9. Hukuk Dairesi         2022/3269 E.  ,  2022/3814 K.

BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARLARI ARASINDAKİ

UYUŞMAZLIĞIN GİDERİLMESİ İSTEMİNE DAİR

TÜRK MİLLETİ ADINA

Y A R G I T A Y K A R A R I

I. BAŞVURU

Başvurucu ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi başvuru dilekçesinde özetle;

Dairenin 2020/1636 esas 2021/25 karar sayılı dosyasında davacı Necla Karagöz, davalı Volvo Group Otomotiv Nakliye Tic. Sanayi Ltd. Şti, davalı ... Otomotiv Nakliye Ticaret San. Ltd. Şti ve davalı...Makina Otomotiv Servis Hizmetleri Nak. Tic. Ltd. Şti arasında görülmekte olan alacak davasında HMK'nın 353/1-b.2 hükmü gereğince kararın kaldırılmasına ve davanın kısmen kabulüne kararın niteliği ve niceliği itibariyle kesin olmak üzere karar verildiğini, Dairenin 2021/383 esas 2021/1193 karar sayılı dosyasında da aynı yönde karar verildiğini, söz konusu kararlarda ''davacı ile davalı Volvo... Ltd.Şti arasındaki uyuşmazlığın davacının hizmetlerini bildiren davalı... Makine...Ltd. ile davalı Volvo....Ltd.Şti arasında asıl-alt işveren ilişkisi olup olmadığı hususunda toplandığı, tanık beyanları, davalılar arasında yapılan sözleşme hükümlerine göre davalılar arasında asıl-alt işveren ilişkisi bulunduğu, davalı Volvo... Ltd.Şti açısından davanın husumet yönünden reddine karar verilmesinin hatalı olduğu '' hususunun belirtildiği, bu kararlar ile ... Bölge Adliye Mahkemesi 7.Hukuk Dairesinin benzer olaylarda verdiği 2021/1197 Esas 2021/2003 karar, 2020/690 Esas 2021/1054 Karar, 2021/759 Esas 2021/1088 Karar, 2020/690 Esas 2021/1054 Karar, 2021/538 Esas 2021/1174 karar sayılı kesin nitelikteki kararları arasında uyuşmazlık bulunduğunu belirterek uyuşmazlığın giderilmesini talep etmiştir.

II. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ HUKUK DAİRELERİ BAŞKANLAR KURULU KARARI

... Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri Başkanlar Kurulu’nun 24.12.2021 tarih ve 2021/2 sayılı kararı ile;

“Başkanlar kurulunun çoğunluk görüşüne göre; davacı ile Volvo Group Otomotiv Tic. Ltd. Şti. arasında hiçbir bağ bulunmadığı, servis işyerinde çalıştırılan işçilerle ilgili tüm yetkinin yetkili serviste olduğunun kabulü ile, davalılar arasındaki ilişkinin asıl işveren alt işveren ilişkisini oluşturmayacağı, bu sebeple davalı Volvo Group Otomotiv Tic. Ltd. Şti.'nin bu davada taraf sıfatı bulunmadığından hakkındaki davanın reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılarak,

1- ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 2020/1636 Esas ve 2021/25 Karar ve 2021/383 Esas, 2021/1193 Karar no ve ... 7. Hukuk Dairesinin 2021/1197 Esas 2021/2003 karar, 2020/690 Esas 2021/1054 Karar, 2021/759 Esas 2021/1088 Karar, 2020/690 Esas 2021/1054 Karar, 2021/538 Esas 2021/1174 Karar nolu kesinleşmiş kararları arasında hüküm uyuşmazlığı bulunduğu anlaşılmakla; 5235 Sayılı Yasanın 35/3. fıkrası gereğince hüküm uyuşmazlığının 7. Hukuk Dairesi kararları yönünde giderilmesi gerektiği kanaatiyle bir karar verilmesi talebiyle dosyanın Yargıtaya gönderilmesine,

2 - Uyuşmazlığın 7. Hukuk Dairesinin kararları doğrultusunda giderilmesinin hukuka uygun olacağı yönünde görüş bildirilmesine” oy çokluğuyla karar verilmiştir.

Muhalefet Şerhinde ise;

“İlgili Dairelerin kesin kararlar arasında hüküm uyuşmazlığı bulunduğuna ilişkin görüşe kısmen katılmak ile birlikte davalılar arasındaki sözleşme hükümleri (davalı Volvo...Şti'nin diğer davalının hisse devrinde ne yapılacağının dahi düzenlendiği dikkate alındığında) davalılar arasında asıl alt iş veren ilişkisinin bulunduğu yönündeki 8. Hukuk Dairesi görüşü doğrultusunda uyuşmazlığın giderilmesi gerektiği” belirtilmiştir.

