Danıştay 7. Daire Başkanlığı 2018/4451 E. , 2022/549 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/4451
Karar No : 2022/549
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Yapı Marketleri Ticaret Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Bakanlığı adına ... Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. ...
İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem: Davacı adına tescilli ... tarih ve ... , ... tarih ve... , ... tarih ve ... sayılı serbest dolaşıma giriş beyannameleri kapsamında ithal edilen 42.02 GTİP’li eşyalar için 20/06/2015 tarih ve 29392 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 2015/7722 sayılı İthalat Rejim Kararına Ek Karar uyarınca ödenen ilave gümrük vergisi ve buna ait katma değer vergisinin, 26/08/2015 tarih ve 29457 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 2015/8042 sayılı İthalat Rejim Kararına Ek Karar’ın 1. maddesi kapsamında 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 211. maddesi uyarınca iadesine ilişkin talebinin reddine dair karara vaki itirazın reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... Vergi Mahkemesi ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla; dosyanın incelenmesinden, 2015/7722 sayılı İthalat Rejimi Kararına Ek Karar gereği 42.02 GTİP' li eşyalar için ilave gümrük vergisi getirildiği, anılan Karar'ın Geçici 1. maddesinde Kararın yayımlandığı tarihten itibaren bir ay içinde tescil edilen beyannameler için bu Karar hükümlerinin uygulanmayacağı düzenlemesine yer verildiği, 2015/8042 sayılı İthalat Rejimi Kararına Ek Karar ile bu defa 2015/7722 sayılı Karar ile tahsil edilen ilave gümrük vergilerinin, 2015/7722 sayılı Kararın yürürlüğe girdiği 20/06/2015 tarihinden önce taşıma belgesine bağlanarak yüklenmiş olması halinde süresinde başvuran ithalatçılara iade edileceğinin hüküm altına alındığı, bunun üzerine 20/06/2015 tarihinden önce düzenlenen konşimentolarla yüklendiği konusunda taraflar arasında ihtilaf bulunmayan 42.02 GTİP numaralı eşyalar için 2015/7722 sayılı Karar kapsamında ödenen ilave gümrük vergileri ile bu vergiler üzerinde hesaplanan katma değer vergilerinin, 2015/8042 sayılı Karar uyarınca iadesinin talep edildiği anlaşıldığından mevcut düzenlemelere uygun olan talebin reddinde hukuka uyarlık görülmediğinden dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Dosyanın incelenmesinden, 2015/7722 sayılı İthalat Rejimi Kararına Ek Kararla ilave gümrük vergisi alınması gerektiğinin düzenlendiği ancak bu duruma bir istisna getirilerek istisnasın uygulanabilmesi için iki şart öngörüldüğü; bunlardan ilkinin Bakanlar Kurulu Kararının yayımı tarihinden önce eşyanın yüklenmiş olması, ikincisinin ise, yüklemesi yapılan eşyaya ilişkin gümrük beyannamesinin Bakanlar Kurulu Kararının yayımı tarihinden sonraki bir ay içinde tescil edilmesinin gerektiği ve her iki şartın gerçekleşmesi halinde ilave gümrük vergisi uygulanmaksızın ithalat işlemlerinin tamamlanmasının mümkün olacağı; 2015/8042 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki İthalat Rejimi Kararına Ek Kararın 1. maddesinin 1.fıkrasında ise, 2015/7722 sayılı İthalat Rejimi Kararına Ek Kararın Geçici 1. maddesinde yer alan şartın değiştirilerek anılan Kararın yayımı tarihinden önce Türkiye’ye sevk edilmek üzere bir taşıma belgesi düzenlenerek yüklemesi yapılmış olan eşya için ilave gümrük vergisi tahsil olunmayacağının hükme bağlandığı, bu düzenlemeyle 2015/7722 sayılı İthalat Rejimi Kararına Ek Kararda yer alan istisnaya ilişkin şartın değiştirilerek ilave gümrük vergisi alınmaması için eşyanın Bakanlar Kurulu Kararı yayımından önce Türkiye’ye sevk edilmek üzere bir taşıma belgesi düzenlenerek yüklemesinin yapılmış olması ve ikinci olarak yüklemesi yapılan eşyaya ilişkin gümrük beyannamesinin Bakanlar Kurulu kararının yayımı tarihinden sonra bir ay içinde tescil edilmesi olarak belirlendiği, bu değişikliğe paralel olarak tahsil edilen vergilerin iade edileceğinin kurala bağlandığı; eşyaya ilişkin gümrük beyannamesinin Bakanlar Kurulu kararının yayımı tarihinden sonra bir ay içinde tescil edilmesi gerektiği şartı değiştirilmediği için beyannamenin anılan tarihten sonra tescil edilmesi halinde tahsil edilen vergilerin iadesine hükmedilmesi mümkün olmadığından, bir aylık süreden sonra tescil edildiği anlaşılan beyannameler kapsamında