3. Ceza Dairesi         2021/15273 E.  ,  2022/4226 K.

Mahkemesi :Ceza Dairesi

İlk Derece Mahkemesi : İstanbul 34. Ağır Ceza Mahkemesinin 17.07.2019 tarih ve 2018/14 - 2019/152 sayılı kararı

Suç : Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etme, cebir şiddet ve hile kullanarak kişiyi hürriyetinden yoksun kılma, nitelikli olarak konut dokunulmazlığını ihlal etme, hava ulaşım araçlarını kaçırma veya alıkoyma, kasten yaralama, kasten öldürmeye azmettirme, kasten öldürme, kasten öldürmeye teşebbüs, Türkiye Büyük Millet Meclisini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etme, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs, silahlı terör örgütü kurmak veya yönetmek, silahlı terör örgütüne üye olmak, silahlı terör örgütü üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek, kamu kurumu faaliyetini cebir veya tehdit kullanarak engellemek, nitelikli tehdit, mala zarar verme ve kamu malına zarar verme

Hüküm : 1- a)İlk derece mahkemesince sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...'ın 5237 sayılı TCK'nın 309/1, 3713 sayılı Kanunun 5/1, 5237 sayılı TCK'nın 58/9, 53, 63 maddeleri gereğince ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile ayrı ayrı cezalandırılmalarına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

b)İlk derece mahkemesince sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etmek ve Türkiye Cumhuriyeti Hükûmetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etmek suçları ile silahlı terör örgütü kurmak veya yönetmek ve silahlı terör örgütüne üye olmak suçlarından ceza verilmesine yer olmadığına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

2)- a)İlk derece mahkemesince sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...'ın 5237 sayılı TCK'nın 309/1, 3713 sayılı Kanunun 5/1, 5237 sayılı TCK'nın 62, 58/9, 53, 63 maddeleri gereğince müebbet hapis cezası ile ayrı ayrı cezalandırılmalarına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

b)İlk derece mahkemesince sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etmek ve Türkiye Cumhuriyeti Hükûmetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etmek suçları ile silahlı terör örgütü kurmak veya yönetmek ve silahlı terör örgütüne üye olmak suçlarından ceza verilmesine yer olmadığına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

3)- a)İlk derece mahkemesince sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...'ün 5237 sayılı TCK'nın 309/1, 3713 sayılı Kanunun 5/1, 5237 sayılı TCK'nın 39/1, 62, 58/9, 53, 63 maddeleri gereğince 12 yıl 6 ay hapis cezası ile ayrı ayrı cezalandırılmalarına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

b)İlk Derece Mahkemesince sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etmek ve Türkiye Cumhuriyeti Hükûmetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etmek suçları ile silahlı terör örgütü kurmak veya yönetmek ve silahlı terör örgütüne üye olmak suçlarından ceza verilmesine yer olmadığına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

4)İlk derece mahkemesince sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... hakkında Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etmek, Türkiye Büyük Millet Meclisini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etmek ve Türkiye Cumhuriyeti Hükûmetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etmek suçları ile silahlı terör örgütü kurmak veya yönetmek ve silahlı terör örgütüne üye olmak suçlarından 5237 sayılı TCK'nun 30/4 ve 5271 sayılı CMK'nın 223/3-d maddeleri uyarınca ceza verilmesine yer olmadığına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

5)İlk derece mahkemesince sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... hakkında Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etmek, Türkiye Büyük Millet Meclisini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etmek ve Türkiye Cumhuriyeti Hükûmetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etmek suçları ile silahlı terör örgütü kurmak veya yönetmek ve silahlı terör örgütüne üye olmak suçlarından 5271 sayılı CMK'nın 223/2-e maddesi gereğince ayrı ayrı beraatlerine ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

6)İlk derece mahkemesince sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ile haklarında hata hükümleri uygulanan ..., ..., ... ve ... hakkında kamu kurumu faaliyetini cebir veya tehdit kullanarak engellemek suçundan ayrı ayrı ceza verilmesine yer olmadığına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

7)İlk derece mahkemesince sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ... hakkında üzerlerine atılı kasten yaralama suçundan ceza verilmesine yer olmadığına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

8)İlk derece mahkemesince sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... hakkında nitelikli tehdit suçundan ceza verilmesine yer olmadığına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

9)İlk derece mahkemesince sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... hakkında mala zarar verme suçundan ceza verilmesine yer olmadığına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

10)İlk derece mahkemesince sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... hakkında tehdit suçundan ceza verilmesine yer olmadığına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

11)İlk derece mahkemesince sanıklar ..., ..., ... ve ... hakkında mala zarar verme suçundan ceza verilmesine yer olmadığına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

12)İlk derece mahkemesince sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...'ın 5237 sayılı TCK'nın 109/2,3-a-b, 43, 3713 sayılı Kanunun 5/1, 5237 sayılı TCK'nın 62/1, 58/9, 53, 63 maddeleri gereğince 10 yıl hapis cezası ile ayrı ayrı cezalandırılmalarına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

13)İlk derece mahkemesince sanıklar ... ve ...'ın 5237 sayılı TCK'nın 109/2,3-a-b, 43, 3713 sayılı Kanunun 5/1, 5237 sayılı TCK'nın 58/9, 53, 63 maddeleri gereğince 12 yıl hapis cezası ile ayrı ayrı cezalandırılmalarına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

14)İlk derece mahkemesince sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...'ın 5237 sayılı TCK'nın 116/4, 119/1-a-c, 3713 sayılı Kanunun 5/1, 5237 sayılı TCK'nın 62, 58/9, 53, 63 maddeleri gereğince 5 yıl hapis cezası ile ayrı ayrı cezalandırılmalarına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

15)İlk Derece Mahkemesince sanıklar ... ve ...'ın 5237 sayılı TCK'nın 116/4, 119/1-a-c, 3713 sayılı Kanunun 5/1, 5237 sayılı TCK'nın 58/9, 53, 63 maddeleri gereğince 6 yıl hapis cezası ile ayrı ayrı cezalandırılmalarına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

16)İlk derece mahkemesince sanıklar ..., ..., ... ve ...'ın 5237 sayılı TCK'nın 223/3, 3713 sayılı Kanunun 5/1, 5237 sayılı TCK'nın 58/9, 53, 63 maddeleri gereğince 9 yıl hapis cezası ile ayrı ayrı cezalandırılmalarına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

17)İlk derece mahkemesince sanık ...'un 5237 sayılı TCK'nın 86/1-3-e, 87/3, 3713 sayılı Kanunun 5/1, 5237 sayılı TCK'nın 58/9, 53, 63 maddeleri gereğince 6 yıl hapis cezası ile cezalandırılmasına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

18))İlk derece mahkemesince sanık ...'ın 5237 sayılı TCK'nın 81/1, 3713 sayılı Kanunun 5/1, 5237 sayılı TCK'nın 58/9, 53, 63 maddeleri gereğince ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırılmasına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

19)İlk derece mahkemesince sanık ...'ın 5237 sayılı TCK'nın 38/1, 81/1, 3713 sayılı Kanunun 5/1, 5237 sayılı TCK'nın 35/2, 58/9, 53, 63 maddeleri gereğince 13 yıl hapis cezası ile cezalandırılmasına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

20)İlk derece mahkemesince sanık ...'ın 5237 sayılı TCK'nın 38/1, 81/1, 3713 sayılı Kanunun 5/1, 5237 sayılı TCK'nın 35/2, 58/9, 53, 63 maddeleri gereğince (iki kez) 14 yıl hapis cezası ile cezalandırılmasına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

21)İlk derece mahkemesince sanık ...'ın 5237 sayılı TCK'nın 38/1, 81/1, 3713 sayılı Kanunun 5/1, 5237 sayılı TCK'nın 35/2, 58/9, 53, 63 maddeleri gereğince 15 yıl hapis cezası ile cezalandırılmasına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

22)İlk derece mahkemesince sanıklar ... ve ...'ın 5237 sayılı TCK'nın 81/1, 3713 sayılı Kanunun 5/1, 5237 sayılı TCK'nın 62, 58/9, 53, 63 maddeleri gereğince müebbet hapis cezası ile ayrı ayrı cezalandırılmalarına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

23)İlk derece mahkemesince sanık ...'nin 5237 sayılı TCK'nın 81/1, 3713 sayılı Kanunun 5/1, 5237 sayılı TCK'nın 58/9, 53, 63 maddeleri gereğince ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırılmasına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

24)İlk derece mahkemesince sanıklar ... ve ...'ın 5237 sayılı TCK'nın 81/1, 3713 sayılı Kanunun 5/1, 5237 sayılı TCK'nın 35/2, 62, 58/9, 53, 63 maddeleri gereğince 10 yıl 10 ay hapis cezası ile ayrı ayrı cezalandırılmalarına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

25)İlk derece mahkemesince sanık ...'nin 5237 sayılı TCK'nın 81/1, 3713 sayılı Kanunun 5/1, 5237 sayılı TCK'nın 35/2, 58/9, 53, 63 maddeleri gereğince ağırlaştırılmış 13 yıl hapis cezası ile cezalandırılmasına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

26)İlk derece mahkemesince sanıklar ... ve ...'ın 5237 sayılı TCK'nın 81/1, 3713 sayılı Kanunun 5/1, 5237 sayılı TCK'nın 35/2, 62, 58/9, 53, 63 maddeleri gereğince 12 yıl 6 ay hapis cezası ile ayrı ayrı cezalandırılmalarına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

27)İlk derece mahkemesince sanık ...'nin 5237 sayılı TCK'nın 81/1, 3713 sayılı Kanunun 5/1, 5237 sayılı TCK'nın 35/2, 58/9, 53, 63 maddeleri gereğince ağırlaştırılmış 15 yıl hapis cezası ile cezalandırılmasına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

28)İlk derece mahkemesince sanıklar ... ve ...'ın 5237 sayılı TCK'nın 81/1, 3713 sayılı Kanunun 5/1, 5237 sayılı TCK'nın 35/2, 62, 58/9, 53, 63 maddeleri gereğince 11 yıl 8 ay hapis cezası ile ayrı ayrı cezalandırılmalarına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

29)İlk derece mahkemesince sanık ...'nin 5237 sayılı TCK'nın 81/1, 3713 sayılı Kanunun 5/1, 5237 sayılı TCK'nın 35/2, 58/9, 53, 63 maddeleri gereğince ağırlaştırılmış 14 yıl hapis cezası ile cezalandırılmasına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

30)İlk derece mahkemesince sanıklar ... ve ...'nın 5237 sayılı TCK'nın 109/2,3-a-b, 43, 3713 sayılı Kanunun 5/1, 5237 sayılı TCK'nın 58/9, 53, 63 maddeleri gereğince 22 yıl 6 ay hapis cezası ile ayrı ayrı cezalandırılmalarına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

31)İlk derece mahkemesince sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...'nin 5237 sayılı TCK'nın 109/2,3-a-b, 43, 3713 sayılı Kanunun 5/1, 5237 sayılı TCK'nın 58/9, 53, 63 maddeleri gereğince 18 yıl 9 ay, sanık ...'nin 5237 sayılı TCK'nın 62. maddesi uygulanmayarak 22 yıl 6 ay hapis cezası ile ayrı ayrı cezalandırılmalarına ilişkin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

32)İlk derece mahkemesince sanık ...'ın mala zarar verme suçundan 5271 sayılı CMK'nın 223/2-e maddesi gereğince beraati kararına yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

33)İlk derece mahkemesince sanıklar ..., ..., ... ve ...'ın hava ulaşım araçlarını kaçırma veya alıkoyma suçlarından 5271 sayılı CMK'nın 223/2-c-e maddesi gereğince ayrı ayrı beraatleri kararına yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

34)İlk derece mahkemesince sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ...'ın hava ulaşım araçlarını kaçırma veya alıkoyma suçundan 5271 sayılı CMK'nın 223/2-c-e maddesi gereğince ayrı ayrı beraatleri kararına yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

35)İlk derece mahkemesince sanık ...'ın hava ulaşım araçlarını kaçırma veya alıkoyma, cebir tehdit veya hile kullanarak kişiyi hürriyetinden yoksun kılma, nitelikli olarak konut dokunulmazlığını ihlal etme, kamu kurumu faaliyetini cebir veya tehdit kullanarak engellemek suçlarından açılmış bir dava bulunmadığından hüküm kurulmasına yer olmadığına kararına yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

36)İlk Derece Mahkemesince sanık ...'ın kasten yaralama suçundan açılmış bir dava bulunmadığından hüküm kurulmasına yer olmadığına kararına yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar

37)Maktul ... mirasçıları istinaf başvurusu vekilinin üzerine maktul ...'in öldürülmesi nedeni ile temyiz incelemesinde olan Ankara 17.Ağır Ceza Mahkemesi'nin 2017/109 esas sayılı yargılamasında ... ... hakkında hüküm kurulduğundan maktul mirasçıları vekilinin maktul ...'in öldürülmesi olayı nedeni ile yapmış olduğu istinaf başvurusu hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair karar

38)... vekilinin atılı suçlardan kurumun doğrudan zarar görmemesi nedeniyle davaya katılma hakkı bulunmadığından ... vekilinin istinaf talebinin CMK'nın 279/1-b maddesi gereğince reddine dair karar

39)Katılan T.C. Cumhurbaşkanı ve T.C ... vekillerinin Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etme ve Türkiye Cumhuriyeti Hükûmetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etme ... vekilinin Anayasal Düzeni Ortadan Kaldırmaya Teşebbüs Etme ve Türkiye Büyük Millet Meclisini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etme, Maliye Hazinesi vekilinin kamu malına zarar verme suçu dışındaki diğer suçlardan verilen hükümlere yönelik istinaf başvurularının, sanıkların üzerine atılı ve yukarıda sayılan suçlar dışındaki diğer suçların niteliği itibariyle, suçtan doğrudan zarar görmeyip davaya katılma ve istinaf hakkı bulunmadığından katılanlar vekillerinin istinaf taleplerinin CMK'nın 279/1-b maddesi gereğince reddine dair karar

Temyiz edenler : T.C. Cumhurbaşkanı, T.C. ..., TBMM vekili, ... vekili, Maliye Hazinesi vekili, ... Hava Yolları A.O. vekili, BAM Cumhuriyet savcısı, katılanlar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ..., ... ..., ... ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... Savcı, ..., ..., ..., ...,... müdafileri, Sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve sanıklar müdafileri

Bölge adliye mahkemesince verilen hüküm temyiz edilmekle;

Temyiz edenlerin sıfatı, başvuruların süresi, kararların niteliği ve temyiz sebeplerine göre dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü:

I- A) T.C. Cumhurbaşkanı ve T.C ... vekillerinin Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etme ve Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etme suçları, TBMM Vekilinin Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etme ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etme, Maliye Hazinesi vekilinin kamu malına zarar verme suçları dışındaki diğer suçlardan verilen hükümler, ... vekilinin sanıklara atılı tüm suçlara ilişkin kurulan hükümler, katılma talepleri ilk derece mahkemesince reddedilen bir kısım katılanlar ile katılma talepleri değerlendirilmeyen Fatih Karaca ve ... vekillerinin ayrıca bir kısım katılan ve müştekiler ile bunların müdafiilerinin Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etme, Türkiye Büyük Millet Meclisini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etme, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs, silahlı terör örgütü kurmak veya yönetmek, silahlı terör örgütüne üye olmak, silahlı terör örgütü üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek, nitelikli olarak iş yeri dokunulmazlığını ihlal etme, hava ulaşım araçlarını kaçırma veya alıkoyma, kamu kurumu faaliyetini cebir veya tehdit kullanarak engellemek, kamu malına zarar verme suçlarından kurulan hükümlere yönelik istinaf başvurularının reddine dair bölge adliye mahkemesi kararına yönelen temyiz taleplerinin incelenmesinde;

Atılı suçlarının nitelikleri itibarıyla suçtan doğrudan zarar görmemeleri nedeniyle davaya katılmalarına imkanlarının bulunmadığı gerekçesine dayanan Bölge Adliye Mahkemesinin CMK'nın 279/1-b maddesi uyarınca verdiği istinaf başvurularının reddine dair kararlar, anılan maddenin son cümlesine göre itiraza tabi olup temyizi mümkün bulunmadığından temyiz incelemesine yer olmadığına, dosyanın incelenmeksizin mahalline İADESİNE,

B)

1. ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...'ın Türkiye Büyük Millet Meclisini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs,

2. Sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...'ın Türkiye Büyük Millet Meclisini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs,

3.Sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...'un Türkiye Büyük Millet Meclisini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs,

4. Sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...'ün Türkiye Büyük Millet Meclisini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs,

5. Sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... hakkında kamu kurumu faaliyetini cebir veya tehdit kullanarak engellemek,

6. Sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ...'ın kasten yaralama,

7. Sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...'ın üzerlerine atılı nitelikli tehdit,

8. Sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...'nin mala zarar verme ve kamu malına zarar verme,

9. Sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...'ün nitelikli tehdit,

10. Sanıklar ..., ..., ... ve ...'ün üzerlerine atılı mala zarar verme suçlarından,

İlk derece mahkemesinin atılı suçlarla ilgili olarak verdiği ceza verilmesine yer olmadığına dair kararlarına yönelik istinaf başvurularının esastan reddine dair Bölge Adliye Mahkemesi kararlarının, anılan suçların 24.10.2019 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7188 sayılı Kanunun 29. maddesi ile eklenen 5271 sayılı CMK'nın 286. maddesinin üçüncü fıkrasında tahdidi olarak sayılan suçlardan bulunmamasına nazaran CMK'nın 286/2-h maddesi gereğince temyiz edilemez nitelikte olduğundan,

C) Bölge adliye mahkemesi Cumhuriyet savcısının;

1. ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...'ın Türkiye Büyük Millet Meclisini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs ve Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs, silahlı terör örgütü kurmak veya yönetmek ve silahlı terör örgütüne üye olmak suçlarından,

2. ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...'ın Türkiye Büyük Millet Meclisini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs ve Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs, silahlı terör örgütü kurmak veya yönetmek, silahlı terör örgütüne üye olmak ya da terör örgütü üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek suçlarından,

3. Sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...'un Türkiye Büyük Millet Meclisini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs ve Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs, silahlı terör örgütü kurmak veya yönetmek, silahlı terör örgütüne üye olmak ya da terör örgütü üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek suçlarından,

4. ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...'ün Türkiye Büyük Millet Meclisini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs ve Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs, silahlı terör örgütüne üye olmak ya da terör örgütü üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek suçlarından,

5. ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...'ın Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etme, Türkiye Büyük Millet Meclisini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etme, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etme, silahlı terör örgütüne üye olma ve silahlı terör örgütüne üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek suçlarından,

6. ... hakkında nitelikli tehdit suçundan,

CEZA VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA DAİR hükümleri ile,

7. ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...'ın Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etme, Türkiye Büyük Millet Meclisini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etme, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etme, silahlı terör örgütü üyesi olma ve örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme suçlarından,

Beraatlerine dair hükümlere yönelik istinaf başvurularının esastan reddine dair kararlara ilişkin temyiz taleplerinin incelenmesinde,

İstinaf mahkemelerinin sisteme dahil olmasıyla kanun yolu yargılamasında yeni bir anlayışı benimseyen kanun koyucunun, hem maddi olay hem de hukuki denetim yapacak olan istinaf başvurusunda sebep gösterme zorunluluğu öngörmezken (5271 sayılı yasa CMK madde 273/4), incelemesi hukuki denetimle sınırlı (CMK madde 294/2) olan temyiz yolunda mülga 1412 sayılı CMUK'tan (madde 305) da farklı şekilde, resen temyiz tercihinden vazgeçerek, temyiz davasını açan ve sınırlayan temyiz dilekçesinde/layihasında temyiz edenin hükmün neden dolayı bozulmasını istediğini/temyiz sebeplerini göstermek zorunda olduğunu (CMK madde 294/1) şart koşmuş ve temyiz dilekçesinin temyiz sebeplerini içermemesi durumunda, tıpkı başvurunun süresi içinde yapılmaması, hükmün temyiz edilemez olması ya da temyiz edenin buna hakkı bulunmaması hallerinde olduğu gibi usulüne uygun açılmış bir temyiz davasından bahsedilemeyeceğinden temyiz isteminin reddedilmesini (CMK madde 298) emretmiş (F.Yenisey-A.Nuhoğlu, Ceza Muhakemesi Hukuku sh. 923, Centel-... Ceza Muhakemesi Hukuku sh. 826, C.Şahin-N.Göktürk Ceza Muhakemesi Hukuku sh. 278) olmasına, anılan kanunun 289. maddesinin, usulüne uygun açılmış bir temyiz davasının “sınırlı inceleme ilkesinin” bir istisnasını teşkil etmesine (F.Yenisey-A.Nuhoğlu, age sh. 905), şartları ve usulü açık bir şekilde ortaya konulmak şartıyla (AİHM Galstyan/Ermenistan Başvuru no: 26986/03, 15.01.2007 t.) öngörülen usul şartlarına uyulmaması sebebiyle kanun yolu başvurusunun reddedilmesinin bu hakkın ihlali sonucunu doğurmayacağının (AİHM Sjöö/İsveç Başvuru no: 37604/97) da istikrar kazanmış yargısal kararlarla kabul edilmesine nazaran; bölge adliye mahkemesi Cumhuriyet savcısının bölge adliye mahkemesi kararını yasal süresi içinde ancak “... söz konusu ilk derece mahkemesi hükmü ile ilgili 'İstinaf Başvurularının Esastan Reddine' ilişkin İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi kararının isabetli olmadığı” şeklinde genel ifadeler ile ve sebep bildirilmeksizin temyiz ettiği anlaşılmakla, CMK 298. maddesi uyarınca temyiz talebinin REDDİNE,

II) Diğer temyiz taleplerinin reddi nedenleri bulunmadığından işin esasına geçildi;

Sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ile ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ...,..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... müdafilerinin duruşmalı inceleme istemlerinin İlk Derece ve Bölge Adliye Mahkemesinde, silahların eşitliği ve çelişmeli yargılama ilkesi doğrultusunda, savunmaya yeterli imkanın sağlanması ve bu hakkın etkin şekilde kullandırılmış olması, temyiz denetiminde sınırsız şekilde yazılı savunma imkanının kullanılabilme olanağının bulunması karşısında savunma hakkının kısıtlanması söz konusu olmadığından, bölge adliye mahkemesince haklarında ceza verilmesine yer olmadığı kararı verilen ... ve ... yönünden hükümlerin niteliğine göre şartları bulunmadığından 01.02.2018 tarihli ve 7079 sayılı Kanunun 94. maddesi ile değişik CMK’nın 299/1. maddesi uyarınca REDDİNE,

Vicdani kanının oluştuğu duruşma sürecini yansıtan tutanaklar, belgeler, tanık beyanları ve gerekçe içeriğine göre dosyadaki tüm deliller birlikte değerlendirilerek yapılan incelemede;

Genel olarak Anayasayı ihlal suçu ve somut darbe teşebbüsü:

Ayrıntıları Yargıtay 16. Ceza Dairesi’nin 22.03.2019 tarih ve 2018/7103 Esas 2019/1953 Karar sayılı kararında açıklandığı üzere;

5237 sayılı ... Ceza Kanununun 309. maddesinde düzenlenen Anayasayı ihlal suçunun maddi unsuru/tipik eylem, cebir ve şiddet kullanarak, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının öngördüğü düzeni ortadan kaldırmaya veya bu düzen yerine başka bir düzen getirmeye veya bu düzenin fiilen uygulanmasını önlemeye elverişli vasıtalarla teşebbüs etmektir.

Suçun bu amaçla kurulmuş bir örgüt faaliyeti kapsamında işlenmesi, korunan amaçlara matuf fiillerin elverişliliğinin değerlendirilmesi bakımından önem taşımakta ise de, bu husus suçun unsuru değildir.

Suç, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının öngördüğü düzeni ortadan kaldırmak, bu düzen yerine başka bir düzen getirmek veya bu düzenin fiilen uygulanmasını önlemek amacına matuf doğrudan genel kast ile işlenebilen bir suçtur. Suç tanımında belirtilen amaçları gerçekleştirmeye yönelik bir fiil işlenmesi hususunda iştirak iradeleri bulunan sanıklar hakkında ... Ceza Kanununun 309. maddesinde düzenlenen Anayasayı ihlal suçu yönünden iştirakin her şeklinin uygulanması mümkündür.

Suça iştirakten söz edebilmek için amaca yönelik bir fiil işleme hususunda iştirak iradelerini ortaya koyan kişilerin hepsinin bu amaçla kurulmuş bir örgütün üyesi olması da gerekmez.

Somut darbe teşebbüsü, TCK'nın 309. maddesinde sayılan amaçlara matuf zarar tehlikesi doğuran vahim eylemler vasfını aşarak, Anayasal düzeni doğrudan ortadan kaldırma neticesine yönelmiş, örgütün ülke genelindeki organik bütünlüğünden ve etkinliğinden istifade edilerek planlanıp uygulanmış, neticesi ve başarısı eş zamanlı, senkronize hareketlere bağlı hukuki anlamda tek bir fiil olarak ortaya çıkmıştır. Bu nedenle örgütsel koordinasyon veya iştirak iradesi gereğince ve iş bölümü doğrultusunda bulundukları mahal ve konumlarına uygun, amaca hizmet eden ve katkı sunan icrai harekette bulunanların, icra aşamasına geçerek amaç suç yönünden somutlaştığında ve elverişliliğinde tartışma bulunmayan bu fiil üzerinde müşterek hâkimiyet kurdukları gözetilerek TCK'nın 37. maddesi kapsamında 'doğrudan fail' olduklarının kabulünde zorunluluk vardır.

Doğrudan kanuni tanımda öngörülen cebir ve şiddet içeren icrai hareket niteliğinde olmayan, somut zarar tehlikesinin gerçekleşmesini sağlayacak biçimde -faillerle birlikte- fiil üzerinde müşterek hâkimiyet kurmalarını temin edecek fonksiyonel bir mahiyet taşımayan, suç organizasyonu içinde bir iş bölümünün gereği olarak görevlendirilmeleri nedeniyle ika edildiği kanıtlanamayan ancak suçun icrasına başlanmasından sonra katılma iradesini açıkça ortaya koyan, zaman, nitelik ve yakın zarar tehlikesine yaptığı katkı itibariyle bütün olarak darbenin icrasını kolaylaştırmaya yönelen hareketleri gerçekleştiren sanıkların eylemlerinin, 5237 sayılı TCK’nın 309/1 ve 39/2-c maddeleri kapsamında Anayasayı ihlale teşebbüs suçuna yardım etmek suçunu oluşturacağı gözetilmeli, hukuki durumları buna göre tespit edilmelidir.

TCK'nın 309. maddesinde düzenlenen suç bir somut tehlike suçu olduğundan suçun oluşması için ayrıca bir neticenin gerçekleşmesi aranmamaktadır. Bu itibarla sanığın amaca matuf eylemi ve/veya işlediği elverişli araç suç ile suçun konusu üzerinde meydana gelen somut tehlike arasında illiyet bağının bulunması gerekli ve yeterlidir. Suça teşebbüsün kabulü için aranan elverişli vasıtalarla cebri eylemlere başlanıp başlanmadığı araştırılırken ve vasıtanın elverişliliği takdir edilirken tek tek yapılan eylemlerle amaçlanan hedefler arasında doğrudan doğruya bağ kurmak yoluna gidilemez. Ancak her halükarda ülke genelinde gerçekleştirilmek istenen amaca matuf cebri/icrai fiilin, sanığın bulunduğu mahalde/sorumluluk sahasında da doğrudan doğruya ya da araç suçlar yönünden icrasına başlanması aranmalıdır. Sanığın bu icrai fiile yine icrai bir hareketle katılması mümkün olduğu gibi garantörlük yükümlülüğünü ihmal etmek suretiyle de iştirak edebileceği görülmektedir.

Somut olayın, devletin Anayasal düzenini cebir ve şiddet kullanarak değiştirmek amacıyla, FETÖ/PDY silahlı terör örgütü mensuplarınca, işgal ettikleri kamu görevinin verdiği yetkiye istinaden tasarruf etme imkanını haiz bulundukları devlete ait silah ve mühimmatı kullanarak gerçekleştirilen bir silahlı darbe teşebbüsü olduğunda ve bu kalkışmaya iştirak edenlerin eylemlerinin, 5237 sayılı TCK'nın 309, 311 ve 312. maddelerinde düzenlenen suçları oluşturacağında kuşku yoktur. Ancak aynı hukuki değerleri koruyan ve kapsamı itibariyle eylemlerin haksızlık muhtevasını tamamen ortadan kaldıran Anayasayı ihlal suçunun (TCK'nın 309. md.) tüm unsurlarıyla gerçekleştiği somut olayda sanıkların ayrıca, ... Ceza Kanununun 311. ve 312. maddelerinde düzenlenen suçlar ile aralarındaki geçitli/müterakki suç ilişkisi nedeniyle anılan kanunun 314/2. maddesinde yer alan silahlı terör örgütüne üye olmak suçundan cezalandırılmaları imkanı bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, 5237 sayılı TCK'nın 220/5. maddesi gerekçesi ile birlikte değerlendirildiğinde, yönettiği örgütün gücünden yararlanarak talimat alanın iradesi üzerinde hakimiyet kuran yöneticinin, serbest iradesi ile hareket etmeyen ve bir suç örgütü mensubu olarak suç işleme kararının varlığının kabulünde zorunluluk bulunan fail arasında azmettiren-azmettirilen ilişkisinden bahsetme imkanı da bulunmamaktadır. Kanunun kabul ettiği sistemde, yöneticinin örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlardan, dolaylı fail olarak sorumlu tutulduğu görülmektedir. 1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu 41/3-B maddesinde de TCK’nın 220/5. maddesine paralel bir düzenlemeye yer verilmiştir.

Bağlayıcı emrin yerine getirilmesi kapsamında astların hukuki sorumluluğu:

Ayrıntılarına Dairenin 09.12.2019 tarih ve 2019/6765-2019/8453 karar sayılı kararında yer verildiği üzere:

5237 sayılı TCK'nın benimsediği suç teorisine göre: tipe uygun ve hukuka aykırı fiil, failin kusurlu olması halinde ceza yaptırımı uygulanmasını gerektirir. Her ceza hukuku normu, temelde bir hakkı/bir değeri korur. Bu nedenle ceza hukuku normlarının belirlediği davranış modellerine aykırı düşen her fiil haksızlık içermektedir.

Kast suçun subjektif unsurunu, kusur ise iradenin oluşum süreci ile ilgili olarak, failin işlediği hukuka aykırı fiilden dolayı kınanabilirliğine ilişkin bir değer yargısını ifade etmektedir. Kınanabilirlik, failin hukuka uygun davranmak, haksızlık yapmamak imkan ve yeteneği varken, hukuka aykırı davranması, haksızlığı tercih/irtikap etmesi halidir. İnsan özgür iradeye sahip bir varlık olması nedeniyle, haklı olan bir davranışla haksızlık arasında bir tercih yapma veya haklı olan davranış lehine karar verme, davranışlarını hukuk düzeninin gereklerine göre yönlendirebilme, hukuk düzenin yasakladığı davranışlardan sakınma yeteneğini haizdir. Kusur yargısının temelini oluşturan insanın irade özgürlüğü ise, haksızlık bilincinin varlığını gerekli kılar. Çünkü insanın haklı olan davranışları ile haksızlık arasında tercih yapabilmesi için bunu bilmesi şarttır. Fail, haksızlık bilincine sahipse ve özgür iradesiyle haksız olan bir davranışı tercih ediyor ise kusurludur.

Şu halde kasten işlenmiş, tipe uygun/haksızlık içeren fiil, olayda bir hukuka uygunluk sebebi varsa suç teşkil etmeyecek, kusurluluğu ortadan kaldıran bir sebep varsa, suç oluşturmasına rağmen yaptırıma tabi tutulamayacaktır.

Hukuka aykırılık genel bir ifadeyle, hukuka (hakka) karşı gelmek (Heinrich l kn 305) onunla çatışma halinde olmak demektir. Suçun unsuru olarak hukuka aykırılık ise işlenen fiile hukuk düzeni tarafından cevaz verilmemesi, bütün hukuk düzeni ile çelişki ve çatışma halinde bulunması anlamına gelmektedir. (Koca-Üzülmez, age, s. 252; Prof. Dr. Fatih Selami Mahmutoğlu, Av. Serra Karadeniz-LLM, ... Ceza Kanunu Genel Hükümler Şerhi, s. 450)

5237 sayılı TCK'da yer alan hukuka uygunluk nedenleri; kanunun hükmünü yerine getirme (TCK 24/1. m.), meşru savunma (TCK 25/1. m.), hakkın kullanılması (TCK 26/1. m.) ve ilgilinin rızası (TCK 26/2. m.)dır.

TCK'nın 24. maddesinin 2, 3 ve 4. fıkralarında hukuka aykırı fakat bağlayıcı emrin yerine getirilmesi, kusurluluğu ortadan kaldıran bir sebep olarak düzenlenmiştir. Madde gerekçesinde işaret edildiği üzere hukuka aykırı olan ve emri verenin hukuki sorumluluğunu kaldırmayan bir emrin yerine getirilmesinin hukuka uygunluk nedeni olarak kabul edilmesi mümkün değil ise de, Devlet tarafından yerine getirilen kamu hizmetinin yürütülmesinde amirin emrini yerine getirmek durumunda kalan ast yönünden bu durumun bir sorumsuzluk nedeni olarak kabul edilmesinde zaruret bulunmaktadır.

Kural olarak hukuka aykırı emre muhatap olan kamu görevlisinin bu emri denetlemesi, sorgulaması, hukuka aykırı olduğu kanaatinde ise amirin yazılı emri ve ısrarı olmadan yerine getirmemesi gerekir. Ancak Anayasanın 137/3. maddesinde 'Askeri hizmetlerin görülmesi ve acele hallerde kamu düzeni ve kamu güvenliğinin korunması için kanunda gösterilen istisnaların saklı' olduğu belirtilerek, yapılan işin mahiyeti, kamu düzeni ve kamu güvenliği nedeniyle bazı istisnalara yer verildiği de görülmektedir. Muadil düzenleme TCK'nın 24/4. maddesinde de yer almaktadır.

Keza bir hukuk devletinde prensip olarak konusu suç teşkil eden emir hiçbir surette yerine getirilemez. Aksi takdirde yerine getiren ile emri veren sorumlu olur. (1982 Anayasasının 137/2, 5237 sayılı ... Ceza Kanununun 24/3. maddesi). Askeri hizmete müteallik hususlarda verilen emir bir suç teşkil ederse bu suçun işlenmesinden emri veren mesuldür. Ancak amirin emrinin adli ve askeri bir suç maksadını ihtiva eden bir fiile müteallik olduğu kendisince malum ise, maduna da faili müşterek cezası verilir (1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu 41/3-B).

Amiri tarafından “askeri hizmete müteallik hususlarda verilen emrin, bir suç maksadını ihtiva eden bir fiile müteallik olduğu kendisince malum” olan ast, işlemekte olduğu haksızlığı hukuka uygun hale getiren bir sebebin bulunduğunu düşünmekte ise cezai sorumluluğu ne olacaktır?

Amirin emrini icra sureti ile işlenen suçlardan dolayı hukuka uygunluk meselesi, Askeri Ceza Hukukunda büyük bir önem taşır. Gerçekten askerlik hizmeti, diğer hizmetlerden farklı olarak, fertlerden daha tam, daha kesin ve daha çabuk bir itaat bekler, hatta böyle bir itaate askerleri zorlar. Nitekim 211 sayılı ... Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanununun 14. maddesine göre: “Ast, amir ve üstüne umumi adap ve askeri usullere uygun tam bir hürmet göstermeye, amirlerine mutlak surette itaate ve kanun ve nizamlarda gösterilen hallerde de üstlerine mutlak itaate mecburdur. Ast, muayyen olan vazifeleri, aldığı emri vaktinde yapar ve değiştirmez, haddini aşamaz. İcradan doğacak mes’uliyetler emri verene aittir. İtaat hissini tehdit eden her türlü tezahürler, sözler, yazılar ve fiil ve hareketler cezai müeyyidelerle men olunur.”

İşte askerlik hizmetinin bu özelliğini nazara alan Anayasamız, “kanunsuz emir” kenar başlığını taşıyan 137. maddede, kanunsuz emrin yerine getirilemeyeceğini ve böyle bir emri alan memurun ne suretle hareket etmesi gerekeceğini belirttikten sonra “Askeri hizmetlerin görülmesi… için kanunla gösterilen istisnalar saklıdır” dediği gibi, AsCK da amir tarafından verilen emrin yerine getirilmesine ilişkin olmak üzere, şöyle bir hüküm sevketmiştir: “Hizmete müteallik hususlarda verilen emir bir suç teşkil ederse, bu suçun işlenmesinden emir veren mesuldür. Aşağıdaki hallerde madunada faili müşterek cezası verilir; kendisine verilen emrin hududunu aşmış ise; amirin emrinin adli ve askeri bir suç maksadını ihtiva eden bir fiile müteallik olduğu kendisince malum ise”

Bu düzenlemelere göre, emri veren amir ise kesin itaat kuralı her bakımdan geçerlidir; ast emre mutlak surette itaat edecektir. Üst ise kanun ve nizamlara göre kendisine böyle bir emir vermeye yetkili olup olmadığını araştıracak, yetkili olduğuna kanaat getirirse itaat edecektir. İç Hizmet Kanununa göre, amir makam ve memuriyet yönünden emretmek yetkisine sahip kimse iken (m. 9); üst, rütbe ve kıdem büyüklüğünü ifade eder (m. 10). Mevzuat, konusu suç teşkil eden emir müstesna, amir tarafından verilen emrin muhteva itibari ile kanuna uygunluğunu araştırmaktan astı yasaklamıştır. Emrin hizmete ilişkin olması halinde, emri yerine getiren kimsenin prensip itibari ile hiç bir ceza sorumluluğu yoktur ve bütün sorumluluk sadece emri verene aittir. Özel nitelikte olmayan ve bu özel niteliği ilk bakışta anlaşılmayan her emir, hizmetle ilgili sayılmak gerekir.