III. BAŞVURU KONUSU UYUŞMAZLIĞIN GİDERİLMESİ İSTEMİNE KONU KARAR

... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 14.01.2021 tarih 2020/1636 esas 2021/25 karar sayılı dosyasında;

... 1. İş Mahkemesi'nin 2018/504 Esas, 2020/151 Karar sayılı kararı ile, davalılar arasındaki hukuki ilişki ve sorumluluk incelendiğinde, davacı tarafça davalı...Şirketi'nin davalı Volvo araçlarının servis hizmetini yaptığı, alt işvereni olduğunun iddia edildiği, somut davada davalı Volvo Şirketi'nce davalı...Şirketi'ne araçların bakım, onarım ve servis hizmetlerinin verilmesi işinin verildiği sabit olmakla birlikte, davalı ...'in hizmet verdiği işyerinin kirasının kendisi tarafından ödendiği, bağımsız işyeri olduğu, işyerindeki demirbaşların ...'e ait olduğu, çalışılan işyerinin Volvo Şirketi'ne ait olduğu, her ne kadar Volvo Şirketi yetkililerince işyerinde denetim yapılıp çalışanlara zaman zaman eğitim verilmekte ise de denetleme ve eğitim verme yetkisinin Volvo Şirketi'nin markasını koruma adına yaptığı işlemler olduğu, bu halde davalı ...'in bakım, onarım ve servis hizmetlerinin verilmesi işini kendi bağımsız iş organizasyonu ile kendi işyerinde gerçekleştirdiği, davacının Volvo'ya ait işyerinde çalışmadığı, Volvo Şirketi'nin markasını koruma adına yaptığı denetleme ve eğitim verme işlemlerinin Volvo Şirketi'ni asıl işveren haline getirmeyeceği, davalılar arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisinin bulunmadığı, alacaklardan davalı Volvo Şirketi'nin sorumluluğunun bulunmadığı gerekçesi ile davalı...Makine Otomotiv Şirketi'ne yönelik davanın kabulüne , davalı Volvo Şirketine yönelik davanın husumetten reddine, davalı olarak gösterilen...Nakliye Otomotiv Şirketi'ne yönelik davanın feragat nedeni ile reddine karar verilmiştir.

Karara karşı davacı vekilinin istinaf başvurusunda bulunması üzerine Bölge Adliye Mahkemesince, davacı ile davalı Volvo... Ltd.Şti arasındaki uyuşmazlığın davacının hizmetlerini bildiren davalı... Makine...Ltd. ile davalı Volvo....Ltd.Şti arasında asıl-alt işveren ilişkisi olup olmadığı hususunda toplandığı, tanık beyanları, davalılar arasında yapılan sözleşme hükümleri (davalı Volvo ..Şirketi'nin diğer davalının hisse devrinde ne yapılacağının bile düzenlendiği dikkate alındığında) davalılar arasında asıl-alt işveren ilişkisi bulunduğu, davalı Volvo... Ltd.Şti açısından davanın husumet yönünden reddine karar verilmesinin hatalı olduğu anlaşıldığından davacı vekilinin bu yöndeki istinaf başvurusunun kabulü ile davanın kısmen kabulüne dair kesin olmak üzere yeniden hüküm kurulmuştur.

IV- UYUŞMAZLIĞIN GİDERİLMESİ İSTEMİNE KONU KARARLAR

... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 2021/383 esas 2021/1193 karar sayılı kararında;

Tanık beyanları, davalılar arasında yapılan sözleşme hükümlerine göre davalılar arasında asıl-alt işveren ilişkisi bulunduğu, davalı Volvo... Ltd.Şti açısından davanın husumet yönünden reddine karar verilmesinin hatalı olduğu anlaşıldığından davacı vekilinin başvurusunun bu sebep açısından HMK'nın 353/1-b-2 maddesi gereğince kabulüne karar verilerek, davalı...Otomotiv Nakliye Tic. San. Ltd. Şti. ile davalı Volvo Group Otomotiv Tic. Ltd. Şti. aleyhine açılan davanın kabulüne dair karar verilmiştir.

