesi 05.08.2019 tarih 2019/580 değişik iş sayılı kararında 5271 sayılı CMK'nun 161/7 maddesinde açıkça karşılıklı yetki uyuşmazlığından bahsedilmeyip, ikinci yetkisizlik kararını veren Cumhuriyet savcısının yetkili yerin belirlenmesi açısından dosyayı en yakın ağır ceza mahkemesine göndermesi gerektiği belirtildiğinden, karşılıklı yetkisizlik kararı verilmesi aranmadan ikinci yetkisizlik kararının verildiği Bolu Cumhuriyet Başsavcılığının görev alanına en yakın ağır ceza mahkemesi sıfatıyla verilen yetkiye istinaden inceleme yapıldığı belirtilerek özetle; Bolu Cumhuriyet Başsavcılığının yetkisizlik gerekçesinin usul ve yasaya uygun olmakla yetkili savcılığın Düzce Cumhuriyet Başsavcılığı olduğundan Bolu Cumhuriyet Başsavcılığının yetkisizlik gerekçesine göre Düzce Cumhuriyet Başsavcılığının yetkili savcılık olarak belirlenmesine kesin olarak karar verilmiştir.
Düzce Cumhuriyet Başsavcılığının 26.08.2019 tarihli müzekkeresi ile dosya, atılı eylemin Cumhurbaşkanının Başbakanlığı döneminde gerçekleştiğinden kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret suçuna iş bölümüne göre bakmakla görevli Cumhuriyet savcısına gönderilmiştir.
Cumhuriyet savcısınca 26.08.2019 tarihinde dosyasına havale edilen evrak kapsamında özetle; Bolu Cumhuriyet savcısınca, Basın Suçları Soruşturma Bürosuna 15.02.2019 tarihinde havale edilen 22.01.2019 tarihli Cimer başvurusu ile ana muhalefet partisi eski milletvekili olan ve Bolu Belediye Başkan Adayı olarak gösterilen ... hakkında Cumhurbaşkanına yönelik beyanları nedeni ile video linkinin gönderilmesi sureti ile yapılan ihbar üzerine başlatılan soruşturma kapsamında, Bolu Cumhuriyet Başsavcılığının 25.02.2019 tarih 2019/1481 soruşturma, 2019/200 karar sayılı kararı ile Cumhurbaşkanına alenen hakaret suçundan, 2014 yılında Düzce Kaynaşlı ilçesinde gerçekleştiği belirlenen şikayete konu eylem hakkında yürütülen soruşturmada, yer itibari ile yetkisizlik kararı verilerek evrakın Düzce Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine karar verildiği; Düzce Cumhuriyet Başsavcılığının 2019/2717 soruşturma, 2019/413 karar sayılı 11.04.2019 tarihli, suçun karar başlığında kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret suçu olduğunun belirtildiği yetkisizlik kararı ile özetle; şüphelinin suç tarihi itibariyle milletvekili olduğu, 5271 sayılı CMK'nın 161/9 maddesi dikkate alındığında soruşturmanın 15.02.2019 tarihinde başladığı, 5271 sayılı CMK’ya 15.08.2017 tarihinde 694 sayılı KHK ile eklenen 01.02.2018 tarihinde 7078 sayılı Kanunun 144. maddesiyle aynen kabul edilen geçici 3 .madde düzenlemesinin de dosya kapsamında gerçekleşmediğinden yasal düzenlemelere göre Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturmanın yürütülmesi gerektiği gerekçesi ile yer itibari ile yetkisizlik kararı verilerek evrakın Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine ve yetkili savcılığın belirlenmesi için dosyanın Bolu Ağır Ceza Mahkemesine gönderilmesine dair kararların bulunduğu görülmüştür.