Ast kendisinden verilen emrin bir suç işlemek maksadı ile verildiğini biliyorsa ve buna rağmen emri yerine getirmişse kendisi de amirle birlikte ceza görecektir. Dikkat edileceği veçhile, astın bu hususta sadece bir şüpheye kapılması cezalandırılması için yeterli değildir, zira her asker, amiri tarafından verilen emrin kanuni olduğunu farz ve kabul etmek zorundadır ve bu konuda ast lehine bir karinenin varlığı kabul edilebilir.(AsCK 41, f. 2 ve 3)(Prof, Dr. Sahir Erman Askeri Ceza Hukuku Syf 176 vd.)

Hata (yanılma); genel olarak kişinin tasavvuru, zihninden geçirdikleri ile gerçeğin birbirine uymaması anlamına gelen bir kavramdır. Hata kural olarak iradenin oluşum sürecine etki eder ve gerçeğin yanlış biçimde tasavvuru veya bilinmesi nedeniyle irade bozulmuş olarak doğar. Failin tasavvurunun konusu dış dünyaya ait bir şeye ilişkin olabileceği gibi, normatif dünyaya (kurallar alanına) dair de olabilir. Dış dünyayla ilgili şey olduğundan farklı bir biçimde algılanması halinde unsur yanılgısından (tipiklik hatası), normatif dünyaya ait gerçekliğin farklı biçimde değerlendirilmesi halinde ise yasak hatasından bahsedilir. Kısaca unsur hatası bir algılama hatası olduğu halde, yasak hatası bir değerlendirme hatasıdır.

Hata, kastı ortadan kaldıran veya kusurluluğu etkileyen hata olmak üzere ikiye ayrılır. Suçun maddi unsurlarında (TCK 30/1), suçun nitelikli hallerinde (TCK 30/2), hukuka uygunluk nedenlerinin maddi şartlarında (TCK 30/1-3) hata halleri kastı kaldırır. Kusurluluğu ortadan kaldıran veya azaltan sebeplerin maddi şartlarında hata (TCK 30/3) ile haksızlık yanılgısı (yasak hatası) (TCK 30/4) kusurluluğu etkileyen hata şekilleridir. Kastı kaldıran hata türüne hukuka uygunluk nedenlerinin sınırındaki yanılgıyı da eklemek gerekmektedir. (TCK 27/1) (Dairenin 24/4/2017 tarih ve 2015/3-2017/3 sayılı kararı)

TCK'nın 30/3. maddesinde 'ceza sorumluluğunu kaldıran veya azaltan nedenlere ilişkin koşulların gerçekleştiği hususunda kaçınılmaz bir hataya düşen kişi bu hatasından yararlanır.' denilerek hukuka uygunluk nedenleri ile kusurluluğu etkileyen haller birlikte düzenlenmiştir. Hukuka uygunluk nedenlerinin maddi şartlarındaki hatayı bu kapsamda değerlendirmek gerekecektir. Hatadan yaralanmak için kaçınılmaz olması gereklidir.

Failin hukuk düzenince tanınmayan bir hukuka uygunluk nedeninin var olduğu (Bestandsirrtum / Erlaubnisnormirrtum) ya da hukuken tanınan bir hukuka uygunluk nedeninin hukuki sınırında yanılgı içinde (Grezirrtum Erlaubnisgrenzirrtum) olduğu durumda izin yanılgısı (Erlaubnisirrtum) ya da dolaylı haksızlık yanılgısından (der indirikte Verbotsirrtum) söz edilmektedir. Bu durumda somut vakıaya değil, münhasıran norma dayalı bir değerlendirme söz konusu olduğundan, haksızlıkla doğrudan bir ilgisi bulunmayan bu yanılgının haksızlık yanılgısı (TCK m. 30/4) kapsamında mütalaa edilmesi gerekmektedir.

Bu yanılgı türünün haksızlıkla doğrudan bir ilgisinin bulunmaması nedeni ile kast üzerinde herhangi bir etkisi de yoktur. Fiil kasten icra edilen bir haksızlık olma özelliğini korur. Hukuka uygunluk nedenlerini düzenleyen normların da bir hukuk normu olduğu göz önünde bulundurulduğunda, bu yanılgı norma dayalıdır. Ancak bu norm bir suç tipine dayanak oluşturan yasak normu değil, bu normun yasakladığı davranışa izin veren bir normdur. Failin izin normunu bilmemesine ya da yanlış bilmesine dayalı bir değerlendirme yanılgısı mevcuttur. Fail, hukuk düzeninde mevcut olmayan bir hukuka uygunluk nedenini var saydığı veya hukuki sınırında yanılgıya düştüğü için hukuk düzeninin fiiline izin verdiği kanaati ile hareket etmektedir.

İzin yanılgısının kaçınılmaz olması durumunda, failin haksızlık bilinci ile hareket ettiği söylenemez. Failin içinde bulunduğu izin yanılgısı, yasak normunun uyarı fonksiyonunu tamamen işlevsiz bırakmaktadır. Yasak normu ile izin normunun çatıştığı bir durumda, uygulanma önceliği izin normuna aittir. Buna bağlı olarak izin normu, yasak normunun fiilin icrasından kaçınmak yönündeki uyarısını tümüyle etkisiz bırakmaktadır. Kaçınılmaz izin yanılgısı halinde, kusuru tamamen ortadan kalkacağı için faile ceza verilemez(TCK m. 30/4; CMK m. 223/3-d) (Neslihan Göktürk Haksızlık Yanılgısının Ceza Sorumluluğuna Etkisi sh.125 vd.)

Failin, gerçekte olmamasına rağmen işlemiş olduğu fiili hukuka uygun hale getiren bir sebebin bulunduğunu düşünerek hareket etmesi hali haksızlık yanılgısının ikinci görünüm şeklini oluşturmaktadır. Bu ihtimalde fail işlediği fiilin yasaklılığına ilişkin tam bir bilgiye sahiptir, ancak somut olayda işlemiş olduğu haksızlığı hukuka uygun hale getiren bir sebebin bulunduğunu düşünmektedir. Kısaca fail bir hukuka uygunluk nedeninin hukuki varlığında hataya düşmektedir.(Koca-Üzülmez, age s.344)

Failin hataya düşmesindeki kişisel kusurun değerlendirilmesi ile ilgili olması hasebiyle hatanın kaçınılamaz olup olmadığı, ex ante bir değerlendirme ile failin bilgi düzeyi, gördüğü eğitim, yaşı, rütbe ve görevi, içinde bulunduğu sosyal ve kültürel çevre koşulları somut olayın özellikleri göz önünde bulundurularak belirlenecektir.

Bu açıklamalar ışığında genel olarak 15 Temmuz 2016 günü meydana gelen kalkışma olayı değerlendirildiğinde;

15 Temmuz 2016 günü, Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Anayasal düzeninin değiştirilmesi amacıyla, ... Silahlı Kuvvetlerine sızmış FETÖ/PDY silahlı terör örgütü mensubu olan ve/veya bu örgütsel faaliyeti destekleyen 8.000'in üzerinde askerî personel tarafından savaş uçakları dâhil 35 uçağın, 3 geminin, 37 helikopterin, 74'ü tank olmak üzere 246 zırhlı aracın ve 4.000'e yakın hafif silahın kullanılarak; Cumhurbaşkanına suikasta teşebbüs edilmiş, TBMM ve ... Külliyesi başta olmak üzere birçok stratejik merkez bombalanmış, Başbakanın konvoyuna silahlı saldırı gerçekleştirilmiş, kalkışmaya karşı koyan güvenlik görevlileri ile sokaklara çıkan sivillere devletin silahlı kuvvetlerine ait bu uçak, helikopter, tank ve silahlarla saldırılarak 4'ü asker, 63'ü polis ve 183'ü sivil olmak üzere toplam 250'den fazla kişi şehit edilmiş, 23'ü asker, 154'ü polis ve 2.558'i sivil olmak üzere toplam 2.735 kişi de yaralanmıştır.

15 Temmuz 2016 günü işlenen somut darbe teşebbüsü, TCK'nın 309. maddesinde sayılan amaçlara matuf zarar tehlikesi doğuran vahim eylemler vasfını aşarak, Anayasal düzeni doğrudan ortadan kaldırma neticesine yönelmiş, örgütün ülke genelindeki organik bütünlüğünden ve etkinliğinden istifade edilerek planlanıp uygulanmış, neticesi ve başarısı eş zamanlı, senkronize hareketlere bağlı hukuki anlamda tek bir fiil olarak ortaya çıkmıştır. Bu nedenle örgütsel koordinasyon veya iştirak iradesi gereğince ve iş bölümü doğrultusunda bulunduğu mahal ve konumuna uygun, amaca hizmet eden ve katkı sunan icrai (ya da garantör olunan hallerde ihmali) harekette bulunarak bu suça iştirakin her halinin mümkün olduğunun kabulü gerekir.

Genel olarak: 15 Temmuz 2016 günü, Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Anayasal düzeninin cebren değiştirilmesi amacıyla, ... Silahlı Kuvvetlerine sızmış FETÖ/PDY silahlı terör örgütü mensubu olan ve/veya bu örgütsel faaliyeti destekleyen 8.000'in üzerinde askeri personelin katılımıyla gerçekleştirilen darbe teşebbüsünde üstleri tarafından kullanılan erlerin de bulunduğu bir vakıa olmasına ve suç tanımında belirtilen amaçları gerçekleştirmeye yönelik bir fiil işlenmesi hususunda iştirak iradeleri bulunan sanıklar hakkında ... Ceza Kanununun 309. maddesinde düzenlenen Anayasayı ihlal suçu yönünden aynı yasanın 37-39.maddeleri gereğince iştirakın her şeklinin uygulanmasının mümkün bulunmasına nazaran:

a- Sıfat, konum ve rütbeleri ne olursa olsun;

Örgütsel koordinasyon veya iştirak iradesi gereğince ve iş bölümü doğrultusunda bulundukları mahal ve konumlarına uygun, amaca hizmet eden ve katkı sunan icrai harekette bulunanların, icra aşamasına geçerek amaç suç yönünden somutlaştığında ve elverişliliğinde tartışma bulunmayan bu fiil üzerinde müşterek hâkimiyet kurdukları tespit edildiğinde TCK'nın 37. maddesi kapsamında 'doğrudan fail',

b-Doğrudan kanuni tanımda öngörülen cebir ve şiddet içeren icrai hareket niteliğinde olmayan, somut zarar tehlikesinin gerçekleşmesini sağlayacak biçimde -faillerle birlikte- fiil üzerinde müşterek hâkimiyet kurmalarını temin edecek fonksiyonel bir mahiyet taşımayan, darbenin icrasını kolaylaştırmaya yönelen hareketleri gerçekleştiren sanıkların eylemlerinin, 5237 sayılı TCK’nın 309/1 ve 39/2-c maddeleri kapsamında Anayasayı ihlale teşebbüs suçuna yardım eden olarak sorumlu tutulmaları,

c-Anılan kalkışma Anayasal düzeni doğrudan ortadan kaldırma neticesine yönelmiş, örgütün ülke genelindeki organik bütünlüğünden ve etkinliğinden istifade edilerek planlanıp uygulanmış, neticesi ve başarısı eş zamanlı, senkronize hareketlere bağlı hukuki anlamda tek bir fiil olarak kabul edildiğinden, ülke genelinde gerçekleştirilmek istenen amaca matuf cebri/icrai fiilin, sanığın bulunduğu mahalde de doğrudan doğruya ya da araç suçlar yönünden icrasına başlanıp başlanmadığı saptanmalı,

-Hatanın kaçınılamaz olup olmadığı tespit edilirken, olağan dönemlerde de aranan,failin bilgi düzeyi, gördüğü eğitim, yaşı, rütbe ve görevi, içinde bulunduğu sosyal ve kültürel çevre koşulları gibi kriterlerin, siyasi tarihi itibariyle darbe geleneğinin demokrasi kültüründen daha baskın olduğu ülkede suç tarihi itibariyle yaşanan kalkışmanın olağanüstü şartları nazara alınarak değerlendirilmesi, mevcut irade ve bilgisini, eylemin haksızlığını algılama, davranışlarını bu algılama doğrultusunda yönlendirme ve böylece haksızlığı tercih etmeme bakımından kendisinden beklenebilen tercih ve tutum noktasında kullanıp kullanmadığı ex ante bir değerlendirme ile belirlenmeli,

-Bu değerlendirmeler yapılırken, askeri hiyerarşinin en altında yer alan erler ile rütbeli personelin “ast” kavramına bağlanan hukuki sonuçlar bakımından aynı değerlendirmelere tabi tutulamayacağı da gözetilmelidir.

Bölge adliye ve ilk derece mahkemelerince Meydana Gelen/Sübutu kabul edilen olayların özeti:

1. BÖLÜM: DARBE TEŞEBBÜSÜ ÖNCESİNDE ANKARA ve İSTANBUL İLLERİNDE YAPILAN TOPLANTI VE HAZIRLIKLAR:

Genelkurmay Karargâhı ve Kuvvet Komutanlıkları ile önemli ve stratejik konuma haiz Askeri Birliklerin Ankara ve İstanbul'da konuşlu olması nedeniyle, ülke çapında meydana gelen darbe teşebbüsünde, bu teşebbüse yönelik faaliyetlerin ağırlıklı olarak İstanbul ve Ankara illerinde yoğunlaştığı, en çok can kaybı ve maddi zararın da bu illerde ortaya çıktığı, Kendisini 'Yurtta Sulh Konseyi' olarak adlandıran illegal oluşumun İstanbul ve Ankara illerindeki planlamalara önem ve öncelik verdikleri, 15.07.2016 tarihi öncesinde Ankara ilinde örgüte (FETÖ / PDY) müzahir şüpheli/sanıkların evlerinde bir takım toplantılar gerçekleştirildiği, bu toplantılarda darbe teşebbüsüne yönelik faaliyetlerin planlamalarının yapıldığı, Ankara ilinde bulunan 28'nci Mekanize Piyade Tugay Komutanlığına Tabur Komutanı olarak atanan ve ancak henüz fiilen görevine başlamayan Yarbay ...'ın beyanına göre 11.07.2016 günü sabah saatlerinde 28'nci Mekanize Piyade Tugay Komutanlığında Tabur Komutanı olarak görev yapan Kurmay Yarbay ...’nin, devresi olan ...’ı telefonla arayarak katılış işlemlerini erken gerçekleştirmesi gerektiğini söylediği ve konuyu görüşmek üzere ...’ı acilen Ankara iline çağırdığı, ...’ın ...’nin çağrısına uyarak aynı gün akşam saat: 18.00-19.00 sıralarında Ankara iline gittiği, burada AŞTİ otogarında ... tarafından karşılandığı, ikilinin araçla Ankara Merkez Orduevine gittikleri ve orada bulunan Yarbay ...'i de araçlarına alarak ...” adresindeki bir konuta gittikleri, bu konutun örgüt mensubu olup halen firarda bulunan ... ve eşi ...’in oturdukları konut olduğu,

(Olaydan sonra bu evde yapılan aramada terör örgütünün finans kuruluşu olan Bank ...'ya ait -8- adet hesap belgesi bulunmuştur. ... hakkında yapılan araştırma sonucunda adı geçenin bylock kullanıcısı olduğu, 24.12.2014 tarihi itibarı ile kendisi ve eşi adıncı Bank ... nezdinde açılan hesaplara yüklü miktarda para yatırdığı anlaşılmıştır.) Adresi belirtilen konutta Kara Kuvvetleri Personel Başkanlığında görev yapan ancak darbe girişimi gecesi 28'nci Mekanize Piyade Tugay komutanı olarak görevlendirilen Tuğgeneral ... ..., Genelkurmay Başkanlığı Genel Sekreteri Kurmay Albay ... ..., Silahlı Kuvvetler Yüksek Sevk ve İdari Akademisinde müdavim olan Kurmay Albay ..., 28. Mekanize Piyade Tugayı Komutanlığında Kurmay Başkanı olan Kurmay Yarbay ... ve aynı yerde tabur komutanlarından olan Kurmay Yarbay ...'nın bulunduğu, saat: 00.30 sıralarında Kurmay Yarbay ...’ın da eve gelerek toplantıya dâhil olduğu, Toplantıya katılan personelin çoğunun Harekât ve İstihbarat Ana Bilim Dalında Harekât derslerine giren öğretim elemanı olarak, dış konferansçı olarak gelmelerinden dolayı ... tarafından tanındıkları, yine bir kısmının ... Silahlı Kuvvetlerinde herkes tarafından tanınan - bilinen personel olup kritik görev yerlerinde çalıştıkları, toplantı sırasında Kurmay Albaylar ... ve ... ... tarafından ... Silahlı Kuvvetlerinin topyekûn bir şekilde yönetime el koyacağı, sıkıyönetim ilan edileceği, faaliyetin de bilinmesi gereken prensibine göre gizlilik içerisinde yürütüleceğinin deklare edildiği, faaliyette Ankara ile İstanbul arasında irtibat ve koordinasyon timine ihtiyaç duyulduğu, İstanbul’daki gelişmelerin Silahlı Kuvvetler Komuta Harekât Merkezine ve Kara Kuvvetleri Harekât Merkezine aktarılması gerektiğinin ifade edildiği, ...’ın bu işle görevlendirildiği, Toplantıda, Ankara Şehir Haritası üzerinden faaliyetin detaylı planlanmasının müteakip günlerde Tuğgeneral ... ... ve Tugay personeli tarafından birlikte gerçekleştirileceğinin ifade edildiği, Ankara ile ilgili şehir haritasının ikiye bölünerek yarısından Etimesgut’daki zırhlı birliklerin, diğer yarısından ise 28'nci Mekanize Piyade Tugayının sorumluluğunda olacağının belirtildiği, takip eden gece saat: 03.30 sıralarında toplantının sona erdiği, toplantı esnasında hiç kimsenin alınan karalara itiraz etmediği, ...’ın toplantı hitamında aynı konutta konakladığı,

• Ertesi gün öğle saatlerinde Kurmay Albay ...’ün hemen çıkmaları gerektiğini söyleyerek ...’ı uyandırdığı, kendi arabasıyla darbe girişiminin İstanbul planlamasını koordine eden şahıslardan olan Kara Kuvvetleri kurumsal gelişim projelerinin hazırlandığı Şube Müdürü Kurmay Albay ... ile bulaşacakları yere götürdüğü, ... tarafından söz konusu yerin sonradan teşhis edilemediği, bu yerde Kurmay Albaylar ..., ... ve Cizre ilçesi Garnizon Komutanı Kurmay Albay ... ... ile buluştukları, buluşmanın akabinde ...’ın bu şahısların buluşma noktasına geldiği araca bindiği, şahısların hep birlikte ... ...’in kullandığı değerlendirilen eve geçtikleri, eve bilahare ... ile aynı birlikte görev yapan ... ...’nun da geldiği, buluşmayla birlikte yapılan ve gece yarısına kadar süren toplantıda, ...'nin şahıslara İstanbul iliyle ilgili planlamayı genel olarak anlattığı, bu kapsamda darbe girişimi sırasında kontrol altına alınacak noktalardan Anadolu Yakasında olanların 2'nci Zırhlı Tugay Komutanlığı, 23'ncü Motorlu Piyade Alayı, Tuzla Piyade Okulu ve Kuleli Askeri Lisesi Komutanlıkları, Avrupa Yakasında olanların ise 66'ncı Mekanize Piyade Tugayı, 6'ncı ve 47'nci Motorlu Piyade Alay Komutanlıkları tarafından kontrol edilmesine karar verildiği, anlatım sırasında şahısların önlerinde bulunan İstanbul şehir haritasında Hava Harp Okulu tarafından kontrol edilecek noktalar hariç, tüm noktaların fosforlu kalemle işaretli olduğu, işaretli olan bu noktaların;

Anadolu yakasında; Sabiha Gökçen Havalimanı, köprülerin Anadolu ayakları, ... Telekom genel merkezi, Tem ve E-5 bağlantı yollarındaki birkaç nokta, Üsküdar Çevik Kuvvet Müdürlüğü,

Avrupa yakasında; Atatürk Havalimanı, Bayrampaşa Çevik Kuvvet Müdürlüğü, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, İstanbul Valiliği, İstanbul Emniyet Müdürlüğü olduğu,

• Kalkışma öncesinde bu noktaların stratejik ve kritik noktalar olarak belirlendiği, kalkışma esnasında bu noktaların hâkimiyeti sağlamak için mutlaka kontrol altına alınması gerektiğinin kararlaştırıldığı, toplantıda ...’nin, 2'nci Zırhlı Tugay Komutanlığı, 23'ncü Motorlu Piyade Alay Komutanlığı, Tuzla Piyade Okul Komutanlığı, Kuleli Askeri Lisesi Komutanlığı, 66'ncı Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı, 6'ncı ve 47'nci Motorlu Piyade Alay Komutanlıkları tarafından kontrol edilecek noktalar ve bölgeler haricindeki diğer bölgelerin ise, Hava Harp Okulu Komutanlığına bağlı unsurları tarafından kontrol edileceğinin kararlaştırıldığı, ...'nin ayrıca, planlamayla ilgili olarak 2'nci Zırhlı TugayKomutanlığı ve 66'ncı Mekanize Piyade Tugayı Tugay komutanlığına bağlı birliklerde 23, 6ve 47'nci Alay Komutanlıkları, Piyade Okul Komutanlığı ve Kuleli Askeri Lisesi) tıpkı Mamak 28'nci Mekanize Piyade Tugay Komutanlığında olduğu gibi çalışmalar yapıldığını söylediği, ..., ... ve ... ...’na darbe girişimi esnasında İstanbul’da bulunarak Ankara’daki Silahlı Kuvvetler Komuta Harekât Merkezi ve Kara Kuvvetleri Harekât Merkezi arasındaki koordineyi sağlama görevini bildirdiği, ... ...’na ayrıca personel arasında irtibat ve koordinasyonu sağlayacak bir Whatsapp grubu kurması, faaliyetin başlamasıyla birlikte grubu aktive etmesi talimatını verdiği (darbe girişiminin başlamasıyla birlikte adı geçen şahıs tarafından 'Yurtta Sulh Biziz' isimli Whatsapp grubu kurulmuştur), son olarak kalkışma esnasında bazı kişilerin enterne edileceğinin söylendiği, l'nci Ordu Komutanı ... Dündar ve Harp Akademileri Komutanı Tahir Bekiroğlu başta olmak üzere enterne edilecek personel bilgileri ile İstanbul ile ilgili irtibat kurulacak tüm personel bilgileri ve iletişim numaralarının ...'nin ajandasından ... ...’nun defterine aktarıldığı, bilgilerin aktarılmasını takiben toplantının sona erdiği, ..., ... ve ... ...’nun 13.07.2016 tarihinde İstanbul'a geldikleri anlaşılmaktadır.

Ankara ilinde gerçekleştirilen toplantılar sonucunda ..., ... ve ... ...’nun İstanbul ilinde yapılması gereken hazırlıkları organize etmekle görevlendirildikleri ve 13.07.2016 tarihinde bu amaçla İstanbul iline geldikleri, darbe kalkışmasına yönelik olarak İstanbul ilinde bazı toplantılar gerçekleştirdikleri tespit edilmiştir.

a) 2. Zırhlı Tugay Komutanlığında (Maltepe) Yapılan Toplantı ve Hazırlıklar:

Darbe teşebbüsüne yönelik faaliyetler kapsamında 2. Zırhlı Tugay Komutanlığına büyük önem atfedildiği, zira 2. Zırhlı Tugay Komutanlığında yapılan planlamalar doğrultusunda çok sayıda personelin zırhlı araç, tank, GZPT ve diğer askeri araçlarla FSM Köprüsü, ... Köprüsü, Acıbadem, Fenerbahçe Ordu Evi, Üsküdar Çevik Kuvvet, 1.Ordu Karargâhı, Sabiha Gökçen Havalimanı, Kartal Köprüsü, Samandıra Gişeleri, Maltepe Kenan Evren Kışlası ve Kadıköy Göztepe Köprüsü gibi bölgelere sevk edildikleri bilinmektedir.

• 12.07.2016 günü saat: 22.00 sıralarında 2. Zırhlı Tugay Komutanı Tuğgeneral ...’nun bizzat kullandığı 09 Y 3632 plaka sayılı Toyota marka aracı ile Kuleli Askeri Lisesi eski Komutanı Albay ...’nın tahsisli resmi plakalı Renault Clio marka araç ile Tuzla Piyade Okul Komutan Yardımcısı Albay ...’in ise kendisine ait ...plaka sayılı beyaz renkli Volkswagen marka araç ile 2. Zırhlı Tugay Komutanlığına geldikleri, saat: 22:46 sıralarında karargâh binasının komuta katına girdikleri ve akabinde Tugay Komutanı Tuğgeneral ...’nun odasında 23:29:02 sıralarına kadar toplantı yaptıkları, bilahare tugaydan ayrıldıkları, Ankara ilinden İstanbul'a intikal eden şahısların ... komutasında doğrudan doğruya 2'nci Zırhlı Tugay Komutanlığına geldikleri, ...’in burada Tugay Komutanı ...'ya ne amaçla geldiklerini, darbenin plan ve amacını anlattığı, saat:17.00'da mesai bitimini müteakip ...’nun makam odasının karşısındaki bilgilendirme salonunda bir kısım personelin katılacağı faaliyet planlaması toplantısı yapılmasının kararlaştırıldığı, 13.07.2016 (saat 19.00) - 14.07.2016 (saat 01.30) tarihleri arasında, 2. Zırhlı Tugay Komutanlığının komuta kademesinde yer alan bazı rütbeli personel ile İstanbul ili ve diğer illerde konuşlu başka birliklerden gelen rütbeli asker kişilerin iştirak ettikleri bir toplantının gerçekleştirildiği, bu toplantıda darbe faaliyetlerinin planlandığı, toplantıya 2. Zırhlı Tugay Komutanı Tuğgeneral ..., 1. Ordu Kurmay Başkanı Tuğgeneral ..., Kuleli Askeri Lisesi eski Komutanı Albay ..., Maltepe 2. Zırhlı Tugay Komutan Yardımcısı Albay ... ..., Kahramanmaraş Garnizon Komutanı Albay ..., 23. Motorize Piyade Alay Komutanı Albay ..., 47. Alay Komutanı Albay ..., Cizre Garnizon Komutanı Albay ... ..., Ankara ilinden gelen Kurmay Albay ..., Tuzla Piyade Okulu Komutan Yardımcısı Albay ..., 2. Zırhlı Tugay 2. Tank Tabur Komutanı Yarbay ..., 2. Zırhlı 1. Tank Tabur Komutam Yarbay ..., Harp Akademileri Öğretim Üyesi Yarbay ..., Ankara KKK. Proje Şube Müdürü Binbaşı ... ..., 2. Zırhlı Tugay Komutanlığı Kurmay Başkanı Yarbay ..., 2. Zırhlı Topçu Tabur Komutanı Binbaşı ... ... ve 2. Zırhlı Kurmay Başkanlığı Hareket Eğitim Şube Müdürü Yüzbaşı ... ...’ in katıldıkları, Albay ...’nin Ankara ilinden bilahare gelerek toplantıya iştirak ettiği, elinde çanta bulunduğu halde 13.07.2016 günü saat: 19.44 sıralarında komuta katından makam odalarına doğru yürüdüğü, Albay ...’nın 12.07.2016 tarihindeki toplantıya katılırken 13.07.2016 tarihinde yapılan toplantıya katılmadığı, Tuğgeneral ..., Tuğgeneral ..., Albay ..., Albay ..., Albay ..., Yarbay ... ve Binbaşı ... ...’nun sivil kıyafetli oldukları, tugay personeli olmaları nedeniyle diğer katılımcıların genelde üniformalı oldukları, sadece 23. Motorlu Piyade Alay Komutanı olan Albay ... Köse’nin kışlaya üniformalı olarak geldiği, Toplantıda ilgili birlik komutanları tarafından planlamaya yönelik çalışmaların devam ettiği ve herhangi bir problemin olmadığının ifade edildiği, Toplantının çoğunlukla ...’nin koordinesinde gerçekleştiği, ... ve ...’nin önünde farklı iki harita olup ikisinin haritalarındaki bilgileri kontrol ederek karşılaştırdıkları, bu eşleşmede ... ve ...’nun elindeki haritalarda iptal edilen bölgelerin planlamadan çıkartıldığı, kalan sorumluluk bölgeleri üzerinden birlik Komutanları ile görüşmeler yapıldığı, toplantıda ayrıca faaliyetin 15 Temmuz gecesi ... tarafından başlatılıp koordine edilmesinin kararlaştırıldığı, Tugay ve Alay komutanları ile ... arasında belirlenen sorumluluk bölgeleriyle ilgili hazırlıkların ne seviyede olduğunun görüşüldüğü, Birlik komutanlarının sorumluluk bölgelerine ne kadar personel ve araç - gereç sevk edecekleri, bölgeyi ne şekilde kontrol altına alacakları hususlarının tartışıldığı, faaliyetin ifşa olmaması için personelin birliklerine hangi gerekçelerle çağrılmaları gerektiği ve görev alanlarına hangi gerekçelerle sevk edilmeleri gerektiğinin konuşulduğu, seçenek olarak Kolluk Kuvvetlerinin Toplumsal Olaylarda Desteklenmesi (KOKTOD) faaliyetleri kapsamında tatbikat yapılacağı ve İstanbul ilindeki muhtelif bölgelerde terör eylemi ihbarı alındığı gerekçeleri üzerinde durulduğu, İstanbul ili Anadolu yakasında bulunan Köprü ayaklarının kontrol sorumluluğunun Kuleli Askeri Lisesi Komutanlığına verildiği, 2'nci Zırhlı Tugayın zırhlı araçlarla faaliyeti takviye etmesinin kararlaştırıldığı, Sabiha Gökçen Havalimanı, Üsküdar Çevik Kuvvet ve ... Telekom Bölge Müdürlüğü binasını kontrol altına alma görevinin 2’nci Zırhlı Tugay Komutanlığına, TEM ve E-5 bağlantı yollarından birinin Samandıra’daki 23. Motorlu Piyade Alay Komutanlığına, diğerinin ise Piyade Okul Komutanlığına verildiği, 2. Zırhlı Tugay Komutanı ...’nun birlik komutanlarına sorumluluk bölgelerinde sivil şekilde keşif yapmaları talimatı verdiği, ...'nin ateş açana ateşle karşılık verileceğini tebliğ ettiği, Tuğgeneral ...’in ...’ye Ankara’dan faaliyet öncesi karargâha hazırlık mesajı gelip gelmeyeceğini sorduğu, kalkışmanın emir komuta zincirine uygun olduğu konusunda personelin ikna edilebilmesi için böyle bir mesaj veya emre ihtiyaç olduğunu söylediğini, ...'nin ise bu kapsamda bir mesajın hazırlanması gerektiğini Ankara’ya döndüğünde karargâha ileteceğini, bu yönde bir mesajın yayınlanmasını sağlayacağını söylediği, faaliyetin başlamasından sonra Türkiye genelinde sıkıyönetim listesi yayınlanacağını beyan ettiği, ...'nin ...’ye 6'ncı Alay Komutanı ...’yı bilgilendirmesi, ..., ... ve ...’na benzer bir koordinasyon toplantısının 14.07.2016 günü 66'ncı Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı'nda gerçekleştirilmesi talimatlarını verdiği, Olay günü Tugay Nöbetçi Subayının ... ... olduğu, toplantı esnasında en düşük rütbeli subay olan Yüzbaşı ... ...’in çay servisi yaptığı, içeriye subay sınıfı haricinde başkaca askeri personelin alınmadığı, kamera kayıtlarına (Kamera saatine) göre toplantıya katılanların 14.07.2016 günü saat: 01.45 sıralarında sırasıyla toplantı odasından çıkarak koridora geçtikleri, ...’nun ... ile birlikte karargâhtan ayrıldığı, 14.07.2016 günü saat: 02.30 sıralarında Tugay Karargâhında Nöbetçi Subay ... ... haricinde herhangi bir kişinin kalmadığı anlaşılmıştır.

b) 66. Mekanize Piyade Tugayında Yapılan Toplantı ve Hazırlıklar:

2. Zırhlı Tugay Komutanlığında yapılan toplantı sonunda Albay ...’nin, darbe girişimi kapsamında Albay ...'ya yapılan ön bilgilendirme görevini ...'ye verdiği, aynı zamanda Yarbay ..., Binbaşı ... ve Albay ...'e benzer bir koordinasyon toplantısının da 14 Temmuz 2016 günü 66. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığında yapılacağını söylediği, 66. Mekanize Piyade Tugay Komutanı olan Tuğgeneral ... ...'in 11-18.07.2016 tarihleri arasında izinli olup Antalya ilinde bulunduğu, ... ...'in 11.07.2016 tarihinde personeli olan tanık Osman ...'ı arayarak aynı akşam saat 18:00 da arayarak kendisini Atatürk Havalimanından aldırtmasını istediği, bu kapsamda ... Avcı, ...'nin saat 18:00'da ... ...'i Atatürk Havalimanından alıp Fenerbahçe orduevine bıraktığı, yine aynı personelin 14.07.2016 tarihinde sabah saatlerinde ... ...'i Zeytinburnu'nda bulunan lojmanlardan alarak kışlaya getirdiği, ..., ... ve ... ...'nun 66. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığında yapılan toplantı için 14.07.2016 günü saat 10:00-11:00 sıralarında kalmış oldukları ...'a ait evden yola çıktıkları, 66. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı'na gelip halen firari durumda olan tugay komutanı Tuğgeneral ... ...'in odasında hazır oldukları, Albay ...'in geliş maksatlarını ... ...'e aktardığı, ... ...'in de konu üzerinde çalışıldığını ve herhangi bir problemin olmadığını, her bölgeye gidecek birliklerin planlamasının yapıldığını ve 2.Zırhlı Tugay Komutanlığındaki gibi hazırlıkların devam ettiğini bildirdiği, Albay ...'in ... ...'e Ankara tarafından darbe girişiminin 15 Temmuz 2016 olarak belirlendiğini, 2.Zırhlı Tugay Komutanlığında yapılan toplantıda bazı sonuçlar çıktığını, isterse bu sonuçları topluca personele aktarabileceğini ifade ettiği, Tugay komutanı ... ...'in darbe girişiminde rol alacak personeli topladığı, bu doğrultuda yapılan toplantıya Tugay Komutan Yardımcısı Kurmay Albay ... ..., Kurmay Başkanı Kurmay Albay sanık ..., 1. Mekanize Piyade Tabur Komutanı Kurmay Yarbay ..., Kurmay Başkan Vekili Kurmay Yarbay Osman AKKAYA, Kurmay Yarbay sanık ..., 66.Mekanize Piyade Tugayı Harekat ve Eğitim Şube Müdürü Kurmay Binbaşı ... ..., Lojistik Şube Müdürü Kurmay Yüzbaşı ..., Kurmay Yarbay... ve İstanbul İl Jandarma Komutanı olan Albay ...'ın iştirak ettiği, Toplantı günü izinde olan Kurmay Yarbay ...'in bu toplantıya katılmadığı ancak tugay heyetinin 15 Temmuz günü tugayın kışlasında kalmak üzere ...'in de erkenden kışlaya çağrılmasına karar verildiği, © Toplantıda ...'in ''faaliyet'' olarak ifade ettiği darbe girişiminin tarihini 15.07.2016 olarak bildirdiği, Albay ...'in darbe girişimi sırasında haberleşmenin cep telefonu ile yapılacağını, cep telefonunun çekmemesi durumunda telsizle haberleşme yapılacağını, herhangi bir yerden ateş edildiğinde ateşle karşılık verileceğini ifade ettiği, Toplantıda mesainin uzatılması için söylenecek gerekçe seçeneklerinin de tartışıldığı, sonuç olarak tugayda silah kaybı söz konusu olduğunda personelin kışlayı terk edemeyeceğine dair talimat olması dikkate alınarak bu seçenek üzerinde karar verildiği, Toplantıda birliklerin araç, malzeme hazırlığı gibi hususların o tarihe kadar tamamlanacağı, ihtiyaç duyulan sorumluluk bölgelerine yönelik keşif faaliyetinin de icra edileceği hususunun konuşulduğu, Kurmay Albay ...'nin Binbaşı ...'nu telefonla arayarak kendisini askeri hat üzerinden aramasını istediği, tugay komutanı ... ...'in emir astsubayının askeri hattından TAFİCS üzerinden yapılan görüşmede Albay ...'nin akşam saat 21:00'da Hava Harp Okulunda koordinasyon toplantısı yapılacağını, kendisinin de bu toplantıya katılmak için İstanbul'a geldiğini, bu toplantıya Kurmay Yarbay ..., Binbaşı ..., Albay ... ve harp akademileri komutanlığında öğretim görevlisi Kurmay Albay ... ...'ın da katılması gerektiğini söylediği, telefon görüşmesinden sonra devam eden toplantıda sanık ... ...'in Avrupa yakasında gözaltına alınacak kişilere ilişkin ekip kurduğunu, ekibin hazırlık ve koordinasyonunun yapıldığını bildirdiği, ... ve beraberinde gelen ekibin, ...'in sivilleri enterne edeceğini burada öğrendikleri, buna göre bahsedilen enterne faaliyetinin farklı bir kanaldan yapıldığının anlaşıldığı, ...'in konuyla ilgili alınan ifadesinde ... ... tarafından kendisine ... Davutoğlu, Numan Kurtulmuş, Kadir Topbaş, ... Müezzinoğlu ve Fatih Saraç gibi isimlerin yer aldığı bir liste verilerek bu kişilerin gözaltına alınmaları için talimat verdiğini beyan ettiği, ayrıca ... ...'in ajandasından bu kişilerin isimlerinin de el yazısıyla yazılmış olarak çıktığı, toplantının bitimine yakın ...'in ...'a 6. Alay Hasdal kışlasına geçerek alay komutanlarına toplantının yeri ve zamanını söyleyerek toplantıya katılmaları gerektiği talimatını iletmesini emrettiği, toplantı devam ederken Tuğgeneral ... Partigöç'ün tugay komutanı ... ...'in şahsi telefonunu aradığı ve telefona çıkan ... ...'a, ... ...'in kendisini müsait olduğunda askeri hattan aramasını söylediği, ... ...'ın da bu durumu ... ...'e aktardığı anlaşılmıştır.

