T.C.

ANTALYA

BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ TÜRK MİLLETİ ADINA

DÖRDÜNCÜ HUKUK DAİRESİ İSTİNAF KARARI

İNCELENEN DOSYANIN

MAHKEMESİ : ANTALYA 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

TARİHİ : 15/11/2019

DAVA : Rücuen Tazminat

KARAR TARİHİ : 23/06/2022

KARAR YAZIM TARİHİ : 23/06/2022

Taraflar arasındaki davanın yapılan yargılaması sonunda ilk derece mahkemesince verilen, yukarıda tarih ve numarası gösterilen kararına karşı davacı vekili ile davalı ... Ltd. Şti. vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmakla, dosyada duruşma yapılmasını gerektiren eksiklik görülmediğinden Hukuk Muhakameleri Kanunu'nun 353/1-b maddesi uyarınca istinaf incelemesinin duruşmasız yapılmasına karar verilerek, dosya incelendi;

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ

DAVACI İSTEMİNİN ÖZETİ:

Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı ...'in sürücüsü, davalı ... Ltd. Şti.'nin işleteni ve davalı ... A.Ş.'nin ihtiyari mali mesuliyet sigortacısı olduğu ... plaka sayılı çekicinin 22/01/2014 tarihinde tek taraflı karıştığı trafik kazası sonucu çekiciye takılı ve müvekkili sigorta şirketi tarafından kasko sigortası ile sigortalanan ... plaka sayılı römorkun (dorse) hasarlandığı, müvekkili sigorta şirketi tarafından sigortalısına 04/08/2014 tarihinde 66.069,00 TL ödendiğinden bahisle bu miktar tazminatın ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

DAVALI CEVABININ ÖZETİ:

Davalı ... Ltd. Şti. vekili davaya cevap dilekçesinde özetle; hasara uğrayan römorkun yük taşıdığı, çekiciye bağlı olmadan trafiğe çıkabilmesinin mümkün olmadığı, römorkun bağımsız bir araç olarak değerlendirilemeyeceğini beyanla davanın reddini istemiştir.

Davalılar ... A.Ş. ve ... süresinde davaya cevap vermemişlerdir.

DELİLLER :

Hasar dosyası, trafik kazası tespit tutanağı, sigorta poliçe örnekleri, kusura ve zarara ilişkin Adli Tıp Kurumu raporu, tüm dosya kapsamı.

İDM KARARININ ÖZETİ :

Antalya 6. Asliye Hukuk Mahkemesinin 20/10/2017 gün ve ... esas, ... sayılı kararıyla davanın kabulü ile 66.069,00 TL'nin 04/08/2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiş, bu karara karşı davalı ... AŞ. vekili ve davalı ... Ltd. Şti. vekilinin istinaf yasa yoluna başvurması üzerine Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin 22/10/2018 gün ve ... esas, ... sayılı kararıyla uyuşmazlığın çözümünde asliye ticaret mahkemelerinin görevli olması nedeniyle ilk derece mahkemesi kararının esası incelenmeden kaldırılmasına karar verilmiş, Antalya 3. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından yapılan yargılama sonucu 15/11/2019 gün ve ... esas, ... sayılı kararla davalı ... A.Ş.'nin ... plaka sayılı çekicinin hem zorunlu mali mesuliyet sigortacısı, hem de ihtiyari mali mesuliyet sigortacısı olduğu, davacı tarafın ihtiyari mali mesuliyet sigorta poliçesine dayandığı, maddi zarar miktarının zorunlu mesuliyet sigorta poliçesi teminat limitleri içerisinde kaldığı, ihtiyari mali mesuliyet sigortasının zorunlu mali mesuliyet sigortası limitini aşan kısımdan sorumlu olduğu gerekçesiyle bu davalı yönünden davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine, diğer davalılar yönünden davanın kabulü ile 66.069,00 TL'nin 04/08/2014 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... Ltd. Şti.ve ...'den müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiştir.

İSTİNAF NEDENLERİ :

Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; ihtiyari mali sorumluluk sigortası teminatının kapsamının sadece zorunlu mali zorunluluk sigortası limitini aşan miktar ile sınırlı olmadığı, genel hükümlere göre olan ve trafik sigortası kapsamına girmeyen zararları da karşıladığı, yargılama sırasında davalı ... A.Ş.'nin kazaya sebebiyet veren çekicinin zorunlu mali mesuliyet sigortacısı olduğunun da tespit edildiği, ancak taraflarına bu poliçe nedeniyle yeni bir açıklama imkanı verilmediği, HMK'nun 31. maddesi gereğince hakimin davaya aydınlatma ödevinin bulunduğunu beyanla ilk derece mahkemesi kararının davalı ... A.Ş. yönünden kaldırılarak bu davalının da sorumluluğuna gidilmesini talep etmiştir.

