3. Ceza Dairesi 2021/18267 E. , 2021/10822 K.
I-TALEP:
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 29.09.2021 tarih ve 2021/101912 sayılı yazısı ile; Çete mensuplarına hal ve sıfatlarını bilerek yardımcı olmak suçundan sanık ...'in, 765 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 169/1 ve 69/1, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu'nun 5. maddeleri uyarınca 3 yıl 9 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına dair ... 1. Nolu (Kapatılan) Devlet Güvenlik Mahkemesinin 16/09/1999 tarihli ve 1997/212 esas, 1999/131 sayılı kararının infazını müteakip, hükümlünün yasaklanmış hakların geri verilmesine yönelik talebinin kabulüne ilişkin ... 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 24/01/2006 tarihli ve 2006/85 mütalaa sayılı kararını kapsayan dosya incelendi.
Dosya kapsamına göre, ... 1. Ağır Ceza Mahkemesince hükümlünün talebinin kabulü ile memnu hakların iadesine karar verilmiş ise de, yasaklanmış hakların geri verilmesine ilişkin karara dayanak teşkil eden...sayılı Adli Sicil Kanunu 13/A maddesinde yer alan, ''5237 sayılı Türk Ceza Kanunu dışındaki kanunların belli bir suçtan dolayı veya belli bir cezaya mahkûmiyete bağladığı hak yoksunluklarının giderilebilmesi için, yasaklanmış hakların geri verilmesi yoluna gidilebilir. Bunun için; Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinin beşinci ve altıncı fıkraları saklı kalmak kaydıyla, a) Mahkûm olunan cezanın infazının tamamlandığı tarihten itibaren üç yıllık bir sürenin geçmiş olması, b) Kişinin bu süre zarfında yeni bir suç işlememiş olması ve hayatını iyi halli olarak sürdürdüğü hususunda mahkemede bir kanaat oluşması gerekir.'' şeklindeki düzenleme dikkate alındığında, memnu hakların iadesi kararı verilebilmesi için infazın tamamlandığı tarihten itibaren üç yıllık sürenin geçmiş olmasının gerektiği, ancak somut olayda mahkum olunan 3 yıl 9 ay hapis cezasının infazının, 16/09/2004 tarihinde tamamlanmış olması karşısında, yasaklanmış hakların iadesine ilişkin kararın verildiği 24/01/2006 tarihinde 3 yıllık sürenin dolmadığı gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu Yüksek Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü ifadeli 04/08/2021 gün ve 94660652-105-33-8217-2021-Kyb sayılı yazılı istemlerine müsteniden ihbar ve mevcut evrak, Dairemize gönderilmiştir.
II-OLAY;
Hükümlü ..., ekinde mahkumiyet kararı, sabıka kaydı, ikametgah belgesi ve iyi hal kağıdı bulunduğunu belirtildiği ve aynı tarihte havalesi yapılan 16.06.2006 tarihli, ... Nöbetçi Ağır Ceza Mahkemesine hitaben tanzim ettiği dilekçesi ile ... Devlet Güvenlik Mahkemesinin, 16.09.1999 tarih ve 1997/212 esas, 1991/131 karar sayılı kararıyla TCK'nın 169 maddesince 3 yıl 9 ay hapis cezasına mahkum edildiğini, 22.12.2000 tarih ve 4616 sayılı, 23 Nisan 1999 tarihine Kadar İşlenen Suçlardan Dolayı Şartla Salıverilmeye, Dava ve Cezaların Ertelenmesine Dair Kanun'dan yararlanarak, işlediği suçun niteliği gereği gereken beş yıllık sürenin geçmiş olması nedeni ile ilgili yasanın 4. maddesinin son fıkrasına göre cezası infaz edilmiş sayıldığından, memnu haklarının iadesini talep etmiştir.
15.06.2006 tarihinde ... ili Merkez ilçesinde ikamet ettiğine dair ikametgah belgesi ile nüfus cüzdanının fotokopisi dosya içeriğinde bulunmaktadır.
02.06.2006 tarihli adli sicil kaydında; '... 1 DGM 'nin, 16.09.1999 tarih, 212-131 karar sayılı 22.10.1999 tarihinde kesinleşen TCK'nın 169, 59, 31, 46, 36, 3713 /5 maddelerinden 3 yıl 9 ay ağır hapis cezasının' olduğu ve '16.09.2004 tarihinde' cezanın yerine getirildiği yazılıdır.
Dosya içeriğinde aslı bulunmamakla birlikte, hükümlü hakkında verilen mahkumiyet kararı ve şartla tahliye kararı, ... 11. Ağır Ceza Mahkemesinin 13 Haziran 2006 tarihli acele faksı ile ... Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmiştir.