Darbe planlaması yapılırken tugay içerisinde darbe faaliyetleri sırasında emir komuta zincirinin düzgün çalışması için bazı görevlendirmelerde değişikliğe gidildiği tespit edilmiştir.

Buna göre;

-15 Temmuz 2016 günü Tugay Nöbetçi amirliği nöbeti Üsteğmen Alper KARACAOĞLU'ndan alınarak Harekat ve Eğitim Şube Müdürü olan Binbaşı ... ...’a verilmiştir. Bu görevlendirme Tugay Kurmay Başkanı Yarbay Osman AKKAYA tarafından yapılmıştır.

-Topkule Kışlasında görevli olan müşteki Albay Davut ALA, 11 Temmuz 2016 günü Kartaltepe Kışlasına kışla komutanı olarak atanmıştır.

-Topkule Kışlasında görevli Tugay Komutan Yardımcısı Albay Nedim ULUSAN, Tugay Komutanı ... ... tarafından yıllık izne çıkarılmıştır,

-Tank taburu başta olmak üzere birçok rütbelinin izin tarihlerinde değişiklik yapılmış ve bazı rütbeliler izine çıkarılmıştır.

-Olay tarihinde izinli olan veya dış görevlendirmelerde bulunan ..., Kurtuluş KARA gibi bazı personeller göreve çağrılmıştır.

66. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı, içerisinde tank ve zırhlı araçları barındırması nedeni ile 15 Temmuz 2016 tarihinde meydana gelen darbe girişimi kapsamında İstanbul'un Avrupa yakasında FETÖ Silahlı Terör Örgütü üyelerince en etkin olarak kullanılan birliklerden biridir. Söz konusu kışlanın Tugay Komutanı olan Tuğgeneral ... ...'in, 14.07.2016 tarihinde kışlada yapılan toplantıdan önce darbe girişiminden haberdar olduğu anlaşılmaktadır. Zira ... da ifadesinde, ... ...'in toplantıda hazırlıkların 2. Zırhlı Tugay Komutanlığındaki gibi devam ettiğini, konu üzerinde çalışıldığını, herhangi bir problem olmadığını söylediğini bildirmiştir.

14.07.2016 tarihinde 66. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı'nda yapılan toplantıda birliklerin İstanbul Emniyet Müdürlüğü Vatan Yerleşkesini, Bayrampaşa Çevik Kuvvet Yerleşkesini ve Atatürk Havalimanını ele geçirmesi planlanmıştır. Tugay Komutanı ... ... yaptığı bu planlama sonucunda hangi birliklerin nereye, ne kadar kuvvetle gideceği, araçların hazırlanması, depolarının dolu olması ve bakımlarının yapılması, tüm personelin tam teçhizatlı olarak hazır olması, muhabere için telsizlerin hazırlanması ve bakımlarının yapılması, mühimmatın hazırlanması ve dağıtılması, askerlerin atışlarının yaptırılması hususlarında Tugay Komutan Yardımcısı Kurmay Albay ... ..., Tank Tabur Komutanı Kurmay Yarbay ..., l. Mekanize Piyade Tabur Komutam Kurmay Yarbay ... ve Tugay Karargahında görevli Binbaşı ... ...’a emir vermiştir. Verilen bu emirler de bölük komutanları vasıtası ile personele iletilmiştir.

Yapılan tüm hazırlıklar ... ... koordinesi ile gerçekleşmiştir. ... ... bu kapsamda 1996/2 tertip erlerin atışının yaptırılıp yaptırılmadığını sormuş, bu erlerin yeni gelmiş olmaları nedeni ile prosedür gereği atışlarının yaptırılmadığı cevabını aldıktan sonra gerekirse emri değiştireceğini, atışların 15.07.2016 tarihinde yaptırılması emrini vermiştir. Bir gün öncesinden bölük komutanlarına bakım ve birliklerin hazırlanması hususlarında talimatlar veren tabur komutanlarının 15 Temmuz günü de bu hazırlıklara ihtimam gösterdikleri sanık ifadelerinden anlaşılmaktadır.

... Silahlı Kuvvetlerinde Cuma günü bakıma ayrılmış bir gün olup buna rağmen yeni gelen erlerle birlikte diğer erlere de teamüllere ve planlamaya aykırı olarak 11 nolu atış yaptırılmıştır. Yaptırılan bu atış bir güne sığdırılmış ve yapılmasına da özellikle önem verilmiştir. Yapılan atış faaliyetine usullere aykırı olarak erler ile birlikte rütbeli personel de katılmıştır. Kurmay Albay ... ... atış faaliyetine bizzat nezaret etmiş, atış bölgesine zırhlı araçlarla gidilmiştir. Bu atış bahane edilerek tugaya çok sayıda mühimmat getirilmiştir. Kurmay Albay ... ... toplantıya katılan tabur komutanları aracılığı ile bölük komutanlarına şoförlerin ve araçların listesini vermelerini emretmiştir. Bu şekilde kışla dışına çıkarak darbe girişimine katılacak personel daha gündüz saatlerinde belirlenmiştir.

Tugay Komutanı ... ... ve Tugay Komutan Yardımcısı ... ... koordinesinde verilen bu emirlerin akabinde, normalde Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na tayini çıkan, bu nedenle 13.07.2016 tarihinde görevini Yarbay...'e devreden Tank Tabur Komutanı ... darbe girişimi kapsamında kendisine verilen görevleri yerine getirmek için kışlada eski görevinde bırakılmıştır. Kurmay Yarbay..., tank tabur komutanı olarak atandığı halde Lojistik Destek Komutanlığına görevlendirilmiştir. Sanık ..., 14.07.2016 tarihinde bu kapsamda ... ..., ... ve ... ... ile koordineli olarak araç ve personel değişimi konusunda faaliyet yürütmüştür. Bu kapsamda hangi tankların hangi personel ile darbe girişimine katılacağını isim isim belirlemiştir. Tabur komutanları ..., ... ve ... araçların bakımını yaptırtmış, yakıt ikmallerini tamamlatmış, telsizleri ayarlatmış ve mühimmatları aldırtmıştır.

Tank Tabur Komutanı ..., Başçavuş ... aracılığı ile tanklara 3'er(üçer) adet tank mermisi dağıttırmış, ayrıca tank taburuna 12.000 adet MG-3 mühimmatı ve 19.200 adet HK-33 mühimmatı getirtmiştir. Aynı şekilde Piyade Tabur Komutanı olan ... personelinin itirazlarına rağmen Zırhlı Personel Taşıyıcı araçlara kule silahlarını yükletmiştir. Verilen emirler doğrultusunda hazırlanan tanklar 30 Ağustos törenlerine yaklaşık 1,5 ay olmasına rağmen kışla içerisinde hazırlık amacı ile yürütülmüştür.

Harp akademisinde öğretim görevlisiyken 66. Mekanize Piyade Tugayına tabur komutanı olarak atanan ancak henüz katılış yapmayan ...'in 14.07.2016 günü yapılan toplantıdan sonra darbe girişiminde yer almak üzere çağrıldığı ve Osman Akkaya ile irtibatlı olarak 15.07.2016 günü saat 02:00 İstanbul'daki Harp akademilerine geldiği, gündüz vakti buluşmak üzere sözleştikleri, saat 09-09:30 gibi Tugaya gelmesinin kararlaştırıldığı, bu şekilde öğleye doğru Tugaya gelen ...'in bir süre kalıp, ayrıntıları yüzyüze öğrendikten sonra gece saat 03:00 da başlayacak darbe faaliyetlerine katılmak üzere ayrılıp dinlenmek üzere tekrar evine gittiği anlaşılmaktadır.

15 Temmuz 2016 günü saat 15:30 sıralarında Baştabya Kışlasında bir silahın kaybolduğu, ikinci bir emre kadar kışlaya giriş çıkışların kapatıldığı, servislerin ikinci bir emre kadar kalkmayacağı bilgisi Kurmay Başkanı Osman AKKAYA'nın emri ile Astsubay Çağlar TOYGAR tarafından birliklere iletilmiştir. Bu emir doğrultusunda personel mesaiyi bırakmayarak kışla içerisinde beklemeye devam etmiştir.

Bu sırada 3. Kolordu Komutanlığından personelin cep telefonlarına İstanbul’un birçok ilçesinde bombalı araçlarla büyük çaplı terör saldırıları olabileceği yönünde bir mesaj gönderilmiştir.

Aynı gün saat 19:30 sıralarında Kurmay Başkanı Osman AKKAYA kayıp silahın bulunduğunu, ancak 15-16-17 Temmuz günleri ile alakalı kuvvetli eylem istihbaratının olduğunu, bu sebeple tugayın üç gün boyunca hazır kıta olarak görevlendirildiğini, bundan dolayı 15 Temmuz 2016 günü kendisi ile birlikte Binbaşı ... ..., şüpheli Yüzbaşı ... ve Teğmen Latif AĞAÇBACAK'ın mesaiye kalacağını, diğer subay ve astsubayların kendi imkanları ile kışladan ayrılabileceklerini, ancak tugaydaki erbaşların takviye olarak mesaiye kalacaklarını, bu uzmanların silah ve mühimmat alarak ... ...’ın emrine gireceklerini, Astsubay Çağlar TOYGAR'a söylemiş ve bu emirleri birliklere iletmesini emretmiştir. Ayrıca Tabur Komutanı ... da bölük komutanlarına 16.07.2016 tarihinde saat 17:00'a kadar kışlada hazır kıta olarak kalacakları konusunda emir vermiştir.

Bu hazırlıklar kapsamında darbeci kanattan olmadığı değerlendirilen üst rütbeli personel kışladan uzaklaştırılarak, alt rütbedeki personelin sevk ve idaresinin tamamen darbeci askerlere geçmesi sağlanmış, alt rütbedeki personele de terör saldırısı olacağı şeklinde bir bilgi empoze edilerek emirlere riayet etmeleri sağlanmıştır.

Albay ..., o sırada Kartal’da bulunan 2.Zırhlı Tugay Komutanlığı’nda darbe girişiminin İstanbul genelinde koordinesini sağlayan Kurmay Yarbay ... ve Kurmay Binbaşı ... ...’nu saat 20:00 sıralarında arayarak ‘Faaliyet bir saat içinde başlayacak birlik komutanlarına emir verin’ şeklinde emir vermiştir. Yaklaşık 10 dakika sonra ... tekrar arayarak ‘Faaliyet başlasın’ şeklinde emir vermiştir. Kurmay Yarbay ... da 66. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı Harekat Merkezinde tugayın darbe girişimi kapsamında gerçekleştireceği eylemlerin koordinesi için görevlendirilen Kurmay Yarbay ...’i arayarak ‘Birlikler acele etsin darbe başladı planı hemen uygulamaya koysunlar’ şeklinde bildirimde bulunmuştur. Akabinde Tugay Komutan Yardımcısı Kurmay Albay ... ..., saat 21:00 sıralarında Kurmay Yarbay ...’ı, ...’nu ve diğer tabur komutanlarını arayarak birliklerin içtima alanında tam teçhizatlı toplanması emrini vermiştir. Tüm personel ve zırhlı araçlar daha önceden yapılan belirlemelere göre içtima alanında toplanmıştır. Kurmay Yarbay ... içtima alanında toplanan askerlere sıkıyönetim ilan edildiğini, sıkıyönetim kanunlarının geçerli olduğunu, verilecek emirleri eksiksiz yapmaları gerektiğini söyleyerek “araç bin” emri vermiştir. ... benzer şekildeki bir konuşmayı bölük komutanlarına da yapmıştır.

Olay tarihinde Kara Kuvvetleri Komutanlığı Personel Şube Müdürlüğü Mesleki Gelişim Şube Müdürü olarak görev yapan ancak Harp Akademileri Komutanlığı Silahlı Kuvvetler Yüksek Sevk ve İdare Akademisi kursunda bulunan Albay rütbesindeki sanık ... da “yurtta sulh” Whatsapp grubu üyesi olup 15 Temmuz gündüz saatlerinde akademide darbe girişimi sırasında 66. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı emrinde görevlendirilmiştir. 15.07.2016 tarihinde 20:45 sıralarında ... ... tarafından aranarak darbe girişiminin erkene alındığı bilgisini alması üzerine acilen 66. Mekanize Piyade Tugayı’na intikal etmiştir.

... tank birliklerinin emir komutasından sorumlu tank tabur komutanı olup darbe girişiminin planlama aşamasında da görev alması nedeniyle, tugay komutanı ... ...’in emri üzerine darbe girişimine katılacak olan araçların nizamiyeye çekilmesi emrini vererek bu noktadan itibaren Atatürk Havalimanının işgal girişimini başlatmıştır.

c) Hava Harp Okulunda Yapılan Toplantı:

14 Temmuz 2016 tarihinde Hava Harp Okulu karargaında iki ayrı toplantı icra edildiği, ilk toplantının 14:15-16:35 saatleri arasında yapıldığı tespit edilmiştir.

66. Mekanize Piyade Taburunda yapılan toplantıdan sonra Kurmay Yarbay ...'ın önce Kara Harp Akademileri Komutanlığına giderek öğretim görevlisi Kurmay Albay ... ...'a akşam yapılacak toplantının yeri ve zamanını bildirdiği, ayrıca Kurmay Yarbay ...'ın da, Kurmay Albay ... ...'a ''... Silahlı Kuvvetlerinin topyekun yönetime el koyacağını, akşam saat 21:00'da Hava Harp Okulu'nda yapılacak toplantıda bunun koordinasyonunun yapılacağını, uygun göreceği bir personel ile toplantıya katılmasının Kurmay Albay ... tarafından talep edildiğini'' bildirdiği, Kurmay Albay ... ...'ın toplantıya harp akademilerinde öğretim görevlisi olan Kurmay Binbaşı... ile birlikte katılacağını ifade ettiği, Kurmay Yarbay ...'ın daha sonra 6.Motorlu Piyade Alay Komutanlığı'na geçip burada Kurmay Albaylar ..., ... ve ... ile buluştuğu, darbe girişimi faaliyetinden haberdar olan bu kişilere akşam Hava Harp Okulunda toplantı yapılacağını bildirdiği,

*14 Temmuz 2016 günü saat 21:00'da Hava Harp Okulunda yapılan toplantıya;

Hava Harp Okulu komutanı ...,

Tuğgeneral ...,

Hava Harp Okulu Dekanı Kurmay Albay ... ...,

Tuzla Piyade Okul Komutanı Kurmay Albay ...,

Kurmay Albay ... ...,

Kurmay Yarbay ...,

Albay ...,

Binbaşı ...,

Kurmay Albay ...,

1.Ordu Komutanlığı Harekat Yarbaşkanı Tuğgeneral ...,

Kurmay Albay ... Kurmay Albay ...,

Kurmay Albay ...,

Albay ... ... ve Binbaşı...'nin katıldığı,

Toplantıda Hava Harp Okulu komutanı ...'ın genel olarak bir problem olmadığını, Tuğgeneral ... ve ekibinin yan tarafta toplantıya geçebileceğini söylediği akabinde ... ve ekibinin ayrı bir salonda toplantıya başladığı, 47.motorlu Piyade Alay Komutanı ..., 6. Motorlu Piyade Alay Komutanı Kurmay Albay ..., 6.motorlu Piyade Alayı Eski Alay Komutanı Kurmay Albay ...'nın kolluk kuvvetlerinin toplumsal olaylarda desteklenmesi (KOKDOT) adı altında birlikleri aktive edeceklerini bildirdikleri, toplantıya katılan alay komutanlarının talebi ve diğer katılımcıların ortak değerlendirmesi sonucunda Kara Harp Akademisi öğrenci subaylarının tugay ve alaylara takviye olarak gönderilmesine karar verildiği, Kara Harp Akademisinde öğretim görevlisi olan Kurmay Albay ... ...'ın planlama yaparak öğrenci subayları görevlendirebileceğini bildirdiği, toplantıda 15 Temmuz'u 16 Temmuz'a bağlayan gece saat 03:00'da darbe planının icra edileceği toplantının koordinatörlüğünü yapan ..., ... ve ... tarafından tebliğ edildiği, ...'nin 15.07.2016 günü gerçekleştirilmek istenen darbeyi planlamak üzere Ankara'dan İstanbul'a geldiği, 2.Zırhlı Tugay Komutanlığında, Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı'nda ve Hava Harp Okulunda yapılan toplantılarda İstanbul genelince darbe günü kritik bölgelerde konuşlandırılacak olan askeri araç ve personelin planlamasının yapıldığı ve görevlendirmelerin tebliğ edildiği anlaşılmaktadır.

Tugay Komutanı ... ... 14 Temmuz 2016 tarihinde 66.Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı’nda yapılan toplantıdan sonra İl Jandarma Komutanı Albay ... ile önce Atatürk Havalimanına gitmiştir. İl Jandarma Komutanı Albay ... Atatürk Havalimanı bölük komutanı olarak görev yapan Jandarma Üsteğmen ...’a ilk olarak kroki üzerinde nerede olduklarını sormuş, daha sonra yine kroki üzerinde devlet konuk evinin yeri, iç hatlar, dış hatlar terminallerinin yeri, Atatürk Havalimanına kaç giriş ve çıkış olduğunu ve yerlerini sormuştur. Jandarma Üsteğmen ... tarafından da sorulan hususlarda bilgi verilmiştir. Tugay Komutanı ... ... ise verilen cevaplara göre krokiyi ayrıntılı bir şekilde incelemiştir. ... son olarak havalimanında kaç tane kontrol kulesinin olduğunu ve bunların nerede olduğunu sormuştur. Jandarma üsteğmen ... ise kendisinin tam olarak yerlerini bilmediğini belirtmiştir.Bu şekilde ... ... bir gün öncesinden Atatürk Havalimanına giderek darbe girişimi kapsamında keşif yapmıştır. Akabinde ... ... ve ... Hava Harp Okulu Komutanlığı’na intikal etmiştir. Tugay Komutanı ... ... ve Albay ... burada öğlen saatlerinde Hava Harp Okulu Komutanı ... başkanlığında yapılan toplantıya katılmışlardır. Bu toplantıya katılanlardan birisi de Hava Harp Okulu Kurmay Başkanı Albay rütbesindeki...’dır.

Hava Harp Okulu'nda yapılan ikinci toplantıya; Hava Harp Okulu Komutanı ..., Tuğgeneral ..., Hava Harp Okulu Dekanı Kurmay Albay ... ..., Tuzla Piyade Okul Komutanı Kurmay Albay ..., Kurmay Albay ... ..., Kurmay Yarbay ..., Albay ..., Binbaşı ..., Kurmay Albay ..., l.Ordu Komutanlığı Harekat Daire Başkanı Tuğgeneral ..., Kurmay Albay ..., Kurmay Albay ..., Kurmay Albay ..., Albay ... ..., Binbaşı... iştirak etmiştir. Toplantıda Hava Harp Okulu Komutanı ... genel olarak bir problem olmadığını, Tuğgeneral ... ve ekibinin yan tarafta toplantıya geçebileceğini bildirmiş, akabinde Tuğgeneral ... ve ekibi ayrı bir salonda toplantıya girmişlerdir. 47. Motorlu Piyade Alay Komutanı ..., 6. Motorlu Piyade Alay Komutanı Kurmay Albay ..., 6. Motorlu Piyade Alayı eski Alay Komutanı Kurmay Albay ..., Kolluk Kuvvetlerinin Toplumsal Olaylarda Desteklenmesi adı altında birliklerini aktive edeceklerini bildirmişlerdir. Saat 03.00 sıralarında karargahtaki toplantıya katılan şahısların araçlarının ard arda çıkış yaptıkları anlaşılmıştır.

15 Temmuz akşamı ...'ya tahsisli Renault Megane 1 askeri aracın saat 21.10'da destek VIP nizamiyeden giriş yapması suretiyle somut olarak ilk hareketlilik başlamış, 21.56'da 2 adet SAT minibüsü, saat 22.08'de 502832 plakalı gri renk Ford Transit araç da destek nizamiyeden giriş yapmış, araçlarla gelen personel, darbe faaliyetine katılmak amacıyla Askeri Apron bölgesinden kalkan Casa uçaklar ile Türkiye’nin farklı yerlerine intikal ettirilmiştir.

Saat 23.22'de ... ve ...'ın, ... plakalı gri Citroen marka araç ile hangar içerisine park edilen helikopterin yanına gelmeleri ile hangar bölgesinde de somut olarak ilk hareketlilik başlamış, saat 23.40'ta HHO'na ait ... plakalı beyaz minibüs, Yeni Alay binası önünden almış olduğu ... ..., ... ve silahlı personeli hangarlar bölgesine getirerek personelin yardımı ile helikopter hangardan dışarı çıkarılmıştır. ... tarafından 23.58'de hangarlar bölgesindeki ilk helikopter kalkışı gerçekleştirilmiş, 16 Temmuz 2016 saat 04.39'a kadar ... ve ...'ın kullandığı helikopterler bu bölgede aralıklarla iniş-kalkış yapmış, bu sürelerde kara kuvvetlerine ait Skorsky helikopterlerin de uçuşları gerçekleştirilmiş, bu sayede Havalimanı Smart Kulenin kontrolünün sağlanması ve Havalimanına inecek hava unsurlarına direnilmesi amaçlanmıştır.

Destek VIP nizamiyesinde; ..., ..., ..., nöbetçi subay Atğm. ..., ... ... ..., ... ..., ..., ..., ...’nin de bulundukları, saat 23.57 sularında bir ara ..., ... ve 2 kişinin daha nizamiyeden dışarı yöneldikleri ve tekrar içeri giriş yaptıkları, ... tarafından 00.08'de havaya 5-6 el ateş edildiği, nizamiyede bulunan asker şahısların 02.00-06.00 saatleri arasında dışarıdan geçen sivil şahıslara doğru yöneldikleri, bazen megafonla bazen de sözlü olarak ikazda bulundukları anlaşılmıştır.

Destek VIP ve hangar bölgesinde hareketliliğin yukarıda tespit edildiği şekliyle cereyan ettiği sıralarda, okul bölgesinde ise; ...'nun, yanında ... ... ... ile sivil kıyafetli olarak saat 23.22'de okul ana nizamiyeden giriş yaparak karargah binası personel girişi yanında durduğu ve hemen akabinde Personel Şube Müdürü ...'ın odasının ışıklarının yandığı, 23.34 itibariyle karargah önünden ayrıldığı, 23.38'de de destek VIP nizamiyeden giriş yaptığı, ...'nun darbe girişimi faaliyetlerinde aktif olarak bulunduğu belirlenmiştir.

16 Temmuz 2016 saat 04.12'de 2 adet Cougar helikopter sahil bölgesindeki helikopter pistlerine iniş yapmış, saat 04.25'ten 06.48'e kadar askeri hareketlilik yaşanmış, bu şahısların içerisinde MAK personelinin de bulunduğu tespit edilmiştir.

Hava Harp Okulu’na ait kamera görüntülerinin incelenmesinde, 14-15 Temmuz 2016’da HHO'na ait ... ve ... plakalı iki minibüsün ... ..., ... ve ... ... emir komutasında, Yalova'dan gelip Yenikapı IDO'da bekleyen askerler ve okul yeni alay binası önünde bekleyen askerlerin silahlandırıldıktan sonra Destek VIP bölgesi ve Hangarlar bölgesine intikalde kullanıldığı tespit edilmiştir.

d) Harp Akademisinde Yapılan Hazırlıklar:

14/07/2016 günü saat 21:00'da Hava Harp Okulu’nda yapılan toplantıda alınan Kara Harp Akademisindeki kurmay subay öğrencilerin alaylara ve tugaylara görevlendirilmeleri yönündeki kararın icrası kapsamında Harp Akademisi başkanı ... ... ve öğretim görevlisi...'nin kurmay öğrenci subayların darbe faaliyetlerinde bulunmaları için gerekli planlamayı yaptıkları, saat 14:00 - 15:00 arasında Harp Akademisinde öğrenim gören subayların darbe teşebbüsü sırasında hangi birliklere ve hangi kritik noktalara gidecekleri, kimlerin emir ve komutası altına gireceklerinin belirlendiği, burada Kurmay Albay ... ...'ın öğretim görevlisi ve öğrenci subaylara konuşma yaparak TSK'dan emir geldiğini ve ismini okuyacağı askeri personelin gruplar halinde başka birliklere giderek görev yapacağını söylediği anlaşılmaktadır.

e) Darbe Teşebbüsüne Katılan Birliklerin Kışladan Çıkışı

15 Temmuz Darbe Girişimi sırasında darbeci askerler tarafından İstanbul ilinde bulunan uluslararası uçuşlara açık olan Anadolu Yakasındaki Sabiha Gökçen Havalimanı ve Avrupa yakasındaki Atatürk Havalimanı işgal edilmek istenmiştir.

Atatürk Havaalanının işgal girişiminde 66. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığına bağlı birlikler ve Hava Harp Okuluna bağlı bir grup asker görev almıştır. Darbe girişimini planlayan askerler tarafından uluslararası havaalanları uçuşlara kapatılarak ... Vatandaşlarının yurt dışına çıkışlarının engellenmesi, ülke giriş çıkışlarının kontrol altına alınması, bölge hava sahasının kontrolünün sağlanması amaçlanmıştır.

Atatürk Havaalanının işgal girişimi sırasında havaalanının giriş kapılarını ve havaalanına giden yolları kontrol altına alan zırhlı birliklerin bağlı bulunduğu birlik İstanbul Esenler ilçesinde konuşlu bulunan 66. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı’ dır. 66. Mekanize Piyade Tugayı, darbeyi planlayan grup tarafından, darbe teşebbüsü sırasında İstanbul İlinin Avrupa yakasındaki hedeflerin işgal edilmesinde en kilit rolü oynayacak şekilde konumlandırılmıştır.

Darbe teşebbüsünden günler önce Tugay Komutanı yapılacak olan faaliyetle alakalı çalışmalara başlamış, tespit edildiğine göre en geç 14 Temmuz 2016 günü tugaydaki üst rütbeli subaylarını bilgilendirmiş, yapılan hazırlıkları bizzat takip etmiştir.

Tugaydaki subaylar, birlikleri 16 Temmuz 2016 günü saat 03:00 da hareket edecek şekilde hazırlamışlar, bu sebeple askerlere saat 00:00'a kadar dışarıdaki ihtiyaçlarını giderebilecekleri söylenmiştir.

Albay ..., o sırada Kartal’da bulunan 2. Zırhlı Tugay Komutanlığında darbe girişiminin İstanbul genelinde koordinesini sağlayan Kurmay Yarbay ... ve Kurmay Binbaşı ... ...’nu saat 20:00 sıralarında arayarak 'Faaliyet bir saat içinde başlayacak birlik komutanlarına emir verin' şeklinde emir vermiştir. Yaklaşık on dakika sonra ... tekrar arayarak faaliyete başlama emri vermiştir. Kurmay Yarbay ... da 66. Mekanize Tugay Komutanlığı harekat merkezinde tugayın darbe girişimi kapsamında gerçekleştireceği eylemlerin koordinesi için görevlendirilen Kurmay Yarbay ...’i arayarak “Birlikler acele etsin darbe başladı planı hemen uygulamaya koysunlar” şeklinde bildirimde bulunmuştur. Akabinde Tugay Komutan Yardımcısı Kurmay Albay ... ... saat 21:00 sıralarında Kurmay Yarbay Kadir YILDlZ’ı ve ...’nu ve diğer tabur komutanlarını arayarak birliklerin içtima alanında tam teçhizath bir şekilde toplanması emrini vermiştir. Tüm personel ve zırhlı araçlar daha önceden yapılan belirlemelere göre içtima alanında toplanmıştır.

Kurmay Yarbay ... içtima alanında toplanan askerlere sıkıyönetim ilan edildiğini, sıkıyönetim kanunlarının geçerli olduğunu, verilecek emirleri eksiksiz yapmaları gerektiğini söyleyerek araç bin emri vermiştir. ... aynı konuşmayı içtima alanına erlerden sonra gelen bölük komutanlarına da yapmıştır. Bu konuşmadan bahisle bölük komutanı seviyesindeki subayların henüz kışladan dışarı çıkmadan bir darbe teşebbüsünde bulunulacağından haberdar edildikleri anlaşılmaktadır.

Gerçekleştirilecek olan darbe teşebbüsünün planlayıcı grup dışına sızması sonucunda faaliyet planlayıcı grup tarafından önce saat 21:00’a alınmış, ancak daha sonra derhal harekete geçilmesi talimatı verilmiştir. 66. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığında görevli olan askerlerin ortak beyanları da saat 20:30-21:00 civarlarında tugay içerisinde bir koşuşturmanın başladığı, birliklerin apar topar kışla dışına çıkartıldığı yönündedir.

Birlikler ilk önce içtima alanında silahlı ve tam teçhizatlı olarak toplatılmış, burada askerlere mühimmat dağıtılmıştır. Bu aşamadan sonra herkese araç bin komutu verilmiş ve araçlara binen askerler kışla dışına çıkış yapmışlardır. Tugay Komutanı Tuğgeneral ... ..., dışarı çıkan birlikleri bizzat el sallayarak uğurlamıştır.

Bu şekilde dışarı çıkan birlikler yukarıda anlatıldığı üzere; Bayrampaşa Çevik Kuvvet Şube Müdürlüğü yerleşkesini, Vatan Caddesinde bulunan İstanbul Emniyet Müdürlüğü'nü, Atatürk Havalimanı'nı ve Mamutbey gişeleri ele geçirmek üzere hareket etmiş, Atatürk Havalimanında kara birlikleri ile Hava Harp Okulundan intikal eden birliklerin buluşması amaçlanmıştır.

Hava Harp Okulunda ise, darbe planından haberdar olan komutanlar ve yine darbe girişiminde kullanılacak olan sözleşmeli erler, Destek Grup Komutanı olarak görev yapmakta olan Albay rütbesindeki sanık ... komutasında saat 23:30 sonrasında Destek Grup VIP bölgesinde içtimaya toplanmış, Atatürk Havaalanını ele geçirmek üzere önceden belirlenen plan uygulamaya konulmuştur.

66. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığında yapılan hazırlık toplantılar sonucunda sanıklar ... ve ... Atatürk Havalimanını işgal göreviyle görevlendirilmiş, tank tabur komutanı olarak görev yapan ... tarafından hazırlatılan tanklar ile saat 22.00 civarında tugaydan çıkış yapılmaya başlanmıştır.

Havalimanına intikal için görevlendirilen araçların plakaları ve görevli personel, idari tahkikat raporlarına eklenen çizelgelerde belirtilmiştir. Buna göre;

117720 plakalı Tank mürettebatı;

Tank Komutanı - ... (Teğmen)

Tank Sürücüsü - ... (Uzman Çavuş)

Tank Nişancısı - ... (Uzman Çavuş)

Tank Doldurucusu - ... (Er)

117723 plakalı Tank mürettebatı;

Tank Komutanı - ... (Uzman Çavuş)

Tank Sürücüsü - ... (Uzman Çavuş)

Tank Nişancısı - ... (Uzman Çavuş)

Tank Doldurucusu - ... (Er)

117724 plakalı Tank mürettebatı;

Tank Komutanı - ... (Astsubay Üstçavuş)

Tank Sürücüsü - ... (Uzman Çavuş)

Tank Nişancısı - ... (Uzman Çavuş)

Tank Doldurucusu -...

117665 plakalı Tank mürettebatı;

Tank Komutanı - ... (Astsubay Kıdemli Çavuş)

Tank Sürücüsü - ... (Uzman Çavuş)

Tank Nişancısı - ... (Uzman Çavuş)

Tank Doldurucusu - ... (Er)

Bu zırhlı araçların hepsi tank olup, Atatürk Havaalanı işgal girişiminde kullanılan ZMA ve GZPT araçlarının plaka ve personel durumu ise şu şekildedir;

117080 plakalı ZMA mürettebatı;

Araç Komutanı - ... (Asteğmen)

Araç Sürücüsü - ... (Uzman Çavuş)

Personeller - ... (Uzman Çavuş),... ... (Er)

1 1. ZMA mürettebatı;

Araç Komutanı - ... (Asteğmen)

Araç Sürücüsü - ... (Uzman Çavuş)

Personeller - ...

2 2. ZMA mürettebatı;

Araç Komutanı - ... (Üsteğmen)

Araç Sürücüsü - ... (Uzman Çavuş)

Personeller - ... (Uzman Çavuş), ...

3117088 plakalı ZMA mürettebatı;

Araç Komutanı - ... (Astsubay Çavuş)

Araç Sürücüsü - ... (Uzman Çavuş)

Personeller - ... (Uzman Çavuş), ..., ..., ..., ..., ..., ... (Er)

66. Mknz. P. Tugay’ından çıkış yapan GZPT araçlarından 2 tanesi Çobançeşme kavşağında İstanbul yönüne olan trafiği kesmek amacıyla çıkış yapmış, bu GZPT’lerin görevlendirmesini başka dosya sanığı Yarbay rütbesindeki ... yapmıştır. Diğer GZPT’ler, Tugaydan 5 araç peşpeşe olacak şekilde çıkış yapmış, başka dosya sanığı ... komutasındaki GZPT çıkıştan hemen sonra Mahmutbey gişelerine gitmek üzere konvoydan ayrılmıştır. Buna göre, ... ve ... komutasına girmek üzere Atatürk Havalimanına 4 GZPT intikal etmiştir. Bu GZPT’lerin personel durumu şu şekildedir;

117353 plakalı GZPT mürettebatı;

Araç Komutanı - ... (Üsteğmen)

Araç Sürücüsü - ... (Astsubay Çavuş)

Personeller - ...,

117363 plakalı GZPT mürettebatı;

Araç Komutanı - ... (Asteğmen)

Araç Sürücüsü - ... (Er)

Personeller - ..., ...,

117367 plakalı GZPT mürettebatı;

Araç Komutanı - ... (Uzman Çavuş)

Araç Sürücüsü - ... (Er)

Personeller - ...

117369 plakalı GZPT mürettebatı;

Araç Komutanı - ... (Uzman Çavuş)

Araç Sürücüsü - ... (Er)

Personeller - ..., ..., ... ..., ... ..., ..., ... ... (Er)

Tüm komutanları ve personelleri belirtilen bu zırhlı araçlar Atatürk Havalimanına konvoy halinde intikal etmiş, ZMA araçların konvoy komutanlığını ..., GZPT araçların konvoy komutanlığını ... yapmıştır. Çobançeşme kavşağına giden GZPT araçların konvoy komutanı ise Üsteğmen rütbesindeki sanık ...’dır.

... ve ... komutasındaki Tank, GZPT ve ZMA araçların dışında Havalimanına 1 adet Land Rover (komutan aracı), 1 adet açık tente kasalı Land Rover, 1 adet Mercedes Unimog kamyon intikal etmiştir. Bu araçlardan;

117500 Plakalı Land Rover araç komutan aracı olup, ... (Yarbay), ... (Albay) ve ...’u (Albay) taşıyan araçtır. Araçta Bakım Astsubay Kıdemli Çavuş rütbesindeki sanık ..., şoför olarak erler ... ve ... (yedek sürücü) de bulunmaktadır. Bu araçta telsiz bulunmaktadır. Bu araç, tüm konvoya komutanlık etmiş, Tugaydan ilk olarak bu araç çıkmış ve ardından belirtilen zırhlı araçlar sırasıyla çıkışlarını tamamlamıştır.

117550 Plakalı Açık Kasa Tenteli Land Rover araçta, ... (Astsubay Başçavuş - Araç Komutanı), ... (Astsubay Başçavuş), ... (Astsubay Üstçavuş), ... (Uzman Çavuş - Araç Sürücüsü), ... (Uzman Çavuş) bulunmaktadır. Kara Kuvvetleri 8'inci Mekanize Piyade Tugayı ve 66. Mekanize Piyade Tugayı Komutanlığının telsizler ile ilgili cevabi yazısına göre, araçta çift set telsiz bulunmaktadır.