... Bölge Adliye Mahkemesi 7.Hukuk Dairesi’nin 2021/1197 esas 2021/2003 karar sayılı kararında;

Teknik servis alanında faaliyet gösteren davalı...Otomotiv Nakliye Tic. San. Ltd. Şti. firması ile diğer davalı Volvo Group Otomotiv Tic. Ltd. Şti. arasında yetkili servis sözleşmesi çerçevesinde ticari nitelikte ilişki söz konusu olduğu, bu bağlamda, Volvo Group Otomotiv Tic. Ltd. Şti.'nin diğer davalı ... Otomotiv Nakliye Tic. San. Ltd. Şti. firmasıyla olan ilişkisinin, Volvo tarafından üretilen ürünlere, garanti kapsamına göre değişmekle birlikte, ücreti mukabilinde veya bila bedel gerekli bakım, onarım, montaj gibi işlemleri yapmak ve tüketicilerin talep ve ihtiyaçlarına cevap vermek temeline dayandığı, davacı ile Volvo Group Otomotiv Tic. Ltd. Şti. arasında hiçbir bağ bulunmadığı, servis işyerinde çalıştırılan işçilerle ilgili tüm yetkinin yetkili serviste olduğunun kabulü ile, davalılar arasındaki ilişkinin asıl işveren alt işveren ilişkisini oluşturmayacağı, bu sebeple davalı Volvo Group Otomotiv Tic. Ltd. Şti.'nin bu davada taraf sıfatı bulunmadığı” gerekçesiyle davalı Volvo Group Otomotiv Tic. Ltd.Şti.vekilinin istinaf başvurusunun Kabulüne, ilk derece mahkemesinin kaldırılmasına, diğer davalı aleyhine açılan davanın kısmen kabulüne, davalı Volvo Otomotiv Tic. Ltd.Şti. Yönünden davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine dair kesin olarak hüküm kurulmuştur.

... Bölge Adliye Mahkemesi 7.Hukuk Dairesi’nin 2020/690 esas 2021/1054 karar sayılı kararında;

Benzer şekilde, teknik servis alanında faaliyet gösteren davalı...Otomotiv Nakliye Tic. San. Ltd. Şti. firması ile diğer davalı Volvo Group Otomotiv Tic. Ltd. Şti. arasında yetkili servis sözleşmesi çerçevesinde ticari nitelikte ilişki söz konusu olduğu, Volvo Group Otomotiv Tic. Ltd. Şti.'nin diğer davalı...Otomotiv Nakliye Tic. San. Ltd. Şti. firmasıyla olan ilişkisinin Volvo tarafından üretilen ürünlere, garanti kapsamına göre değişmekle birlikte, ücreti mukabilinde veya bila bedel gerekli bakım, onarım, montaj gibi işlemleri yapmak ve tüketicilerin talep ve ihtiyaçlarına cevap vermek temeline dayandığı, davalılar arasındaki ilişkinin asıl işveren alt işveren ilişkisini oluşturmayacağı sonucuna ulaşılarak davalı Volvo Group Otomotiv Tic. Ltd. Şti.'nin istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesinin kaldırılmasına ve davanın bu şirket yönünden taraf sıfatı yokluğu sebebiyle reddine karar verilmiştir.

... Bölge Adliye Mahkemesi 7.Hukuk Dairesi’nin 31.02.2021 tarih 2021/759 esas 2021/1088 karar sayılı kararında;

İlk derece mahkemesinin davalı Volvo Şirketi aleyhine açılan davanın husumet yönünden reddine dair kararına karşı davacı tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinve davalı Volvo şirketince davalı ... şirketine araçların bakım, onarım ve servis hizmetlerinin verilmesi işinin verdiği sabit olmakla birlikte, çalışılan işyerinin Volvo şirketine ait olmadığı, davalı...şirketinin bakım ,onarım ve servis hizmetlerinin verilmesi işini kendi bağımsız iş organizasyonu ile kendisine ait işyerinde gerçekleştirdiği, davalılar arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisinin bulunmadığı değerlendirilmekle davacının istinaf başvurusunun kesin olarak reddine karar verilmiştir.

... Bölge Adliye Mahkemesi 7.Hukuk Dairesi’nin 31.03.2021 2021/538 Esas 2021/1174 karar sayılı kararında;

İlk derece mahkemesince davalı Volvo Şirketi aleyhine açılan davanın husumet yönünden reddine karar verilmesinin hukuka uygun olduğu gerekçesiyle, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair hüküm kurulmuştur.

V. GEREKÇE

Bölge Adliye Mahkemesinin benzer olaylarda kesin nitelikteki kararları arasındaki uyuşmazlığın giderilmesi isteminin hukuki dayanağı 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un 35'inci maddesinde yer alan düzenlemedir.

Söz konusu maddenin birinci fıkrasının üçüncü bendinde yer alan düzenlemeye göre “Re'sen veya bölge adliye mahkemesinin ilgili hukuk veya ceza dairesinin ya da Cumhuriyet başsavcısının, Hukuk Muhakemeleri Kanunu veya Ceza Muhakemesi Kanununa göre istinaf yoluna başvurma hakkı bulunanların, benzer olaylarda bölge adliye mahkemesi hukuk veya ceza dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasında ya da bu mahkeme ile başka bir bölge adliye mahkemesi hukuk veya ceza dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasında uyuşmazlık bulunması hâlinde bu uyuşmazlığın giderilmesini gerekçeli olarak istemeleri üzerine, kendi görüşlerini de ekleyerek Yargıtaydan bu konuda bir karar verilmesini istemek” bölge adliye mahkemesi ceza daireleri başkanlar kurulu ve hukuk daireleri başkanlar kurulunun görevleri arasında sayılmıştır.