ödenen ilave gümrük vergilerinin iade edilmemesinde hukuka aykırılık bulunmadığından davalı idarenin istinaf başvurusunun kabulü ile mahkeme kararının kaldırılmasından sonra davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Deniz yolu taşımalarının uzun süreli olması nedeniyle yaşanılan mağduriyetler üzerine çıkartılan 2015/8042 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında ödediği vergilerin iade edilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ : Davacının 21/07/20015 ila 29/07/2015 tarihleri arasında gerçekleştirdiği ithalatları nedeniyle 2015/7722 sayılı Kararın yürürlüğe girdiği 20/06/2015 tarihinden itibaren bir ay içinde tescil işlemlerini tamamlayamadığı için ilave gümrük vergisi ödemek zorunda kaldığı, 20/07/2015 tarihine kadar tescil işlemlerini gerçekleştirebilseydi anılan Karar'ın Geçici 1. maddesi uyarınca ilave gümrük vergisi ödemeksizin ithalat işlemlerini gerçekleştirebileceği muhakkak olup; 2015/8042 sayılı İthalat Rejim Kararına Ek Karar'ın, ilave gümrük vergisine esas Kararların yayımı tarihinden önce Türkiye’ye sevk edilmek üzere bir taşıma belgesi düzenlenerek yüklemesi yapılmış olan eşyalar için tahsil edilen ilave gümrük vergilerinin iadesini düzenlendiği dolayısıyla bir aylık sürede tescil işlemlerinin tamamlanma zorunluluğunun devam ettiği yolundaki tespit hatalı olduğundan, temyiz isteminin kabulü ile kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı adına tescilli ... tarih ve ..., ... tarih ve..., ... tarih ve ... sayılı beyannamelerle Çin Halk Cumhuriyeti’nden ithal edilen 42.02 GTİP’li muhtelif çanta, sepet, organizer cinsi eşyalar için 20/06/2015 tarih ve 29392 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 2015/7722 sayılı İthalat Rejim Kararına Ek Karar uyarınca % 30 ilave gümrük vergisi ve buna ait katma değer vergisi ödenmek suretiyle ithalat işlemlerinin gerçekleştirildiği; 26/08/2015 tarih ve 29457 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 2015/8042 sayılı İthalat Rejim Kararına Ek Karar’ın 1. maddesi ile; 2015/7722 sayılı Kararla birlikte muhtelif Bakanlar Kurulu kararları ile yürürlüğe konulan “İthalat Rejimi Kararına Ek Karar”lar kapsamı eşyalardan, anılan Kararların yayımı tarihinden önce Türkiye'ye sevk edilmek üzere bir taşıma belgesi düzenlenerek yüklemesi yapılmış olan eşya için ilave gümrük vergisi tahsil olunmayacağı; bu Kararın yayımı tarihinden itibaren bir ay içerisinde ithalatçıların talep etmesi halinde birinci fıkra kapsamında tahsil edilmiş ilave gümrük vergileri ve bu vergilerden kaynaklanan her türlü vergi, resim ve harç gümrük vergilerinin iadesine ilişkin usul ve esaslar çerçevesinde ilgilisine iade olunacağı düzenlemesinin getirildiği, davacının bu düzenlemeden faydalanmak maksadıyla 10/09/2015 tarihinde davalı idareye başvurarak 2015/7722 sayılı İthalat Rejim Kararına ekli Kararın yayımlandığı 20/06/2015 tarihinden önce yüklemesini gerçekleştirdiği eşyalar için ödediği ilave gümrük ve buna ait katma değer vergilerinin 2015/8042 sayılı Karar’ın 1. maddesi kapsamında iadesini talep ettiği anlaşılmaktadır. Davalı idarece, 2015/7722 sayılı İthalat Rejimi Kararına Ek Kararın Geçici 1. maddesinde Kararın yayımı tarihinden önce yüklemesi yapılmış olan eşyanın, en geç bu Kararın yayımı tarihinden sonraki bir ay içinde tescil edilmesinin gerektiği, 2015/7722 sayılı İthalat Rejimi Kararına Ek Kararın 20/06/2015 tarihinde yayımlandığı dolayısıyla beyannamelerin en geç 20/07/2015 tarihinde tescilinin gerekirken iadeye konu edilen beyannamelerin tescil tarihlerinin 21/07/2015, 29/07/2015 ve 23/07/2015 tarihleri olması nedeniyle anılan Karar kapsamında iade yapılmayacağından bahisle talebin reddedildiği ve bu karara vaki itirazın reddi yolunda tesis edilen işlemin iptali istemiyle dava açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 3. maddesinin 8. fıkrasının olay tarihinde yürürlükte bulunan şeklinde, 'gümrük vergileri' deyiminin, ilgili mevzuat uyarınca eşyaya uygulanan ithalat vergilerinin tümünü, 9. fıkrasında, 'ithalat vergileri' deyiminin, eşyanın ithalinde ödenecek gümrük vergisi ile diğer eş etkili vergiler ve mali yükleri, tarım politikası veya tarım ürünlerinin işlenmesi sonucu elde edilen bazı ürünlere uygulanan özel düzenlemeler çerçevesinde ithalatta alınacak vergileri ve diğer mali yükleri ifade ettiği belirtilmiştir.