117510 Plakalı Mercedes Unimog kamyonda;

Araç Komutanı - ... (Üsteğmen)

Araç Sürücüsü - ... (Uzman Çavuş)

Personeller - ... (Astsubay Kıdemli Başçavuş), ... (Astsubay Kıdemli Başçavuş), ... (Astsubay Başçavuş), ... (Astsubay Kıdemli Başçavuş), ... (Uzman Çavuş), ... (Astsubay Öğrenci), ... (Astsubay Öğrenci) bulunmaktadır. Bu araçta telsiz bulunmadığı belirlenmiştir.

Zırhlı araçların Tugaydan çıkışları, “yurtta sulh” Whatsapp grubuna yansımış, saat 22.04’te ... tarafından havalimanına giden araçların çıkış yaptığı, saat 22:24’te ... tarafından ”212 gecildi” şeklinde bilgilendirme yapılmış, 22:44’te ise “Havaalanı ana girişi ve b kapısı ok. İtaat var.” şeklinde mesaj atılmıştır.

F) Hava Harp Okulu Destek Grup Komutanlığı VIP İçtima Alanında Toplanılması

Olay günü Atatürk Havaalanının işgal girişiminde bir kısım 66. Mkz. Piyade Tugay Komutanlığı personelinin yanında Hava Harp Okulunda görevli askerler de yer almış, 15 Temmuz 2016 tarihinde gündüz saatlerinden itibaren sanık ... ve planlayıcı grubun “turuncu alarm” seviyesine geçildiğini birlikte bulunan tüm personele sözlü olarak telkin ettikleri, terör saldırısı olabileceği algısı oluşturdukları, saat 17.00-18.00 sularında VIP Aprona birden fazla helikopterin inip kalktığı, akşam saatlerinde VIP nizamiye kapısına 2 aracın geldiği, kendilerini uçuş ekibi olarak tanıttıkları, sanıklardan ...'nın bu kişilerle görüştüğü, Alay Komutanı Albay ... ...'in bölgeye giriş yaparak Uzman Çavuş rütbesindeki sanık ...'e VIP kapılarının açılacağını ve özel kuvvetlerin giriş yapacağı, giriş yapacak araçların kayıt işlemlerinin yapılmayacağı emrini verdiği, kapıdan Deniz Kuvvetlerine ait 4 aracın giriş yaptığı, bu saatlerde VIP bölgesinin çok hareketli olduğu, ..., ..., ..., ..., ..., ... gibi birçok rütbeli personelin bölgede olduğu, ...'in emriyle birlikte bulunan personelin silahhaneden silah aldıkları, saat 20.30 sularında teğmen rütbesindeki sanık ...'in Muhafız Bölüğünden 4 kasa G3 mermisi alarak Destek Karargahına geldiği, sanık ...'in bu kasaları makam aracına koyduğu, saat 21.00 sularında VIP bölgesine gittiği, aracındaki silahları rütbeli askerlere dağıttığı, olay günü akşam yemeğinden sonra yapılan bölük içtimalarında sözleşmeli erlere, terör saldırısı yapılabileceği söylenerek tedbirli olmalarının istendiği, saat 21.30’dan itibaren bölüklerdeki sözleşmeli erlerin gruplar halinde içtimaları alınarak araçlarla VIP nizamiyeye gönderildikleri, böylece Hava Harp Okulunda görevli sözleşmeli erler ile rütbelilerin tamamına yakının burada toplanmasının sağlandığı belirlenmiştir.

VIP nizamiye bölgesinde toplanma işlemi tamamlandıktan sonra, saat 23:30 sıralarında, Albay rütbesindeki sanık ...’in askerlere terör saldırılarından bahsederek, silahlı kuvvetlerin yönetime el koyduğunu, polis veya kim gelirse gerekenin yapılacağını belirtir şekilde konuşma yaptığı tespit edilmiştir.

Yapılan bu toplu içtimada yargılamaya konu tüm sözleşmeli erler (şoför olanlar araçların başında) ile birlikte rütbeli sanıklar..., ..., ..., ... ve başka dosya sanıkları Yzb. ... ..., Ütğm. ..., Binb. ..., Alb. ...’ın katıldığı anlaşılmıştır.

Albay ...’in içtimasından sonra 54 sanık Sözleşmeli Er, ... ve ... ile birlikte hareket ederek havalimanı terminal binasına intikal etmiş, sanıklar ... ve ... terminal girişinde nöbetçi olarak bırakılmış, 34 sanık sözleşmeli er ise ... ve ... ile birlikte hareket ederek havalimanı apron bölgeesine intikal etmiştir.

Saat 00.08’de sanık ... tarafından birlik yakınında bulunan bir grubun dağılması amacıyla en az 5 el ateş edilmiş, bu esnada yanında ... ve başka askerlerin de bulunduğu belirlenmiştir.

Havalimanına intikal amacıyla hazırlanan araçların; sanık ... şoförlüğünde 1 adet MAN marka otobüs, sanık ... şoförlüğünde 1 adet MAN marka otobüs, sanık ... şoförlüğünde 1 adet mavi renkli transit, sanık ... şoförlüğünde 1 adet beyaz renkli transit, sanık ... şoförlüğünde 623018 plakalı ...’in Clio marka makam aracı, sanık ... şoförlüğünde 623006 plakalı ...’nın Megane marka makam aracı olduğu tespit edilmiştir.

Bu araçlardan 623018 plakalı Clio makam aracında, ... (şoför), ..., ..., ..., ... isimli sanıklar; 623006 plakalı Megane makam aracına ..., ..., ... ve ... isimli sanıkların bulunduğu anlaşılmıştır.

Hava Harp Okulundan konvoy halinde çıkan birliklerin, Atatürk Havaalanı apron bölgesine saat 00.55’te intikal ettiği; ... ve üst rütbeli subaylar komutasında, Havalimanı işgal planının uygulamaya konduğu; ... ile diğer sanıkların terminal binasına hareket ettiği, apron bölgesinde kalan sözleşmeli erlerin araçlardan inerek komutanların emirlerinde hareket etmek üzere konuşlandırıldığı, sonrasında araçlarla yolu kapattıkları, asker kontrolü olmaksızın geçişlere izin vermeyecek şekilde diğer araç geçişlerine engel oldukları tespit edilmiştir.

2. BÖLÜM : SOMUT OLAY

A- Havalimanı Yolu Üzerinde Çobançeşme Kavşağının Kontrolü Ve Trafiğin Kesilmesi

Askeri birlikler Atatürk Havaalanına intikal etmeden tabur komutanı olan Yarbay ...’ın emri ile üsteğmen rütbesindeki sanık ... komutasında iki adet GZPT görevlendirilmiştir.

Bu zırhlı araçlar, Havalimanına intikal ile görevlendirilen konvoydan ayrı olarak ve o konvoydan önce Çobançeşme Kavşağında İstanbul yönüne trafiği kesme amacıyla saat 21.30-22.00 arasında tugaydan çıkış yapmıştır.

... komutasındaki konvoyda bulunan bu iki GZPT’nin plaka ve personel durumu şu şekildedir.

117461 plakalı GZPT mürettebatı;

Araç Komutanı ... (Asb. Başçavuş)

... (Asb. Üstçavuş)

... (Uzman Çavuş)

Araç Sürücüsü - ... (Er)

Nişancı - ... BAŞKAN (Er)

Personeller - ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... (Er)

117472 plakalı GZPT mürettebatı;

Araç Komutanı ... (Üsteğmen)

... (Asteğmen)

Araç Sürücüsü - ... (Er)

Nişancı - ... (Er)

Personeller - ..., ..., ..

Sanık ...’ın incelenen cep telefonu Whatsapp mesaj içeriklerine göre, saat 21.33’te ...’dan “E5 ve TEM’den İstanbul dışına çıkan trafik serbest bırakılacak, İstanbul içine giren trafik engellenecek ve geri çevrilecek” şeklinde mesaj geldiği, ... tarafından “emredersiniz komutanım ” şeklinde cevap verildiği anlaşılmaktadır.

Bu konunun darbe girişiminden önce planlandığı, “yurtta sulh” Whatsapp grubundaki ... ...'nun saat 22:41:28’de “66dan bilgi alabilir miyiz, tem ve e5i istanbuldan cikis yonunde acma, girisi geri cevirmeyonunde tedbir var mi” şeklindeki mesajından da anlaşılmaktadır.

Yolda ...’ın komutasında bulunan 117472 plakalı GZPT’nin arızalanması üzerine, Basın Ekspres yolu girişi civarında sanıklar ... ve ... yollarına 117461 plakalı araç ile devam etmiş, sanıklar ... ve ... ise arızalanan 117472 plakalı aracın başında beklemeye başlamışlardır.

117472 plakalı GZPT’nin arızalanması nedeniyle sanık ... Çobançeşme Kavşağında trafik kesme eylemi için gecikmeli olarak olay yerine varabilmiş, Havalimanının işgali için hazırlanan zırhlı araçlar ise planlamaya uygun şekilde ve belirlenen saatte limana ulaşmışlardır.

B- Atatürk Havalimanı Ana Giriş Kapısının Kontrolü

66. Mekanize Piyade Tugayı’ndan önde ... ve diğer planlayıcı grubun bulunduğu araç, arkalarında tanklar olmak üzere 22.00-22.10 saatleri arasında çıkış yapılmış, Havalimanına 22.40-22.50 saatleri arasında varmıştır. Ayrıca Mercedes kamyon ve açık kasa tenteli Land Rover da bu konvoyla birlikte havalimanına intikal etmiştir. Belirtilen tanklardan sanık ...’ın komutasındaki 117665 plakalı tank, tugaydan geç çıkış yapmış, konvoya dahil olmadan tüm zırhlı araçlar vardıktan sonra havalimanına intikal etmiş, ZMA’ların tanklardan hemen sonra havaalanına varışı sağlanmıştır.

... komutasında hazırlatılan GZPT’ler de vakit kaybetmeksizin kışladan ayrılmış, önde giden Tank ve ZMA konvoyundan 5-10 dakika sonra havalimanına varış yapmıştır.

Bu şekilde havalimanında buluşan zırhlı araçlar ve personel, ... ve ... komutasına girerek yapılan planlama dahilinde görev yerlerini almışlardır.

Havalimanına girişlerin engellenmesi ve bir an önce tahliyenin sağlanması amacıyla önce Ana Giriş kapısına intikal edilmiş, ... burada zırhlı araçlara konuşlanacakları yerleri bildirmiştir. Havalimanına intikal anında sanık ... telsizden tüm tank ve ZMA’lara “TSK’nın yönetime el koyduğunu, gerekirse polise ateş açılacağını” bildirmiştir.

Sanıklardan ..., kışladan çıkmadan telsizlerin frekanslarını ayarladığından bahsettiğine göre, havalimanına varıldığında komutan aracı, tanklar ve ZMA’ların telsizinin birbiriyle bağlantılı olduğu, dolayısıyla ...’in bildiriminden bu zırhlı araçların komutan ve şoförlerinin haberdar olduğu belirlenmiş, Mercedes kamyon ve açık kasa tenteli Land Rover’ın arka kasa bölümünde bulunan sanıkların telsizden yapılan anonsları duyma ihtimalleri bulunmadığı anlaşılmıştır.

Havalimanına intikal eden zırhlı araçlar liman önünde önce giriş trafiğini kapatmış, daha sonra zırhlı araçların konuşlandırılmasına geçilmiştir. Havalimanına girişleri engellenme görevi, 117550 plakalı araç ile intikal eden personel tarafından yerine getirilmiştir.

Zırhlı araçların Atatürk Havalimanına intikalinin hemen akabinde sanık ... ve ... Ana Giriş kısmında polislerle görüşmeye başlamış, ... “yurtta sulh” grubuna saat 22:45:15’te “Amirleri de gelecek bekliyoruz” şeklinde mesaj atmış, bu kişinin tanık olarak dinlenen ... olduğu anlaşılmıştır. Tanık olarak dinlenen, Havalimanı Şube Müdürlüğünde görevli emniyet müdür yardımcısı ... “Atatürk Havalimanı kamerasının bulunduğu kapıda görevli komiser arkadaş telefon açıp liman girişine askerlerin geldiğini söyledi, ben Dış Hatlar terminal binasındaydım, yaklaşık 400-500 metre mesafededir, 1,5-2 dakika içinde koşarak ana kapıdaki personelimin başına gittim, o sırada 20 civarında polis memuru Ana Girişte görevliydi, başlarında bir komiser vardı, gördüğüm kadarıyla 4 yada 5'di tank, 6-7 tane zırhlı personel taşıyıcı tabir edilen paletli ağır makineli silah yüklü askeri araç, 3-4 tane kamyon, yaklaşık 100 civarı da asker vardı, 20 tane polis memuru tedirgindi, etrafta da insanlar mevcut trafik yoğunluğundan dolayı uçaklarına yetişebilmek için yaya olarak terminal binalarına gidip geliyorlardı, askerlerin başında kimin olduğunu gözle kontrol ettiğimde 1.75-80 boylarında, 85 kilo civarında birisini gördüm muhattap olarak kendimi tanıttım konunun ne olduğunu sordum, bana sıkı yönetim ilan edildi, yönetime el konuldu, uçaklar kalkmayacak, inişler serbest, kalkışlar yasak şeklinde bir şey söyledi” şeklinde beyanda bulunmuştur. Bu anlatıma göre, sanıklar ... ile ...’un Ana Girişe gelişten itibaren gerek görevlilere, gerekse sivil vatandaşlara sıkıyönetim ilan edildiğini ve TSK’nın yönetime el koyduğunu bildirdiği, bu bildirimi telsizden duymamış olan rütbeli personelin Ana Giriş kapısında mutlak surette duymuş olduğu sonuç ve kanaatine varılmıştır.

Havalimanına girişlerin engellenmesi faaliyetini müteakip zırhlı araçlar yerlerini almaya başlamıştır. ... komutasındaki 117080 plakalı ZMA Ana Giriş kapısı kısmına konuşlanmış, ...’ın komutanı olduğu 117720 plakalı tank Ana Giriş kapısından içeri girerek namlusunu devlet konukevi’ne doğru çevirmiştir.

GZPT’ler, sanık ...’in konvoy komutanlığında Havalimanına vardıktan sonra; ... komutasındaki 117353 plakalı GZPT ile sanık ... komutasındaki 117369 plakalı GZPT’ler Ana Giriş kapısına konuşlanmıştır.

Zırhlı araçlar Ana Giriş kapısına yerleştikten sonra bu araçlardaki personel indirilerek girişleri engellemek icin barikat kurdurulmuş, bu işlem zırhlı araçlardaki erlere yaptırılmıştır.

Sanık ..., Havalimanına vardıktan sonra saat 22.44'te “yurtta sulh” isimli Whatsapp grubundan “Atatürk hava alani girişindeyiz ” şeklinde mesaj atarak, ana planlayıcı ekibi durumdan haberdar etmiştir. Hemen akabinde de, “Burdaki polisler işbirliği yapiyor” yazarak polisleri etki altına aldıklarını belirtmiş, ... da aynı saatte “Havaalanı ana girişi ve b kapısı ok. İtaat var. ” diyerek durumu belirtmiştir. İntikalden 10 dakika kadar sonra sanık ... 22.54'te “Atatürk hava limani tamam. Hava limanina girişler yasaklandi. Cikislar serbest” şeklinde mesaj göndermiştir.

Vatandaşın darbe girşimine karşı havalimanına gelmesini takiben havalimanı Ana Giriş kapısı civarında faaliyetlerini sürdüren sanık ...’un “yurtta sulh” Whatsapp grubuna saat 23:54:15’te “Havaalanı b kapisi nda gosteriye havaya atış yapiliyor”, saat 00:05:33’te “Ataturkte oz hrk direniş var.”, saat 00:05:44’te “Takviye gerek”, saat 00:19:21 - “Ataturk havalimanı yaya brl tkv gerek” şeklinde mesajlar gönderdiği belilenmiştir.

Yine Ana Giriş kapısı ile “A” kapısı arasında bulunan VIP giriş kapısında, sanık ...’in araç komutanlığını yaptığı 117084 plakalı ZMA ile ...’ın araç komutanlığını yaptığı 117088 plakalı ZMA’ların konuşlandırıldığı, burada vatandaşlarla sanıklar arasında her hangi bir karşılaşma yaşanmadığı, ancak polis memurlarının bulunduğu, halkın kalabalıklaşmaya başladığı esnada sanık ...’un emriyle ona konvoy olarak katılmak suretiyle kuleye intikal etmek üzere yola çıktıkları anlaşılmıştır.

Havalimanı güvenlik güçlerinin askeri unsurlar karşısında yetersiz kaldığı anlaşıldıktan sonra Ana Giriş kapısına özel harekat polisleri intikal etmiş ve Yarbay rütbesindeki sanık ... ile görüşmeye başlamış, ... ve ...’in özel harekat polisine ve diğer emniyet görevlilerine karşı geldikleri, teslim olmaları istenmesine rağmen teslim olmamakta direndikleri, hatta polislerden onların teslim olmalarını istediği, emirlerindeki askere “hat düzeni” kurmalarını emrettiği, ... ve ...’in emrin gereğini yerine getirdikleri, Smart kuleden Ana Girişe intikal eden bir kısım astsubay ve uzman çavuşun bulunduğu grubun ise emri yerine getirmedikleri, ... tarafından havaya ateş emri verilmesi üzerine sanıklar ..., Alikadir CAN ve ...’in havaya ateş ettiği, ...’nin de tam otomatik tüfeği ile havaya seri şekilde ateş ettiği belirlenmiş ancak özel harekat polislerinin kararlı duruşları ve alana gelen vatandaşların kalabalıklaşması üzerine ...’un “yurtta sulh” Whatsapp grubundan havalimanına takviye birlik talebinde bulunduğu, yardımın gelmeyeceğinin anlaşılması üzerine ...’in kışlaya dönüş talimatı vermek zorunda kaldığı, birliklerin saat 00.35 te geri dönüşe geçtikleri tespit edilmiştir.

C- Atatürk Havalimanı “A” Kapısının Kontrolü;

Tugaydan konvoy halinde çıkan tüm araçlar, havalimanı önüne geldikten sonra sanık ... tarafından ilgili kapılara yönlendirilmiş, bu araçlardan yalnızca ... komutasındaki 117083 plakalı ZMA havalimanı “A kapısı”na konuşlandırılmıştır.

Ana Giriş kapısında polis memurları ile komutanların konuşması ve TSK’nın yönetime el koyduğu bildirildikten sonra, ... komutasındaki ZMA ve açık tenteli kasalı Land, iki adet polis motosikleti eşliğinde saat 23.16’da A kapısına intikal etmek üzere hareket etmiştir. Bu araçların hemen arkasından sanık ... Smart kulenin o yönde olduğu zannıyla Mercedes Unimog kamyona binerek saat 23.24’da A kapısına intikal etmiştir.

A kapısına intikal eden araçlardan ... komutasındaki ZMA burada kalmış, ... komutasındaki kamyon ile astsubayların bulunduğu Land ise Smart kule istikametine doğru harekete geçmiştir.

Burada beklemede kalan ZMA’da bulunan asker, sanık ... tarafından araçtan indirilerek saat 00.36 sıralarında silahlarına mermi doldurtulmuş, bir kısım tanık beyanlarına göre buradaki askerlerden havaya ateş açanlar olmuştur.

117083 plakalı ZMA Havalimanı A kapısında beklemiş, Smart kuleye işgale gidecek ekibin yolu üzerinde tertibat almış, darbe girişiminde bulunan askerlerin geri çekilmek zorunda kaldıkları süreçte sanık ...’un saat 00.37’de kuleden Ana Giriş kapısına geldiği ve ...’la görüştüğü belirlenmiş, Sanık ..., burada durumu öğrenmesine rağmen geri çekilme kararına uymayarak birlikte geldiği kamyon ile Ana Girişten ayrılıp VIP girişte konuşlanan ..., ... ve ... komutasındaki ZMA’ları konvoyuna dahil ederek A kapısına gelmiş, ... zorla alıkonularak kuleye ulaşılmaya çalışılmış, iç hatlar geliş peronunun ön tarafında vatandaşlar tarafından önleri kesilince ... araçtan inerek protesto eylemi yapan katılan ...’i ayağına ateş ederek vücudunda kemik kırığı oluşacak şekilde yaralamış, ...’un geri çekilme kararına uymayarak kuleye yardıma gitmeye çalışması ve yakalanması 00:40-01:30 saatleri arasında gerçekleşmiştir.

D- Atatürk Havalimanı “B” Kapısının Kontrolü;

Konvoyun saat 22:44’ten sonra Havalimanına intikalinde B kapısının önünden geçildiği esnada tabur komutanı ..., ... komutasındaki 117724 plakalı tankın burada kalmasını ve girişlerin yasaklanmasını emretmiştir. Bu emre istinaden ... yönetimindeki tank, B kapısının kontrolünü sağlamış, ...'in telsizden “TSK'nın yönetime el koyduğu” şeklindeki bildirisinden tankta bulunan telsiz aracılığıyla haberdar olunmuştur.

117724 plakalı tankın B kapısına konuşlanmasından kısa bir süre sonra, ... komutasında tugaydan çıkış yapan GZPT konvoyunda, ... komutasındaki 117367 plakalı GZPT, ...'in emriyle bu kapının girişinde görevlendirilmiş, araçtaki askerler kapının kontrolünü sağlamıştır.

Dinlenen tanıklardan havalimanında görevli ..., ... ve ..., B kapısında askerlerin kendilerini içeri almadığını beyan etmiştir.

B kapısında bulunan bu iki zırhlı araç ile rütbesiz askerlerin ellerindeki silahların korkutucu gücünden faydalanılarak havalimanı görevlilerinin ve ilerleyen zamanda vatandaşın limana girmesi engellenmiş, vatandaşlar tarafından darbe eylemine katıldıkları bildirilmiş olmasına rağmen askeri personel ...’in talimatına uygun şekilde davranmaya devam etmişlerdir.

E- Uçuş Kontrol Kulesinin (Smart Kule) İşgali;

Zırhlı araçların Ana Giriş kapısına intikali ve askerlerin giriş çıkışları kontrol altına almasının ardından, planlamaya uygun şekilde uçuş kontrol kulesinin işgali için harekete geçilmiştir.

Albay ... komutasındaki Mercedes kamyon saat 23.05’te A Kapısına doğru yola çıkarak 23.24’te kapıya intikal etmiştir.

...’un A kapısına gelişiyle birlikte ... komutasındaki ZMA burada bırakılıp astsubayların bulunduğu Landın ...’u takip etmesini sağlanarak uçuş kontrol kulesini işgal etmek amacıyla bu noktaya intikal edilmiştir. Yine iki motosikletli polis ekibi kuleye kadar ekibe eskortluk etmiştir.

Kontrol kulesine saat 23.32’de intikal edilmiş, ayrıca sanık ... tarafından saat 23:20’de,“yurtta sulh” Whatsapp grubunda “Atatürk havalimanı kontrol kulelerine çıkılmak üzere. Sadece inislere müsadee edilecek.” şeklinde, sanık ... tarafından ise saat 23:35’te “Atatürk havalimani kuledeyiz. İnişlere izin veriyoruz. Kalkışlar iptal.” şeklinde mesaj atılmıştır. Kulenin işgali ve uçakların iniş kalkışıyla ilgili yazışmalar saat 23:47’ye kadar sürmüştür.

... komutasında, sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... kuleye saat 23.35’te intikal etmiş, ..., ..., ... ve ... kule içine girmemiş, bina dışında araçların ve kulenin emniyetini almışlardır.

Sanık ..., beraberindeki diğer askerlerle kulenin en üst katında bulunan kontrol odasına giderek burada yanında sanık ..., ... ve kendilerine eskortluk yapan polis memurları bulunduğu halde kule personeline “... Silahlı Kuvvetlerinin yönetime el koyduğunu, görevlerinin sona erdiğini, inişlere izin verileceğini ancak kalkışların durdurulduğunu ” bildirmiş, kontrol odasının kapısının önünde tüm rütbeli askerlerin beklediği, içeriye giriş çıkışın bu askerler tarafından tamamen engellendiği belirlenmiştir.

Olayla uyumlu tanık ve mağdur anlatımlarına göre, kuleye giden ve bina içine giren tüm sanıklar CIP salondan geçerek TV’deki darbe bildirisini görmüş, buna rağmen bina içerisinde bulunan yolcu ve çalışanlar bir salonda toplanarak buradan ayrılmalarına izin verilmemiştir.

Bu sırada Hava Harp Okulu’nda yapılan hazırlıklar neticesinde belirlenen darbe teşebbüsüne katılacak rütbelilerden Binbaşı rütbesindeki ... ve beraberindeki askerler uçuş kontrol kulesine intikal etmiş, sanık ... ve ekibi bir süre sonra kulenin kontrolünü ... ve beraberinde gelen ekibe bırakmıştır. ... ve ..., ...’un emriyle ...’ın emir ve komutasına girmiştir. Kuleye sanık ... komutasında, Uzman Çavuş ... ile Sözleşmeli Erler ... ve ... intikal etmiştir.

Saat 00.00 civarında (saat olarak ± 10-15 dakika fark olabilir) sanık ... yönetimindeki aracın Ana Giriş kapısından girerek kuleye intikal ettiği ve görevi ...’dan devraldıkları görülmüştür.

Bu şekilde kuleye intikal eden birlikler tarafından uçak iniş kalkışları darbeci birliklerin yönetimine geçmiş, 00:15 itibari ile dış hatlar hariç tüm iniş ve kalkışlar iptal edilmiştir. Kulenin kontrolünü Binbaşı ...’a bırakan sanık ..., kuleyi terk ederek askeri kamyon ile yeniden Ana Giriş kapısına intikal etmiştir.

... ve beraberindeki sanıkların kontrol kulesine intikalinden sonra, özel güvenlik gorevlileri, bina dışında kalarak araçların ve binanın güvenliğini sağlayan sanıklar ..., ..., ... ve ...’a bilgisayardan darbe girişimi ile ilgili gelişmeler göstermiştir. Smart Kule binasında görevli sivil memurlar ise işten el çektirilmelerine rağmen, kuleden ayrılmalarına izin verilmemiştir.

... birliklerin geri çekileceğini öğrenmesine rağmen özel harekat polislerince yapılan operasyonda, kuledeki darbecilere destek olmak amacıyla A kapısına doğru hareket etmiş, birlikte geldiği ZMA’lara işaret ederek kendisini takip etmelerini sağlamış ancak kuleye ulaşamadan teslim alınmıştır.

Smart kulenin kontrol odasında bulunanlar haricinde sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...’den oluşan alt rütbeli sanıklar, üsteğmen rütbesindeki sanık ... ile görüştükten sonra saat 23.45 civarında kuleden ayrılıp saat 00.05 civarında Ana Giriş kapısına intikal etmişlerdir.

Smart Kulede sanık ... ile birlikte kalan astsubay öğrenci ...’ın, kulenin üst katına çıktığı, çıkmadan önce ...’un sıkıyönetim ilan edildiğine dair beyanlarını duymadığı, kulede sözleşmeli er sanıklar ... ve ... da dahil olmak üzere etkin bir davranış içine girmedikleri, silahlarını kullanmadıkları, kulede çalışan personele tehdit olarak algılanacak bir davranış içine girmedikleri anlaşılmıştır.

Smart kulenin darbeci askerlerden geri alınması amacıyla kuleye özel harekat operasyonu düzenlenmiş, smart kule kapısına gelindiğinde kapının kilitli olduğu, sanık ...’in kapının önünde durduğu, ...’ın da kapı açıldığında girenlerle karşılaşabilecek konumda durduğu, sanık ...’ın, silahının kurma kolunu çektiği ve ...’in arka kısmında hazır beklediği, katılan özel harekat polislerince girişilen ikna çabalarına olumsuz cevap verildiği ve içeri girerlerse ateş açılacağının bildirildiği, bu şekilde kulede bulunan darbecilerin ... ve ekibinden gelecek yardımı beklerken polisleri oyalamaya çalıştıkları, teslim olmayacaklarının anlaşılması üzerine özel harekat polislerince kapının kırılarak komiser yardımcısı ... öncülüğünde içeri girildiği, sanık ...’ın yere paralel olacak ve katılanları hedef alacak şekilde bir el ateş ederek merdivenlerden yukarı çıktığı, buradan da ateş ettiği, devamında ise teslim olmak zorunda kaldığı ve kuledeki tüm askeri personelin yakalanarak gözaltına alındığı tespit edilmiştir.

F- Atatürk Havalimanı Terminal Binasının İşgali;

Hava Harp Okulundan hareket eden askerlerin havalimanına intikali sonrasında, Albay rütbesindeki sanık ..., teğmen rütbesindeki sanık ... ve 54 adet Sözleşmeli Er (..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...) ile birlikte yürüyerek terminal binasına intikal etmiş ve ilk iş olarak çevre tertibatı aldırılmıştır.

Çevre tertibatı alınması amacıyla sanıklar ... ve ... bina dışında bırakılmış, bu iki sanık içinde bulundukları eylemin darbe girişimi olduğunu anladıktan sonra hiçbir cebri eyleme katılmadan birliğe dönmüş, Havalimanında bulundukları sırada terminal binası önünde beklemekten başka bir eylemleri tespit edilememiştir.

Terminal binası içerisine giren askerler, ... tarafından nizami şekilde sıraya geçirilip kendilerine konuşma yapılmış, devamında yine ... komutasında ilerleyerek, onun yönlendirmesiyle pasaport kontrol noktasına intikal etmişler, her polis memurunun başında iki sözleşmeli er olacak şekilde ... vatandaşlarının yurda giriş çıkışlarını engellemişlerdir. ...’in buradaki asıl amacının, emrindeki silahlı askerlerle havalimanı iç hatlar kısmına hakim olarak kulenin tamamıyla güvende olmasını sağlamak olduğu sonuç ve kanaatine varılmıştır.

Pasaport kontrol noktasında on dakika kadar yapılan işlemlerin ardından ...’in emriyle askerler iç hatlar kısmına doğru hareket etmiş, burada peşlerinden gelmek isteyen vatandaşlara engel olmaya çalışmışlardır.

Kontrollerin bir müddet bu şekilde devam ettiği, olay yerine gelen vatandaşların ve TEM şubede görevli polis memurlarının bu olayın kanunsuz darbe girişimi olduğunu bildirmeleri üzerine sanık ... komutasında askerlerin çıkış yolu aradıkları ve iç hatlar terminalinde sıkıştırıldıkları, polis memurlarının uzun süren teslim olma çağrısına rağmen ilk önce sözleşmeli er görevindeki sanıklar ve ... tarafından direnç gösterildiği, ancak vatandaşların oluşturduğu kalabalık ve polis memurlarının direnişi sonunda bir kısım sözleşmeli erin silahlarını teslim etmek zorunda kaldıkları, en sonunda sanık ... ve ...’in de teslim olmak zorunda kaldığı belirlenmiştir.

G- Atatürk Havalimanı Apron Bölgesinin İşgali;

Hava Harp Okulu bünyesinde havalimanının işgalinde görevlendirilen Hava Harp Okulu Kurmay Başkanı Albay ..., ... tarafından yapılan içtima sonrasında, emrinde bulunan sanıklar ile birlikte Atatürk Havalimanının apron kısmına intikal etmiş, Havalimanının Apron kısmında sanık ... ile sanık Astsubay Başçavuş ... birlikte hareket ederek sözleşmeli erleri yönlendirmişlerdir.

Hava Harp Okulundan çıkış yapan askerlerin saat 00.55’te Atatürk Havalimanı apron bölgesine intikal ettikleri, ... ve ... komutasında, havalimanına geldikleri araçlarla 230 körük bölgesindeki yolu araç geçişine kapattıkları ve yalnızca komutanlarca uygun görülen araçların geçişine izin verdikleri tespit edilmiştir.

Sanıkların yol kontrolü yaparken uçak görevlileri ile yolcuları, silah zoruyla otobüslerinden indirerek yere yatırdıkları, yolcuları bu şekilde beklettikleri, yetkileri olmamasına rağmen bir çoğunun üst aramasını yaptıkları, otobüslere tekrar binmelerine izin vermedikleri, yolcuları yaya bırakarak havalimanından bu şekilde ayrılmalarını söyledikleri tespit edilmiştir.

Saat 01.00 civarında askerlerin bulunduğu bölgeye, apron araçlarının geldiği ve durdurulduğu, içinden görevli memurların indiği, askerler tarafından silahların bu şahıslara doğrultulduğu belirlenmiştir.

...’ın sürücülüğünü yaptığı pikaba, olay gecesi saat 01.25’te el konulmuş, pikabın daha sonra kullanılmak üzere kenara çekilmesinin ardından saat 01.35 civarında 230 körük bölgesine gelen polis memurlarının aracıdurdurularak polis memurları ... ve ...’in silahları, sanıklar ... ve ... tarafından, ...’ın emri ile zorla alınmıştır.

Kamera görüntüsünün 01.01.12’nci dakikasından itibaren darbe eylemine karşı direnmekte olan vatandaşların 230 körük bölgesine, askerlerin yanına geldiği, askerlerin vatandaşları uzaklaştırmaya çalıştığı, vatandaşların her hangi bir kaba kuvvet veya taşkınlık yapmaksızın askerleri uyarmaya çalıştığı, buna rağmen askerin bölgeden ayrılmak istemediği anlaşılmaktadır.

Atatürk Havalimanının işgaline girişen darbeci askerlere karşı koymak amacıyla vatandaşların, kolluk ve polis özel harekat gücüyle birlikte kulenin etrafında toplanmaları, özel harekat kuvvetlerinin kuleyi teslim almak ve darbeci sanıkları yakalamak üzere kapıda sanıklara bildirim yapmaları üzerine, ...’ın önce ...’u arayarak yardım istediği, bu süreçte birden fazla kez konuştukları, ...’ın sanık ...’yı arayarak durumu bildirdiği, hemen akabinde ...’nın da saat 01.35.03’de ...’ı telefonla arayarak kulede bulunanlara yardıma gitmesini istediği, bunun üzerine ...’ın bir pikap ve mavi transitle kuleye intikal etmek üzere yola çıktığı anlaşılmıştır. (Vatandaşların gelişiyle 230 körük başı - çöplük bölgesini terkeden sözleşmeli erlerden ... komutasında pikap ve mavi transitle buradan ayrılanlar ... Plaka sayılı Gri renkli L 200 cift kabinli Pikap içerisinde; sanıklar ..., ..., ..., ..., kasada; ..., .... Mavi renkli transit marka aracın içerisinde; ... (şoför), ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve daha sonraki süreçte pikapın kasasına geçen ...)

Bu bölgede katılanlardan ...’ndan zorla alınan aracın da askeri VIP noktasına gönderildiği, girişimin ilerleyen saatlerinde, özel harekat polisleri ve vatandaşlar tarafından smart kulenin kuşatılması üzerine, zorla alıkonan bu araç vasıtasıyla Hava Harp Okulunda görevli Binbaşı rütbesindeki ... ve Astsubay rütbesindeki ... komutasında, Sözleşmeli Erler ..., ..., ... ve ...’ın smart kulede polis özel harekat tarafından sıkıştırılan ... ve ekibini kurtarmak için kontrol kulesine gitmek için kullanıldığı, aracın vatandaş tarafından durdurulması üzerine ...’ın (gözlüklü şahıs) indiği, vatandaş tarafından yolları kesilince sanık ...’le birlikte havaya ateş ettikleri, olay yerine gelen polis ekipleri tarafından olay yerinden uzaklaştırılmışları üzerine tekrar VIP bölgesine dönmek zorunda kaldıkları, VIP bölgesine döndükten sonra, ...’ün daha fazla kuvvet alarak yeniden kuleye gitmeyi amaçladığı ancak sözleşmeli erlerin kaçıp saklanmaları, ve saat 03.00-04.00 sıralarında kendisine yardım edecek başka rütbeli bulamamış olması nedeniyle bu amacını gerçekleştiremediği anlaşılmıştır.

... ve peşindeki mavi transitin hangar bölgesine gelmesinden sonra, aralarında polis memuru katılanlar ... ve ...’ın da bulunduğu ... yönetimindeki apron aracını durdurarak içindekileri araçtan indirerek silahlarını teslim etmelerini istedikleri, polislerin üzerlerinde silah olmadığını söylemesi üzerine, sanık ...’ın, katılan ...’ın belini yoklayarak tabanca olduğunu fark ettiği ve almak istediği, ona karşı çıkan ...'ı öldürmekle tehdit ettiği, aracının şoföru olan ...’ın ve diğer polis memurunun çantasını almak istediği, vatandaşın yaklaşmakta olduğunu farkedince çantaları bırakarak kaçtıkları, bir süre araçlarla daire çizerek aynı yere döndükleri, pikap ve mavi transitin yanına beyaz transit aracın yanaştığı, bir müddet aralarında konuştukları, daha sonra ayrıldıkları, sanıkların vatandaşlardan kaçış esnasında sürekli ateş ettikleri belirlenmiştir.