Düzce Cumhuriyet Başsavcılığının 27.08.2019 tarihli 2019/9472 soruşturma sayılı müzekkeresine cevaben Bolu 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 03.09.2019 tarih 2019/558 sayılı yazısı ekinde gönderilen 09.05.2018 tarihli 2019/558 değişik iş sayılı kararda özetle; şüphelinin suç tarihi itibariyle milletvekili olduğu, 5271 sayılı CMK'nın 161/9 maddesinde 'Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen milletvekili hakkında soruşturma ve kovuşturma yapma yetkisi, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı ve bu yer ağır ceza mahkemesine aittir. Soruşturmayı Cumhuriyet Başsavcısı veya görevlendireceği vekili bizzat yapar. Başsavcı veya vekili, suçun işlendiği yer Cumhuriyet savcısından soruşturmanın kısmen veya tamamen yapılmasını isteyebilir' hükmünün düzenlendiği, soruşturmanın 15.02.2019 tarihinde başladığı, 5271 sayılı CMK'ya 15.08.2017 tarihinde 694 sayılı KHK ile eklenen, 01.02.2018 tarihinde 7078 sayılı Kanunun 144.maddesiyle aynen kabul edilen geçici 3 madde düzenlemesinin de dosya kapsamında gerçekleşmediği, soruşturma yapma yetkisinin Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına ait olduğuna dair kesin olarak karar verildiği görülmüştür.
09.09.2019 tarihinde Düzce Cumhuriyet Başsavcılığınca, Düzce 2 Ağır Ceza Mahkemesinin 05.08.2019 tarih ve 2019/580 değişik iş sayılı kararına yönelik soruşturma dosyalarının incelenmesinde her iki dosyanın konusunun aynı olduğu, aynı konu hakkında çelişen iki ayrı kararın bulunduğu, esas açısından yapılan incelemede ise şüphelinin suç tarihi itibariyle milletvekili olduğu, 5271 sayılı CMK'nın 161/9 maddesinde 'Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen milletvekili hakkında soruşturma ve kovuşturma yapma yetkisi, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı ve bu yer ağır ceza mahkemesine aittir. Soruşturmayı Cumhuriyet Başsavcısı veya görevlendireceği vekili bizzat yapar. Başsavcı veya vekili, suçun işlendiği yer Cumhuriyet savcısından soruşturmanın kısmen veya tamamen yapılmasını isteyebilir.(...)' hükmünün düzenlendiği, UYAP üzerinden yapılan sorgulamada, soruşturmanın 15.02.2019 tarihinde başladığı, bu nedenle 5271 sayılı CMK'ya 15.08.2017 tarihinde 694 sayılı KHK ile eklenen, 01.02.2018 tarihinde 7078 sayılı Kanunun 144. maddesiyle aynen kabul edilen geçici 3 madde düzenlemesinin dosya kapsamında gerçekleşmediği, soruşturmanın Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülmesi gerektiği anlaşılmış olmakla, Düzce 2 Ağır Ceza Mahkemesinin 05.08.2019 tarih ve 2019/580 d. iş sayılı kararının kanun yararına bozularak kaldırılması Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğünden istenilmiştir.
04.12.2019 tarihli istemi ile Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığından şüphelinin aynı eylemine ilişkin olarak mükerrer soruşturma yürütülemeyeceğinden dosyanın daha önce Ankara Cumhuriyet Başsavcılığının yetkili kılındığı soruşturma dosyası ile birleştirilerek yürütülmesi gerektiğinden cihetle Ankara Cumhuriyet Başsavcılığının yetkili kılınması yerine yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediğinden kesin kararın kanun yararına bozulmasının istenilmesi üzerine, 2019/124774 sayılı Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının Yargıtay 16. Ceza Dairesine yaptığı istemin Yargıtay 15. Ceza Dairesine gönderilmesine müteakip, Yargıtay 15. Ceza Dairesince Kanun yararına bozulması talep edilen kararın Cumhurbaşkanına hakaret suçuna ilişkin olması ve 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 6545 sayılı Kanunla değişik 14. maddesi ile 31.01.2019 gün ve 30672 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yargıtay Büyük Genel Kurulunun işbölümüne ilişkin 30.01.2019 tarih ve 2019/1 sayılı kararına göre görevsizlik kararı verilerek dosyanın Dairemize gönderildiği anlaşılmıştır.