4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 181. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, ithalatta gümrük yükümlülüğünün, ithalat vergilerine tabi eşyanın serbest dolaşıma girişi için verilecek gümrük beyannamesinin tescil tarihinde başlayacağı hükme bağlanmıştır.
20/06/2015 tarih ve 29392 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 2015/7722 sayılı İthalat Rejim Kararına Ek Karar'ın 1. maddesinde; 20/12/1995 tarih ve 95/7606 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan İthalat Rejimi Kararına ekli (II) sayılı listede yer alan ve ekli tabloda gümrük tarife pozisyonu (G.T.İ..P.) ve ismi belirtilen maddelerin ithalatında ilave gümrük vergisi alınacağı; Geçiçi 1. maddesinde ise bu Kararın yayımı tarihinden önce yüklemesi yapılmış olan eşyanın, en geç bu Kararın yayımı tarihinden sonra bir ay içinde ithalatına ilişkin gümrük beyannamesinin tescil edilmesi halinde, bu Karar hükümlerinin uygulanmayacağı belirtilmiştir.
26/08/2015 tarih ve 29457 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 2015/8042 sayılı İthalat Rejim Kararına Ek Karar'ın 1. maddesinde; 20/12/1995 tarihli ve 95/7606 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan İthalat Rejimi Kararına ek; 30/9/2014 tarihli ve 2014/7252 sayılı, 26/1/2015 tarihli ve 2015/7241 sayılı, 6/5/2015 tarihli ve 2015/7699 sayılı, 18/5/2015 tarihli ve 2015/7712 sayılı, 18/5/2015 tarihli ve 2015/7713 sayılı, 25/5/2015 tarihli ve 2015/7722 sayılı, 15/6/2015 tarihli ve 2015/7749 sayılı Bakanlar Kurulu kararları ile yürürlüğe konulan “İthalat Rejimi Kararına Ek Karar”lar kapsamı eşyadan, anılan Kararların yayımı tarihinden önce Türkiye’ye sevk edilmek üzere bir taşıma belgesi düzenlenerek yüklemesi yapılmış olan eşya için ilave gümrük vergisi tahsil olunmayacağı; bu Kararın yayımı tarihinden itibaren bir ay içerisinde ithalatçıların talep etmesi halinde birinci fıkra kapsamında tahsil edilmiş ilave gümrük vergileri ve bu vergilerden kaynaklanan her türlü vergi, resim ve harç gümrük vergilerinin iadesine ilişkin usul ve esaslar çerçevesinde ilgilisine iade olunacağı düzenlenmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden; davacı adına tescilli ... tarih ve ..., ... tarih ve ..., ... tarih ve ..., ... tarih ve ... sayılı serbest dolaşıma giriş beyannameleri kapsamında ithal edilen eşyalar için 20/06/2015 yürürlük tarihli 2015/7722 sayılı İthalat Rejim Kararına Ek Karar uyarınca, beyannamelerin tescil tarihlerinin 21/07/20015 ila 29/07/2015 tarihleri arasında olması sebebiyle ilave gümrük vergisi ve katma değer vergisi ödenmek suretiyle ithalat işlemlerinin gerçekleştirildiği, bu aşamada anılan Karar'ın Geçici 1. maddesinde yer alan düzenlemeden yararlanılamadığı; ancak 26/08/2015 tarih ve 29457 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 2015/8042 sayılı İthalat Rejim Kararına Ek Karar'ın 1. maddesi uyarınca 2015/7722 sayılı Karar'ın yürürlüğe girdiği tarihten önce Türkiye’ye sevk edilmek üzere taşıma belgesi düzenlenerek yüklemesi yapılan ithalatlar nedeniyle tahsil edilen ilave gümrük vergilerinin ve katma değer vergilerinin iade olunacağına dair hükümden yararlanmayı talep ettiği anlaşılmaktadır.