Devamında pikap ve mavi minibüsün hangar bölgesinde durduğu, Arslan Özkan’ın havaya ateş açtığı, bu esnada sanık ...'ın mavi minibüsten inerek pikapın arkasına bindiği ve araçların bu şekilde yola devam ettikleri, hangar bölgesinden ayrılarak uçakların iniş kalkış yaptıkları piste doğru yola çıktıkları, saat itibariyle havaalanının tüm apron ve terminal bölgesine ulaşmış olan vatandaşların bu araçların peşinden koştuğu, bu esnada pikabın arkasında bulunan 3 Sözleşmeli Er; ..., ... ve ...'ın ...’ın emriyle vatandaşlara doğru, silah namluları yere paralel olacak şekilde ateş etmeye devam ettikleri, bu esnada maktül ...'ın vurularak yere düştüğü, olay yerinde yaşamını yitirerek şehit olduğu katılan ...'ın ve müştekiler ... ile ...'ın yaralandığı, ...'in kurşunlardan kaçarken yaralandığı anlaşılmıştır.(Maktül ...’ın 29.07.2016 tarihli otopsi raporunda ATK Morg İhtisas Dairesince yapılan göğüs incelemesinde; ateşli silah yaralanmasının sütürleri açıldığında sol orta koltuk altına transvers seyirle 6-7. kotlar arasında uzanan 11 cm. uzunluğunda torakotomi insizyonu, bunun hemen 0,5-1 cm. altında yine paralel seyirli 10 cm. uzunluğunda aynı özelliklerde kesi görüldüğü, solda 6. interkostal aralıkta arkus kostalis yakınında torakotomi insiyonu ile devamlı mediali düzensiz, laterali daha düzenli muhtemel çıkış yarası görüldüğü, sağ göğüs boşluğunda serbest sıvı ve kan görülmediği, sonuç bölümünde; Kişinin vücuduna 1 (bir) adet ateşli silah yaralanması tespit edildiği, oluşturduğu yaralanmanın müstakilen ölüm meydana getirir nitelikte olduğu, ateşli silah mermi çekirdeği giriş yarası cilt-cilt altı bulgularına göre atışın bitişik atış mesafesi dışından yapılmış olduğu, cesetten mermi çekirdeği elde edilmediği, kişinin ölümünün ateşli silah yaralanmasına bağlı kosia ve vertebra kırıklarıyla birlikte iç organ ve büyük damar delinmesinden gelişen iç kanama sonucu meydana gelmiş olduğu kanaati bildirilmiştir.)

Açıklamalar ışığında dosyadaki tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde;

A- Sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... hakkında kurulan Beraat Hükümleri yönünden yapılan incelemede,

1- 66. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığında Asteğmen rütbesiyle görev yapan, 15.07.2016 günü teskeresini alarak askerlik görevini tamamlamış iken silah kaybolduğu bahane edilerek mesailerin ikinci bir emre kadar uzatılması sonucunda kışladan ayrılamayarak kışlada kalan, bölük komutanı ... ile birlikte aynı GZPT'ye binerek Atatürk Havaalanına doğru yola çıkan, seyir esnasında içerisinde bulunduğu GZPT arızalanınca ... ile arkalarından gelen GZPT'de bulunan Abdurrahman ASLAN ve ... ile yer değiştirerek Çobançeşme kavşağına gelen, E5 trafiğini yan yola yönlendirmek için tedbir aldırmayı hedefleyen ...’ın bu yöndeki eylemlerine yardımcı olacak aktif bir davranışı bulunmayan, polis ekiplerinin kendisinin de içinde bulunduğu GZPT'nin ilerisinde trafiği kesmesi üzerine bir süre burada bekleyen, bulundukları yere gelen vatandaşlar tarafından etrafları sarılarak ikaz edilen, saat 23:00 sıralarında eşi ile yaptığı telefon görüşmesinde başbakanın açıklamasın öğrenerek kendi iradesi ile bulunduğu aracın üst kapağından çıkarak ilerde trafiği kesmiş bulunan polis aracında bulunan polis memurlarının yanına giden, GZPT'de bulunan diğer askerlerin teslim olmaları için polisler ile birlikte çalışan ...,

2- Hava Harp Okulu Komutanlığında sözleşmeli er olarak görev yapan, ... ile birlikte pasaport kontrol noktalarını işgal eden ve ... Vatandaşlarının yurt dışına çıkmasını engellemeye çalışan grup içerisinde yer alan, ... tarafından giriş güvenliğini sağlamak üzere kapıda nöbetçi bırakılan, Hava Harp Okulundan hareket eden askerlerin havalimanına intikali sonrasında, ..., ... ve 54 adet sözleşmeli er ile birlikte yürüyerek terminal binasına intikal eden, çevre tertibatı almaları için ... ile birlikte bina dışında bırakılan, içinde bulundukları eylemin darbe girişimi olduğunu anladıktan sonra hiçbir cebri eyleme katılmadan birliğe dönen, Havalimanında bulundukları sırada terminal binası önünde beklemekten başka bir eylemi tespit edilemeyen ...,

3- Hava Harp Okulu Komutanlığında sözleşmeli er olarak görev yapan, ... ile birlikte pasaport kontrol noktalarını işgal eden ve ... Vatandaşlarının yurt dışına çıkmasını engellemeye çalışan grup içerisinde yer alan, ... tarafından giriş güvenliğini sağlamak üzere kapıda nöbetçi bırakılan, Hava Harp Okulundan hareket eden askerlerin havalimanına intikali sonrasında, ..., ... ve 54 adet sözleşmeli er ile birlikte yürüyerek terminal binasına intikal eden, çevre tertibatı almaları için ... ile birlikte bina dışında bırakılan, içinde bulundukları eylemin darbe girişimi olduğunu anladıktan sonra hiçbir cebri eyleme katılmadan birliğe dönen, Havalimanında bulundukları sırada terminal binası önünde beklemekten başka bir eylemi tespit edilemeyen sanık ...,

4- 66. Mekanize Tugay Komutanlığında uzman çavuş rütbesiyle görev yapan, olay tarihinde nöbet istirahatli olmasına rağmen ...’ın çağırısı üzerine kışlaya gelen, kışladan ilk çıkan ekip içinde yer almayan, ...’in havalimanında tankı bırakarak kaçması sonucunda ...’in uzman çavuş ...’yı arayarak tank şoförü göndermesini emretmesi üzerine er ... ile birlikte Land jip ile Atatürk Havalanına gitmek üzere hareket eden, Basın Ekspres yolu üzerinde hareket halindeyken bulunduğu aracın önünün vatandaşlarca tarafından kesilmesi üzerine yakalanarak gözaltına alınan sanık ...,

5- 66. Mekanize Tugay Komutanlığında uzman çavuş rütbesiyle görev yapan, 15.07.2016 günü mesai bitimine yakın silah kaybolması, servislerin iptal edilmesi ve ikinci bir emre kadar kışladan çıkışların yasaklanması üzerine kışlada kalan, Atatürk Havalimanına 117665 plakalı tank ile nişancı olarak görevlendirilerek Tugaydan geç çıkış yaparak konvoya dahil olmadan, tüm zırhlı araçlar vardıktan sonra Atatürk Havalimanına intikal eden, Tankı Ana Giriş kapısına doğru park ederek beklemeye başlayan, Havalimanına gelip tertibat alan sanıklardan izin alarak havalimanı içerisine girmek üzere oldukları esnada darbe girişiminden haberdar olan, kışladan çıkış yaparlarken darbe girişiminden haberdar olduklarına dair somut delil bulunmayan, kendisinin de içinde bulunduğu Tank mürettebatından dışarı çıkıp vatandaşların giriş çıkışına silah zoruyla engel olacak davranışta bulunan olmayan, tüm zırhlı araçların dönüş yoluna geçmelerini müteakip havalimanından ayrılarak kışlaya giriş yapan, kışlaya intikalden sonra komutanlarının kaçma teklifini reddederek kışlada kalan sanık ...,

6- Hava Harp Okulu Komutanlığında sözleşmeli er olarak görev yapan, ... tarafından içtima alanında yapılan toplantıya katılan, içtimadan sonra VlP nizamiyede görevlendirilerek yoldan geçen vatandaşları uzaklaşmaları konusunda uyaran, havuzlu kavşakta bir aracın durması üzerine beraberindekilerle, aracı uzaklaştırması için şoföre bağıran sanık ...,

7- 66. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığında tank şoförü uzman çavuş rütbesiyle görev yapan, 15.07.2016 günü silah kaybolması bahane edilerek kışladan çıkışların yasaklanması sonucunda kışlada kalan, ...’ın komutanı olduğu tanka şoför olarak görevlendirilerek Atatürk Havalimanına intikal eden, Atatürk Havalimanına intikal ettikten sonra sanığın ...’in emri ile kullandığı tankı yönlendirerek girişi kapatan, beklediği esnada ...’dan darbe yapıldığını öğrenen, ...’in, sanık ...’a “karşı gelen olursa çatışacağız. Gerekirse polisle de çatışacağız” şeklindeki konuşmalarına şahit olduktan sonra kendi iradesi ile bulunduğu tanktan ve olay yerinden ayrılmaya karar vererek tuvalet bahanesi ile tanktan çıkan, önce yürüyen devamında da koşarak tanktan ve bulunduğu yerden ayrılan, bir ticari taksiye binerek ablası tanık Gülistan ESKİN’in ikametine giden sanık ...,

8- Hava Harp Okulu Komutanlığında sözleşmeli er olarak görev yapan, içtimadaki konuşmadan sonra VIP nizamiyede görevlendirilerek yoldan geçen vatandaşları uzaklaşmaları konusunda uyaran, ...’nın kendisi ve beraberindekilere Jandarmanın dahi gelmesi halinde içeri almayacaklarını ve gerekirse ateş açacaklarına yönelik emrine uygun bir davranışı bulunmayan, Havalimanına giden ekibin ayrılmasından sonra nizamiyede nöbetçi olarak bırakılan sanık ...,

9- 66. Mekanize Tugay Komutanlığında uzman çavuş rütbesi ile tank nişancısı olarak görev yapan, silah kaybolması sebebi ile kışladan çıkışların yasaklanması sonucu kışlada kalan, ...’ın emri ile tüm personel gibi garaja intikal eden ... komutasındaki 117724 plaka sayılı tanka nişancı olarak binerek havalimanına intikal eden, yolculuk sırasında bulunduğu yer itibariyle dışarıyla irtibatının kısıtlı olduğu tespit edilen, darbe yapıldığını öğrendikten sonra sürücü ve araç komutanı çıkmadan bulunduğu yerden çıkma, tankı durdurma veya geri çevirme gibi imkanı bulunmayan, içinde bulunduğu tank B giriş kapısı önünde yol keserek araç ve vatandaş geçişini engelleyerek beklemeye başlayan ancak tanktan inmeyen, vatandaşların askerlere tepki göstermeye başlaması üzerine ... ve ...’ın uyarı ateşi emrini dinlemeyerek ateş etmeyen, kışlaya dönme emrinin gelmesi üzerine kışlaya doğru harekete geçen, vatandaşların yollarını kesmesi üzerine vatandaşlar tarafından özel bir araç ile karakola götürülmek istendiği sırada yoldan geçen bir polis ekibini görüp teslim olan sanık ..., ile ilgili olarak yüklenen suçların sanıklar tarafından işlendiğinin sabit olmadığı gerekçe gösterilerek mahkemece kabul ve takdir kılınmış olduğu anlaşılmakla, T.C. Cumhurbaşkanı, T.C. ..., TBMM vekilinin temyiz dilekçelerinde ileri sürdükleri nedenler yerinde görülmediğinden, CMK’nın 302/1. maddesi gereğince temyiz davalarının esastan reddiyle beraat kararlarının ONANMASINA;

B- Sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... hakkında verilen mahkumiyet hükümleri yönünden temyiz itirazlarının incelenmesinde,

1- Ankara Kara Kuvvetleri Komutanlığı Personel Şube Müdürlüğünde Mesleki Gelişim Şube Müdürü olarak Kurmay Albay rütbesiyle görev yapan, Yüksek Sevk ve İdare kursu kapsamında Harp Akademileri Komutanlığında bulunmakta iken akademide baş hoca olarak görev yapan ... ... tarafından suç tarihinde 66. Mekanize Tugayında geçici görev ile görevlendirilen, ... ... ile yaptığı görüşmede kendisine darbe girişiminin erkene çekildiğini belirtilerek acilen 66. Mekanize Piyade Tugayına gitmesi söylenen, görüşmenin ardından hemen harekete geçerek Topkule Kışlasına intikal eden, Tugay Komutanı ... ... ile görüşerek ... ve ... ile birlikte Atatürk Havaalanının işgal teşebbüsünde yer alan, “Yurtta Sulh” Whatsapp grubu katılımıcısı olan ve gelişmeleri buradan darbe planlayıcılarına ileten, Atatürk Havalimanına intikal ettikten sonra daha önceden yapılan plan uyarınca askeri kamyona binerek bu kamyondaki askerler ve iki zırhlı araç ile birlikte Smart Kontrol Kulesini işgal etmek amacı ile bu noktaya intikal eden, Smart Kontrol kulesine intikali sırasında gördüğü emniyet görevlilerine ve diğer görevlilere ordunun yönetime el koyduğunu ve sıkıyönetim ilan edildiğini söyleyerek kendilerini kontrol kulesine götürmelerini isteyen, Astsubay ... ve astsubay öğrenci... ile birlikte Smart kuleye çıkan, kendisine eşlik eden Unimog ve ZMA içerisindeki diğer askerleri aşağıda güvenlik almaları amacı ile bırakan, Smart kulede bulunanlara “ülkemizin huzur ve refahı için ordu yönetime el koymuştur, görevleriniz su an itibarı ile bitmiştir. Görevinize şu anda devam edin ancak kalkışlar iptal, inişlere devam edin” şeklinde bir konuşma yapan, kara pilot Üsteğmen ..., UMUT1 kodu ile yönetiminde bulunan UH-1 tipi helikopter ile askeri havalimanından kalkma izni isteyince izin verilip verilmeyeceğikule görevlisince kendisine sorulan, bunun üzerine Yurtta Sulh WhatsApp grubuna “4 askeri uçak kalkmak için bekliyor: Atatürkte kalkmaya izin vereyim mi” şeklindeki mesaj atan ve mesajına Binbaşı ... ...’nca “Askeri uçak kalksın inişlere izin verin komutanım” şeklinde onay verilen, görüşme kayıtları incelendiğinde; 16.07.2016 günü saat : 00:22 de kuleyi kendisinden devralan ve olay tarihinde Hava Harp Okulunda görevli olan binbaşı ...’a ait olan 5424711779 numaralı hat ile 41 saniyelik bir görüşme yaptığı belirlenen, bu görüşme aracılığıyla ... ile irtibata geçerek bu şahsa kulenin kontrolünü bırakıp Ana Giriş kapısına dönen, kulede bulunduğu süre zarfında kule personeli olan ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...’i hürriyetinden yoksun bırakan, Ana Giriş kapısında ... ile görüştüğünde askeri birliklerin geri çekileceğini öğrenerek askeri kamyon ile tekrar kontrol kulesine gitmek için harekete geççen, A kapısında kapının güvenlik amiri olan ...’u zorla ve tehditle kamyona bindirerek kendisini kuleye götürmesini isteyen, bu süreçte Binbaşı ... ile görüşmeler yaptığı tespit edilen, ...’a kuleyi kendilerinden almaya çalışan emniyet güçlerine karşı direnme talimatı veren, İç hatlar geliş kısmının bulunduğu alanda darbe teşebbüsünü protesto etmek isteyen vatandaşlar tarafından bulunduğu kamyonun önü kesildiğinde “ne kadar ciddi olduğumuzu görecekler” diyerek araçtan inen ve katılan ...’i ayağına ateş etmek sureti ile neticesi sebebiyle ağırlaşmış şekilde kasten yaralayan, yanında bulunan diğer askerlere ateş emri veren, komutasındaki askeri kamyonun olay yerinden ayrılması ile vatandaşların arasında kalarak yakalanıp gözaltına alınan sanık ...,

2- 66. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı Kurmay Başkanı olarak Kurmay Albay rütbesiyle görev yapan, 2016 yılı Şubat ayından itibaren Harp Akademileri Komutanlığı’nda Silahlı Kuvvetler Yüksek Sevk ve İdare kursunda bulunan ve 15.07.2016 günü itibari ile bu kurs görevinde idari izinli olan, idari izinli olmasına rağmen Topkule Kışlasına gelerek ..., ... ... ve ... gibi darbe teşebbüsünün planlayıcılarının da katılımıyla yapılan toplantılara iştirak eden, toplantıda kendisine ... ile birlikte Atatürk Havaalanını işgal görevi verilen, 15 Temmuz günü öğle saatlerinde özel aracı ile yanında ... olduğu halde Atatürk Havalimanına giderek burada keşif çalışmaları yapan, Yurtta Sulh Whatsapp grubu katılımcılarından olan ve gelişmeleri gruptakilere aktaran, darbe başlangıcının 20:30 civarına çekilmesinin ardından komuta merkezinde bulunan ... ... ile 28 saniyelik görüşme yapan, görüşmenin ardından hemen harekete geçerek ... ile birlikte Topkule Kışlasına intikal eden, zırhlı araçlarla Atatürk Havaalanına intikal eden, intikalden sonra ... ile birlikte Ana Giriş kapısında polislere “Ordunun yönetime el koyduğunu ve sıkıyönetim ilan edildiğini” söyleyen, havalimanına gelen vatandaşlardan ve direnç gösteren Emniyet Birimlerinden sonra bu nokta için takviye kuvvet ve yaya birlik takviyesi isteyen, Tugay Komutanı ... ...’in birliklerin geri çekilmesi yönünde talimat vermesinin ardından inisiyatifi ...’e bırakarak geri çekilme kararı alan, ...’in makam aracı olan 117500 plakalı Land jipe binerek beraberindeki askerlerle kışlaya hareket eden ancak Basın Ekspres yolu üzerinde vatandaşlar tarafından yolları kesilen, vatandaşların etrafını sarması üzerine havaya ateş açan, Şoför er ...’ya aracı vatandaşların üzerine sürmesini emreden, ...’nın aracı bariyere çarpması sonrası araçtan çıkarılan, ...’ı dizinden basit tıbbi müdahale ile giderilebilecek şekilde yaralayan, vatandaşlar tarafından yanında bulunan askerler ile olay yerine gelen polis ekiplerine teslim edilen, 15.07.2016 günü ve gecesinde darbe kalkışmasında etkin rol oynayan bir çok kişi ile telefonda görüştüğü tespit edilen sanık ...,

3- Hava Harp Okulu Destek Grup Komutanlığı’nda Albay rütbesiyle görev yapan, darbe kalkışması öncesinde 14 ve 15 Temmuz 2016 tarihlerinde Hava Harp Okulunda yapılan darbe girişimi ile alakalı toplantılara iştirak ettiği belirlenen, yapılan planlama ve verilen emirler doğrultusunda komutanı olduğu birlikte tedbirler aldıran, 15.07.2016 günü Hava Harp Okulu Alay Komutanı Albay ... ...’in emri ile Atatürk Havalimanı’nın ele geçirilmesi ve kontrolünün sağlanması amacıyla emrindeki rütbeli askerlerle sözleşmeli erleri VIP nizamiye bölgesinde içtimaya toplayarak burada ‘terör saldırılarından bahsederek, silahlı kuvvetlerin yönetime el koyduğunu, polis veya kim gelirse gerekenin yapılacağını’ belirten konuşma yapan, içtimadan sonra Albay...’nın yönlendirmesi ile ...’ı Hava Harp Okuluna ait bir araç ile Atatürk Havalimanı Smart Kontrol Kulesine göndererek kuleyi Albay ...’dan teslim alması ve uçuş trafiğini yönlendirmesi için görevlendiren, bu kapsamda uzman çavuş ... ile Sözleşmeli Erler ... ve ...’ı ... emrinde görevlendiren, içtima alanına gelen askeri araçlara bir kısım askerleri bindirerek bu askerlerle birlikte Atatürk Havalimanı Apron kısmına intikal eden, intikal sırasında sözleşmeli erlere tüfeklerini tam dolduruşa almaları ve atışa hazır halde beklemelerini, alana gelen arabaları aramalarını ve en yakın kapıdan dışarı çıkartmalarını emreden, askerlerinin bir kısmını apron bölgesinin ve yolcuların kontrol edilmesi amacı ile...’nın emrine vererek Alay Komutanı Albay ... ...’in emri doğrultusunda kırk kadar asker ile birlikte terminal binası dış hatlar pasaport kontrol noktasına intikal eden, saat 01:00 sıralarında beraberinde bulunan sözleşmeli erler ile birlikte 31 ve 32 numaralı kontuvarlardan kontrolsüz bir şekilde geçerek pasaport kontrolü yapan tanık polis memurlarının yanlarına gelen, sözleşmeli erlere ... Vatandaşlarının yurt dışına çıkışlarının yasak olduğu hususunda emir vererek pasaport kontrolünde görevli her polis memurunun başına iki sözleşmeli er düşecek şekilde konumlandırma yapan, emrindekilere vatandaşa karşı silahlı müdahalede bulunabileceklerini söyleyen, vatandaşların üzerlerine gelmeye başlamasıyla sözleşmeli erlere diz çöktürerek vatandaşlara karşı mevzi almaları emreden, havalimanında görevli emniyet amiri tanık ...’ın darbe girişiminin halkın yardımı ile bastırıldığını, sadece kendilerinin kaldığını, kalabalık bir şekilde vatandaşların olay yerine doğru geldiğini, hemen teslim olmalarını veya birliklerine geri dönmelerini söylediği ancak sanığın iç hat uçuşlarının durdurulması hususunda emir aldıklarını, acilen iç hatlara gitmelerinin gerektiğini, gerekir ise bu yolda öleceklerini bildiren, polislerin sanıklara olay yerini terk etmelerini söylemeleri üzerine bu kişilere hitaben “Siz bu işe karışmayın, bu saat itibari ile buranın kontrolü bizde, siz buradan çekilin” şeklinde karşılık veren, polis memurlarının ayrılmayarak uyarılarına devam etmeleri üzerine “Ölmek var dönmek yok, silahlarımızı vermeyiz, biz Çanakkale'de şehitler verdik, silahlarımızı değil bir mermi dahi teslim etmeyeceğiz, çatışmadan bizi teslim alamazsınız” şeklinde tehditte bulunan, vatandaşları protesto amacıyla bulunduğu yere gelmesi üzerine beraberindeki sözleşmeli erlerle birlikte iç hatlar bölgesine geçen, kaçacak yerleri kalmadığında bir büfeye sığınan, polis memurlarının vatan haini olarak yargılanacaklarını, TSK’dan ihraç edileceklerini bildirmesi üzerine “Halkı bizden uzak tutmazsanız halkı tararız” şeklinde karşılık veren ve beraberindeki erlere direnmeleri hususunda emir veren, sözleşmeli erlerin silahlarını teslim etmelerini engelleyen, sözleşmeli erlerin büyük çoğunluğun silah bırakarak teslim olmasına rağmen Teğmen ... ve bir kaç sözleşmeli er ile teslim olmayarak direnmeye devam eden, polis memurlarının yaptığı teslim olun çağrısına “Silahımı almaya geleni vururum bana yaklaşmayın” şeklinde karşılık veren, elinde bulunan silahı kendisini teslim almaya çalışan polis memurlarına doğrultan ancak ateşlemeyen, beraberindekiler ile zor kullanmak sureti ile yakalanan, sanıklardan ...’un beyanına göre yakalandıklarında ... Teğmene hitaben 'Teğmenim biz bu askerlere gerekli psikolojik eğitimi verememişiz.' dediği, sanıklardan ...’in beyanına göre ise “ben çok yufka yürekliyim. Ondan kaybettim ateş etseydik belki burayı ele geçirirdik, daha önce de darbe girişimleri oldu kimi başarılı oldu, kimi başarısız oldu. Zaten bu adamı peygamber gibi görmeye başlamışlardı. Biz 2017-2018 gibi yapacaktık bunu erken yaptık. Belki de ondan başarısız olduk” diyen sanık ...,

4- Hava Harp Okulu Komutanlığında Kurmay Albay rütbesi ile Hava Harp Okulu Kurmay Başkanı olarak görev yapan, Hava Harp Okulu Komutanlığında 14 ve 15 Temmuz 2016 tarihlerinde yapılan darbe teşebbüsünün planlandığı toplantılara katılan, emrindeki tüm askerleri Atatürk Havalimanının işgali doğrultusunda yönlendiren, havuzlu kavşakta darbe girişimini protesto eden vatandaşlara karşı havaya ateş açan, apron kısmında emri altında bulunan askerlere araçların durdurulması, aranması ve kişilerin hürriyetlerinden yoksun kılınması hususunda emir veren, havalimanının kontrolünü kısmen sağladığını düşündüğü anda kendi makam aracı ile buradan ayrılarak yeniden askeri VIP noktasına gelen, Hava Harp Okulu'nda görevli sözleşmeli erler ile rütbeli personelin, apron bölgesinde konuşlanması ve terminal binasının işgalinden sonra, 16.07.2016 günü saat 01.30'dan itibaren Valilik binasını işgal eylemine destek olmak amacıyla, önceden planlandığı şekilde, siyah renkli Renault Megan marka makam aracı ile Hava Harp Okulu VIP bölgesine gelen, birliklerin buluşma noktası olarak Sirkeci Gar önü belirlenmiş olduğundan Albay ... ...’ün emri ile İstanbul Valiliği’nin işgalinde birlikte hareket edeceği personelle Sirkeci Gar önünde buluşmak üzere giderlerken Bakırköy ilçesi Ataköy mevkiine geldiklerinde Bakırköy İlçe Emniyet Müdürlüğüne ait 63/64 kod nolu sivil polis otosu tarafından yolun kapatılması üzerine ekibi ile araçlarından inerek polislere uzun namlulu silah doğrultan, ayrıca sivil polis aracının camını kırıp vitesi boşa alarak aracı iteklemek suretiyle yolu açan, Kazlıçeşme’de polis ekiplerince durdurulan, beraberindekilerle silah çekerek polis memurlarına yönelterek yolu açmalarını isteyen, teslim olmaktan kaçınarak silahlarının kurma kolunu çeken, görevli polis memurlarınca müdahale edilerek zorla silahları alınan ...,

5- 66. Mekanize Tugay Komutanlığında yarbay rütbesi ile Tank Tabur Komutanı olarak görev yapan, tank tabur komutanlığına tayini çıkması nedeni ile 13 Temmuz 2016 günü görevini Yarbay...’e devreden, Tugay Komutanı ... ... ve Tugay Komutan Yardımcısı ... ...’nin emri ile eski görevine devam eden, 14 Temmuz ve 15 Temmuz 2016 tarihlerinde Topkule Kışlasında yapılan ve ..., ... ... ve ... gibi darbecilerin katıldığı toplantılara iştirak eden, 14 Temmuz akşamı ve 15 Temmuz sabahında taburunda hazırlıklar yaptıran, 8 adet tank ve bir adet askeri kamyon hazırlatan, izinde veya dış görevlerde olan bazı subaylarını kışlaya çağırarak görev veren, 14.07.2016 tarihinde toplantıdan çıktıktan sonra kendisine bağlı bölük komutanı yüzbaşı ...’ye 15.07.2016 tarihinde tankların telsiz bakımlarının ve yakıt ikmallerinin yapılması, depolarında sızma olup olmadığının kontrol edilmesi, kısa bir mesafe yürütülüp durumlarına bakılması emri veren, Astsubay ...’a her tank için 3 adet olmak üzere toplam 24 adet SABOT tank topu ve 12.000 adet makinalı tüfek mühimmatı ve 19.200 adet HK-33 mühimmatı getirten, taburdaki askerler için mühimmat temin ettiren, 15 temmuz günü öğleden sonra bölük komutanlarını makamına çağırarak darbe girişimine katılacak tank personellerini belirlediği listeyi veren, öğle saatlerinde Albay ... ile birlikte ...’un özel aracıyla Atatürk Havalimanına giderek zırhlı araçları ne şekilde konuşlandıracağına dair keşif yapan, akşam saatlerinde Yarbay... ile birlikte Hava Harp Okuluna giderek burada Albay ... ... ile Havalimanının işgali sırasında nasıl hareket edeceğine ve kulenin işgaline dair bilgiler alan, darbe teşebbüsünün akşam 21:00’a çekilmesiye Tugay Komutanı ... ... tarafından kışlaya çağrılarak apar topar kışlaya gelen, taburundaki subaylarına kışlaya gelmeleri için talimat veren, Topkule Kışlasına geldiğinde tugay komutanı ... ... ile görüşen, Serbülent’in makam aracına ... ve ...’un binerek Atatürk Havalimanına intikal eden, iki tankı B kapısında, bir tankı ise A kapısında konuşlandıran, kendi emrine verilen GZPT ve ZMA’ları da konuşlandırdıktan sonra ...’ya komutası altındaki Unimog aracın içerisinde bulunan askerler ile birlikte kuleyi ele geçirmeye giden Albay ...’a takviye olma emri veren, Üsteğmen ...’e 2 ZMA’yı VIP girişlerine göndererek girişleri kapamasını, havalimanından çıkışların serbest olduğunu ancak girişlere izin vermemesini emreden, emri doğrultusunda havalimanı girişleri askerler ve zırhlı araçlarca barikat oluşturularak engellenen, giriş kapısında özel harekat polislerine ve diğer yetkililer Sıkıyönetim ilan edildiğini söyleyen, askerlerin kullanmış olduğu telsiz kanalından 'TSK yönetime el koydu gerekirse polise de ateş açılacak” şeklinde emir veren, darbe girişiminin duyulması ve vatandaşların tepki göstermeye başlaması üzerine vatandaşlar ve emniyet birimleri ile tartışan, elindeki piyade tüfeği ile havaya ateş ederek emrinde bulunan diğer sanıklara da ateş etmeleri yönünde emir veren, Tugay komutanının inisiyatifi kendisine bıraktığını beyan etmesi üzerine, olay yerinde emniyet güçleri ve vatandaşlar tarafından oluşturulan baskıya dayanamayarak ricat etmek zorunda kalan, kapıdaki tanklardan birinin şoförü olan Uzman Çavuş ...’in olay yerinden kaçmış olması sebebi ile tankı kendisi kullanarak Atatürk Havalimanından ayrılan, Basın Ekspres yolu üzerinde vatandaşlar tarafından kullandığı tank durdurulan, olay yerine gelen polis ekipleri tarafından yakalanarak gözaltına alınan sanık ...,

6- Hava Harp Okulu Komutanlığında Binbaşı olarak görev yapan, 13.07.2016 tarihinde Yalova’da yapılan kampta öğrencilerin yanına göndermesi gerekirken Astsubay ...’ı olağan dışı bir uygulama ile Hava Harp Okulun’da bıraktan, olay gecesi 00:49’da sivil Toyota marka beyaz renkli araç ile kışlaya giriş yaparak burada bulunan Sözleşmeli Erler; ... ve ...’ya Destek Grup Komutanlığına geçmeleri talimatı veren, kullanmış olduğu hatta ait HTS kayıtları incelendiğinde Atatürk Havalimanı Uçuş Kontrol Kulesini işgal eden askerlerden olan ... ile 16.07.2016 günü saat 01:40 ile 02:37 saatleri arasında 11 kez görüşme yaptığı belirlenen, yaptıkları görüşmeler ile kulede sıkıştıklarını öğrendikten sonra apronda ele geçirdikleri ... plakalı beyaz doblo araç ile ... ve beraberindekileri kontrol kulesinden kurtarmak ve buranın kontrolünü yeniden ele almak amacı ile hareket eden, vatandaşların ve emniyet birimlerinin mukavemeti karşısında vatandaşı korkutmak amacı ile havaya pek çok kez ateş eden, polislerin yönlendirmesi ile buradan ayrılarak askeri VIP bölgesine geri gelen, birliğe döndüğünde sözleşmeli erlere vatandaşlardan gelen olur ise ateş etmelerini söyleyen, askeri VIP alanına geldikten sonra buradaki askerleri yeniden toparlayarak Atatürk Havaalanına götürmek isteyen, Üsteğmen ...’in sorumluluğundaki silahhaneye giderek buradan mühimmat almak isteyen ancak silahhanede mühimmat bulunmadığı için alamayan, saat 04:30 sıralarında Hava Harp Okulu’nda personel idari işler Astsubayı olan ...’nun yanına giderek havalimanına dönmek için personel isteyen, askeri VIP alanındaki askerlere nöbet görevi vererek sabaha kadar emniyet tedbirlerini aldırmaya devam eden sanık ...,

7- Hava Harp Okulu’nda görevli binbaşı/5. Filo Komutanı olarak görev yapan, 14.07.2016 tarihinde Hava Harp Okulu Öğrenci Alay Komutanı Albay ... ..., Hava Harp Okulu Dekanı Albay ... ... ve Hava Harp Okulu Kurmay Başkanı Albay...’nın katılımı ile Yalova’da uçuş eğitiminde bulundukları sırada, öğrenci subay ve astsubayların darbe girişimi kapsamında İstanbul’da gerçekleştirilecek eylemlerde takviye olarak hazırlanmaları için yapılan toplantıya katılan, 15.07.2016 tarihinde Yalova’da 18:00 sıralarında Albay ... ..., 3. Filo Komutanı Binbaşı ... ve 4.Filo Komutanı binbaşı ...’in katılımı ile gerçekleştirilen ve darbe girişimi öncesi son koordinasyon toplantısı olan görüşmelere katılan, bu toplantı sonrasında acil bir şekilde pilot ... komutasındaki TE-41 model uçak ile yanında Albay ... ... bulunduğu halde İstanbul’a gelen, İstanbul’a geldikten sonra Albay ... ...’in emri doğrultusunda kara pilot Üsteğmen ...’ı 15 Temmuz günü Saat 22:29 sıralarında ikametinden alarak hangar bölgesine getiren, ...’a Hava Harp Okulu Komutanı ..., öğrenci Alay Komutanı Albay ... ... ve kendisinin emirleri dışında kimsenin emrini dinlememesini, verilen emirlere riayet etmesini bildiren, ... ile hangar bölgesine geldiğinde normal şartlarda helikopterlerin uçuşa hazırlanması helikopter teknisyeni vasıtası ile yapıldığı halde hazırlıkta bizzat yer alarak TRT Ulus binasının işgali için kullanılan ... 1 kod numaralı UH-1 helikopteri fiziki güç kullanarak hangardan çıkaran, Yalova’da yapılan toplantılarda Atatürk Havalimanı’ndaki Smart Kontrol Kulesinde trafiği yönetmek üzere görevlendirilen, Destek Grup Komutanı Albay ...’den Atatürk Havalimanına gitmek için araç talep eden, Smart Kontrol Kulesini karacı subay olan ...’dan önceden planlandığı şekilde devralarak kuledeki hava trafiğinin kontrol eden, vatandaşlar ve emniyet güçlerinin gelmesi ve polisin “teslim ol” çağrısı üzerine ... ile telefon görüşmesi yaparak gelişmeleri aktaran, ...’dan teslim olmamaları, içeriye girmeye çalışan olur ise önce ayaklarına sonra yukarıya doğru ateş etmeleri şeklinde emir alması üzerine komutasında bulunan diğer sanıklara ...’dan aldığı emirleri aktararak “kesinlikle teslim olmak yok gelen kim olursaolsun ateş edilecek” diyen, kapı önünde bekleyen, polis memurları ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...’a gelmemelerini, son mermilerine kadar sıkacaklarını bildiren, polislerce kapının kırarak kuleye girilmesi üzerine polislere doğru yere paralel olacak ve katılanları hedef alacak şekilde bir el ateş ederek merdivenlerden yukarıya kaçan, polis memuru ...’ün seken kovanlar nedeni ile burnundan yaralanmasına yol açan, bir süre sonra teslim olmak zorunda kalan sanık ...,

8- 66. Mekanize Piyade Tugayı 2. Mekanize Taburunda üsteğmen olarak görev yapan, 15.07.2016 günü Üsteğmen ...’ın emri doğrultusunda darbe girişimi kapsamında 5 adet GZPT hazırlatan, 66. MKZden çıkan 6 GZPT'den Çobançeşme kavşağına gitmek üzere ayrılan iki GZPT'nin konvoy komutanı olan, ... tarafından bölüğünün Yarbay ... komutasına verildiği kendisine bildirilen, akşam saatlerinde ...’dan Çobançeşme kavşağına giderek trafiği E-5 yan yola yönlendirme talimatı alan, ...’ın ‘sıkıyönetim ilan edildiğini vatandaşlara söyle, evlerine gitmelerini iste ve trafiği yan yola yönlendir’ şeklindeki emrine “anlaşıldı komutanım” şeklinde cevap veren ancak Çobançeşme kavşağına geç varması nedeniyle verilen emri yerine getiremeyen, aracında bulunan Asteğmen ...’nin emniyet güçlerine teslim olması üzerine araç içerisindeki erlere araçtan çıkmamaları konusunda kızarak, teslim olmasını isteyen vatandaşlara ve emniyet güçlerine her şeyi emirle yapacaklarını, silahlarını teslim etmeyeceklerini bildiren sanık ...,

9- Hava Harp Okulu Komutanlığında astsubay kıdemli başçavuş rütbesinde Hava Harp Okulu Kurmay Başkanı İcra Astsubayı olan, 15.07.2016 günü ...’nın 23:20 sıralarındaki çağrısı üzerine kışlaya gelen, ... ile birlikte hareket ederek apron bölgesine giden, sözleşmeli erlere sivil kıyafetli teröristler olduğunu, sivillere atışın serbest olduğunu, apron bölgesine gelen araçları ve içerisinde bulunanları arama emrini veren, rastlamış olduğu polis memurlardan zorla silah ve telsizlerini alan, ...’a ait aracı silah zoru ile ele geçiren, ...’dan aldığı emir doğrultusunda ...’ı kurtarmak için kuleye intikal eden, darbe girişimine direnen vatandaşların direncini kırmak için havaya ateş eden ve araç kasasında bulunan erleri de söylem ve emirleri ile azmettiren, birliğe dönmek zorunda kaldığında yeniden kuleye intikal edebilmek için asker toplamaya çalışan sanık ...,

