Danıştay 10. Daire Başkanlığı 2021/547 E. , 2021/6787 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2021/547
Karar No : 2021/6787
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …Valiliği / …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : …
İSTEMİN_KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, almış olduğu yenileme eğitimi sonrasında silahsız özel güvenlik kimlik kartının (çalışma izni) yenilenmesi istemiyle yapmış olduğu başvurunun reddine ilişkin Aksaray Valiliği İl Özel Güvenlik Komisyonunun …tarih ve …sayılı kararının iptali istenmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararıyla; davacı hakkında yapılan arşiv araştırmasında tespit edilen kovuşturmaya yer olmadığına dair kararlarla sonuçlanmış üç adet adli soruşturmanın, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz sonuçlanmasına dayanak teşkil etmeyeceği; davacıya isnat edilen polis memuruna hakaret ve görevi yaptırmamak için direnme eylemleri ile ilgili olarak ise, …Asliye Ceza Mahkemesi nezdinde kovuşturmanın devam ettiği, kovuşturmaya konu bu eylemlerin davacının eğlenmek için gittiği bir kafede gerçekleştiği ve özel güvenlik göreviyle ilgisinin bulunmadığı, ceza yargılamasına konu bu fiillere yönelik 5188 sayılı Kanun'un 20. maddesinin 1. fıkrasının (h) bendi uyarınca işlem tesis edilemeyeceği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu …İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davalı idare tarafından; davacı hakkında yürütülen güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması esnasında 'tehdit, hakaret, kasten yaralama, silahla tehdit' gibi suçlardan davacının şüpheli olarak geçirdiği soruşturmalarda delil yetersizliği ve şikayetten vazgeçme sebepleriyle kovuşturma yapılmasına yer olmadığına yönelik kararlar verildiğinin tespit edildiği, 'görevi yaptırmamak için direnme, kamu malına zarar verme' suçlarından davacı hakkında devam eden kovuşturmaya konu fiiller 5188 sayılı Kanun'un 20. maddesinin 1. fıkrasının (h) bendinde öngörülen özel güvenlik kimlik kartının iptali nedenleri arasında sayıldığından tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin ve 05/07/2021 tarihli ara kararı cevabının geldiği görülmekle işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacı tarafından, Aksaray Eğitim ve Araştırma Hastanesinde silahsız özel güvenlik görevlisi olarak çalışmakta iken, almış olduğu yenileme eğitimi sonucu başarılı olması üzerine 21/03/2019 tarihli dilekçe ile silahsız özel güvenlik kimlik belgesinin yenilenmesi istemiyle Aksaray İl Emniyet Müdürlüğü Özel Güvenlik Şube Müdürlüğüne başvuruda bulunulduğu, bu başvuru üzerine 27/03/2019 tarihinde Özel Güvenlik Şube Müdürlüğünce yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında; 'hakaret ve tehdit' suçlarından davacı hakkında yürütülen …Cumhuriyet Başsavcılığının …sayılı soruşturmasında delil yetersizliği sebebiyle kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildiği, 'tehdit' suçundan davacı hakkında yürütülen …Cumhuriyet Başsavcılığının …sayılı soruşturmasında delil yetersizliği sebebiyle kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiği, 'kasten yaralama, hakaret, silahla tehdit, tehdit' suçlarından davacı hakkında yürütülen …Cumhuriyet Başsavcılığının …sayılı soruşturmasında delil yetersizliği ve şikayetten vazgeçme sebepleriyle kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiği, 'hakaret, görevi yaptırmamak için direnme, kamu malına zarar verme' suçlarından …Asliye Ceza Mahkemesi'nin E:…sayılı dosyasında davacı hakkında yürütülen ceza yargılamasında ise duruşmanın 09/07/2019 tarihine ertelendiğinin anlaşılması üzerine, söz konusu tespitlerin, 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun'un 10. maddesinde yer alan 'güvenlik soruşturması olumlu olmak' koşulu ile 20. maddesinde yer alan 'yetkili genel kolluk kuvvetlerine karşı görevini yapmasını engellemek amacıyla direnen veya cebir kullanan ya da tehdit eden özel güvenlik (...) görevlisinin özel güvenlik kimlik kartı valilikçe iptal edilir.' hükmüne aykırılık teşkil ettiği değerlendirilerek davacının başvurusunun Aksaray Valiliği İl Özel Güvenlik Komisyonunun …tarihli ve …sayılı kararıyla reddedildiği, bunun üzerine davacı tarafından bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun'un 'Özel güvenlik görevlilerinde aranacak şartlar' başlıklı 10. maddesinde, 'Özel güvenlik görevlilerinde aşağıdaki şartlar aranır: a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak. b) Silahsız olarak görev yapacaklar için en az sekiz yıllık ilköğretim veya ortaokul; silahlı olarak görev yapacaklar için en az lise veya dengi okul mezunu olmak. c) 18 yaşını doldurmuş olmak. d) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş veya hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olsa bile; 1) Kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına mahkûm olmamak. 