Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2021/3598 E. , 2021/4914 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/3598
Karar No : 2021/4914
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) :... Bakanlığı
VEKİLİ : Av. ...
İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem : ...A1 Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda infaz ve koruma memuru olarak görev yapan davacının, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin (E) bendinin (g) alt bendi uyarınca Devlet memurluğundan çıkarma cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin Adalet Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulu Başkanlığı'nın ... tarih ve ... sayılı işleminin iptali istemiyle açılan davada, ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla davanın reddine karar verilmesi ve bu karara karşı temyiz isteminde bulunulmaması nedeniyle kararın 24/09/2015 tarihinde kesinleşmesi sonrasında, Devlet memurluğundan çıkarma cezasına konu olan fiili nedeniyle ... Asliye Ceza Mahkemesinde yargılandığı, yargılama sonucunda ''Hükümlü veya Tutuklunun Kaçması, Görevi Kötüye Kullanmak, Gözaltına Alınan veya Tutuklunun Kaçmasına İmkan Sağlama'' suçundan beraat ettiği ileri sürülerek ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararına karşı yargılamanın yenilenmesi ve Adalet Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulu Başkanlığının ... tarih ve ... sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararla; davacının cezaevinde tutuklu bulunan şahsın kaçmasına imkan sağladığının her türlü şüpheden uzak bir şekilde ortaya konulamadığı ve ''Tutuklunun Kaçmasına İmkan Sağlama'' suçundan davacı hakkında yapılan ceza yargılaması sonucunda beraat ettiği hususu da göz önünde bulundurulduğunda, davacının disiplin soruşturmasına konu eyleminin sübut bulmadığı anlaşılmakta olup, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125/E-(g) maddesindeki ''Memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak'' fiili nedeniyle devlet memurluğundan çıkarılması yönünde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarılık bulunmadığı sonuç ve kanaatine varıldığı gerekçesiyle davacının yargılamanın yenilenmesi isteminin kabulüne, Mahkemenin ... tarih ve E:..., K:... sayılı davanın reddi yönünde verilen kararın kaldırılmasına, davacının Devlet memurluğundan çıkarılması yönünde tesis edilen Adalet Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulu'nun'nun ... tarih ve ... sayılı işleminin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... İdari Dava Dairesince verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararla; olayda, davacının Devlet memurluğundan çıkarılmasına karar verildiği, Devlet memurluğundan çıkarılması yönünde tesis edilen işlemin iptali istemiyle açılan davada, ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla 'Bu durumda soruşturma kapsamında alınan ifadelerden ve soruşturma dosyasındaki bilgi ve belgelerden davacının ifa ettiği görevin önem ve özelliği ile olayın oluş şekli birlikte değerlendirildiğinde, işlemiş olduğu suçtan dolayı cezaevinde tutuklu bulunan şahsın davacının görev yaptığı cezaevinden personelin yardımı olmaksızın kilitli kapıları aşarak kaçmasının mümkün olmadığı, soruşturma kapsamında alınan tanık ifadelerinde davacının firari tutuklu ile olay öncesinde samimi olduğu, olay günü ziyaretçisi olmamasına rağmen firari şahsı koğuştan alarak ziyaretçilerin bulunduğu kısımdaki tuvaletleri temizletmek için götürdüğü, tutuklu şahsın ziyaretçiler arasına karışarak firar ettiği anlaşılmış olup, mesleği gereği cezaevindeki tutuklu ve hükümlüleri gözetlemek ve firar etmesine engel olmak olan davacının, tutuklunun kaçmasına engel olamadığı gibi tutuklu şahsın cezaevinden firar etmesinde de kusurlu bulunduğu sonucuna varılmış olup, davacının bu fiilinin karşılığı olan; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 125/E-(g) maddesi gereğince devlet memurluğundan çıkarma cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.' gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş olup, bu kararda hükme esas alınan bir ilam hükmünün, kesinleşen bir mahkeme kararıyla bozularak ortadan kalkması gibi bir durumun söz konusu olmadığı, İdare Mahkemesince disiplin soruşturması