10- Hava Harp Okulu Komutanlığı Destek Grup Komutanlığında uzman çavuş olarak görev yapan, ..., ... ve ... ile birlikte Smart Kontrol Kuleye giden, ...’ın kulenin kontrolünü ...’dan devraldığ sırada Smart Kuledeki işgali sona erdirmeye gelen emniyet güçlerinin teslim olun çağrılarına olumlu cevap vermeyen, kuleye yapılan operasyonda yere yatarak teslim olmak zorunda kaldığı belirlenen, cep telefonunda “Berat Hoca” ismi ile kayıtlı kişiden “Yardım Allah'tan, fetih yakındır... Müminlere müjdele.. Saff suresi” şeklinde mesaj gönderen sanık ...,

11- Hava Harp Okulunda Astsubay olarak görev yapan, 15.07.2019 gecesi, ...’ün talimatı ile saat 23:00 sıralarında ikametinden çıkarak görev yeri olan Hava Harp Okuluna gelen, ..., ... ve ... isimli şahıslarla birlikte, ...’nin aracıyla Destek Grup Komutanlığına intikal eden, bir süre askeri VIP bölgesinde bekledikten sonra ...’ün emri ile Atatürk Havaalanından ele geçirilen Doblo marka araca binerek Smart Kulede emniyet güçlerince sıkıştırılan ...’ı kurtarmak amacıyla bu noktaya intikal eden, girişiminde başarılı olamadıklarında askeri VİP bölgesine dönen, yanındaki ... ile birlikte bölük komutanı ...’den mühimmat isteyen, Bölük komutanı ...’in askerlerin istihkakını vermeyeceğini bildirmesi üzerine ... ile birlikte silahhaneye girerek mühimmat kontrolü yapan, mühimmat kalmadığını görmeleri üzerine silahlarını teslim ederek sabaha kadar Destek Grup Komutanlığında bekleyen, Balıkesir Cumhuriyet Başsavcılığı'nca yapılan soruşturma kapsamında ifadesi alınan ...’çe örgüt üyesi olarak teşhis edilerek astsubaylara verilen sohbetlere katıldığı, ilgilendiği şahıslar arasında bulunduğu belirtilen sanık ...,

12- 66. Mekanize Piyade Tugayı 2. Mekanize Taburunda üsteğmen rütbesiyle 1. Mekanize Piyade bölük komutanı olarak görev yapan, 15.07.2016 günü Tugay Komutan Vekili ... ... ...’nin emriyle askerlerine atış eğitimi veren, saat 18.00 sıralarında Tabur komutanı olan ...’nun emri doğrultusunda ...’a darbe girişimi kapsamında 5 adet GZPT hazırlatan, bu GZPT'lerden Havalimanını işgale gidecek dört tanesinin konvoy komutanı olarak görevlendirilen, Atatürk Havalimanı önünde sanık ...’in emirleri doğrultusunda askerlere barikat kurdurarak, halkın ve araçların geçişinin engellenmesine dair emir verererek mühimmat dağıttıran, GZPT'yi havalimanı Ana Giriş kapısına konuşlandıran, ... ve ...'un, havalimanında görevli Emniyet Müdürleri ve olay yerine gelen özel harekat polisleriyle yaptığı tartışmadan haberdar olmasına rağmen barikat kurma yönündeki emrinde ısrarcı olan, Askerlere halkı Havalimanından içeri sokmamaları, halk içeri girmeye kalkarsa ateş etmeleri, kendisi ateş edin demeden askerlerin ateş etmemeleri yönünde emir veren, vatandaşların protestosu ve askerlere darbe yaptıkları yönündeki ikazları üzerine askerlere ateş açma emri veren, ateş açmayan erlere kızan, girişimin başarılı olmayacağını anladığı anda GZPT ile havaalanından ayrılarak kışlaya dönen sanık ...,

13- 66. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı Tank Tabur Komutanlığında üsteğmen rütbesiyle görev yapan, 15 Temmuz 2016 günü Tabur Komutanı olan Yarbay ...’in öğleden önce bölük komutanları ile yaptığı toplantıya katılarak emir üzerine personel listesini hazırlayıp ...’e teslim eden, ...’ce kendisinden iki adet lastik tekerlekli araç ve bir de makam aracı hazırlaması emri verilen, akşam saatlerinde 3 adet HK-33 tüfek, 3 adet kompozit başlık ve 3 adet hücum yeleği hazırlayarak hazırladığı bu ekipmanlar ..., ... ve ... tarafından alınan, Atatürk Havalimanına üç aracın komutanı olarak Mercedes Unimog kamyonla giden, Atatürk Havalimanı Ana Giriş kapısına intikal eden, ... ile uçuş kontrol kulesinin ele geçirilmesi ve güvenliğinin sağlanması amacıyla önce “A” kapısına ardından uçuş kontrol kulesine giden, Havalimanına geldikten sonra beraberinde bulunan askerlere havalimanına sivil girişlere izin vermemeleri, vatandaş ve araçları başka yöne yönlendirmelerini emreden, yalaşık 15-20 dakika bu şekilde yönlendirmeleri yaptıktan sonra Albay ... komutasında kontrol kulesine intikal ederek kuleye çıkan, ...’un iki kişi istemesi üzerine ... ve ...’ı burada bırakarak kulenin girişine inen, bir kısım askerler ile olayın ayrıntılarına dair tartışma yaşayan, devamında Ana Giriş kapısına dönen, özel harekat polisleriyle tartışan ...’ce kendisine ‘hat düzeni’ne geçme emri verilen, bu emri astsubaylara ileterek emre uyulmasını isteyen, vatandaşların çoğalarak askerlere tepki göstermeye başladığını görünce ricat ederek kışlaya dönme kararı almak zorunda kalan, kışlaya döndükten sonra Atatürk Havaalanında kalan askerleri ile yaptığı telefon görüşmelerinde askerlerinin zor durumda olduğunu anlaması üzerine onlara olaylara karışmama ve mümkünse olay yerinden kaçmaları talimatını vererek araçtaki mühimmat ve silahlarını kışladaki odasına saklayan, devamında sivil kıyafetlerini giyerek Atatürk Havaalanına giden, ikinci defa havalimanına gittiğinde burada bulunan askerler ile iletişime geçemeyip teslim olan, Ağrı KOM Şube Müdürlüğü'nce ifadesi alınan eski Üsteğmen ... ...’ın ifadesinde kendisinin FETÖ silahlı terör örgütü ile iltisaklı olduğunu Hava Harp Okulu'nda sınıf okulu eğitimi başladığı sırada daha önceden İzmir Menteş kampında tanıştığı FETÖ ile iltisaklı bir şahsın kendisini Ankara'da yine adını ve soyadını bilmediği FETÖ ile iltisaklı bir şahısla tanıştırdığını, bu şahsın da kendisini devreleri olan ... ve ... ile tanıştırdığını bu şahsın kendilerinden Ankara'da ev tutmalarını istediğini, kendisinin durumu olmadığı için ev tutamadığını ancak ... ve ...'nun ev tuttuğunu kendisinin de ara ara buraya gittiğini beyan ettiği,

Tanık İsa Özaltay’ın ankesörlü telefonlardan ardışık arama ile ilgili ifadesinde kendisini teşhis ettiği ve sohbet grubunda olduğunu söylediği sanık ...,

14- 66. Mekanize Tugay Komutanlığında üsteğmen olarak görev yapan, Tabur komutanı ...’ın kışla içerisinde bölük komutanları ile yaptığı toplantıya katılan, aldığı emir doğrultusunda darbe girişiminde kullanılacak 4 adet ZMA hazırlatarak bunların konvoy komutanlığını yapan, Tabur Komutanı ...’dan darbe girişimini kışlada öğrenerek ...’in emrine verilen, Atatürk Havalimanı önünde ...’in emirleri doğrultusunda havalimanına vatandaşların ve araçların geçişini engelleyen, 117088 plakalı ZMA ile birlikte kendi komutasındaki 117084 plakalı ZMA’yı VIP giriş kısmına konuşlandıran, 117080 plakalı ZMA'yı Ana Giriş kapısına, 117083 plakalı ZMA’yı “A” kapısına gitmekle görevlendiren, komutasında bulunan ZMA ile Smart Kuleyi işgale giden ...’a eskortluk yapan, vatandaşların gelmesiyle havaalanından çıkarak bir süre Florya yönünde hareket eden, yolunun vatandaşlar tarafından kapatıldığını görünce buradan dönüş yaparak E5 istikametine ilerlemek isterken ZMA’sı yol üzerinde kalan, bir süre sonra olay yerine gelen polis ekipleri tarafından beraberindekiler ile teslim alınan sanık ...,

15- 66. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığında teğmen rütbesiyle görev yapan, olay tarihinde yıllık izinde olmasına rağmen tabur komutanı Yarbay ... tarafından göreve çağrılarak 15 Temmuz 2016 günü birliğe gelip göreve başlayan, öğleden sonra ...’in yaptığı toplantıya katılan, toplantıda aldığı emriler doğrultusunda astlarına emrindeki üç tankı dışarı çıkacak şekilde hazırlama talimatı vererek bunların hazırlanması aşamasında görev alan, komutanı olduğu tanka makineli tüfek monte ettiren, Tabur Komutanı ... tarafından kendisine verilen araç ve personel planlamasına ilişkin liste uyarınca personeli hazırlayan, saat 19:00 sıralarında kendisi ile birlikte darbe girişimine katılacak olan personelini garajlar bölgesinde toplayarak mühimmat aldıran, ...’in emri ile üç tank ile birlikte Atatürk Havaalanına intikal eden, saat 01:52 ile 01:53 arasında B Giriş kapısında tankını konuşlandıran, komutanı olduğu 117720 plakalı tankı Ana Giriş kapısından içeri sokarak namlusunu devlet konukevine doğru çevirten, vatandaşların darbe girişimini öğrenmesi ve askerlere tepki göstermeye başlaması üzerine ...’e telsizden çağrı yaparak defalarca ateş izni isteyen, kendi tüfeği ile vatandaşları dağıtmak için havaya ateş eden, ...’in geri dönüş emri sonrasında bulunduğu tankın şoförü olan Uzman Çavuş ...’in olay yerinden kaçması nedeni ile tankı hareket ettiremeyerek bölgede kalan, Tank şoförlüğüne ...’in geçmesi üzerine kışlaya dönmek üzere yola koyulan ancak kışlaya ulaşamadan polis ekiplerince yakalanarak gözaltına alınan, Tanık ...’nin ifadesinde “... benim harp okulunda devre arkadaşım, yaklaşık 2 yılda birlikte aynı koğuşta kaldık. FETÖ terör örgütü üyeliği ile ilgili benim bilgim yok ama harp okulunda görüştüğümüz sırada zırhlı birlikler okulundayken birlikte ... ve İlker ... ile ev tuttuğunu söylemişti. ... ile biz harp okulundayken hafta sonları program yapmak, görüşme yapmak amacıyla Batı Kente esnaf evine gidiyorduk, O'nu oradan biliyorum. ... da onlarla birlikte aynı evde kalmış...” şeklinde beyanda bulunduğu sanık ...,

16- 66. Mekanize Tugay Komutanlığında asteğmen olarak görev yapan, 15.07.2016 günü darbe girişimine katılacak askerlerin çıkış yapacağı sırada devriye görevini ifa etmekte iken bölük komutanı ...’in emri ile bu görevini bırakarak içtima alanına intikal eden, ...’ın yapmış olduğu içtimaya katılan, Atatürk Havalimanına gidecek olan 117083 plaka sayılı ZMA’nın komutanı olarak görevlendirilen, komutasındaki ZMA, açık tenteli kasalı Land ve 2 adet polis motosikleti eşliğinde A kapısına intikal eden, orada askerlerine mühimmat dağıtarak kendi talimatı olmadan kimsenin silahlarının kurma kolunu çekmemesini emreden, çevrede tertibat aldıran, görevli polis memurlarının geri çekilme hareketini bildirmesine rağmen emir gelmeden ayrılmayacağını söyleyen, bir süre bekledikten sonra yanlarına gelen ...’in emri ile kuleyi işgale giden ... yönetimindeki askeri kamyonu takip etmeye başlayıp B kapısına gelen, buradan çıkışa yöneldiğinde önü vatandaşlar tarafından kesilen, kendi komutasında ve ... yönetimindeki ZMA’yı sağa sola manevralar yaparak uzaklaşmaya çalışan ancak havalimalanı çıkışında yakalanan sanık ...,

17- 66. Mekanize Tugay Komutanlığında astsubay olarak görev yapan, 15.07.2016 günü mesai bitimine yakın silah kaybolması, servislerin iptal edilmesi ve ikinci bir emre kadar kışladan çıkışların yasaklanması ile kışlada kalan, Bölük komutanı ...’nun emri ile hareket ederek 117510 plakalı Mercedes Ünimog marka askeri kamyonla Atatürk Havalimanına intikal eden, Atatürk Havalimanına intikalden sonra kontrol kulesine giderek kuleye çıkan, burada ...’un güvenliğini sağlayan, ... kulenin kontrolünü ...’a bıraktıktan ve darbe girişimi açık bir şekilde anlaşıldıktan sonra dahi görev yerini terk etmeyerek verilen emirleri yerine getiren, polis özel harekat birimlerinin kuleyi darbeci askerlerden kurtarmak için operasyon başlattığı sırada kapıya gelen polis ekiplerinin teslim olun çağrılarına rağmen teslim olmayan, ... ve ... ile birlikte polis ekiplerine direnmeye çalışan, polis ekipleri kulenin kapısını açıp sanık ...’i yakaladıklarında direnmeye devam eden ancak operasyon sonucunda yakalanarak gözaltına alınan sanık ...,

18- 66. Mekanize Tugay Komutanlığında astsubay olarak görev yapan, 117088 plaka sayılı ZMA’ya komutanlık yaparak Atatürk Havalimanına intikal eden, Bölük Komutanı ...’in emri ile A giriş kapısına giderek ZMA’yı girişi kapatacak şekilde konumlandıran, araç ve yaya girişini engelleyerek trafik kontrolü yapan, Ana Giriş kapısı ile “A” kapısı arasında bulunan VIP giriş kapısında, sanık ...’in araç komutanlığını yaptığı 117084 plakalı ZMA ile kendisinin araç komutanlığını yaptığı 117088 plakalı ZMA’ların konuşlandırılan, askerleri havalimanından çıkışların serbest olduğuna, ancak girişlere izin verilmeyeceğine dair emir vererek konumlandıran, polis ekipleri ve vatandaşlardan darbe girişimini öğrenmelerine rağmen kuleye gitmeye çalışan ... için eskort görevi yapan, aracının bir süre sonra arızalanarak durması üzerine vatandaşların arasında kalan, olay yerine gelen polis ekipleri ile iletişime geçerek parmağı kırılan Uzman Çavuş ...’ı polislere teslim eden, vatandaşları dağıtmak amacıyla HK-33 tüfek ile havaya ateş eden, bir süre sonra ZMA’nın içerisinde bulunanlar ile araçtan çıkarak polis ekiplerine teslim olan sanık ...,

19 – 66. Mekanize Tugay Komutanlığında uzman çavuş rütbesiyle görev yapan, 15.07.2016 günü 117510 plakalı Mercedes Unimog kamyona şoför olarak binerek havalimanına intikal eden, ...’un emri altında Smart Kontrol Kule işgal edildiği sırada ... ile kule önünde güvenlik tedbiri aldıran, giriş kısmındaki güvenlik görevlilerinin bilgisayar ve cep telefonlarından darbe girişimini öğrenmesine ve kendi cep telefonundan 1. Ordu Komutanının açıklamalarını okumasına rağmen ...’nun emri üzerine ...’un yanında takviye olarak kalan, sürücülüğünü yapan, araç ile yanında ... olduğu halde Smart Kontrol Kule’de sıkışan ... ve ekibini kurtarmak amacı ile gittikleri sırada önleri vatandaşlar tarafından kesilen, burada ...’un müşteki ...’in vurmasından sonra dahi eylemlerine devam eden, olaylar sırasında kullandığı Unimog ile aracın dikiz aynasından tutan ...’i vücudunda kemik kırığı meydana getirecek şekilde yaraladığı tespit edilen sanık ...,

20- 66. Mekanize Piyade Tugayı Tank Taburu 2. Tank bölüğünde tank sürücüsü uzman çavuş olarak görev yapan, 15.07.2016 günü 117723 plakalı tankın şoförü olarak Atatürk Havalimanı’na intikal eden, ...’in emri doğrultusunda Havalimanı girişini vatandaş ve araç geçişini engelleyecek şekilde kapatan, darbe girişiminin öğrenilmesi neticesinde vatandaşın gelmesi üzerine ...’ın ateş etme talimatına uyarak havaya ateş açan, vatandaşın kararlı direnişi sonucunda geri dönüşe geçen ancak yaklaşık 500 metre sonra vatandaşlarca durdurularak, polisler tarafından tank içerisinden çıkartılarak teslim alınan sanık ...,

21- 66. Mekanize Tugay Komutanlığında uzman çavuş rütbesiyle Zırhlı Araç Şoförü olarak görev yapan, olay günü ...’ın yaptığı içtimaya katılan, 15.07.2016 günü 117084 plakalı ZMA’nın şoförü olarak Atatürk Havalimanı’na intikal eden, Havalimanında önce vatandaş ve araçların geçişini engelleyecek şekilde tedbir aldıran ve ardından VIP bölgesine intikal eden, vatandaşların ve emniyet güçlerinin uyarılarına rağmen ...’un Smart Kule’de sıkışan askerlere yardım etmek için intikal ettiği sırada ekibe eskortluk yapan sanık ...,

22- 66. Mekanize Tugay Komutanlığında uzman çavuş rütbesiyle görev yapan, ...’ın yapmış olduğu içtimaya katılan, ...’ın emri ile bölüğündeki erleri 1. Bölüğün emrine vererek Uzman Çavuş ... ile ...’in komutasına giren, ... komutasındaki 117088 plaka sayılı ZMA’ya binerek Atatürk Havalimanına intikal eden, ZMA'yı Havalimanı A giriş kapısı önünde konumlandırarak girişleri engelleyecek şekilde bekleyen, askerlere havalimanından çıkışların serbest olduğuna ancak girişlere izin verilmeyeceğine dair emir veren, bu sırada gerek telefonlardan, gerek polis ekiplerinden ve gerekse de havalimanına gelerek tepki gösteren vatandaşlardan darbe girişimi olduğunu öğrenmesine rağmen kuleye gitmeye çalışan ...’un peşine takılarak eskort görevi yapan, içinde bulunduğu aracın vatandaşların arasında kalmasıyla geri dönerek ters istikamette ilerleyen, burada da vatandaşlarla karşılaşınca yön değiştirerek çıkışa doğru ilerlemeye çalışan, olaylar sırasında darbe girişimini engellemeye çalışan vatandaşlardan ...’ı dipçikle vurmak sureti ile yaralayan, bulunduğu aracının arızalanması üzerine beraberindekiler ile araçtan çıkarak polis ekiplerine teslim olan sanık ...,

23- 66. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığında uzman çavuş rütbesinde yazıcı olarak görev yapan, takım komutanı Gökhan Başar’ın emri doğrultusunda 117723 plaka sayılı tankın komutanı olarak görevlendirilen, kışladan çıkarak Atatürk Havaalanına intikal eden, aracı ...’in emri ile A giriş kapısı civarında vatandaşların ve araçların havalimanına girişini engelleyecek şekilde konumlandırarak beklemeye başlayan, telsizden ...'in TSK’nın yönetime el koyduğu’na ilişkin açıklamasını duyan, vatandaşların tepki göstermesi üzerine ... ve ...’ın emri üzerine vatandaşları dağıtmak için piyade tüfeği ile havaya ateş açan, bir süre sonra olay yerine gelen polis ekipleri tarafından beraberindekiler ile yakalanarak gözaltına alınan sanık ...,

24- 66. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığında uzman çavuş olarak görev yapan, 117550 plaka sayılı Land marka jipe binerek Atatürk Havalimanına intikal eden, bölük komutanı ...’nun emri ile kuleyi ele geçirmek için giden ...’un bulunduğu araca eskortluk yaparak kuleye giden, ... ve ekibi kuleyi işgal ettikleri sırada kule önünde ... ile tedbir alan, burada beklemekte oldukları sırada darbe girişimini öğrenen, ... ve ekibi kuleyi işgal edip dışarı çıktıktan sonra ... tarafından, ... ile birlikte Albay ...’un emrinde görevlendirilen, darbe girişimi açık bir şekilde ortaya çıkmasına rağmen yanına gelen Albay ...’un emri ile Mercedes marka askeri kamyona binerek Ana Girişe gelen, ... ve ... arasındaki diyalogdan sonra yeniden ...’un emri ile kamyona binip kuleye doğru hareket eden, bir süre sonra araçtan sanık ... ile birlikte güvenlik amiri ...’u yanlarına alarak kuleye intikal eden, vatandaşlar tarafından kamyonun önü kesilince ...’un ...’i silah ile yaralaması üzerine araçtan inerek vatandaşlar ile ...’u ayırmaya çalışan, bu noktanın ilerisinde bulunan özel harekat polislerinin yanına giderek teslim olup silahlarını polis ekiplerine teslim ettiği tespit edilen sanık ...,

25- 66. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığında uzman çavuş rütbesiyle görev yapan, 117550 plakalı Açık Kasa Tenteli Land Rover jipin şoförlüğünü yaparak tam teçhizatlı olarak Atatürk Havalimanına intikal eden, bir süre havalimanı giriş kapısında bekleyen, Ana Giriş kapısına gelindiğinde, sanıklardan ...’un, yönetime el konulduğuna dair beyanını duyan, ...’nun emri ile polis eskortu ile uçuş kontrol kulesinin önüne gelen, ...’un ekibi ile birlikte kuleyi ele geçirmesi sırasında kule önünde bekleyerek ..., ... ve ... ile birlikte tedbir alıp ...’un güvenliğini sağlayan, beklemeleri sırasında darbe girişimi ile ilgili gelişmeleri öğrenen, bir süre sonra kuleden inen ...’nun emri ile hareket ederek yeniden Ana Giriş kapısına gelen, ...’in, ‘hat düzeni’ne geçmelerini istemesine rağmen içinde bulunduğu astsubaylarla kendisi de emri dinlemeyen ancak Land marka aracın yanında beklemeye başlayan, vatandaşların tepkilerinin artması ve havalimanına yaya birlik takviyesi çağrısının karşılık bulmaması üzerine ...’in ricat çağrısına uyarak Topkule Kışlasına geri gelen, ardından ... ile birlikte, sivil kıyafetini giyerek kendi özel aracı ile yeniden Atatürk Havalimanına intikal eden, havalimanında polis ekiplerine teslim olan sanık ...,

26- 66. Mekanize Tugay Komutanlığında uzman çavuş olarak görev yapan, 15 Temmuz 2016 günü ...’ın yapmış olduğu içtimaya katılan, Asteğmen ... komutasındaki 117083 plaka sayılı ZMA’nın şoförü olarak Atatürk Havalanına intikal eden, ...’in emri ile iki polis motosikletinin eskortluğunda A giriş kapısına intikal eden, kendisine ... tarafından ...’in komutasına girdiği bildirilen, bir süre yanındakilerle birlikte çevre emniyeti alarak trafik kontrolü yapan, ...’nın emriyle silahına mühimmat dolduran, polislerin ikazından ve darbe girişiminin açıkça ortaya çıkmasından sonra yanlarına gelen ... komutasındaki ZMA ile birlikte kuleye intikal eden ... yönetimindeki askeri kamyonu takip etmeye başlayan, Atatürk Havalimanı terminal binası önünde vatandaşlar tarafından yollarının kesilmesi üzerine yakalanan sanık ...,

27- 66. Mekanize Tugay Komutanlığında uzman çavuş olarak görev yapan, ... komutasındaki 117723 plaka sayılı tankta nişancı olarak görev alıp Atatürk Havalimanına intikal eden, tankın konuşlandırılması sonrasında Ana Giriş kapısı bölgesinde tanktan inerek bu kapıda ...’in darbe girişimine ilişkin açıklamalarını duyan, Ana Giriş kapısı önünde vatandaşların tepki göstermelerine rağmen yolu kapatan, tepkilerin artması üzerine ricat ederek kışlaya dönmek üzere harekete geçen, vatandaşların tankın etrafını sarmaları üzerine hareket edemeyerek bir süre sonra durmak zorunda kalan, vatandaşlar tarafından tanktan çıkarılarak orada bulunan bir sivil araca bindirilip olay yerinden uzaklaştırılan, yoldan geçmekte olan polis ekiplerine teslim edilerek gözaltına alınan sanık ...,

28- 66. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığında uzman çavuş olarak görev yapan, emrindeki askerlere bölüğündeki ZMA’ların bakımını yaptıran, 15 Temmuz 2016 günü saat 21:00 sıralarında askerlerin kışla dışına çıkarılması için yapılan içtimaya katılan, ...’in emir ve komutasında 117084 plaka sayılı ZMA ile Topkule kışlasına buradan da konvoy halinde Atatürk Havalimanına intikal eden, Atatürk Havaalanında ...’in emri ile VIP noktasına intikal ederek burada beklemeye başlayan, çevredeki tepki ve protestolardan darbe girişimi açık bir şekilde ortaya çıkmış olmasına rağmen yanlarına gelen ...’un emri ile içeride sıkışan ... ve diğerlerine yardım etmek için Smart Kuleye doğru yola çıkan ancak vatandaşların direnişi üzerine kışlaya dönmek zorunda kalan sanık ...,

29- Hava Harp Okulu Komutanlığında teğmen olarak görev yapan, ...’in emri ile Destek Grup Komutanlığındaki askerleri tam teçhizatlı ve silahlı olarak içtimaya toplayarak kendisi de içtimaya katılan, Albay... ve bazı askerlerin VIP girişinin önünde duraklayan araçların hareket etmeleri için ateş ettiklerini görmesine rağmen ...’in emri ile hareket etmeye devam ederek askeri otobüs ile Atatürk Havalimanı apron kısmına geçen, ... komutasında 40 kadar er ile birlikte pasaport kontrol noktalarına gelerek buranın işgal edilerek ... Vatandaşlarının yurt dışına çıkmasının engellenmesinde görev alan, darbe girişimini protesto eden vatandaşlar ile tartışan, Albay ...’in emri ile Kontrol Kulesinde bulunan askerlere takviye olmak için 10 kadar asker ile buraya yönelen, Terminal binası içerisinde karşılaştığı polisler tarafından durdurularak binadan çıktığı taktirde vatandaşlar tarafından linç edilebileceği söylenerek geri çevrilen, 16.07.2016 tarihli olaylı yakalama tutanağında belirtildiği üzere ...’in direnme ve teslim olmama yönündeki emirlerine uyarak silahını en son teslim eden ekibin içerisinde yer alan sanık ...,

30- 66. Mekanize Tugay Komutanlığında uzman çavuş rütbesiyle görev yapan, 15 temmuz 2016 günü ...’ın yapmış olduğu içtimaya katılan, ...’in emri ile ... komutasındaki 117088 plaka sayılı ZMA’ya şoför olarak görevlendirilen, Atatürk Havalimanı’nda ...’in emri ile bulunduğu ZMA’yı A giriş kapısını kapatacak şekilde konumlandıran, gerek telefonlardan, gerek polis ekiplerinden ve gerekse vatandaşlardan darbe girişimi olduğunu öğrenmesine rağmen kuleye gitmeye çalışan ...’un peşine takılarak eskort görevi yapan, vatandaşların tepkilerinin artmasıyla HK33 tüfeği ile havaya ateş eden, komutanlığını yaptığı araç vatandaşlar arasında kalınca aracında bulunan diğer askerler ile teslim olan sanık ...,

31- Hava Harp Okulu Komutanlığında sözleşmeli er olarak görev yapan, 15.07.2016 günü akşam saat 23:30 sıralarında Destek Grup Komutanlığı VIP bölgesinde sanık ... komutasındaki içtimaya katılan, içtimadan sonra VIP bölgesinde kalan, ... ve beraberindeki kişilerin Atatürk Havalimanında ele geçirdikleri ve içerisinde patlayıcı madde olduğunu söyledikleri Doblo araç ile VIP noktasına intikal etmeleri üzerine araçtaki kutuların indirilmesine yardımcı olan, ...’ün emri ile Doblo marka araca binerek Atatürk Havalimanının Uçuş Kontrol Kulesindeki askerlere destek olmak amacıyla hareket eden ancak vatandaşlar ile karşılaşmaları nedeni ile kuleye ulaşamayan, yanındakiler ile bu noktada bulunan polis ekiplerinin yönlendirmeleri ile yeniden VIP bölgesine gelen sanık ...,

32- Eylemlerinin ayrıntılarına yukarıda yer verildiği şekilde Hava Harp Okulu Komutanlığı’nda sözleşmeli er olan, spor salonunda iken ve henüz bir yere gönderilmeden televizyon izlediği sırada köprülerin askerler tarafından kapatıldığını ve köprüde tankların bulunduğunu gören, 15.07.2016 günü ...’ün emri üzerine ... ile birlikte destek grup komutanlığına giden, kendi üzerine zimmetli silahı olmadığı halde imza karşılığında bir G3 ve mühimmat alan sanık ..., Hava Harp Okulu Komutanlığı’nda sözleşmeli er olan, 15.07.2016 günü darbe teşebbüsüne dair haberleri televizyonda izleyerek bu gelişmelerden bilgisi olduktan sonra ...’ün emri ile ... ve ... ile Harp Okulundan Destek Grup Komutanlığına giden, kendi üzerine zimmetli silahı olmadığı halde imza karşılığında bir G3 ve mühimmat alan sanık ... ve Hava Harp Okulu’nda Sözleşmeli Er olan sanık ...;

33- 66. Mekanize Tugay Komutanlığında Tank uzman çavuş rütbesi ile İdari işler görevlisi olarak görev yapan, ...’nun emri ile 117510 plakalı Mercedes marka askeri kamyona binerek Atatürk Havaalanına intikal eden, ...’un ordunun yönetime el konulduğuna dair beyanını duyan, Havalimanında kamyondan inerek Land marka askeri jipe binip ...’nun emri ile bu araç ile birlikte önce A kapısına sonra havalimanı kontrol kulesine giden, kulenin bulunduğu binanın 5. katına çıkarak asansörlerin önünde ... ve 2 astsubay öğrenci ile ...’yu bekleyen ve devamında ... ile beraber aşağıya inen, Land jeepe binerek Topkule Kışlasına 23:30 sıralarında intikal eden, sivil kıyafetlerini giyerek ..., ..., ... ve ... ile evine döndüğü belirlenen sanık ...,

34 - Hava Harp Okulu Komutanlığında sözleşmeli er olarak görev yapan, ...’in 23.30 sıralarında Destek grup komutanlığı VIP bölgesindeki içtimasına katılan, ... ile Atatürk Havalimanındaki pasaport kontrol noktalarını işgal eden ve ... Vatandaşlarının yurt dışına çıkmasını engellemeye çalışan grup içerisinde yer alan, vatandaşların tepkisine rağmen ...’in direnmeleri ve teslim olmamaları yönündeki emirlerini dinleyerek uzun süre teslim olmayan sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ...’un;

a. Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etme suçu ile ... hakkında hava ve ulaşım araçlarını kaçırma ve alıkoyma, cebir ve tehdit kullanarak kişiyi hürriyetinden yoksun kılma, ...’e yönelik kasten yaralama, ... hakkında cebir, tehdit ve hile kullanarak kişiyi hürriyetinden yoksun kılma, ... hakkında ...’e yönelik kasten öldürmeye teşebbüs, ... ve hakkında kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçları yönünden;

Sanık ...’ın eylemlerini bir suçu gizlemek, delillerini ortadan kaldırmak veya işlenmesini kolaylaştırmak ya da yakalanmamak amacıyla ve bir suçu işleyememekten dolayı duyduğu infialle gerçekleştirdiği anlaşılmakla, ...’e yönelik eyleminin TCK’nın 82/1-h-i maddesinde yazılı suçu oluşturduğu gözetilmeden suç vasfında yanılgıya düşülerek TCK’nın 81/1 maddesi uyarınca hüküm kurulması aleyhe temyiz olmadığından bozma nedeni yapılmamıştır.

Yargılama sürecindeki usuli işlemlerin kanuna uygun olarak yapıldığı, hükme esas alınan tüm delillerin hukuka uygun olarak elde edildiğinin belirlendiği, aşamalarda ileri sürülen iddia ve savunmaların temyiz denetimini sağlayacak biçimde eksiksiz sergilendiği, özleri değiştirmeksizin tartışıldığı, vicdani kanının kesin, tutarlı ve çelişmeyen verilere dayandırıldığı, eylemlerin doğru olarak nitelendirildiği ve kanunda öngörülen suç tipine uyduğu, yaptırımların kanuni bağlamda şahsileştirilmek suretiyle uygulandığı anlaşılmakla; sanıklar, müdafiilerinin, bir kısım katılanlar ve vekilleri ile THY vekilinin temyiz dilekçelerinde ileri sürdükleri nedenler yerinde görülmediğinden CMK’nın 302/1. maddesi gereğince temyiz davalarının esastan reddiyle hükümlerin ONANMASINA,

b. ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... hakkında Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etme suçundan kurulan hükümler, sanıklar ..., ... ve ... hakkında Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etme suçundan beraatlerine dair hükümler ile ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... hakkında bir kısım katılanlara yönelik nitelikli konut dokunulmazlığını ihlal, ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... yönünden bir kısım müştekilere yönelik cebir, tehdit veya hile kullanarak kişiyi hürriyetinden yoksun kılma, ... hakkında ...’a yönelik kasten öldürmeye azmettirme ve müştekiler ..., ... ve ...’a yönelik kasten öldürmeye teşebbüse azmettirme, sanıklar ..., ... ve ...'ın ise ...’a yönelik kasten öldürme, müştekiler ..., ..., ... ve ...’a yönelik kasten öldürmeye teşebbüs suçlarından mahkumiyetlerine dair kararların incelenmesinde;

aa. Ayrıntıları Dairemizin 2021/2123 E. - 2022/119 K. sayılı Kararında açıklandığı üzere,

Suç, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının öngördüğü düzeni ortadan kaldırmak, bu düzen yerine başka bir düzen getirmek veya bu düzenin fiilen uygulanmasını önlemek amacına matuf doğrudan genel kast ile işlenebilen bir suçtur.

Araç fiilin işlenmesine yönelik icra hareketi, hem araç suçun hem de tehlike suçu niteliğindeki amaç suçun icra hareketini oluşturduğundan, sanık hukuki anlamda tek bir fiil ile kanunun birden fazla hükmünü ihlal etmekle, ... Ceza Kanununun 44. maddesinin uygulanması gerekmekte ise de TCK'nın 309/2. maddesindeki düzenleme, fikri içtima kurumunun uygulanmasının önlenmesine getirilen bir düzenleme olduğundan, araç ve amaç suçlar yönünden her olayda kural olarak gerçek içtima hükümleri uygulanacaktır.

Bu suçun işlenmesi sırasında kasten öldürme, nitelikli yaralama veya kamu mallarına zarar verme gibi suçların işlenmesi halinde amaç suç yanında ayrıca bu suçlardan da cezaya hükmolunacaktır. Ancak, suçun unsuru olarak sayılan 'cebir ve şiddet'in basit hallerinin işlendiği araç suçlar yönünden, cezalandırılan amaç suçla birlikte ayrıca mahkumiyet hükmü kurulamayacaktır.

Araç suçlar bakımından içtimaya ilişkin genel hükümlerin uygulanması mümkündür. Hukuki ve fiili kesintiye kadar gerçekleştirilen birden fazla araç suç için bir kez Anayasayı ihlal suçu oluşur.

Anayasayı ihlal suçunun, aynı anda yasama organına karşı ve hükûmete karşı suçla birlikte işlenmesi halinde her bir suçtan ayrı ayrı cezalandırma yoluna gidilip gidilemeyeceği hususuna gelince;

Aynı hukuki değerleri koruyan ve kapsamı itibariyle eylemlerin haksızlık muhtevasını tamamen ortadan kaldıran Anayasayı ihlal suçunun tüm unsurlarıyla gerçekleştiği durumlarda sanıkların ayrıca, ... Ceza Kanununun 311 ve 312. maddelerinde düzenlenen suçlardan cezalandırılmaları cihetine gidilemeyecektir.

Kanunda suç olarak tanımlanan fiilin, birden fazla suç ortağı tarafından iştirak halinde gerçekleştirilmesi durumunda TCK’nın 37/1. maddesinde düzenlenen müşterek faillik söz konusu olacaktır.

Müşterek faillik için iki şartın birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir:

1- Failler arasında birlikte suç işleme kararı bulunmalıdır.

2- Suçun işlenişi üzerinde birlikte hâkimiyet kurulmalıdır.