Bu kapsamda faksla gönderilen belgelerde özetle;
a-) ... 11. Ağır Ceza Mahkemesinin (250 madde ile yetkili), 13.06.2006 tarih, 1997/212 esas sayılı yazısında, ... Cumhuriyet Başsavcılığına, 13.06.2006 tarihli ilgi sayılı yazı ile istenilen 16.09.1999 tarih, 1997/212 -1999/131 esas ve karar sayılı gerekçeli kararının ve hükümlü ... hakkında verilen şartla tahliye kararının, onaylı birer örneğinin çıkartılarak gönderildiği belirtilmiştir.
b-) ... 1 Nolu Devlet Güvenlik Mahkemesinin, 16.09.1999 tarih, 1997/212 esas, 1999/131 karar sayılı, hükümlü ...'in (14) sırada sanık olarak adının yazıldığı, suç tarihinin '1993 ve 1994 yılları içinde' olarak, gözetim tarihinin '25.03.1994', salıverme tarihinin ise '07.04.1994' tarihi olduğunun karar başlığında yazıldığı görülen ve sayfalarının bir kısmı okunaklı olmakla birlikte, içeriğinden bozmadan sonra yapılan açık yargılama sonunda verildiği belirtilen gerekçeli kararın ilgili kısımlarında özetle, ... DGM Cumhuriyet Başsavcılığının, 02.05.1994 tarih, 1994/75-56-44 hazırlık esas ve iddianame nolu iddianamesi ile ...'in, silahlı çete mensuplarının hal ve sıfatlarını bilerek yardım ve yataklık etmek suçundan TCK'nın 169, 40 ve 3713 sayılı Kanunun 5 maddelerince cezalandırılmasının istenildiği, ... 1 Nolu Devlet Güvenlik Mahkemesinin, 19.03.1996 tarih 1994/141 esas, 1996/17 karar sayılı ilamı ile aralarında ...'inde bulunduğu sanıklar hakkında yapılan yargılama neticesinde sanık ... hakkında TCK'nın 169 maddesi gereği cezalandırılmasına karar verildiği ancak kararın Yargıtay 9. Ceza Dairesinin 21.10.1997 tarih,1997/1370 E ve 1997/5291 K. sayılı kararı ile bozulduğu, bozmaya uyularak yapılan yargılama sonunda, sanığın eylemine uyan TCK'nun 169, 3713 sayılı Kanunun 5, TCK'nın 59 ve 31 maddelerince 3 yıl 9 ay ağır hapis cezası ile cezalandırılmasına ve 3 yıl süre ile kamu hizmetlerinden yasaklanmasına karar verildiğinin ayrıca sanık yönünden süresi içerisinde kanun yoluna başvurulmadığından daha önceki tarihte, bir kısım sanıkların ise Yargıtay 9. Ceza Dairesinin, 26.06.2000 gün, 2000/1230 esas ve 2000/1846 karar sayılı onama kararı ile kararın kesinleştiğini belirtir, 28.07.2000 tarihli kesinleşme şerhinin ve 13.06.2006 aslı gibidir kaşesinin bulunduğu görülmüştür.
c-) Faks yazısında da gönderildiği belirtilen ancak üzerinde 13.06.2006 tarihli aslı gibidir kaşesinin bulunduğu kararın fotokopisi olduğu anlaşılan; ... 1 Nolu Devlet Güvenlik Mahkemesinin, 03.01.2001 tarih, 2001/30 değişik iş sayılı kararında özetle, ... Cumhuriyet Başsavcılığının, 03.01.2001 tarih, 2000/3-734-735 sayılı ilamat evrakıyla 4616 sayılı yasaya göre şartla tahliye kararı alınması talep edilen hükümlü ... hakkında, ... 1. Nolu Devlet Güvenlik Mahkemesinin 16.09.1999 tarih ve 1997/212 esas, 1999/131 karar sayılı ilamı ile çete mensuplarına yardım suçundan 3 yıl 9 ay ağır hapis cezası verildiği ve cezasının kesinleşerek, infaz için evrakın Cumhuriyet Başsavcılığına teslim edildiğinin anlaşıldığı, hakkındaki ilamat evrakının infazının bu güne kadar gerçekleşmediği anlaşılmakta ise de hükümlünün 03.01.2001 tarihli dilekçesi ile 4616 sayılı yasadan faydalanmak istediğini belirttiği, hükümlünün cezalandırılmış olduğu yasa maddesi suç tarihi, adli sicil kaydı nazara alındığında 22.12.2000 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanıp yürürlüğe giren 4616 sayılı yasadan yararlandırılması gerektiği sonucuna varılmakla anılan yasanın yürürlüğe girdiği tarihten geçerli olmak üzere 4616 sayılı yasanın 1. maddesinin 2.bendi, 2. alt fıkrası gereğince hükümlünün şartla tahliyesine oy birliği ile karar verildiği görülmüştür.