III-KANUN YARARINA BOZMA İSTEMİNE İLİŞKİN UYUŞMAZLIĞIN KAPSAMI:
Düzce Cumhuriyet Başsavcılığı ile Bolu Cumhuriyet Başsavcılığı arasında çıkarılan yetki uyuşmazlığının çözülmesine dair mercii Düzce 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 05.08.2019 tarihli ve 2019/580 değişik iş sayılı kararının hukuka uygun olup olmadığına ilişkin ise de öncelikle konu ile incelemenin Dairemizin görevine girip girmediğinin belirlenmesi gerekmektedir.
IV-HUKUKİ DEĞERLENDİRME;
Konu ile ilgili hukuki düzenlemeler şöyledir;
2797 sayılı Yargıtay Kanunu
Dairelerin görevleri:
Madde 14 –(Değişik: 9/2/2011-6110/8 md.)
...
Ceza dairelerinde:
a)(Değişik: 18/6/2014-6545/31 md.) Daireler arasındaki iş bölümünün belirlenmesinde mahkeme kararındaki nitelendirme, mahkûmiyet dışındaki kararlarda ise iddianamede veya iddianame yerine geçen belgedeki nitelendirme esas alınır...
Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 30.01.2019 tarihli ve 1 sayılı kararı
II) YARGITAY CEZA DAİRELERİ İŞ BÖLÜMÜ
A) ORTAK HÜKÜMLER
1) Bu iş bölümü, Resmi Gazete’de yayımlanmasını izleyen ay başından itibaren yürürlüğe girer.
2) Bu iş bölümündeki düzenlemeler, yürürlüğe girdiği tarih dahil olmak üzere tebliğnamesi bu tarihten sonra tanzim olunan işler için geçerli olup, temyiz incelemesi bu iş bölümüne göre görevli bulunan ceza dairesi tarafından yapılır.
3) İş bölümünün yürürlüğe girdiği tarihten sonra düzenlenen tebliğnameler, iş bölümündeki düzenlemeler esas alınarak görevli ceza dairesine gönderilir.
6) Ceza Dairelerinin görevlerinin belirlenmesinde, mahkûmiyet kararlarında mahkeme hükmündeki, mahkûmiyet dışındaki kararların temyiz incelemesinde ise iddianame, varsa görevsizlik kararı ya da diğer dava açan belgedeki nitelenen suç esas alınır.
B) CEZA DAİRELERİNİN GÖREVLERİ
BEŞİNCİ CEZA DAİRESİ
...
Yargı yeri belirlemeleri ve dava nakli.
Her ne kadar 694 sayılı KHK'nın 146 maddesi ile eklenen ve bilahere 08.03.2018 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 01.02.2018 tarih 7078 sayılı Kanunun 141. maddesi ile de kanunlaşan 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 161/9. maddesi gereğince seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen milletvekili hakkında soruşturma ve kovuşturma yapma yetkisinin, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına ait olduğu gözetilmeden verilen mercii Düzce 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 05.08.2019 tarihli ve 2019/580 değişik iş sayılı kararının hukuka aykırı olduğu gerekçesi ile kanun yararına bozulması talep edilmiş ise de talep yazısının kapsamı itibariyle işin mahiyeti itibariyle Düzce Cumhuriyet Başsavcılığı ile Bolu Cumhuriyet Başsavcılığı arasında çıkarılan yetki uyuşmazlığının çözülmesi sürecine ilişkin olduğu görüldüğünden, Kanun yararına bozma istemine konu olan istemin inceleme görevinin Resmi Gazete'de yayımlanan Yargıtay Büyük Genel Kurulunun İş Bölümüne ilişkin 30.01.2019 tarihli ve 2019/1 sayılı Kararı uyarınca, Yüksek 5. Ceza Dairesine ait olduğu anlaşılmakla Dairemizin görevsizliğine karar vermek gerekmiştir.
V-SONUÇ: Açıklanan nedenlerle,
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 11.12.2019 tarih ve 2019/124774 sayılı istemi ile ilgili incelemenin, 31 Ocak 2019 tarihli ve 30672 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yargıtay Büyük Genel Kurulunun İş Bölümüne İlişkin 30.01.2019 tarihli ve 2019/1 sayılı kararına göre Yüksek 5. Ceza Dairesinin görevine girdiğinden, Dairemizin GÖREVSİZLİĞİNE, Dosyanın Yüksek Yargıtay 5. Ceza Dairesine gönderilmesine 12.06.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