kapsamında yapılan değerlendirme neticesinde davanın reddine karar verildiğinin görüldüğü, bu durumda, davacı tarafından yargılamanın yenilenmesi sebebi olarak ileri sürülen hususun, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 53/1-(c) maddesinde yargılamanın yenilenmesi sebebi olarak düzenlenen, 'Karara esas olarak alınan bir ilam hükmünün, kesinleşen bir mahkeme kararıyla bozularak ortadan kalkması' hali kapsamında olmadığı gibi, maddede belirtilen diğer yargılamanın yenilenmesi sebeplerinin de oluşmadığı, bu nedenle yargılamanın yenilenmesi talebinin reddi gerektiği sonucuna ulaşıldığından, yargılamanın yenilenmesi isteminin kabul edilerek, dava konusu işlemin iptaline ilişkin ... İdare Mahkemesi'nin ... gün ve E:..., K:... sayılı kararında hukuka uygunluk bulunmadığı sonuç ve kanaatine varıldığı gerekçeyle istinaf başvurusunun kabulüne, ... İdare Mahkemesi'nin ... gün ve E:..., K:... sayılı kararının kaldırılmasına, yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Devlet memurluğundan çıkarma cezasına konu olan fiili nedeniyle ... Asliye Ceza Mahkemesinde yargılandığı, yargılama sonucunda ''Hükümlü veya Tutuklunun Kaçması, Görevi Kötüye Kullanmak, Gözaltına Alınan veya Tutuklunun Kaçmasına İmkan Sağlama'' suçundan beraat ettiği, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 53/1-(h) maddesi uyarınca değerlendirilmesi gerekirken, kararda aynı Kanun'un 53/1-(c) maddesi uyarınca hakkında değerlendirilme yapıldığı, kararın hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Kararın usul ve yasaya uygun olduğu savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 334. maddesi uyarınca ... İdare Mahkemesi tarafından adli yardım talebinin kabulüne karar verilmesine rağmen, davacı tarafından temyiz aşamasında yeniden adli yardım talebinde bulunulmuş ise de, aynı Kanunun 335. maddesinin 3. fıkrasında yer alan 'adli yardım, hükmün kesinleşmesine kadar devam eder' düzenlemesi gereğince davacının temyiz aşamasındaki adli yardım talebi hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilerek, gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Dosyanın incelenmesinden; ... A1 Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu'nda infaz ve koruma memuru olarak görev yapan davacının, tutuklu olarak bulunan ...'nin 23/02/2011 tarihinde cezaevinden firar ettiği olaya ilişkin olarak hakkında başlatılan disiplin soruşturması sonucunda, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 125. maddesinin (E) bendinin (g) alt bendindeki ''Memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak'' fiilini işlediğinden bahisle Adalet Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulu Başkanlığı'nın ... tarih ve ... sayılı işlemiyle Devlet memurluğundan çıkarmasına karar verildiği, Devlet memurluğundan çıkarılması yönünde tesis edilen işlemin iptali istemiyle açılan davada ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla davanın reddine karar verildiği, bu karara karşı temyiz isteminde bulunulmaması nedeniyle kararın 24/09/2015 tarihinde kesinleştiği, davacının disiplin soruşturmasına konu olan olay nedeniyle hakkında ''Tutuklunun Kaçmasına İmkan Sağlama'' suçundan ... Asliye Ceza Mahkemesinde yargılandığı, ... Asliye Ceza Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla davacı hakkında anılan suçtan beraat kararı verilmesi ve bu kararın 01/10/2019 tarihinde kesinleşmesi neticesinde 14/11/2019 tarihinde davacı tarafından ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararına karşı yargılamanın yenilenmesi ve Adalet Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulu Başkanlığının ... tarih ve ... sayılı işlemin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 18/06/2014 tarih ve 6545 sayılı Kanun'un 27. maddesiyle eklenen Geçici 8. maddesinde, bu Kanunla idari yargıda kanun yollarına ilişkin getirilen hükümlerin, 2576 sayılı Kanun'un, bu Kanunla değişik 3. maddesine göre kurulan bölge idare mahkemelerinin tüm yurtta göreve başlayacakları tarihten sonra verilen kararlar hakkında uygulanacağı, 2577 sayılı Kanun'un 18/06/2014 tarih ve 6545 sayılı Kanun'un 19. maddesiyle değişik 45. maddesinin 1. bendinde ise, idare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde istinaf yoluna başvurulabileceği kurala bağlanmıştır.