Yapılan istem kapsamında mahkemeye sunulan 16.06.2006 tarih, 2006/445 sayılı Cumhuriyet savcısı mütalaasında, '5237 sayılı TCK'da süresiz hak yoksunluğu söz konusu olmayıp, belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma, aynı kanunun 53/2 maddesi gereğince mahkum olunan hapis cezasının infazı tamamlanıncaya kadar olmakla, yasaklanmış hakların geri verilmesi hususunda karar vermeye yer olmadığı...' mütalaa olunmuştur.
... 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 2006/445 müt no'lu, 16.06.2006 tarihli kararı ile 16.06.2006 tarihli dilekçesi ile memnu hakların iadesini istediği belirtilen hükümlü ...'in yasak haklarının bulunmadığına, mütalaaya uygun olarak oy birliği ile itiraz kanun yolu açık olmak üzere karar verilmiştir. Kararın gerekçesi belirtildiği şekli ile şöyledir;
'Dosyanın tetkikinden, istem gibi ...'in ... Devlet Güvenlik Mahkemesinin 16/09/1999 tarih ve 1997/212 esas 1999/131 Karar sayılı kararı ile çete mensuplarına hal ve sıfatlarını bilerek onlara yardımcı olmak suçundan 3 YIL 9 AY AĞIR HAPİS CEZASI ile cezalandırılmış, sabıka kaydına göre de ... 1. Nolu Devlet Güvenlik Mahkemesinin 03/01/2001 tarih ve 2001/30 D.İş sayılı kararı ile şartla tahliye edilmiş olduğu anlaşıldığında ve aradan geçen zaman nedeni ile cezasının bihakkın infaz edildiğinin kabulünün gerektiği, mahkumiyetine esas ilamdaki 3 yıl süre ile kamu hizmetlerinden yasaklanmasına dair hüküm ise, sonradan yürürlüğe giren 5237 sayılı TCK'nın 53/2 maddesine göre kamu hizmetlerinden yasaklılık, cezanın infazı tamamlanıncaya kadar devam edeceğinden ve hükümlü ... Şahinin de cezasını bihakkın infaz ettiği anlaşılmakla;
..1- Yasak haklarının bulunmadığına,'
Ek kararın, 29.06.2006 tarihinde bizzat hükümlüye tebliğ edildiğine dair tebligat mazbatası görülmüştür. Ayrıca ek kararda 'Tebliğ ettim.22.06.2006' açıklamasını içerir, Sibel Şahin adlı kişinin de şerhi bulunmaktadır.
Ek kararda kesinleşme şerhi bulunmamakla birlikte, Adalet Bakanlığına 23.09.2020 tarihinde gönderilen faks içeriğinde yer alan kararda 'İş bu karar itiraz edilmeksizin 30.06.2006 tarihinde kesinleşmiş olduğu tasdik olunur' şerhi yazılı olan '23.09.2020' tarihli kesinleşme şerhinin bulunduğu görülmüştür.
Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünün 13.01.2021 tarihli yazısı ile ... hakkında, ... 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 16.06.2006 tarih ve 2006/115 müt no sayılı ek kararın ile her ne kadar şahsın memnu hakların iadesine karar verilmiş ise de...sayılı Adli Sicil Kanunun 13/A maddesi uyarınca yasaklanmış hakların geri verilebilmesi için cezanın infazının tamamlandığı tarihten itibaren 3 yıllık sürenin geçmesi gerektiği, bahse konu cezanın infaz tarihinin 16.09.2004 olduğu, Kanunda öngörülen 3 yıllık süre geçmediği halde yasaklanmış hakların geri verilmesine karar verildiğinden, gereğinin takdir ve ifası ile sonucundan bilgi verilmesi ... Cumhuriyet Başsavcılığından istenilmiştir.
Süreçte Cumhuriyet Başsavcılığınca gönderilen faks içeriğinde belirtilen ek karar numarasının '2006/115' olduğundan bahisle ek karar mahkemeden istenilmiş ise de, ... 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 24.03.2021 tarihli cevabi yazısı ile hükümlü hakkında kayıtların incelenmesi neticesinde tespit edilen karar ve ilgili evrakların gönderildiği anlaşılmıştır.