5235 sayılı Kanun’un 35'inci maddesinin ikinci fıkrasına göre ise “(3) numaralı bende göre yapılacak istemler, ceza davalarında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına, hukuk davalarında ise ilgili hukuk dairesine iletilir. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı uyuşmazlık bulunduğuna kanaat getirmesi durumunda ilgili ceza dairesinden bir karar verilmesini talep eder. Uyuşmazlığın giderilmesine ilişkin olarak dairece bu fıkra uyarınca verilen kararlar kesindir.”

Bölge Adliye Mahkemesinin benzer olaylarda kesin nitelikteki kararları arasında uyuşmazlık bulunması durumunda, 5235 sayılı Kanun’un 35'inci maddesinde belirtilenler tarafından yapılacak gerekçeli başvuru sonrasında, mevcut başvuru hukuk daireleri başkanlar kurulunca değerlendirilerek Yargıtaydan bu konuda bir karar verilmesi istenilecektir.

Öncelikle belirtmek gerekir ki; 5235 sayılı Kanun ile bu Kanunda sayılan kişi ve kurumlara tanınan “uyuşmazlığın giderilmesini talep etme hakkı”, mutlak biçimde her uyuşmazlığın esasına yönelik çözüm geliştirilmesine imkan vermez. Uyuşmazlığın giderilmesi talebi bir kanun yolu olmayıp böyle bir talebin varlığı halinde Yargıtay’ca temyiz incelemesine benzer bir inceleme yapılması da mümkün değildir.

Başvuru konusu dosyada, ... Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairelerince verilen kararlar arasındaki uyuşmazlığın, davalılardan Volvo Group Otomotiv Tic. Ltd. Şti. ile davalı...Otomotiv Nakliye Tic. San. Ltd. Şti. arasındaki ilişkinin nitelendirilmesinden kaynaklandığı anlaşılmaktadır. ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesince 2020/1636 Esas ve 2021/25 sayılı dosya ile ilgili olarak resen Bölge Adliye Mahkemesi Başkanlar Kuruluna başvuruda bulunularak, Dairenin gerek adı geçen kararı gerekse 2021/383 esas 2021/1193 karar sayılı kararı ile ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin kararları arasında uyuşmazlık bulunduğu belirtilmiştir. Ancak uyuşmazlığın giderilmesi talebine konu 8. Hukuk Dairesi’nin 14.01.2021 tarih 2020/1636 esas 2021/25 karar sayılı dosyasında davacı tarafça hem...Makina Otomotiv Servis Hizmetleri Nakliye Tic. Ltd. Şti. hem de...Otomotiv Nakliye Tic. San. Ltd. Şti.’ne husumet yöneltildiği, yargılama sonucunda davalı...Otomotiv Nakliye Tic. San. Ltd. Şti. aleyhine açılan davanın feragat sebebiyle reddine, diğer davalı...Makina Otomotiv Servis Hizmetleri Nakliye Tic. Ltd. Şti. yönünden ise kısmen kabulüne dair hüküm kurulduğu anlaşılmaktadır. Aynı Dairenin 2021/383 esas 2021/1193 karar sayılı kararı ile ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi’nin uyuşmazlık konusu diğer kararlarında ise yargılamada davalı olarak gösterilen taraf...Otomotiv Nakliye Tic. San. Ltd. Şti. olup bu şirket aleyhine açılan davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Uyuşmazlığın giderilmesi başvurusunun konusu ‘davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunup bulunmadığına’ yöneliktir. Bu halde davacıların aynı olması gerekmemekte ise de, davalı tarafların aynı olması gerekmektedir. Somut olayda, aralarında uyuşmazlık bulunduğu bildirilen 8. Hukuk Dairesi’nin 14.01.2021 tarih 2020/1636 esas 2021/25 karar sayılı kararı ile diğer kararlar arasında bu tür bir benzerlik bulunmamaktadır.

Açıklanan bu maddi ve hukuki olgular karşısında uyuşmazlığın giderilmesine yer olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

VI-SONUÇ

... Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri Başkanlar Kurulu tarafından iletilen mevcut talep yönünden uyuşmazlığın giderilmesine yer olmadığına, 21/03/2022 günü oy birliği ile kesin olarak karar verildi.