Danıştay 10. Daire Başkanlığı         2016/9064 E.  ,  2021/4773 K.

T.C.

D A N I Ş T A Y

ONUNCU DAİRE

Esas No : 2016/9064

Karar No : 2021/4773

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : 1- ... ve ...'a velayeten

...'a vesayeten kendi adına asaleten ...

2- ...

VEKİLLERİ : Av. ...

UETS: ...

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Köyü Muhtarlığı ... / ...

İSTEMLERİN_KONUSU : Davacıların murisi ...'un 24/09/2005 tarihinde soğuk hava deposunda yaşadığı kazadan dolayı vefat etmesi nedeniyle uğranıldığı ileri sürülen zararlara karşılık ... için 30.921,00 TL maddi, 13.000,00 TL manevi; ... için 13.163,00 TL maddi, 7.000,00 TL manevi; ... için 13.163,00 TL maddi, 7.000,00 TL manevi; ... için 15.460,00 TL maddi, 7.000,00 TL manevi ve ... için 4.958,00 TL maddi, 7.000,00 TL manevi tazminatın; olayın meydana gelmesinde üzerine düşen tedbirleri almayan davalı idarenin hizmet kusuru bulunduğu belirtilerek 24/09/2005 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ve adli yargı yerinde yapılmış olan yargılama giderlerinin ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılan dava sonucunda, ... İdare Mahkemesince davanın kısmen kabulü, hükmedilen tazminatın dava tarihinden (13/10/2009) itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalı idarece davacılara ödenmesi, davacıların tazminat talebinin fazlaya ilişkin kısımlarının ise reddi yolunda verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararın taraflarca aleyhlerine olan kısımlarının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

TEMYİZ_EDENLERİN_İDDİALARI :

Davacılar tarafından, Mahkemece takdir edilen manevi tazminat miktarlarının yetersiz olduğu, kendilerinden yargılama gideri alınmasının ise yanlış olduğu, davanın Asliye Hukuk Mahkemesinde açıldığı tarihten itibaren faize hükmedilmesi gerektiği, peşin harcın iki kez alınmasının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek, kararın aleyhlerindeki kısmının bozulması istenilmektedir.

Davalı idare tarafından, Mahkemece keşif incelemesi yapılmadan hazırlanan raporun hükme esas alındığı, raporun bilimsel verilere uygun olmadığı, eksik inceleme ve araştırma yapılarak karar verildiği öne sürülerek, kararın aleyhlerindeki kısmının bozulması talep edilmektedir.

TARAFLARIN_SAVUNMALARI : Taraflarca savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...

DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

A) Temyiz İstemine Konu Mahkeme Kararının, Davanın Kısmen Kabulüne, Kısmen Reddine İlişkin Kısmı ile, Hükmedilen Tazminata 13/10/2009 Tarihinden İtibaren Faiz İşletilmesine İlişkin Kısmı Yönünden İncelenmesi:

Davacılar tarafından, İdare Mahkemesince, davanın Asliye Hukuk Mahkemesinde açıldığı tarihten itibaren faize hükmedilmesi gerekmekteyken İdare Mahkemesinde dava açılış tarihinden itibaren faize hükmedildiği ileri sürülmekteyse de; bakılmakta olan davanın 13/10/2009 tarihinde Asliye Hukuk Mahkemesi kaydına giren dilekçe ile açıldığı, temyize konu Mahkeme kararında da hükmedilen tazminata dava açılış tarihi olan 13/10/2009 tarihinden itibaren faiz işletilmesi gerektiğine karar verildiği görüldüğünden, davacıların bu iddiası yerinde görülmemiştir.

İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

Temyizen incelenen kararın davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine ilişkin kısmı ile hükmedilen tazminata 13/10/2009 tarihinden itibaren faiz işletilmesine ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup, dilekçelerde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bu kısımlarının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

B) Temyiz İstemine Konu Mahkeme Kararının, Bakiye Nisbi Karar Harcının Davacılara Tamamlattırılmasına Yönelik Kısmının İncelenmesi:

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 'Temyiz incelemesi üzerine verilecek kararlar' başlıklı 49. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde, temyiz incelemesi sonunda kararda yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan maddi hatalar ile düzeltilmesi mümkün eksiklik veya yanlışlıklar varsa Danıştay'ın kararı düzelterek onayacağı hükme bağlanmıştır.

492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 2. maddesinde, yargı işlemlerinden Kanuna bağlı (1) sayılı Tarifede yazılı olanların yargı harçlarına tâbi bulunduğu; 15. maddesinde, yargı harçlarının (1) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer ölçüsüne göre nispi esas üzerinden, işlemin nev'i ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınacağı; 16. maddesinde, değer ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (1) sayılı tarifede yazılı değerlerin esas olduğu; 21. maddesinde, yargı harçlarının (1) sayılı tarifede yazılı nispetler üzerinden alınması gerektiği; 28. maddesinde ise, (1) sayılı tarifede yazılı nispi karar harcının dörtte birinin peşin, geri kalanının kararın tebliğinden itibaren bir ay içinde ödeneceği kurala bağlanmıştır.