2) Affa uğramış olsa bile Devletin güvenliğine, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine, özel hayata ve hayatın gizli alanına ve cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar ile uyuşturucu veya uyarıcı madde suçları, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık ve fuhuş suçlarından mahkûm olmamak. 3) Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine, özel hayata ve hayatın gizli alanına, cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar ile uyuşturucu veya uyarıcı madde suçlarından dolayı hakkında devam etmekte olan bir soruşturma veya kovuşturma bulunmamak. e) (Mülga: 23/1/2008 – 5728/578 md.) f) Görevin yapılmasına engel olabilecek vücut ve akıl hastalığı ile engelli bulunmamak. g) 14 üncü maddede belirtilen özel güvenlik temel eğitimini başarıyla tamamlamış olmak. h) Güvenlik soruşturması olumlu olmak.' hükmü; 'Çalışma izni' başlıklı 11. maddesinin, 680 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin (680 sayılı KHK) 70. maddesi ile değişik 1. fıkrasında, 'Özel güvenlik görevlisi olarak istihdam edilecekler (...) hakkında valilikçe güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılır. Soruşturma sonucu olumlu olanlara, bu Kanunun 14 üncü maddesinde belirtilen özel güvenlik temel eğitimini başarıyla bitirmiş olmak şartıyla, valilikçe çalışma izni verilir. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması bir ay içinde tamamlanır. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması her kimlik verilmesi veya ihtiyaç duyulması halinde yenilenir. (...)' hükmü; 4. fıkrasında, 'Yönetici veya özel güvenlik görevlisi olabilme şartlarını taşımadığı veya bu şartlardan herhangi birini sonradan kaybettiği tespit edilenlerin kimliği iptal edilir.
' hükmü; 'İdari para cezası veya yaptırım gerektiren fiiller' başlıklı 20. maddesinin 1. fıkrasının (h) bendinde ise, 'Yetkili genel kolluk kuvvetlerine karşı görevini yapmasını engellemek amacıyla direnen veya cebir kullanan ya da tehdit eden özel güvenlik yöneticisi ve görevlisi ile ateşli silâhını bu Kanuna aykırı veya görev alanı dışında kullanan, görevi dışında üniforması ile toplantı ve gösteri yürüyüşlerine katıldığı tespit edilen özel güvenlik görevlilerinin özel güvenlik kimlik kartı valilikçe iptal edilir. Bu kişiler bir daha özel güvenlik alanında çalışamazlar.' hükmü yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacı hakkında …Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülen soruşturmalar sonucunda kovuşturmaya yer olmadığına karar verilen müsnet fiiller nedeniyle davacının güvenlik soruşturmasının olumsuz olarak kabul edilemeyeceği açık olmakla birlikte, …Asliye Ceza Mahkemesinin E:…sayılı dosyasında görülen ceza yargılamasının uyuşmazlığın çözümünde etkili olacağı değerlendirilerek Dairemizin 05/07/2021 tarihli ara kararıyla anılan yargılamanın safahatına ilişkin bilgi talep edilmiştir. Adı geçen Ceza Mahkemesince ara kararına cevaben gönderilen 14/10/2021 tarihli duruşma tutanağına göre yargılamanın devam ettiği ve bir sonraki duruşmanın 15/02/2022 tarihinde görüleceği anlaşılmakla birlikte, yargılamaya konu 'görevi yaptırmamak için direnme ve hakaret' suçlamalarıyla ilgili …Cumhuriyet Başsavcılığınca hazırlanan …tarih ve Soruşturma No:…, E:…, İddianame No:…sayılı iddianameye göre, davacı ile arkadaşı A.K.'nin 14/10/2018 tarihinde eğlenmek üzere S. Kafe unvanlı iş yerine gittikleri, davacının burada başka müşterilerle tartıştığı ve tartışmaya müdahale etmek üzere olay yerine gelen polislerden müşteki B.P.'nin üzerine yürüyerek 'hayırdır ne olacak lan' dediği, devamında polis memurunu itekleyerek direndiği ve 'ben hastanede güvenlik görevlisiyim bana böyle davranamazsınız' dediği, sonrasında ise davacının kolluk görevlileri tarafından etkisiz hale getirildiği taraf ifadeleri ve kamera görüntülerinden anlaşıldığından 'görevi yaptırmamak için direnme' suçundan yargılanarak cezalandırılmasının talep olunduğu anlaşılmaktadır.