Müşterek faillikte, birlikte suç işleme kararının yanı sıra fiil üzerinde ortak hakimiyet kurulduğu için her bir suç ortağı “fail” konumundadır. Müşterek faillik; suçun icrai hareketlerinin birlikte gerçekleştirilmesidir. Fiil üzerinde ortak hakimiyetin kurulup kurulmadığının belirlenmesinde suç ortaklarının suçun icrasında üstlendikleri rolleri ve katkılarının taşıdığı önem göz önünde bulundurulmalıdır. Suç ortaklarının, suçun işlenmesinde yaptıkları katkının, diğerinin fiilini tamamladığı durumlarda da müşterek faillik söz konusu olacaktır. Buna göre, her müşterek fail, suçun icrasına ilişkin etkin, fonksiyonel bir katkıda bulunmaktadır. Fiilin başarı ile tamamlanması açısından yapılan iş bölümü doğrultusunda bizzat fiili icra etmeyen diğer kişinin katkısı önemli bir fonksiyon icra etmişse, bu kişi de müşterek faildir.

Suçun işlenişine katkıda bulunanların müşterek fail sayılabilmesi için mutlaka suçun işlendiği yerde olması gerekli değildir. Olay mahallinde bulunmamakla birlikte uzaktan suçun birlikte işlenişini etkileyen önemli bir katkıda bulunulması halinde müşterek faillik söz konusu olur. Uzak bir pozisyondan olay yerinde etkili bir konumda olan fail telefon ve telsiz gibi iletişim araçlarıyla koordine eden veya suçun işlenişi anında telefonla talimat veren kişi de bizzat müşterek faildir (Roxin, 2 s. 25, kn 200 Atfen, Koca - Üzülmez age. 440 syf; ..., Gazi şerhi, genel hükümler, 3. Baskı, s 493).

Suçun icrası açısından müstakil bir fonksiyonu olmayan bir katkı müşterek faillik için yeterli değildir. Suçun işlenişine bulunulan katkı hazırlık hareketlerinden ibaretse, suç üzerinde müşterek hakimiyet kurulduğundan bahsedilemez, bu durumda suça yardım eden olarak katılmak söz konusu olacaktır (..., age, s 499).

Suça asli olarak iştirak etmek ile fer'i şekilde katılma arasındaki kriterler belirlenirken; suçu doğrudan doğruya beraber işleyenlerle, fer'i maddi faillerin durumları sık sık birbirine karıştırılmaktadır. Esas itibariyle, suçu doğrudan doğruya birlikte işleyen faillerin hareketleri ne suçun unsuru, ne de şiddet sebebi olmayıp, fer'i niteliktedirler. Fakat maddi şekilleri, suçun icrası ile aynı oluşları ve suçun icrasında birinci derecede etkili bulunuşları nedeniyle bu hareketleri gerçekleştirenler asli fail olarak kabul edilmişlerdir. Fer'i iştirakte ise, suça ikinci derece katılma söz konusu olup, asli maddi failin suç teşkil eden hareketleri ile yardımcısı durumundaki fer'i failin hareketleri arasında bir bağlantı vardır (CGK, 23.11.1981 gün ve 214-385 sayılı kararı).

Hareket üzerinde hakimiyet kurmak birlikte irtikap etme şeklinde gerçekleşebileceği gibi zımni veya açık bir işbölümüne dayalı olarak hareketi birlikte gerçekleştirmeyi de kapsayabilir. Fakat bir başkasının bu hareketi yapması için gereken ortamı hazırlayanlardan her birisi de fail sayılabilecektir (CGK 20.01.2009 tarih, 1/232-2 sayılı kararı).

Suçun icrasına iştirak etmekle birlikte, işlenişine bulunduğu katkının niteliği gereği kanuni tanımdaki fiili gerçekleştirmeyen diğer suç ortaklarına “şerik” denilmekte olup, 5237 sayılı TCK’da şeriklik, azmettirme ve yardım etme olarak iki farklı şekilde düzenlenmiştir. Buna göre, kanuni tanımdaki fiili gerçekleştirmeyen veya özel faillik vasfını taşımadığı için fail olamayan bir suç ortağı, gerçekleşen fiilden 5237 sayılı Kanunun 40. maddesinde düzenlenen bağlılık kuralı uyarınca sorumlu olmaktadır.

TCK'nın 39/2. maddesindeki düzenlemeye göre, yardım etme; maddi yardım ve manevi yardım olarak ikiye ayrılmaktadır.

1-Bir suçun işlenmesine maddi yardımda bulunma çok çeşitli şekillerde ortaya çıkmakla birlikte anılan maddede maddi yardım;

aa)Suçun işlenmesinde kullanılan araçları temin etmek,

bb)Suçun işlenmesinden önce veya işlenmesi sırasında maddi yardımda bulunarak icrasını kolaylaştırmak olarak sayılmış,

2-Manevi yardım ise;

aa) Suç işlemeye teşvik etmek,

bb) Suç işleme kararını kuvvetlendirmek,

cc)Suçun işlenmesinden sonra yardımda bulunmayı vaad etmek,

dd)Suçun nasıl işleneceği konusunda yol göstermek şeklinde belirtilmiştir.

Kişinin eyleminin, bir suça katılma aşamasına ulaşıp ulaşmadığı, ulaşmışsa da suça katılma düzeyinin belirlenmesi için, eylemin bir aşamasındaki durumu değil, eylemin yapılması için verilen kararın, bu kararın icra ediliş biçiminin, olay öncesi, sırası ve sonraki davranışların da dikkate alınıp, tüm delillerin birlikte değerlendirilmesi gerekir. Zira 'yardım etme'yi müşterek faillikten ayıran en önemli unsur, kişinin suçun işlenişi sırasında fiil üzerinde ortak hakimiyetinin bulunmamasıdır (Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 2014/l-558-480 sayılı kararı).

Örgüt kurma suçu, çok failli bir suçtur. Suçun oluşumu için en az üç kişinin bir araya gelmesi zorunludur.

Suça iştirakten bahsedebilmek için de birden fazla kişiye ihtiyaç vardır. Bir suçun icrasına iştirak eden suç ortaklarının, suçun işlenişine bulundukları katkılar göz önünde bulundurularak sorumluluk statüleri belirlenir.

Örgüt kurma suçunun iştirakten farkı, örgütün devamlılığı ve belirlenmemiş sayıda suç işlemek amacıyla bir birleşmenin söz konusu olmasıdır. Suça iştirak için kasten ve hukuka aykırı işlenmiş bir fiilin varlığı yeterlidir. Suçun işlenişine iştirak eden her fail diğerlerinin cezalandırılmasını önleyen kişisel nedenler göz önünde bulundurulmaksızın kendi kusurlu fiiline göre cezalandırılır.

TCK’nın 220/5. maddesinde; “Örgüt yöneticileri, örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenen bütün suçlardan dolayı ayrıca fail olarak cezalandırılır” denilerek örgüt yöneticileri hakkında özel faillik düzenlemesi ile TCK’nın 20. maddesindeki “ceza sorumluluğunun şahsiliği” ve faillik bakımından “fiil üzerinde müşterek hakimiyet kurma” ilkelerine istisna getirilmiştir.

Faillik, birlikte suç işleme kararı yanında, fiil üzerinde ortak hakimiyet kurmayı da gerektirir. Zira örgütlü suçlarda nihai amaçta birleşme nedeniyle birlikte suç işleme kararının varlığı kabul edilse dahi fiil üzerinde müşterek hakimiyet kurulmadığından, gerçekleşen suçlar bakımından örgüt yöneticileri dışında kalan örgüt mensuplarının, örgüt faaliyeti kapsamında işlenen her suç yönünden müşterek fail olarak sorumlu tutulamayacağında tereddüt yoktur.

TCK'nın 39. maddesinde düzenlenen suça iştirak kapsamındaki yardım etme ile aynı Kanunun 220/7. maddesinde tanımlanan örgüte bilerek ve isteyerek yardım etmek eylemleri nitelik itibariyle birbirlerinden farklıdır. Sanığın örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenecek somut bir suça dair kasta dayanan ve yardım teşkil eden eyleminin, hem yardım edilen suç bakımından şeriklik kapsamında hem de şartları varsa amaç suç yönünden faillik kapsamında değerlendirilmesi gerekirken, somut bir olaya dayanmayan ancak örgüt faaliyeti kapsamında kullanılmak/değerlendirilmek üzere gerçekleştirilen yardımların TCK’nın 220/7. maddesinde düzenlenen suçu oluşturacağı gözetilmelidir.

Suç tanımında belirtilen amaçları gerçekleştirmeye yönelik bir fiil işlenmesi hususunda iştirak iradeleri bulunan sanıklar hakkında ... Ceza Kanununun 309. maddesinde düzenlenen Anayasayı ihlal suçu yönünden iştirakin her şeklinin uygulanması mümkündür (Eren Toroslu, Özel Hükümler, s. 74; Hafızoğulları, ... Ceza Kanununun 302. maddesi, s. 559; Kangal s. 55; Akdoğan s. 31; Gözübüyük, s. 10; Yard. Doç. Dr. Namık Kemal Topçu, Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar, s. 200). Yüksek Yargıtayın istikrar kazanmış uygulamalarına göre ise (Yargıtay CGK'nın 10.12.1990 tarih ve 9-301/329 sayılı kararı, Yargıtay 9. CD'nin 24.03.2011 tarih ve 869-187, 15.07.2009 tarih ve 2008/21722, 2009/8587, 1999/1673, 2000/345 sayılı kararları), elverişli nitelikteki belirli bir araç fiilin işlenişine katkı sunmakla birlikte, sunduğu katkı tek başına vahamet arz etmiyorsa ve fail, fiilin işlenişi üzerinde müşterek hakimiyet kurmamışsa, niceliği ve niteliği itibariyle bu gibi suçlarda fer'i iştirak hükümlerinin uygulanması mümkün olmadığından, failin sorumluluğunun TCK'nın madde 309'a yardım etmek olarak değil ve fakat konumu, eylemin niteliği ve delil durumu itibariyle TCK'nın 314/2 ya da 220/6 veya 220/7 maddesi delaletiyle 314/2 veya 315. maddeleri kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir.

Mensup olduğu örgütle kurduğu bağ nedeniyle örgütsel faaliyet kapsamında işlenen Anayasayı ihlal suçuna ilişkin planlama, hazırlık ve icra organizasyonundan haberdar olmak suretiyle darbeye teşebbüs suçunu sevk ve idare edenler tarafından verilen emirleri /görevleri kabullenerek ülke çapındaki icra hareketleriyle illi bir değer taşıyan icra hareketlerini gerçekleştirenlerin ya da görev paylaşımı bağlamında henüz sırası gelmemiş icra hareketleri için gerekli hazırlıkları yapanların (... İ, age, s. 332) bu suç yönünden müşterek fail olarak sorumlu tutulmaları gerekmektedir.

5237 sayılı TCK'nın 220/5. maddesi gerekçesi ile birlikte değerlendirildiğinde, yönettiği örgütün gücünden yararlanarak talimat alanın iradesi üzerinde hakimiyet kuran yöneticinin, serbest iradesi ile hareket etmeyen ve bir suç örgütü mensubu olarak suç işleme kararının varlığının kabulünde zorunluluk bulunan fail arasında azmettiren/azmettirilen ilişkisinden bahsetme imkanı da bulunmamaktadır. Kanunun kabul ettiği sistemde, yöneticinin örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlardan dolaylı fail olarak sorumlu tutulduğu görülmektedir.

Müşterek faillik ile TCK'nın 39/2-c maddesinde düzenlenen suçun işlenmesinden önce veya işlenmesi sırasında maddi yardımda bulunarak icrasını kolaylaştırmak şeklinde ortaya çıkan şerikliğin, her olayın özelliğine göre; suçun işlenişine bulunulan katkının arzettiği önem, zaruret göz önünde bulundurularak hakim tarafından ayırt edileceği kabul edilmektedir. Müşterek faillikte/fiil hakimiyetinde, fiilin icrası veya akim kalması müşterek faillerden her birisinin elinde bulunmaktadır. Yardım eden şerik suçun icrasını failin inisiyatifine havale etmektedir (..., Suç Örgütleri, s. 332).

... Ceza Kanununun 309. maddesinde düzenlenen suça iştirakten bahsedebilmek için sadece araç fiil/suç bakımından değil, ayrıca amaç suç bakımından da iştirak iradesinin varlığı aranmalıdır.

Bir kişinin maddede belirtilen amaçlara yönelik bir örgütün kurucusu ya da üyesi olması, tek başına TCK'nın 309. maddesindeki suça iştirak ettiği anlamına gelmez (Özek, Silahlı Çete, s. 366-374; Akbulut, Ülke Bölücülüğü, s. 130). Bu fiiller, TCK'nın 314. maddesinde bağımsız bir suç olarak düzenlenmiştir. Bu sıfatları haiz kişilerin TCK'nın 309. maddesindeki suça iştirakten sorumlu tutulabilmeleri için; örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen ve bu amacı gerçekleştirmeye elverişli nitelikteki belirli bir araç fiil bakımından, hem iştirak iradelerini ortaya koymaları hem de maddi veya manevi nitelikte nedensel bir katkıda bulunmaları gerekmektedir. Bu kişilerin maddede sayılan amaçları gerçekleştirmek için salt bir örgütün çatısı altında bir araya gelmeleri, örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen araç suçlara da iştirak etmiş sayılmaları anlamına gelmeyecektir (Yard. Doç. Dr. Namık Kemal Topçu, Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar, s. 202).

Suça iştiraktan söz edebilmek için amaca yönelik bir fiil işleme hususunda iştirak iradelerini ortaya koyan kişilerin hepsinin bu amaçla kurulmuş bir örgütün üyesi olması da gerekmez.

Failin, fiil hakkındaki bilgisi iştirak iradesini sağlamaya yeterli değildir. Olsa olsa bildiğini ihbar etmemekten doğan sorumluluk veya hazırlık hareketlerine katılma nedeniyle (mülga 765 sayılı) TCK'nın 168 ve 171. maddelerindeki (5237 sayılı TCK'nın 314, 316. maddelerindeki) suçlar tahakkuk edebilir (Özek, age, s. 172).

Bu açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde;

15 Temmuz 2016 günü işlenen somut darbe teşebbüsü, TCK'nın 309. maddesinde sayılan amaçlara matuf zarar tehlikesi doğuran vahim eylemler vasfını aşarak, Anayasal düzeni doğrudan ortadan kaldırma neticesine yönelmiş, örgütün ülke genelindeki organik bütünlüğünden ve etkinliğinden istifade edilerek planlanıp uygulanmış, neticesi ve başarısı eş zamanlı, senkronize hareketlere bağlı hukuki anlamda tek bir fiil olarak ortaya çıkmıştır. Bu nedenle, örgütsel koordinasyon veya iştirak iradesi gereğince ve iş bölümü doğrultusunda bulunduğu mahal ve konumuna uygun, amaca hizmet eden ve katkı sunan icrai (ya da garantör olunan hallerde ihmali) harekette bulunarak bu suça iştirakin her halinin mümkün olduğunun kabulü gerekir.

TCK'nın 309. maddesinde düzenlenen suç bir somut tehlike suçu olduğundan, suçun oluşması için ayrıca bir neticenin gerçekleşmesi aranmamaktadır. Bu itibarla, sanığın amaca matuf eylemi ve/veya işlediği elverişli araç suç ile suçun konusu üzerinde meydana gelen somut tehlike arasında illiyet bağının bulunması gerekli ve yeterlidir. Suça teşebbüsün kabulü için aranan elverişli vasıtalarla cebri eylemlere başlanıp başlanmadığı araştırılırken ve vasıtanın elverişliliği takdir edilirken tek tek yapılan eylemlerle amaçlanan hedefler arasında doğrudan doğruya bağ kurmak yoluna gidilemez. Ancak, her halükarda ülke genelinde gerçekleştirilmek istenen amaca matuf cebri/icrai fiilin, sanığın bulunduğu mahalde/sorumluluk sahasında da doğrudan doğruya ya da araç suçlar yönünden icrasına başlanması aranmalıdır. Sanığın bu icrai fiile yine icrai bir hareketle katılması mümkün olduğu gibi garantörlük yükümlülüğünü ihmal etmek suretiyle de iştirak edebileceği kabul edilmektedir.

Şayet emrin konusu suç teşkil ediyorsa, Anayasanın 137/2 ve TCK'nın 24/3 maddeleri gereğince böyle bir emrin yerine getirilmesinden emri veren azmettiren, yerine getiren ise fail olarak sorumlu tutulacaktır (Dairemizin 2017/1443-4758 sayılı kararı). Azmettirenin sorumluluğu, kanunda hazırlık hareketleri ayrıca suç olarak düzenlenmemişse, failin eyleminin en azından teşebbüs aşamasına ulaşmasına bağlıdır. Konusu suç teşkil eden emirle azmettirilenden garantörlük yükümlülüğünü yerine getirmemesi isteniyorsa, eylemin teşebbüs aşamasına ulaşması için yasaklayıcı normun ihlaline yönelen icrai bir hareketin gerçekleşmesi, failin de neticeyi önleme hukuki yükümlülüğünü yerine getirmemesi gerekmektedir.

aaa. Sanık ... hakkında Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etme suçundan kurulan hükmün incelenmesinde;

66. Mekanize Tugay Komutanlığında astsubay rütbesiyle görev yapan sanık ...’ın, saat 17:30 sıralarında evde iken bölük komutanı Üsteğmen ... tarafından bölüklerinde silah kaybolduğu ve bölüğe gelmesi gerektiğini belirten bir mesajın gelmesinin ardından ...’e “geliyorum” şeklinde mesaj yazdığı, devamında bölük komutanı ...’in bu kez gelmesine gerek kalmadığına dair bir mesaj yolladığı, saat 20:30 sıralarında ise bölük astsubayı piyade başçavuş ... tarafından cep telefonundan aranarak mesainin devam ettiği belirtilerek ivedi olarak birliğine çağrıldığı, saat 21:00’da bölüğüne geldiği, Bölük komutanının emri ile hücum yeleği ve kamuflajını giydiği fakat silahlıkta asker bulunmadığından silah almadığı, Bölük komutanı ile birlikte 117353 plaka sayılı GZPT’ye binerek Topkule Kışlasına geldiği, GZPT ile havalimanına intikal etttiği, Basın Ekspres Caddesi üzerinden havalimanına giderken Başakşehir İlçe Emniyet Müdürlüğünde çalışan eşi tarafından arandığı, eşinin kendisine nerede olduklarını sorması üzerine havalimanına destek amaçlı gittiklerini söylediği, bunun üzerine eşinin “darbe yapılıyor hemen oradan ayrıl” demesi üzerine internetten gelişmeleri gördüğü, havalimanına intikal ettiğinde gelişmeleri ...’e bildirdiği, Havalimanı C kapısına geldiklerinde ...’in kendilerine halkın havalimanına girişinin engellenmesi hususunda emir verdiği, sanığın, kışlaya dönmelerini isteyen vatandaşları ... ile görüştürdüğü, görüşmenin ardından araçlara binerek geri döndükleri, dönüş sırasında sanıklardan ...’un önlerini keserek geri dönmelerini istemesi üzerine ...’in sanıktan sağa yanaşmasını istediği, ... ve ...’in savunmalarında, ...’ın kendilerine “eşi ile telefonda görüştüğünü, ortalığın karışık olduğu, darbe girişimi olduğundan bahsedildiğini, oradan ayrılması gerektiğini söylediğini” beyan ettikleri, ...’un yolu açması üzerine oradan uzaklaşarak 23:50’de Topkule Kışlasına giriş yaptıkları, Kışladan bölüklerine geçerek bölük komutanının emriyle araçtaki silah ve mühimmatları bir odaya koyarak kilitledikleri, daha sonrasında eşinin çalıştığı Başakşehir İlçe Emniyet Müdürlüğü ile kışlada yaşanan hususlarla ilgili irtibat sağladığı, kendi isteği ile Baştabya Kışlası nizamiyesine gelen polislere saat 12:00‘da teslim olduğu belirlenmiş olup,

Somut olay, sanığın aksi kanıtlanamayan savunmaları ve tüm dosya kapsamına göre, durumu diğer sanıklardan kısmen farklılık arzeden sanığın suç kastı da karar yerinde değerlendirilerek eyleminin Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs suçuna yardım suçunu oluşturup oluşturmayacağının tartışmasız bırakılması,

bbb. 66. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığında asteğmen olarak görev yapan, bölük komutanı ...’in emri ile havalimanına gidecek GZPT’lerin birinde araç komutanı olarak görevlendirilen, bulunduğu GZPT’yi Ana Giriş kapısında bekleten, emrindeki askerleri Ana Giriş kapısında bariyer oluşturtarak bekleten, vatandaşların ve emniyet güçlerinin mücadelesi sonucunda bölük komutanı ...‘in emri üzerine GZPT’ye binerek ricat eden ve kışlaya doğru harekete geçen, bir süre sonra vatandaşca bulunduğu GZPT’nin önü kesilen, bu sırada araçtan çıkarak vatandaşlarla konuşmaya çalışan, olay yerine gelen polis ekipleri tarafından yakalanarak gözaltına alınan, kız arkadaşından gelen mesaj ve bu mesajdan sonra ... ile konuşması neticesinde darbe kalkışmasını öğrenmesine rağmen ...’in bekleyin talimatına uyarak bulunduğu yeri terk etmeyen, kendi beyanına göre de korkup telefonunu kapattığını söyleyen sanık ...,

66. Mekanize Piyade Tugayında asteğmen olarak görev yapan, olay günü bölüğünde nöbetçi subay olarak görevli iken akşam saatlerinde içtima olduğunu haber alıp içtima alanına intikal eden, ...’ın sıkıyönetim ilan edildiğine ilişkin içtimasına katılan, Bölük komutanı ...’in emri ile içtima alanında bulunan 117080 plaka sayılı ZMA’ya araç komutanı olarak binerek Atatürk Havaalanına intikal eden, komutasındaki ZMA'yı Ana Giriş kapısına konuşlandıran, Atatürk Havalimanı Ana Girişinde ...’den aldığı emir doğrultusunda ...'in emrine girerek komutasındaki askerlere vatandaşların ve araçların geçişinin yasak olduğunu belirterek barikat kurduran, beklemeye devam ettikleri sırada polis ekipleri ve vatandaşların askerlere tepki göstermeye başlaması ile geriye dönüş kararı alan, Baştabya kışlası nizamiyesine birkaç yüz metre kalana kadar yoluna devam edebilen, bu noktada darbe girişimini protesto eden vatandaşlar tarafından önleri kesilen sanık ...,

66. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı’nda astsubay olarak görev yapan, Komutanlıktan çıkış yapacak GZPT'lerden 117461 plakalı GZPT’ye araç komutanı olarak görevlendirilen, bölük komutanı ... komutasındaki GZPT'yi takip eden, ...’ın GZPT'si arıza yaptığında kendi aracının komutasını ...’a devrederek arızalı aracın yanında kalan, bir kısım tanık beyanlarıyla sabit olduğu üzere kışladan çıkmadan askerlerin telefonlarını toplayan, hakkında ardışık aramadan başlatılan soruşturmanın mevcut dava dosyası nedeniyle kovuşturmaya yer olmadığına dair kararla sonuçlandırıldığı belirlenen sanık ...,

66. Mekanize Tugay Komutanlığı’nda astsubay olarak görev yapan, kışla dışına çıkmak amacıyla yapılan içtimaya tam teçhizatlı ve silahlı olarak katılan, 117550 plakalı Açık Kasa Tenteli Land Rover marka askeri jip ile Atatürk Havaalanına intikal ederek havaalanı Ana Girişinde araç ve vatandaşların geçişinin yasaklanması şeklindeki emre uyarak bir süre trafik yönlendirmesi yapan, ...’nun emri ile kontrol kulesine intikal ederek ... komutasında kontrol kulesine çıkan ekip içerisinde yer alan, kontrol kulesi giriş katında, yolcuların belirli bir salonda toplanması sırasında, TV’den darbe girişimi bildirisinin okunduğuna dair haberleri gören, devamında Ana Giriş kapısına dönerek burada ...’in özel harekat polisleriyle tartışmasına şahit olan, ...’in, ‘hat düzeni’ne geçme emrine uymayarak Land marka aracın yanında beklemeye devam eden, ...’den ‘ricat’ emrini duyduktan sonra astsubayların bulunduğu Landla hızlıca havalimanından ayrılıp kışlaya varış yapan, sivil kıyafetlerini giyerek evine dönen sanık ...,

66. Mekanize Tugay Komutanlığında uzman çavuş olarak görev yapan, 15.07.2016 günü akşam saatlerinde alarm verilmesi üzerine ...’ın içtima alanında sıkıyönetim ilan edildiğini bildiren konuşmasına katılan, içtimadan sonra Asteğmen ... komutasındaki 117080 plaka sayılı ZMA’ya binerek Atatürk Havalimanına intikal eden, havalimanında araçtan inerek diğer askerler ile birlikte giriş kapısında vatandaşların ve araçların geçişini engelleyecek şekilde tertibat alan, bir süre sonra darbe girişiminin duyulması ve vatandaşların askerlere tepki göstermeye başlaması üzerine ...’un emri ile ZMA’ya binerek kışlaya dönmek üzere Atatürk Havalimanından ayrılan, içerisinde bulunduğu ZMA Baştabya Kışlasının nizamiye girişine 500 metre mesafe kalmışken darbe girişimini protesto etmek için sokağa çıkan vatandaşlar tarafından durdurulan, bu noktadan sonra ilerleyemeyerek polis imdat hattını arayıp durumlarını bildiren, bir süre sonra olay yerine gelen polis ekipleri tarafından yakalanan sanık ...,

66. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığında astsubay olarak görev yapan, kışla dışına çıkacak olan personel içerisinde ismi olmamasına rağmen daha önceden komando olarak görev yaptığını belirterek bölük komutanı ...’ya gelmek istediğini söyleyen, bu şekilde 117510 plakalı Mercedes Unimog askeri kamyona binerek Atatürk Havalimanı Ana Giriş kapısına intikal eden, Ana Giriş kapısına gelindiğinde, ...’un, askerin yönetime el koyduğuna dair beyanını duyan ve askerler tarafından polislerin ve güvenlik güçlerinin görevlerinin gasp edilir şekilde engellenmesine şahit olan, Havalimanı emniyet müdür ve amirleri ile ... arasındaki tartışmadan haberdar olan, uçuş kontrol kulesinin ele geçirilmesi ve güvenliğinin sağlanması amacıyla bulunduğu kamyona ... tarafından binilen, ... ile önce “A” kapısına, ardından uçuş kontrol kulesine giden, kendisinin de içinde bulunduğu astsubaylar ile ... arasında olayın ayrıntılarına dair tartışma yaşandığı belirlenen, devamında ...’in bulunduğu kapıya dönen, burada ...’in ‘hat düzeni’ne geçmelerine yönelik emirlerini dinlemeyerek Land marka aracın yanında beklemeye başlayan, ...’den ‘ricat’ emrini duyduktan sonra bölük komutanı ... ve yanında bulunan diğer astsubaylarla birlikte askeri Land araca binerek kışlaya geri dönem, yanındaki diğer sanıklarla birlikte özel araç ile kışladan ayrılarak ikametine giden sanık ...,

66. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığında astsubay olarak görev yapan, kışla dışına çıkacak olan personel içerisinde ismi olmamasına rağmen daha önceden komando olarak görev yaptığını belirterek bölük komutanı ...’ya gelmek istediğini söyleyen, 117510 plakalı Mercedes Unimog askeri kamyona binerek Atatürk Havaalanına intikal eden, ... komutasında kontrol kulesine gelen, burada ...’un güvenliğini sağlayan, içinde bulunduğu astsubaylar ile ... arasında olayın ayrıntılarına dair tartışma yaşayarak Ana Giriş kapısına dönen, ...’in, ‘hat düzeni’ne geçmelerini ilişkin emri dinlemeyerek Land marka aracın yanında beklemeye başlayan, ...’den ‘ricat’ emrini duyduktan sonra yanında bulunan diğer astsubaylarla birlikte havalimanından ayrılarak kışlaya dönen sanık ...,

66. Mekanize Tugay Komutanlığında astsubay olarak görev yapan, 14.07.2016 günü tank taburunda nöbetçi astsubay olan, 15.07.2016 günü istirahatli olması gerekirken Tabur Komutanı ...‘in emri ile kışlada kalarak çalışmaya devam eden, ...’in emri ile toplamda 24 adet SABOT tank topu, 16.000 adet MG-3 mühimmatı ve 19.200 adet HK-33 mühimmatı da alarak darbe girişimine katılacak olan birliklere dağıtan hemen ardından alarm verilmesi üzerine teçhizatını ve silahını alarak nizamiye bölgesine giden, ...’nun emri ile 117550 plakalı Açık Kasa Tenteli Land Rover marka araç ile Atatürk Havalimanına intikal eden, Havalimanında ...’ nun emri ile bir süre Ana Giriş kapısında sivil araç ve vatandaş geçişlerini engellemek için trafik kontrolü yapan ekip içerisinde yer alan, bir süre sonra yine ...’nun emri ile ... komutasında kontrol kulesine intikal ederek ...’un güvenliğini sağlayan, kendisinin de içinde bulunduğu astsubaylar ile ... arasında olayın ayrıntılarına dair tartışma yaşanan, devamında Ana Giriş kapısında gelen, burada ...’in, ‘hat düzeni’ne geçme emrini dinlemeyerek Land marka aracın yanında beklemeye başlayan, ...’den ‘ricat’ emrini duyduktan sonra bölük komutanı ... ve diğer astsubaylarla birlikte askeri Land araca binerek kışlaya geri dönen sanık ...,

66. Mekanize Piyade Tugayında astsubay olarak görev yapan, olay günü Tabur Komutanı ...’nun bölük komutanı ...’a verdiği emir neticesinde bölüğünde bulunan beş adet GZPT aracı dışarı çıkacak şekilde hazırlatan, alarm verilmesi üzerine tam teçhizatlı ve silahlı olarak 117461 plakalı GZPT’ye binerek Üsteğmen ...’ı takip eden, Atatürk Havalanına doğru ilerlemeye başladıklarında ...’ın bulunduğu GZPT’nin arıza yapması sonucunda araçlarını ...’a bırakarak arızalanan GZPT’nin yanında bölgede kalan, bakımcı olduğu için arızalanan GZPT’nin arızasını gidermeye çalışan ancak başarılı olamayarak Basın Ekspres yolu üzerinde araç ile kalan, askerlerini aşağıya indirerek dışarıda nöbet tutturan, bir süre sonra vatandaşların çevrelerini sarmaları üzerine GZPT aracın içerisine girerek beklemeye başlayan, olay yerine gelen polis ekipleri tarafından yakalanarak gözaltına alınan, incelenen cep telefonunun “Kim çağırdı Dr civanım” isimli Whatsapp grubunda, aynı gün saat 21.11’de 'Ordu yönetime el koydu arkadaşlar' saat 21.16’da “Durumlar sıkıntılı” şeklinde, 21.21’de “Zırhlı araçlarla dışarı çıkıyoruz”şeklinde mesajlar yazan sanık ...,

66. Mekanize Piyade Tugayında astsubay rütbesiyle görev yapan, Kışlada alarm verildiğinde ...’nun emri ile güvenliği sağlamak üzere Topkule nizamiyesine gönderilen, 117550 plakalı Açık Kasa Tenteli Land Rover marka askeri araç ile diğer astsubaylarla Atatürk Havalimanına intikal eden, Ana Giriş kapısına gelindiğinde, sanıklardan ...’un, yönetime el konulduğuna dair beyanını duyan, ...’nun emri ile Land jipe binerek ... yönetimindeki askeri kamyonu takip edip Smart Kontrol Kulesinin ele geçirilmesi amacı ile önce A kapısına ardından kontrol kulesine intikal eden, burada ... ile birlikte kuleye çıkan yedi kişilik ekip içerisinde yer alan, ardından ...’in bulunduğu giriş kapısına intikal eden, ...’in emniyete alma şeklindeki emrine karşı çıkarak geldikleri araç ile kışlaya dönen, Kışlaya döndükten sonra ... isimli şahıs ile birlikte kendine ait motosiklet ile kışladan ayrılan sanık ...,

66. Mekanize Tugayı Komutanlığında astsubay olarak görev yapan, 15.07.2016 günü akşam saatlerinde kaybolan silah bahane edilerek kışladan çıkışların yasaklanması sonucunda kışlada kalan, ...’nun emri ile 117510 plakalı Mercedes marka askeri kamyona binerek Atatürk Havalimanına intikal eden, Havalimanında kamyondan inip Land marka askeri jipe binerek ...’nun emri ile Smart Kontrol kulesine intikal eden, burada araçların başında kalarak kuleye çıkan ekibin güvenliğini sağlayan, ..., ... ve ... ile birlikte beklediği sırada yanlarına gelen özel güvenlik personelce kendilerine darbe girişimine ilişkin gelişmeler gösterilen, kuleye çıkan ... ve beraberindekilerin kuleden inmesinin ardından Land marka askeri jip ile Ana Giriş kapısına intikal eden, vatandaş ve polislerin tepkileri ile karşılaşınca ...’nun emri ile Land jipe binerek Topkule Kışlasına ricat eden, kışladaki olaylara katılmamakla birlikte sabaha kadar Topkule kışlasında kalarak sabah saatlerinde kışla içerisinde yaşanan çatışmanın ardından Astsubay...’in yönlendirmeleri ile polis ekiplerine teslim olan sanık ...,

66. Mekanize Tugay Komutanlığında astsubay olarak görev yapan, 15.07.2016 günü tankların bakımını yaparak hazırlık yapan, akşam saatlerinde kaybolan silah bahane edilerek kışladan çıkışların yasaklanması sonucunda kışlada kalan, tanklarına mühimmat alarak kendi üzerine zimmet yapan, 117724 plaka sayılı tank komutanı olarak 3 tank ile birlikte yola çıkarak havalimanına intikal eden, tabur komutanı ... tarafından son tankın Havalimanı B kapısında beklemesi ve havaalanına girişlerin yasak, çıkışların serbest olduğunun bildirilmesi nedeni ile B kapısı girişi kapanacak şekilde tankını konumlandıran, toplanan vatandaşlar tarafından “darbe mi yapıyorsunuz” şeklinde sorular sorulması üzerine rütbelerini sökerek kışlaya dönmeye karar veren, ...’ın atış serbest şeklindeki emrini vatandaşların daha fazla tepki göstereceğini düşünerek uygulamayan, yolda ilerlerken vatandaşlar tarafından önü kesilerek tankın içerisinden çıkartılan, sivil kıyafet giydirilerek polise teslim edilen sanık ...,

66. Mekanize Piyade Tugayı Tank Taburu 2. Tank bölüğünde tank sürücüsü uzman çavuş rütbesiyle görev yapan, 15.07.2016 günü 117724 plakalı tankın şoförü olarak Atatürk Havalimanı’na intikal eden, ...’in emriyle tankı “B” kapısına konuşlandıran, Telsizden ...'in ‘TSK’nın yönetime el koyduğu’na ilişkin açıklamasını duyan, vatandaşça gösterilen direniş sonucunda geri dönüşe başlayan, yaklaşık 500 metre ilerledikten sonra vatandaşlar tarafından araçlarla önleri kesilerek olay yerine gelen polisler tarafından tank içerisinden çıkartılıp teslim alınan sanık ...,

66. Mekanize Tugay Komutanlığında uzman çavuş rütbesi ile araç sürücüsü olarak görev yapan, 15.07.2016 günü mesai bitimine yakın silah kaybolması, servislerin iptal edilmesi ve ikinci bir emre kadar kışladan çıkışların yasaklanması ile kışlada kalan, Tabur komutanı ... tarafından yapılan içtimaya katılan, bölük komutanı ...’in emri doğrultusunda ...’un komutanlığını yaptığı 117080 plaka sayılı ZMA’ya şoför olarak görevlendirilen, bulunduğu ZMAyı Havaalanı Ana Giriş kapısında konuşlandırarak vatandaşların ve araçların havalimanına girişini engelleyerek beklemeye başlayan, vatandaşların ve polislerin tepki göstermesi üzerine yanındakiler ile birlikte ricat ederek yol üzerinde herhangi bir müdahale olmadan Baştabya kışlası önüne kadar gelen, bu noktada darbe girişimini protesto etmek için toplanan halk tarafından sürücülüğünü yaptığı aracın etrafı sarılan, olay yerine gelen polis ekipleri tarafından yakalanarak göz altına alınan sanık ...,

66. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığında uzman çavuş olarak görev yapan, olay günü gün içerisinde bölüğünde bulunan askerlerin atış eğitimleri ile ilgilenen, Baştabya Kışlasında kaybolduğu iddia olunan silahın bulunmasına yönelik çalışmalara katılan, akşam saatlerinde bölük komutanı olan ...’in emri ile bölükten beş adet GZPT’nin kışla dışına çıkacak şekilde hazırlanmasında görev alan, kışladaki askerlerin kışla dışına çıkarılması için yapılan içtimaya tam teçhizatlı olarak katılıp 117367 plaka sayılı GZPT’ye komutan olarak binerek Atatürk Havalimanı B kapısına intikal eden, Atatürk Havalimanı Ana Girişinde duran GZPT’den inerek bir süre araçların ve vatandaşların geçişlerini engelleyecek şekilde çevre tertibatı alarak bekleyen, erleri yola dizerek barikat oluşturtan, darbe girişiminin duyulması ve vatandaşların darbe girişimini protesto etmeye başlamaları üzerine ... tarafından ricat kararı alınarak birliklere dönme emri verilmesinin ardından komutasındaki askerleri GZPT’ye bindirerek kışlaya doğru harekete geçen, Basın Ekspres yolu üzerinde vatandaşlar tarafından önü kesilince durmak zorunda kalan, komutanları ile görüştükten sonra yakalanarak gözaltına alınan sanık ...,