Anılan Kanun'un, yargı harçlarının gösterildiği (1) sayılı Tarifesinde, konusu belli bir değerle ilgili bulunan davalarda esas hakkında karar verilmesi halinde hüküm altına alınan anlaşmazlık konusu değer üzerinden, binde 68,31 oranında nispi karar harcı alınacağı belirtilmiştir.

Bu doğrultuda; konusu belli bir miktarı içeren davalarda, yargılama gideri içinde yer alan kalemlerden nispi karar harcı dışındaki harç, keşif ve bilirkişi ücreti ile posta giderinin, haklılık oranına göre davanın taraflarına yükletilmesi; hüküm altına alınan anlaşmazlık konusu değer üzerinden hesaplanacak nispi karar harcının ise, hükmedilen miktar yönünden haksız çıkmış olan davalı idareye yükletilmesi gerekmektedir. Bu nedenle de davalı idarece ödenmesi gereken bakiye nispi karar harcının davacıya tamamlattırılması yönünden Mahkeme kararında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

Öte yandan, davacılar tarafından hem Asliye Hukuk Mahkemesi hem de İdare Mahkemesi tarafından nispi karar harcına hükmedildiği, daha önce ödenen harcın mahsup edilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 'Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ile Vergi Usul Kanununun uygulanacağı haller' başlıklı 31. maddesi, 1. fıkrasında, 'Bu Kanunda hüküm bulunmayan hususlarda, hakimin davaya bakmaktan memnuiyeti ve reddi, ehliyet, üçüncü şahısların davaya katılması, davanın ihbarı, tarafların vekilleri, feragat ve kabul, teminat, mukabil dava, bilirkişi, keşif, delillerin tespiti, yargılama giderleri, adli yardım hallerinde ve duruşma sırasında tarafların mahkemenin sukünunu ve inzibatını bozacak hareketlerine karşı yapılacak işlemler ile elektronik işlemlerde Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu hükümleri uygunlanır.' hükmü yer almaktadır.

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun, yargılama giderlerinin kapsamının belirtildiği 323. maddesinde, karar harcı yargılama giderleri arasında sayılmıştır. Aynı Kanun'un temyize konu kararın verildiği tarihte yürürlükte olan haliyle 'Esastan sonuçlanmayan davada yargılama gideri' başlıklı 331. maddesinin 2. fıkrasında da, 'Görevsizlik, yetkisizlik veya gönderme kararından sonra davaya bir başka mahkemede devam edilmesi hâlinde, yargılama giderlerine o mahkeme hükmeder. Görevsizlik veya yetkisizlik kararından sonra davaya bir başka mahkemede devam edilmemiş ise talep üzerine davanın açıldığı mahkeme dosya üzerinden bu durumu tespit ile davacıyı yargılama giderlerini ödemeye mahkûm eder.' hükmüne yer verilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ve yapılan açıklamalar ışığında, görevsizlik veya yetkisizlik kararından sonra davaya bir başka mahkemede devam edilmesi hâlinde, yargılama giderlerine o mahkemece hükmedileceği anlaşılmaktadır.

Bu durumda Mahkeme kararının hüküm fıkrasında yer alan, 'dava kısmen kabul - kısmen ret ile sonuçlandığından aşağıda dökümü yapılan 7.481,20-TL yargılama giderinden tarafların davadaki haklılık oranlarına göre takdiren 1.481,20-TL'sinin davacılar üzerinde bırakılmasına, geriye kalan 6.000,00.-TL yargılama giderinin davalı idarece davacılara ödenmesine, hükmedilen tazminat miktarı üzerinden hesaplanan 7.354,80-TL nisbi karar harcına ilişkin davacıların Mahkememizde dava açıldığı sırada ... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin E: ... sayılı dosyası için 13/10/2009 ve 26/04/2011 tarihlerinde yatırılan harçlara ilişkin sayman mutemedi alındısı eklendiği ve dolayısıyla Mahkememiz veznesine peşin olarak yatırılan nispi karar harcı tutarı bulunmadığından 7.354,80-TL eksik nispi karar harcının 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 28. maddesi, 1. fıkrası, (a) bendi uyarınca işbu kararın tebliğinden itibaren 30 (otuz) gün içerisinde tamamlanması gerektiğinin davacılara tebliğine, nispi karar harcının belirtilen süre içerisinde tamamlanmaması halinde ilgili tahsil dairesine harç tahsil müzekkeresi yazılmasına,' şeklindeki ibarelerin, 'dava kısmen kabul - kısmen ret ile sonuçlandığından aşağıda dökümü yapılan 126,40 TL yargılama giderinden tarafların davadaki haklılık oranlarına göre takdiren 25,00 TL'sinin davacılar üzerinde bırakılmasına, geriye kalan 101,40 TL yargılama giderinin davalı idarece davacılara ödenmesine, Mahkememiz veznesine peşin olarak yatırılan nispi karar harcı tutarı bulunmadığından hükmedilen tazminat miktarı üzerinden hesaplanan 7.354,80-TL eksik nispi karar harcının 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 28. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi uyarınca işbu kararın tebliğinden itibaren 30 (otuz) gün içerisinde tamamlanması gerektiğinin davalı idareye tebliğine, nispi karar harcının belirtilen süre içerisinde tamamlanmaması halinde ilgili tahsil dairesine harç tahsil müzekkeresi yazılmasına,' şeklinde düzeltilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU :

Açıklanan nedenlerle;

1. Davalı idare ile davacıların esasa ve yasal faizin başlangıç tarihine yönelik temyiz istemlerinin reddine, davacıların nispi karar harcına yönelik temyiz istemlerinin kabulüne,

2. Davanın kısmen kabulü, kısmen reddi yolundaki ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı temyize konu kararının;

Hüküm fıkrasında yer alan 'dava kısmen kabul - kısmen ret ile sonuçlandığından aşağıda dökümü yapılan 7.481,20-TL yargılama giderinden tarafların davadaki haklılık oranlarına göre takdiren 1.481,20-TL'sinin davacılar üzerinde bırakılmasına, geriye kalan 6.000,00.-TL yargılama giderinin davalı idarece davacılara ödenmesine, hükmedilen tazminat miktarı üzerinden hesaplanan 7.354,80-TL nisbi karar harcına ilişkin davacıların Mahkememizde dava açıldığı sırada ... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin E:... sayılı dosyası için ... ve ... tarihlerinde yatırılan harçlara ilişkin sayman mutemedi alındısı eklendiği ve dolayısıyla Mahkememiz veznesine peşin olarak yatırılan nispi karar harcı tutarı bulunmadığından 7.354,80-TL eksik nispi karar harcının 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 28. maddesi, 1. fıkrası, (a) bendi uyarınca işbu kararın tebliğinden itibaren 30 (otuz) gün içerisinde tamamlanması gerektiğinin davacılara tebliğine, nispi karar harcının belirtilen süre içerisinde tamamlanmaması halinde ilgili tahsil dairesine harç tahsil müzekkeresi yazılmasına,' şeklindeki ibarelerin, 'dava kısmen kabul - kısmen ret ile sonuçlandığından aşağıda dökümü yapılan 126,40 TL yargılama giderinden tarafların davadaki haklılık oranlarına göre takdiren 25,00 TL'sinin davacılar üzerinde bırakılmasına, geriye kalan 101,40 TL yargılama giderinin davalı idarece davacılara ödenmesine, Mahkememiz veznesine peşin olarak yatırılan nispi karar harcı tutarı bulunmadığından hükmedilen tazminat miktarı üzerinden hesaplanan 7.354,80 TL eksik nispi karar harcının 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 28. maddesi, 1. fıkrası, (a) bendi uyarınca işbu kararın tebliğinden itibaren 30 (otuz) gün içerisinde tamamlanması gerektiğinin davalı idareye tebliğine, nispi karar harcının belirtilen süre içerisinde tamamlanmaması halinde ilgili tahsil dairesine harç tahsil müzekkeresi yazılmasına,' şeklinde DÜZELTİLEREK ONANMASINA,

3. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesi, 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 14/10/2021 tarihinde esas ve yasal faizin başlangıç tarihi yönünden oy birliğiyle, nispi karar harcına ilişkin yanlışlığın düzeltilerek onanmasına ilişkin kısım yönünden oy çokluğuyla karar verildi.

(X) - KARŞI OY :

Temyiz istemine konu Mahkeme kararında, nispi karar harcının haklılık oranında paylaştırılmasında ve davacılara tamamlattırılmasında hukuka uyarlık bulunmamaktadır. Bu husus, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 'Temyiz incelemesi üzerine verilecek kararlar' başlıklı 49. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi uyarınca kararın düzeltilerek onanmasını gerektiren, 'yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan maddi hata ile düzeltilmesi mümkün eksiklik veya yanlışlık' kapsamında olmayan; anılan maddenin 2. fıkrasının (b) bendi uyarınca kararın bozulmasını gerektiren 'hukuka aykırılık' teşkil ettiğinden, İdare Mahkemesi kararının bu kısmının, Mahkemece yeniden bir karar verilmek üzere bozulması gerektiği oyuyla aksi yöndeki Daire kararına bu yönden katılmıyorum.