Ekonomi Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğünce Gümrük ve Ticaret Bakanlığına gönderilen ve uygulamaya ilişkin olarak tüm gümrük idarelerine dağıtımı yapılan ... tarih ve ... sayılı 'İlave Gümrük Vergilerine İlişkin Kararlarda Yer Alan Geçici Maddenin Uygulanması' konulu yazıda; yayımı tarihinde yürürlüğe giren muhtelif Bakanlar Kurulu Kararlarının Geçici Maddelerinde kararların yayımı tarihinden önce yüklemesi yapılmış olan eşyaların, en geç bu kararların yayımı tarihinden sonra bir ay içinde ithalatına ilişkin gümrük beyannamesinin tescil edilmesi halinde Karar hükümlerinin uygulanacağı hükmünün yer aldığı, ancak bu durumda, ithalat işlemlerinin gerçekleştirildiği güzergâhlar dikkate alındığında denizyolu ile yapılan taşımalarda ithalat konusu eşyanın ülkemiz limanlarına varış süresinin 20-40 günü bulduğu, söz konusu Kararların yayımı tarihi öncesinde yapılan sözleşmeler nedeniyle ticari zorluklar yaşanıldığı; uygunluk belgesi, kontrol belgesi, ithal lisansı, izin yazısı, gözetim belgesi ve tahlil raporu gibi belgelerin alınmasına ilişkin bürokratik işlemlerin yerine getirilmesi sırasında geçen sürelerden dolayı da mağduriyet yaşandığı hususlarını dile getiren ithalatçıların, anılan Kararların yayımı tarihinden önce yüklemesi yapılmış eşyanın (bir aylık süre sınırı olmadan) ilave gümrük vergisi ödenmeksizin ithalatının gerçekleştirilmesi ve bu kapsamda tahsil olunan vergilerin iadesinin sağlanması hususlarına ilişkin Ekonomi Bakanlığına iletilen talepler üzerine hazırlanan 2015/8042 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 26/8/2015 tarihli ve 29457 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiği ve bu Karar uyarınca, muhtelif Bakanlar Kurulu Kararları ile yürürlüğe konulan ilave gümrük vergilerinin uygulamalarına ilişkin “İthalat Rejimi Kararına Ek Karar”lar kapsamı eşyadan, anılan Kararların yayımı tarihinden önce Türkiye’ye sevk edilmek üzere bir taşıma belgesi düzenlenerek yüklemesi yapılmış olan eşya için ilave gümrük vergisi tahsil olunmayacağı, bir ay içerisinde ithalatçıların talep etmesi halinde tahsil edilmiş ilave gümrük vergileri ve bu vergilerden kaynaklanan her türlü vergi, resim ve harç gümrük vergilerinin iadesine ilişkin usul ve esaslar çerçevesinde ilgilisine iade olunması gerektiği hususlarının düzenlendiği belirtilmiştir.
Yukarıda izah edilenlerden de anlaşılacağı üzere, davacının 2015/7722 sayılı İthalat Rejim Kararının yürürlüğe girdiği 20/06/2015 tarihinden itibaren bir ay içinde tescil işlemlerini tamamlaması durumunda anılan Karar'ın Geçici 1. maddesi uyarınca ilave gümrük vergisi ödemeksizin ithalat işlemlerini gerçekleştirebileceği açıktır. Bu durumda 26/08/2015 tarih ve 29457 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 2015/8042 sayılı İthalat Rejim Kararına Ek Karar'ın, ilave gümrük vergisine esas Kararların yayımı tarihinden önce Türkiye’ye sevk edilmek üzere bir taşıma belgesi düzenlenerek yüklemesi yapılmış olan eşyalar için düzenlendiği anlaşılmış olup, davacının beyannamelerine konu eşyalara ait yüklemelerin 2015/7722 sayılı İthalat Rejim Kararının yürürlüğe girdiği 20/06/2015 tarihinden önce yapıldığı hususunda taraflar arasında bir ihtilaf bulunmadığı göz önüne alındığında dava konusu işlemde hukuka uyarlık, davanın reddine dair istinaf dairesi kararında da yasal isabet görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin kabulüne,
2.... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Daireye gönderilmesine,
4. Yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine, 14/02/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.