Yukarıda aktarılan 5188 sayılı Kanun'un 20. maddesinin 1. fıkrasının (h) bendinde yer alan, yetkili genel kolluk kuvvetlerine karşı görevini yapmasını engellemek amacıyla direnen veya cebir kullanan ya da tehdit eden özel güvenlik görevlilerinin kimlik kartlarının iptal edileceğine ilişkin hükmün, yasa koyucu tarafından özel güvenlik hizmetiyle bağdaşmayan durum ve haller arasında özel olarak belirlenmiş bir durum olarak düzenlendiği, maddenin lafzı ile kamu güvenliğini tamamlayıcı mahiyette olan özel güvenlik hizmetinin önem ve özelliği de dikkate alınarak, özel güvenlik görevlilerinin 'yetkili kolluk kuvvetlerine karşı' görevleri esnasında veya görev dışında aktarılan bentteki fiilleri gerçekleştirmeleri sonucunda özel güvenlik kimlik kartlarının iptal edileceği ve bir daha özel güvenlik alanında çalışamayacakları açıktır. Nitekim, yasa hükmünde belirtilen fiillerin yöneltildiği kişi ya da kişilerin yetkili kolluk olması gerektiği açıkça belirtilmek suretiyle, özel güvenlik görevlisinin olay esnasında görevi bulunmayan herhangi bir kolluk personeline karşı benzer fiilleri gerçekleştirmesi halinde anılan madde kapsamındaki müeyyide ile karşılaşmayacağı öngörülmüş, konusu suç olan eylemi gerçekleştiren özel güvenlik görevlisi için ise olay anında görev başında olma yahut olmama gibi bir koşul belirtilmemiştir.
Bu durumda, davacının …Asliye Ceza Mahkemesinde devam eden yargılamasında 'görevi yaptırmamak için direnme' suçundan yargılandığı fiilin, tek başına 5188 sayılı Kanun'un 20. maddesinin 1. fıkrasının (h) bendine göre özel güvenlik kimlik kartının iptalini gerektirdiği görülmekle birlikte; ceza yargılamasının amacının maddi gerçeğe ulaşmak olduğu, iddianamede yer alan fiilin gerçekleşip gerçekleşmediğinin anılan ceza yargılaması sonucunda ortaya çıkacağı ve yargılamanın henüz derdest olduğu anlaşıldığından, davacının özel güvenlik görevlisi olma niteliğini kaybedip kaybetmediğinin Bölge İdare Mahkemesince ceza yargılaması sonucuna göre değerlendirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla; davacı hakkında yürütülen adli soruşturmalarda kovuşturmaya yer olmadığı kararları verildiğinden güvenlik soruşturmasının bu fiiller yönünden olumsuz olarak kabul edilemeyeceği, davacıya isnat edilen ceza yargılamasına konu eylemlerin ise, davacının eğlenmek için gittiği bir kafede gerçekleştiği ve özel güvenlik göreviyle ilgisinin bulunmadığı, bu nedenle 5188 sayılı Kanun'un 20. maddesinin 1. fıkrasının (h) bendi uyarınca işlem tesis edilemeyeceği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptali yolundaki …İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin temyize konu …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin …İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 22/12/2021 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.