Anılan Kanun'un Geçici 8. maddesinde belirtilen bölge idare mahkemeleri İstanbul, Bursa, İzmir, Ankara, Konya, Samsun, Erzurum ve Gaziantep illerinde kurulmuş olup, anılan Bölge İdare Mahkemeleri, Adalet Bakanlığı tarafından 07/11/2015 tarih, 29525 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Bölge Adliye Mahkemeleri ve Bölge İdare Mahkemeleri'nin Tüm Yurtta Göreve Başlayacakları Tarihe İlişkin Kararı uyarınca 20/07/2016 tarihinde göreve başlamışlardır.
2577 sayılı Kanun'un, İdare Mahkemesince kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan ve 6352 sayılı Yasa ile değişik “İtiraz” başlıklı 45. maddesinde sayılan uyuşmazlıklarla ilgili olarak, idare ve vergi mahkemelerince verilen nihai kararlar ile tek hakimle verilen nihai kararlara, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemelerin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine itiraz edilebileceği hüküm altına alınmış olup, 46. maddesinde ise, itiraz yolu öngörülmeyen idare mahkemelerinin nihai kararlarının Danıştay'da temyiz edileceği belirtilmiştir.
Öte yandan; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanun'un 'Temyiz İncelemesi Üzerine Verilecek Kararlar' başlıklı 49. maddesi, 1. fıkrasında, 'Temyiz incelemesi sonunda Danıştay;
a) Kararı hukuka uygun bulursa onar. Kararın sonucu hukuka uygun olmakla birlikte gösterilen gerekçeyi doğru bulmaz veya eksik bulursa, kararı, gerekçesini değiştirerek onar.
b) Kararda yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan maddi hatalar ile düzeltilmesi mümkün eksiklik veya yanlışlıklar varsa kararı düzelterek onar.
2. fıkrasında Temyiz incelemesi sonunda Danıştay;
a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c) Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması, sebeplerinden dolayı incelenen kararı bozar.
3. fıkrasında kararların kısmen onanması ve kısmen bozulması hâllerinde kesinleşen kısım Danıştay kararında belirtilir.
4. fıkrasında Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davaların temyizen incelenmesinde bu madde ile ısrar hariç 50. madde hükümleri kıyasen uygulanır.' kuralına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıdaki açıklamalar ve yürürlükteki mevzuat göz önüne alındığında; ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı ilk kararının, 20/07/2016 tarihi öncesinde verilmiş bulunduğu ve 2577 sayılı Kanun'a göre temyize tabi bir karar olduğu ve bu nedenle, bahsi geçen karara karşı yargılamanın yenilenmesi isteminde bulunulması üzerine verilen ... İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının da, doğrudan temyize tabi olduğu ve temyiz incelemesinin de yine doğrudan Danıştay'da yapılacak olması karşısında, Bölge İdare Mahkemesince görevsizlik kararı verilerek, dosyanın, Danıştay'a gönderilmesi gerekirken, davalı idare tarafından yapılan istinaf başvurusunun reddine karar verilmesinde usul kurallarına uygunluk görülmemiştir.
Nitekim; Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 20/01/2021 tarih ve E:2020/916, K:2021/67 sayılı kararı da bu yöndedir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle yargılanmanın yenilenmesi isteminin kabulüne ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun kabulü, İdare Mahkemesi yargılamanın yenilenmesi isteminin reddine ilişkin temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 14/10/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