66. Mekanize Piyade Taburu 1. Mekanize Piyade bölüğünde uzman çavuş rütbesiyle görev yapan, 15.07.2016 tarihinde bölük komutanından aldığı izin dolayısı ile görev istirahatli olmasına rağmen akşam saatlerinde bölük komutanı ...’in emri ile kışlaya gelerek görevine başlayan, kışlaya geldikten sonra ...’in emirleri doğrultusunda kışla dışına çıkacak askerler için teçhizat temin ederek akabinde yapılan içtimaya katılan, içtimadan sonra ...’in emri ile 117369 plaka sayılı GZPT’ye araç komutanı olarak binerek Atatürk Havaalanına konvoyun 2. sırasındaki araç olarak intikal eden, Atatürk Havalimanında Ana Giriş kapısında GZPT’yi havalimanına Ana Girişleri kapatacak şekilde konuşlandırıp, ...’in emri ile askerlere mühimmat dağıtarak ve araçtan indirterek girişleri engellemek için barikat kurdurtan, ... ile ...’un Ana Girişte gerek görevlilere, gerekse sivil vatandaşlara ve sonradan tartışmakta oldukları polis ekiplerine sıkıyönetim ilan edildiğini ve TSK’nın yönetime el koyduğuna ilişkin bildirimi duyan, bir süre sonra vatandaşların darbe girişimine karşı askerlere tepki göstermeye başlaması üzerine ...’in ricat emrine uyarak GZPT'yi kışlaya doğru hareket ettiren, Basın Ekspres yolu üzerinde vatandaşlar tarafından önlerinin kesilmesiyle aracı durdurma emri vererek beraberindeki askerlerle silahlarını araçta bırakan, bir süre sonra olay yerine gelen polis ekipleri tarafından gözaltına alınan sanık ...,

66. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığında astsubay olarak görev yapan, taburda telsiz teknisyeni olarak görev yapması nedeniyle akşam saatlerinde tabur komutanı tarafından çağrılarak kışla dışına çıkılacağı için tabur komutanına ait jip ile tanklar arasındaki telsiz irtibatı kurması istenen, tabur komutanı ...’in makam aracı olan 117500 plakalı askeri jip ile Atatürk Havalimanına intikal eden, Havalimanına intikalden sonra tabur komutanının talimatı ile araçta telsiz başında bir müddet kalan, bir müddet sonra ...’un polislere ve vatandaşlara hitaben “TSK yönetime el koymuştur evinize gidin” şeklindeki anonsu üzerine cep telefonunu açıp internetten bakarak durumu araştırdığını kabul eden, ... ve ... ‘un vatandaşlar ve emniyet birimleri ile tartışmaya başlamaları üzerine olay yerine ... ile birlikte gelen astsubayların yanına gidip durumu öğrenmeye çalışan, ...’in ‘hat düzeni’ne geçme emrine uymayarak Land marka aracın yanında beklemeye başlayan, ...’in havaya ateş etmesi, diğer askerlere ise ateş açma emri vermesi üzerine bu emri reddeden astsubaylar arasında yer alan, ... komutasındaki askeri jip ile Topkule Kışlasına intikal eden, Kışlaya geldikten sonra bir süre MEBS bölüğünde kalan, daha sonrasında ise Tank Taburunun kademe binasına giderek burada beklemeye başlayan, kışla içerisinde yanında bulunan Astsubay ... ile birlikte Topkule Nizamiyesine giderek polis ekiplerine teslim olduğu tespit edilen sanık ...;

66. Mekanize Piyade Tugayında uzman çavuş olarak görev yapan, olay günü nöbet görevine devam eden, akşam saatlerinde Albay ... SARI tarafından verilen alarm sonrasında askerlerin kışla dışına çıkarılması için yapılan içtimaya katılan, ... komutasındaki 117461 plakalı GZPT’ye binerek kışla dışına çıkan, içinde bulunduğu araca Basın Ekspres yolu üzerinde ... ve ... binen, bu aşamadan sonra Üsteğmen ...’ın komutasına giren, Tabur Komutanı ... tarafından ...’a TSK’nın yönetime el koyduğundan bahisle vatandaşların uyarılması, E-5 İstanbul yönünün trafiğe kapatılması, araçların yan yola yönlendirilmesi emri verilmesi üzerine Çobançeşme çevresinde yolu kapatarak trafiği yönlendiren, bir süre sonra polis ekipleri tarafından yollarının kesilmesi ile beraberindekiler ile GZPT’nin içerisine giren, bir süre GZPT’nin içerisinde bekleyen, devamında polis ekiplerince GZPT’den çıkarılarak gözaltına alınan, incelenen telefonunun SMS mesajları kısmında 15.07.2016 günü saat 22.12'de “Bitanem” olarak kayıtlı kişiden “savaş mı var ” şeklinde gönderilen mesaja, 23.22'de “Bakkal açıksa 2-3 günlük yiyecek un falan al acil bi şey sorma” şeklinde cevap veren sanık ... hakkında Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etme suçundan kurulan hükümler ile;

Olay tarihinde 66. Mekanize Tugay Komutanlığında uzman çavuş rütbesi ile görev yapan, 117720 plakalı tankın nişancısı olarak Atatürk Havalimanı’na intikal eden, havalimanında ...’in emirleri doğrultusunda havalimanı girişinde vatandaşların ve araçların geçişini engellemek için tertibat alan ancak tanktan inmeyen, ...’in TSK’nın yönetime el koyduğuna dair anonsuna ve vatandaşların tepkilerine rağmen olay yerinde yaklaşık 30 dakika süre kalan, vatandaşların tepkilerinin artması üzerine diğer sanıklarla beraber kışlaya dönmek zorunda kalan sanık ...,

66. Mekanize Tugay Komutanlığında uzman çavuş rütbesi ile tank sürücüsü olarak görev yapan, 15.07.2016 günü mesai bitimine yakın silah kaybolması, servislerin iptal edilmesi ve ikinci bir emre kadar kışladan çıkışların yasaklanması ile kışlada kalan, bölük komutanı ...’ın emri doğrultusunda ...’ın komutanlığını yaptığı 117665 plaka sayılı tanka şoför olarak görevlendirilen, 117665 plakalı tank ile Tugaydan geç çıkış yaparak konvoya dahil olmadan, tüm zırhlı araçlar vardıktan sonra Atatürk Havalimanına intikal eden, tankı Ana Giriş kapısına doğru park ederek beklemeye başlayan, Havalimanına gelip tertibat alan sanıklardan izin alarak havalimanı içerisine girmek üzere oldukları esnada darbe girişiminden haberdar olan, tüm zırhlı araçların dönüş yoluna geçmelerini müteakip hızlıca havalimanından ayrılarak kışlaya giriş yapan sanık ...,

Olay tarihinde 66. Mekanize Piyade Tugayında astsubay olarak görev yapan, bölük komutanı ...’ın emri doğrultusunda üç adet tankı dışarıya çıkacak şekilde hazırlayan, tankların üzerine MG3 makineli tüfek taktırararak telsizlerini ve yakıtlarını kontrol eden, Tank Tabur Komutanı ...’in tabur rütbelileri ile yaptığı toplantının ardından dışarı çıkılacağı haberini alması üzerine bölük komutanın emri ile kışla dışındaki personeli kışlaya çağıran, kendi bölüğünde bulunan ve Bayrampaşa Çevik Kuvvet’e gidecek olan tankların dışarı çıkması üzerine bölük komutanı ... tarafından ... ile birlikte görevlendirildiğini öğrenerek 117665 plakalı tank ile Tugaydan geç çıkış yapıp konvoya dahil olmadan, tüm zırhlı araçlar vardıktan sonra Atatürk Havalimanına intikal eden, Ana Giriş kapısını tank ile kapatarak beklemeye başlayan, bir süre sonra kendisine ve komutasındaki askerlere gelen telefonlar neticesinde darbe girişimini öğrenen, komutanı bulunduğu tank mürettebatına “emir komuta bende” şeklinde emir veren, tüm zırhlı araçların dönüş yoluna geçmelerini müteakip hızlıca havalimanından ayrılarak kışlaya giriş yapan, saat 00:47de B kapısı bölgesinden geçerek havalimanından ayrılan sanık ... hakkında Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs suçundan beraatlerine dair hükümlerin incelenmesinde;

Dosya kapsamına göre; sanıkların mezkur eylemlerinin, kanuni tanımda öngörülen cebir ve şiddet içeren icrai hareket niteliğinde olmaması, neticenin/somut zarar tehlikesinin gerçekleşmesini sağlayacak biçimde faillerle birlikte fiil üzerinde müşterek hakimiyet kurmasını temin edecek fonksiyonel bir mahiyet taşımaması, suç organizasyonu içinde bir iş bölümünün gereği olarak görevlendirilmesi suretiyle ika edildiğinin kanıtlanamaması nedeniyle müsnet suç yönünden fail olarak sorumlu tutulamayacakları ancak, suçun icrasına başlanmasından sonra yönlerini belli ederek katılma iradesini ortaya koyacak nitelikteki eylemlerinin, zaman, nitelik ve yakın zarar tehlikesine yaptığı katkı itibariyle bütün olarak darbenin icrasını kolaylaştırmaya yönelik olduğundan, TCK’nın 309/1 ve 39/2-c maddelerinde düzenlenen Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etmeye yardım suçundan cezalandırılmaları gerekirken, yazılı olduğu şekilde delillerin değerlendirilmesinde ve suç vasfında düşülen yanılgı sonucu Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etme suçundan mahkumiyetlerine ve beraatlerine karar verilmesi,

bb. ... hakkında ...’a yönelik kasten öldürmeye ve müştekiler ..., ... ve ...’a yönelik kasten öldürmeye teşebbüse azmettirme, sanıklar ..., ... ve ...'ın ise ...’a yönelik kasten öldürme, müştekiler ..., ..., ... ve ...’a yönelik kasten öldürmeye teşebbüs suçlarından mahkumiyetlerine dair hükümlere ilişkin olarak yapılan incelemede,

Sanıklar ..., ... ve ...’nin ...’in yaptığı içtimaya katıldıkları, içtimanın ardından araçları havalimanına ait araçların geçişini engelleyecek şekilde konumlandırarak havalimanına ait araçları silah doğrultmak sureti ile durdurup aramaya başladıkları, araçlardan silah doğrultmak sureti ile zorla indirilen yolcuları, havalimanı çalışanlarını, hostesleri ve pilotları yere yatırarak aradıkları ve havalimanında görevli polislerin silahlarını aldıkları,

Ayrıntıları yukarıda anlatıldığı üzere özel harekat polislerince kuleye yapılan operasyonu Smart kulede kalan ... ve ekibine yardım etmek üzere yola çıkan ekiplerden sanık ... komutasındaki pikap ve mavi minibüsün havalimanı hangar bölgesinde durduğu, sanığın havaya ateş açtığı, hangar bölgesinden ayrılarak uçakların iniş kalkış yaptıkları piste doğru yola çıktıkları, saat itibariyle havaalanının tüm apron ve terminal bölgesine ulaşmış olan vatandaşların bu araçların peşinden koştuğu, bu esnada pikabın arkasında bulunan 3 Sözleşmeli Er; ..., ... ve ...'ın, ...’ın emriyle vatandaşlara doğru, silah namluları yere paralel olacak şekilde ateş etmeye devam ettikleri, bu esnada maktül ...'ın vurularak yere düştüğü, katılan ...'ın ve müştekiler ... ile ...'ın yaralandığı, ...'in kurşunlardan kaçarken yaralandığı ...'ın olay yerinde yaşamını yitirdiği ve şehit olduğu anlaşılmıştır.

Somut olay incelendiğinde sanıkların birlikte hareket ederek örgütsel faaliyet kapsamında eylemlerini gerçekleştirdiklerinin dosya kapsamında bulunan olay yeri görüntüleri, taraf beyanları ve adli raporlarla sabit olduğu gözetildiğinde,

Sanıkların, müştekiler ..., ..., ... ve ...’a yönelik eylemlerinden dolayı, TCK’nın 37.maddesi delaletiyle aynı kanunun 82/1-h, 3713 S.K. 5/1 ve TCK’nın 35. maddeleri uyarınca, maktül ...’a yönelik eylemlerinden dolayı TCK’nın 37. maddesi delaletiyle 82/1-h ve 3713 S.K 5/1. maddesi uyarınca cezalandırılmalarına karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması,

Müştekiler ... ve ...’e yönelik öldürmeye teşebbüs eylemlerinden dolayı, verilen hükümler yönünden aleyhe temyiz bulunmadığından sanıkların kazanılmış haklarının saklı tutulmasına;

cc. ... hakkında cebir, tehdit veya hile kullanarak kişiyi hürriyetinden yoksun kılmaya azmettirme suçu yönünden beraate, sanıklar ..., ... ve ... hakkında cebir, tehdit veya hile kullanarak kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçundan mahkumiyete dair kararlara ilişkin,

Mahkeme kararlarının Yargıtay denetimine olanak verecek şekilde açık olması ve Yargıtay'ın bu işlevini yerine getirmesi için kararın dayandığı tüm kanıtların, bu kanıtlara göre mahkemenin ulaştığı sonuçların iddia, savunma ve dosyadaki diğer belgelere göre sanıklara isnat edilen ve suç oluşturduğu kabul edilen eylemlerin karar yerinde gösterilmesi ve bu hususun gerekçeye yansıtılması gerektiği, buna göre hükümlerde yer alan ve hangi müştekilere yönelik hangi eylemleri nedeniyle atılı suçlardan hüküm kurulduğu belirtilmeden, sanık ... hakkında Atatürk Havalimanının apron bölgesinde bulunan tüm müştekilere yönelik kişiyi hürriyetinden yoksun kılmaya azmettirme, diğer sanıklar yönünden ise aynı müştekilere yönelik kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçundan yeterli olmayan ve kişiselleştirilmeyen gerekçe ile beraat ve mahkumiyet kararları verilmek suretiyle AİHS'nin 6/1, Anayasının 141/3, CMK'nın 34/1 ve 230/2 maddelerine muhalefet edilmesi,

c) Sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... hakkında Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüse yardım suçundan kurulan hükümlerin incelenmesinde;

Hava Harp Okulu Komutanlığı’nda sözleşmeli er olarak görev yapan, 15.07.2016 günü ... ile birlikte Atatürk Havalimanı apron kısmına intikal eden, görev ve sorumluluğunda olmadığı halde gelen araçların ve içlerinde bulunan havalimanı personeli ile yolcuların aramasını yapan, ... ile birlikte İstanbul Valiliği’nin işgal edilmesine takviye olmak amacı ile sahil yolundan intikal ettikleri sırada yakalanan sanık ...,

Hava Harp Okulu Komutanlığı’nda sözleşmeli er olarak görev yapan, 15.07.2016 günü ...’in emri üzerine içtima alanındaki içtimaya katılan, içtimanın ardından araç ile havalimanına intikal eden, araçları havalimanına ait araçların geçişini engelleyecek şekilde konumlandırarak havalimanına ait araçları silah doğrultmak sureti ile durdurup aramaya başlayan, silah doğrultmak sureti ile araçlardan zorla indirilen yolcuları, havalimanı çalışanlarını, hostesleri ve pilotları yere yatırarak arayan, Havalimanında görevli polislerin silahlarını alan, ...’ın emir ve komutasında kulede emniyet güçleri tarafından sıkıştırılan ...’ı kurtarmak amacı ile intikal eden, araç ile kuleye doğru seyir halinde iken vatandaşın tepkisi ile karşılaşan sanık ...,

Hava Harp Okulu Komutanlığı’nda sözleşmeli er olarak görev yapan, 15.07.2016 günü akşam saatlerinde birliklerine ait araç ile Yenikapı İDO iskelesinden darbe girişimine katılacak askeri öğrencileri Hava Harp Okulu’na getiren, soruşturma aşamasındaki beyanlarına göre kışlaya intikal ettiği sırada sosyal medyadan köprülerin askerler tarafından kapatıldığına dair haberleri gören, ... komutasında, havalimanında el konulan aracı ve aracın sürücüsü ...’nun ellerinin arkadan bağlı şekilde araçtan indirildiğini görmesine rağmen Doblo model araç ile kulede sıkıştırılan askerleri kurtarmak amacı ile intikal eden, vatandaşın direnişi sonucu birliğe dönmek zorunda kalan sanık ...,

Hava Harp Okulu Komutanlığı’nda sözleşmeli er olarak görev yapan, 15.07.2016 günü ...’in emri üzerine içtima alanındaki içtimaya katılan, ...’in makam aracına binerek Atatürk Havaalanı apron kısmına intikal eden, burada yanında bulunan diğer askerler ile birlikte sanıklardan...’nın komutası altına giren, ... ve ...’ın emirleri doğrultusunda havalimanına ait araçları silah doğrultmak sureti ile durdurup aramaya başlayan, araçlardan silah doğrultmak sureti ile zorla indirilen yolcuları havalimanı çalışanlarını, hostesleri ve pilotları yere yatırarak arayan sanık ...,

Hava Harp Okulu Komutanlığı’nda sözleşmeli er olarak görev yapan, 15.07.2016 günü akşam saat 23:30 sıralarında Destek Grup Komutanlığı VIP bölgesinde ... komutasındaki içtimaya katılan, ardından araç ile havalimanına intikal eden, araçları havalimanına ait araçların geçişini engelleyecek şekilde konumlandırarak havalimanına ait araçları silah doğrultmak sureti ile durdurup aramaya başlayan, araçlardan silah doğrultmak sureti ile zorla indirilen yolcuları, havalimanı çalışanlarını, hostesleri ve pilotları yere yatırarak arayan ... ile birlikte havalimanında görevli Doblo marka bir aracın aranması, şoförünün alıkonulması ve aracın gasp edilmesi eylemlerinde yer aldığı belirlenen, ...’ın emri ile ... ile birlikte bu aracı askeri VIP bölgesine götürmek üzere hareket eden, intikal halinde iken gördüğü ... ve beraberindeki birkaç askeri de araca alarak askeri VİP noktasına intikal eden, buradan ...’nın kullandığı otobüs ile bölüğüne gittiği anlaşılan sanık ...,

Hava Harp Okulu Komutanlığı’nda sözleşmeli er olarak görev yapan, olay günü helikopter pilotu olan ve darbe teşebbüsünde etkin rol alan kara pilot Üsteğmen ...’ı 5. Filoya götüren, burada ...’ın harbiye öğrencileri ile helikoptere binerek gittiklerine şahit olan, ...’in makam arabası ile Atatürk Havaalanına intikal eden, intikalden sonra apron kısmında araçlar ve havalimanı personeli üzerinde yapılan aramalara bizzat katılan, Havalimanı güvenliğine ait olan ve yolculara ait ruhsatlı silahları uçaklara götürmekle görevli olan Doblo marka bir aracın durdurulması ve aranması olayında görev alan, bir süre sonra yanlarına gelen iki polis memurunun silahlarını ve telsizlerini, ...’ın emri üzerine ... ile birlikte alan, vatandaşların apron kısmına girmesi üzerine beraberindekiler ile transit marka bir minibüse binerek VIP bölgesine geri dönen sanık ...,

Hava Harp Okulu Komutanlığı’nda sözleşmeli er olarak görev yapan, 15.07.2016 günü sanık ... ile birlikte Yenikapı İDO iskelesine giderek buradan sekiz Hava Harp Okulu öğrencisini alıp Hava Harp Okuluna getiren, bu görevden sonra Astsubay ...’in emri ile araç tahsisten MAN marka askeri otobüsü alarak ...’in emri ile askerleri Destek Grup Komutanlığından askeri VIP bölgesine götüren, ... tarafından alınan içtimadan sonra askerlerin bir kısmı kendi kullandığı otobüse binen, otobüsü ...‘ın emri ile apron kısmında durdurarak askerleri aracından indirip otobüsü yolu kesecek şekilde konumlandırarak gelen araçların aranması için uygun ortam oluşturan, vatandaşların apron kısmına gelerek askerlere tepki göstermeye başlaması üzerine otobüs ile askeri alana doğru hareket eden, bu hareket esnasında vatandaşlardan kaçmaya çalışan bazı Hava Harp Okulu personeli askeri de aracına alarak askeri bölgeye intikal eden sanık ...,

Hava Harp Okulu Komutanlığı’nda sözleşmeli er olarak görev yapan, 15.07.2016 günü akşam saat 23:30 sıralarında ... isimli komutanının emri ile askeri minibüse şoför olarak binerek askerleri de götürerek Destek Grup Komutanlığı VIP bölgesinde sanık ... komutasındaki içtimaya katılan, içtimadan sonra araç ile Atatürk Havalimanına intikal eden, havalimanına ait araçları silah doğrultmak sureti ile durdurup aramaya başlayan, araçlardan silah doğrultmak sureti ile zorla indirilen yolcuları, havalimanı çalışanlarını, hostesleri ve pilotları yere yatırarak arayan, ...’ın emri ile bir grup askeri kullandığı mavi renkli minibüse binerek kulede rehin kalan darbeci askerleri kurtarmak üzere bu noktaya doğru hareket eden, bu intikal sırasında araçların önü vatandaşlar tarafından kesilince kuleye gidemeyerek Atatürk Havaalanı iniş pistine yönelip bu pist üzerinden askeri VIP noktasına doğru hareket eden, darbe girişiminden haberdar olduktan sonra yanına gelen Binbaşı ...’ün emri ile hareket etmeye devam ederek bu sanığı istihkam bölüğüne götüren ve buradan aldıkları 10-15 adet G3 silah ve mühimmat ile birlikte VIP alanına geri gelen, Atatürk Havalimanına geri dönmek için asker aramaya başlayan sanık ...’çe kendisine aracı ile birlikte hangar kısmına gitmesi emredilen, bu emir doğrultusunda hareket ederek sabah saatlerine kadar hangar bölgesinde bekleyen devamında ise burada ayrılarak birliğine dönen sanık ...,

Hava Harp Okulu Komutanlığında sözleşmeli er olarak görev yapan, 15.07.2016 günü akşam saat 23:30 sıralarında Destek Grup Komutanlığı VIP bölgesinde sanık ... komutasındaki içtimaya katılan, içtimadan sonra araç ile Atatürk Havalimanına intikal eden, havalimanına ait araçları silah doğrultmak sureti ile durdurup aramaya başlayan ekip içerisinde yer alan, araçlardan silah doğrultmak sureti ile zorla indirilen yolcuları, havalimanı çalışanlarını, hostesleri ve pilotları yere yatırarak arayan, darbe teşebbüsünü protesto etmek için toplanan vatandaşlar ile karşılaştığında ... ile birlikte apron kısmında gasp edilen doblo marka araca binmeye çalışan ancak aracın dolu olması nedeni ile binemeyen, polis memurlarının yardımı ile vatandaşlardan kurtulmayı başararak ...’nın kullandığı MAN marka otobüs ile askeri VIP bölgesine geri dönen, burada ...’çe kulede sıkışan darbecileri kurtarmak için asker toplandığına şahit olmasına rağmen ...’ün emri ile hareket eden, Destek Grup Komutanlığı Hizmet bölüğü silahhanesinden mühimmat getirilmesi ve bu mühimmatların askeri VIP de bulunan darbeci askerlere dağıtılmasında görev yapan sanık ...,

Hava Harp Okulu Komutanlığında sözleşmeli er olarak görev yapan, Albay ...’in makam şoförü olan, olay günü görevi gereği çok erken saatlerden itibaren Albay ... ile birlikte mesai yaptığı belirlenen, mesai esnasında ...’in emri ile makam aracına 4-5 adet MP 5 marka silah ve bu silahlara ait mühimmat yükleyen, bu mühimmatları VIP bölgesindeki rütbelilere sanık ...’in emri ile veren, VIP bölgesinde bulunan ve darbeci askerleri taşıyan bir kargo uçağına mühimmat yüklenmesine yardım eden, yine ...’in emri ile sivil bir şahsı Hava Harp Okulu içerisine götüren, sonrasında bu şahsı albay kıyafeti giymesinden sonra şahsı yeniden VIP bölgesine getiren, bu kişinin irtibatları ve gittiği bölge itibari ile Hava Harp Okulunda görevli Albay ... olduğu anlaşılan, Albay... ve bazı rütbelilerin VIP kapısının önünde bulunan Havuzlu Kavşak tarafına doğru ateş ettiklerine şahit olan, ...’in makam aracı ile yanına binen sözleşmeli erler ile beraber Atatürk Havalimanı apron kısmına intikal eden, ...’nın emirleri doğrultusunda ... Hava Yollarına ait bazı otobüslerin ve havalimanı içerisinde görevli bazı araçların durdurularak aranması, içerisindeki vatandaşların yere yatırılarak aranması ve bir süre alıkonulması eylemlerine bizzat katılan, ...’ın emri doğrultusunda iki polis memurunun silahlarını ve telsizlerini alan, Apron kısmına giren vatandaşların askerlere tepki göstermeleri üzerine beraberindekilerle kaçarak askeri VIP kısmına geri dönen, ...’ün Atatürk Havalimanına geri gitmek için asker toplamaya çalıştığına şahit olmasına rağmen ... ve beraberindeki astsubayı buradan alarak yeniden VIP bölgesine intikal eden sanık ...,

Hava Harp Okulu Komutanlığı’nda sözleşmeli er olarak görev yapan, 15.07.2016 günü akşam saat 23:30 sıralarında Destek Grup Komutanlığı VIP bölgesinde sanık ... komutasındaki içtimaya katılan, içtimadan sonra ...’in makam aracına binerek Atatürk Havalimanına intikal eden, apron kısmında bulunan araçları durdurmaya, içlerinden inen personelleri aramaya başlayan, uçuş yapacak yolcuların silahlarını uçaklara götürmekle görevli araç durdurularak şoförünü alıkoyan, şoförün başında bir süre nöbet tutan, darbe teşebbüsünü protesto etmek için havalimanına gelen vatandaşların apron kısmına girmeye başlaması üzerine piyade tüfeği ile 5-6 el havaya ateş eden, akabinde ...’ın kullandığı araca binerek birliğine dönen sanık ...,

Hava Harp Okulu Komutanlığında sözleşmeli er olarak görev yapan, 15.07.2016 günü akşam saat 23:30 sıralarında Destek Grup Komutanlığı VIP bölgesinde sanık ... komutasındaki içtimaya katılan, içtimadan sonra ... ‘nın kullandığı Man marka otobüs ile Atatürk Havalimanına intikal eden, ... ve ...’ın emirleri doğrultusunda apron kısmındaki araçların durdurulması, aranması, yolcuların bir süre alıkonulması eylemlerine bizzat katılan, bir süre sonra yanlarına gelen polis ekibine silah doğrultarak bu polislerin silahlarının gasp edilmesinde aktif olarak yer alan, ... yönetimindeki pikap ve minibüsteki askerlerin vatandaşlara ateş ettiğini duymaları üzerine bu noktaya doğru harekete geçen, darbe teşebbüsünü protesto etmek amacıyla apron kısmına giren vatandaşların gelmesi ve darbe kalkışması konusunda sanıkları ikaz etmeleri üzerine ters yöne doğru kaçmaya başlayan, bu esnada havaya ateş ettiği kendi ikrarı ile sabit olan, bir araca binmeyi başararak askeri VIP bölgesine giden, komutanlarının emirlerine riayet etmeye devam ederek sabaha kadar nöbet tutan sanık ...,

Hava Harp Okulu Komutanlığında sözleşmeli er olarak görev yapan, 15.07.2016 günü akşam saat 23:30 sıralarında Destek Grup Komutanlığı VIP bölgesinde ... komutasındaki içtimaya katılan, ardından araç ile havalimanına intikal eden, araçları havalimanına ait araçların geçişini engelleyecek şekilde konumlandırarak havalimanına ait araçları silah doğrultmak sureti ile durdurup aramaya başlayan, araçlardan silah doğrultmak sureti ile zorla indirilen yolcuları, havalimanı çalışanlarını, hostesleri ve pilotları yere yatırarak arayan, ... ile birlikte havalimanında görevli Doblo marka bir aracın aranması, şoförünün alıkonulması ve aracın gasp edilmesi eylemlerinde yer alan, ...’ın emir ve komutasında kulede emniyet güçleri tarafından sıkıştırılan ekibi kurtarmak amacı ile intikal eden, araçları kuleye doğru seyir halinde iken vatandaşların gösterdiği tepki ve direniş üzerine askeri VIP bölgesine dönen sanıklar ... ve ...,

Hava Harp Okulu Komutanlığında sözleşmeli er olarak görev yapan, 15.07.2016 günü akşam saat 23:30 sıralarında Destek Grup Komutanlığı VIP bölgesinde ... komutasındaki içtimaya katılan, ardından araç ile havalimanına intikal eden, araçları havalimanına ait araçların geçişini engelleyecek şekilde konumlandırarak havalimanına ait araçları silah doğrultmak sureti ile durdurup aramaya başlayan, araçlardan silah doğrultmak sureti ile zorla indirilen yolcuları, havalimanı çalışanlarını, hostesleri ve pilotları yere yatırarak arayan sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ...,

Somut darbe teşebbüsü, TCK'nın 309. maddesinde sayılan amaçlara matuf zarar tehlikesi doğuran vahim eylemler vasfını aşarak, Anayasal düzeni doğrudan ortadan kaldırma neticesine yönelmiş, örgütün ülke genelindeki organik bütünlüğünden ve etkinliğinden istifade edilerek planlanıp uygulanmış, neticesi ve başarısı eş zamanlı, senkronize hareketlere bağlı hukuki anlamda tek bir fiil olarak ortaya çıkmıştır. Bu nedenle örgütsel koordinasyon veya iştirak iradesi gereğince ve iş bölümü doğrultusunda bulundukları mahal ve konumlarına uygun, amaca hizmet eden ve katkı sunan icrai harekette bulunanların, icra aşamasına geçerek amaç suç yönünden somutlaştığında ve elverişliliğinde tartışma bulunmayan bu fiil üzerinde müşterek hâkimiyet kurdukları gözetilerek TCK'nın 37. maddesi kapsamında 'doğrudan fail' olduklarının kabulünde zorunluluk vardır.

Mensup olduğu örgütle kurduğu bağ nedeniyle örgütsel faaliyet kapsamında işlenen Anayasayı ihlal suçuna ilişkin planlama, hazırlık ve icra organizasyonundan haberdar olmak suretiyle darbeye teşebbüs suçunu sevk ve idare edenler tarafından verilen emirleri/görevleri kabullenerek ülke çapındaki icra hareketleriyle illi bir değer taşıyan icra hareketlerini gerçekleştirenlerin ya da görev paylaşımı bağlamında henüz sırası gelmemiş icra hareketleri için gerekli hazırlıkları yapanların bu suç yönünden müşterek fail olarak sorumlu tutulmaları gerekmektedir.

Doğrudan kanuni tanımda öngörülen cebir ve şiddet içeren icrai hareket niteliğinde olmayan, somut zarar tehlikesinin gerçekleşmesini sağlayacak biçimde faillerle birlikte fiil üzerinde müşterek hâkimiyet kurmalarını temin edecek fonksiyonel bir mahiyet taşımayan, suç organizasyonu içinde bir iş bölümünün gereği olarak görevlendirilmeleri nedeniyle ika edildiği kanıtlanamayan ancak suçun icrasına başlanmasından sonra katılma iradesini açıkça ortaya koyan, zaman, nitelik ve yakın zarar tehlikesine yaptığı katkı itibariyle bütün olarak darbenin icrasını kolaylaştırmaya yönelen hareketleri gerçekleştiren sanıkların eylemlerinin, 5237 sayılı TCK’nın 309/1 ve 39/2-c maddeleri kapsamında Anayasayı ihlale teşebbüs suçuna yardım etmek suçunu oluşturacağı gözetilmeli, hukuki durumları buna göre tespit edilmelidir. TCK'nın 309. maddesinde düzenlenen suç bir somut tehlike suçu olduğundan suçun oluşması için ayrıca bir neticenin gerçekleşmesi aranmamaktadır. Bu itibarla sanığın amaca matuf eylemi ve/veya işlediği elverişli araç suç ile suçun konusu üzerinde meydana gelen somut tehlike arasında illiyet bağının bulunması gerekli ve yeterlidir. Suça teşebbüsün kabulü için aranan elverişli vasıtalarla cebri eylemlere başlanıp başlanmadığı araştırılırken ve vasıtanın elverişliliği takdir edilirken tek tek yapılan eylemlerle amaçlanan hedefler arasında doğrudan doğruya bağ kurmak yoluna gidilemez. Ancak her halükarda ülke genelinde gerçekleştirilmek istenen amaca matuf cebri/icrai fiilin, sanığın bulunduğu mahalde/sorumluluk sahasında da doğrudan doğruya ya da araç suçlar yönünden icrasına başlanması aranmalıdır. Sanığın bu icrai fiile yine icrai bir hareketle katılması mümkün olduğu gibi garantörlük yükümlülüğünü ihmal etmek suretiyle de iştirak edebileceği görülmektedir.

Konusu suç teşkil eden emir hiçbir surette yerine getirilemez. Aksi takdirde yerine getiren ile emri veren sorumlu olur (1982 Anayasasının 137/2, 5237 sayılı ... Ceza Kanununun 24/3. maddesi). Askeri hizmete müteallik hususlarda verilen emir bir suç teşkil ederse bu suçun işlenmesinden emri veren mesuldür. Ancak amirin emrinin adli ve askeri bir suç maksadını ihtiva eden bir fiile müteallik olduğu kendisince malum ise, maduna da faili müşterek cezası verilir (1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu 41/3-B) fakat Anayasanın 137/3, 5237 sayılı ... Ceza Kanununun 24/4 ve 1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu 41/3-B maddeleri, TCK'nın 30. maddesi bağlamında birlikte değerlendirildiğinde, askeri bir hizmete ilişkin olmak kaydıyla mutlak itaat kuralı gereğince konusu suç teşkil eden emrin yerine getirilmesi halinde de hukuka uygunluk nedenlerinin maddi şartlarında hata kurumunun olaysal olarak değerlendirilmesi ve şartları oluştuğunda uygulanması mümkündür.

Bu açıklamalar ışığında sanıkların eylemlerinin değerlendirilmesinde;

Sanıkların Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs eylemini bilfiil icra ederek fiil üzerinde 'müşterek hakimiyet' kurdukları gözetilerek TCK'nın 37. maddesi kapsamında 'doğrudan fail' olarak cezalandırılmalarına karar verilmesi gerekirken delillerin değerlendirilmesinde düşülen yanılgı sonucu yazılı şekilde 5237 sayılı TCK'nın 39/1 maddesi gereğince hüküm kurulması,

d. Sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... hakkında, Smart Kuleyi işgal ederek uçakların iniş kalkışlarına engel olma görevlerine istinaden yalnızca orada çalışan personelce girilebilen kulenin konut olarak kabul edilip nitelikli olarak konut dokunulmazlığını ihlalden, sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... hakkında bir kısım müştekilere yönelik cebir, tehdit veya hile kullanarak kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçundan hüküm kurulduğu gözetilerek;

Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs ile ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... hakkında nitelikli olarak konut dokunulmazlığını ihlal suçlarından ayrı ayrı dava açılmış ise de, sanıkların eylemlerinin bir bütün halinde TCK'nın 309/1 maddesinde düzenlenen Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs suçunu oluşturduğu, Nitelikli olarak konut dokunulmazlığını ihlal, cebir, tehdit veya hile kullanarak kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçlarının ise unsurları itibarıyla oluşmadığı ve dolayısıyla ayrıca bu suçlardan ceza verilemeyeceği gözetilmeksizin yasal olmayan gerekçe ile delillerin değerlendirilmesinde düşülen yanılgı sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması,

e. Sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... hakkında bir kısım müştekiler yönünden cebir, tehdit ve hile kullanarak kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçundan kurulan hükmün incelenmesinde ise;

Mahkeme kararlarının Yargıtay denetimine olanak verecek şekilde açık olması ve Yargıtay'ın bu işlevini yerine getirmesi için kararın dayandığı tüm kanıtların, bu kanıtlara göre mahkemenin ulaştığı sonuçların iddia, savunma ve dosyadaki diğer belgelere göre sanıklara isnat edilen ve suç oluşturduğu kabul edilen eylemlerin karar yerinde gösterilmesi ve bu hususun gerekçeye yansıtılması gerektiği gözetilmeden, ikame edilip tartışılan delillere göre sanıklar hakkında genel geçer kabullere dayanılmak suretiyle, hürriyeti tahdit suçunun hangi eylemleri nedeniyle hangi müştekilere karşı gerçekleştiği belirtilmeksizin dosya kapsamı ile uyumlu olmayan, yetersiz gerekçelerle hüküm kurulmak suretiyle AİHS'nin 6/1, Anayasının 141/3, CMK'nın 34/1 ve 230/1 maddelerine muhalefet edilmesi,

Kanuna aykırı, sanıklar, müdafileri, T.C. ... vekili, TBMM vekili ve katılanlar ile müdafilerinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan, bu sebeplerden dolayı hükümlerin CMK'nın 302/2. maddesi uyarınca BOZULMASINA, tutuklu sanıkların bozma nedenine ve mevcut delil durumuna nazaran tutukluluk hallerinin devamına, 28.02.2019 tarihinde yürürlüğe giren 20.02.2019 tarih ve 7165 sayılı Kanunun 8. maddesiyle değişik 5271 sayılı Kanunun 304. maddesi uyarınca dosyanın İstanbul 34. Ağır Ceza Mahkemesine, kararın bir örneğinin İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 20.06.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.