... Cumhuriyet Başsavcılığının 24.03.2021 tarihli yazısı ile Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğüne, bahse konu karara dayanak suçun düzenlenmiş olduğu ceza yasası,...sayılı Adli Sicil Kanunu ve 5237 sayılı Kanunun hüküm tarihinden sonra ki lehe hali ile 53/2. maddesi nazarında yasaklılık durumunun cezanın infazın tamamlanmasıyla ortadan kalkacağı değerlendirilmekle, kanun yararına bozma yoluna konu kararın bu yönü ile usul ve yasaya aykırı olduğu ve ayrıca cezanın infazının tamamlanmış olması ile karar tarihi üzerinden geçen uzun zaman aralığı da gözetildiğinde talebe konu kararın kaldırılmasında ve yeniden karar verilmesinde hukuki bir yarar bulunmadığından kanun yararına bozma yoluna gidilmemesi gerektiği görüşünde bulunulmuştur.
III-KANUN YARARINA BOZMA İSTEMİNE İLİŞKİN UYUŞMAZLIĞIN KAPSAMI:
Çete mensuplarına hal ve sıfatlarını bilerek yardım etmek suçundan 765 sayılı TCK'nın 169, 59, 31 ve 3713 sayılı Kanunun 5 maddeleri gereğince 3 yıl 9 ay ağır hapis cezası ile mahkumiyetine dair verilen ve kesinleşen 16.09.1999 tarihli karara istinaden, infaz görmekte iken hakkında 4616 sayılı Kanun hükümleri de uygulanan sanığın 16.06.2006 tarihli istemine yönelik olarak verilen memnu haklarının iadesi kararında isabet bulunup bulunmadığına ilişkindir.
IV-HUKUKSAL DEĞERLENDİRME;
İstemde, memnu hakların iadesi kararı verilebilmesi için infazın tamamlandığı tarihten itibaren üç yıllık sürenin geçmiş olmasının gerektiği, ancak somut olayda mahkum olunan 3 yıl 9 ay hapis cezasının infazının, 16.09.2004 tarihinde tamamlanmış olduğundan sürenin dolmadığının belirtildiği, dosya içeriğinde hükümlü hakkında, 03.01.2001 tarihli şartlı tahliye kararının fotokopisinin bulunduğu fakat karar içeriğinde belirtilen ilamat evraklarının ve bu kapsamda infaz dosyasının ise bulunmadığı, ... 1 Ağır Ceza Mahkemesinin 16.06.2006 tarihli 2006/445 müt nolu kararında belirtildiği üzere, 'aradan geçen zaman nedeni ile cezasını bihakkın infaz edildiğinin kabul edildiği, bu kapsamda bihakkın tahliye tarihinin de net bir biçimde belirlenmediği, 4616 sayılı Şartla Salıverme ve Erteleme Yasasının niteliği de
dikkate alındığında, mahkemece sabıka kaydına göre 16.09.2004 tarihinde cezasının yerine getirildiğinin belirtildiği ancak buna dayanak belge ve kesinleşmiş karar aslının veya onaylı suretlerinin bulunmadığı, faks çıktılarının bulunduğu görüldüğünden; hükümlünün mahkumiyetine konu karar ve şartla tahliye kararının faks çıktısı/fotokopi olduğu, infaz evraklarının celp edilmediği, isteme konu kararın faks örneğinde kesinleşme şerhinin bulunduğu görülmüş ise de dosya içeriğinde bulunmadığı anlaşılmakla, hükümlünün bihakkın tahliye tarihinin ve hükmün kesinleşme tarihinin tereddüte mahal bırakmayacak şekilde tespit edilmesi zorunluluğu bulunmakla, hükümlünün infaz dosyasının ve gerekçeli kararın kesinleşme şerhi ile birlikte okunaklı ve onaylı suretlerinin, 23.09.2020 tarihli faks evrakı içerinde görülen, memnu hakların iadesine dair kararın kesinleşme şerhinin temin edilerek gönderilmesi için dosyanın tevdiine karar verilmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle,
İncelemeye konu olan uyuşmazlığın esası bakımından incelemeyi mümkün kılacak şekilde, hükümlünün infaz dosyasının ve gerekçeli kararın kesinleşme şerhi ile birlikte okunaklı şekilde onaylı suretlerinin, bozma istemine yönelik kararın faks yazısında görülen kesinleşme şerhini içerir evrak veya kesinleşme şerhinin temini ile gönderilmesi için dosyanın, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 20.12.2021 gününde oybirliği ile karar verildi.