Davalı ... Ltd. Şti. vekili istinaf dilekçesinde özetle; müvekkilinin ... plaka sayılı aracın kayıtlı maliki olduğu, davacı tarafından kasko sigortasıyla sigortalanan römorkun çekici olmaksızın tek başına trafiğe çıkmasının mümkün olmadığı, zarardan sorumluluklarının bulunmadığı, diğer yandan bilirkişi raporuna karşı itirazlarının da değerlendirilmediğini beyanla ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.

G E R E K Ç E

Uyuşmazlık, kasko sigortacısının ödediği hasar bedelinin rücuen tahsili isteğine ilişkindir.

Türk Borçlar Kanunu'nun 49. maddesi gereğince kasten veya taksirle başkasına zarar veren bu zararı gidermekle yükümlüdür. Türk Ticaret Kanunu'nun 1472. maddesi gereğince sigortacı, sigorta tazminatını ödediğinde, halefiyet ilkesi gereği ödediği tazminatı zarar verenlere rücu hakkına sahiptir.

Davacı sigorta şirketi, kasko sigortası ile sigortaladığı ... plaka sayılı römorkun davalıların sürücüsü, işleteni ve sigortacısı olduğu ... plaka sayılı çekicinin arkasında takılıyken sürücünün sebebiyet verdiği trafik kazası sonucu hasarlanmasından dolayı hasar bedelini karşılamıştır. Davacı hasara sebebiyet verdiği iddiasıyla davalılar aleyhine eldeki alacak davasını açmış, ilk derece mahkemesince davalı ... A.Ş. yönünden davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine, diğer davalılar yönüyle davanın kabulü ile 66.069,00 TL'nın ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... Ltd. Şti. ve ...'den müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiş, bu karara karşı davacı vekili ile davalı ... Şti. vekili tarafından istinaf yasa yoluna başvurulmuştur.

6100 Sayılı HMK.'nun 355. maddesi gereğince istinaf dilekçesinde gösterilen istinaf sebepleri ile sınırlı yapılan istinaf incelemesi sonucunda;

6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu'nda kasko sigortası ile ilgili özel hükümler bulunmayıp, yasanın Sigorta Hukuku başlıklı altıncı kitabındaki genel hükümler itibariyle kasko sigortası mal sigortasının özel bir türüdür.

Kara Araçları Kasko Sigortası Genel Şartları'nın A.1 maddesi gereğince römorklarda meydana gelen maddi zararlar da kasko sigortası ile teminat altına alınmıştır.

Türk Ticaret Kanunu'nun 1472. maddesine göre kasko sigortacısı sigortalısına ödediği tazminat miktarı kadar sigortalısına halef olur.

Kara Araçları Kasko Sigortası Genel Şartları'nın B.4.3. maddesi gereğince 'Sigorta şirketi ödediği tazminat tutarınca sigortalıya halef olur. Sigorta şirketi ödediği tutar için rücu talebini, sigorta limitleri dahilinde, öncelikle ilgili risk için teminat sunan sigorta şirketine yöneltir. Sigorta şirketi ilgiliye karşı sahip olduğu rücu hakkını ilgili risk için sigorta teminatının bulunmadığı durumda kullanabilir. Sigorta ettiren ve sigortalı, sigortacının açabileceği davaya veya takibe yararlı ve elde edilmesi mümkün belge ve bilgileri vermeye zorunludur.'

Öte yandan davalı ... A.Ş. ise ... plaka sayılı çekicinin zorunlu mali mesuliyet ve ihtiyari mali mesuliyet sigortacısıdır. 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunun 85. ve 92. maddeleri ile Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının A.3 maddesi, Motorlu Kara Taşıtları İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının 3/a maddesi gereğince işleten tarafından ileri sürülecek tazminat talepleri sigorta poliçe teminatı kapsamında bulunmadığı için sigortacılar ancak üçüncü kişilerin uğradığı zararları karşılamakla yükümlüdür.

Bunun yanında Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının A.6.ğ maddesiyle, Motorlu Kara Taşıtları İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının 3/e maddesi gereğince; sigortalının aracına veya bu araç vasıtasıyla çekilen römorklara ve yarı römorklara veya çekilen araçlara gelecek zararlar nedeniyle ileri sürülecek talepler teminat dışıdır. Dolayısıyla bir motorlu araç tarafından çekilen römorkun, o motorlu aracın işletilmesi sırasında uğradığı zararlardan dolayı motorlu aracın zorunlu mali mesuliyet sigortacısı ile ihtiyari mali mesuliyet sigortacısının sorumluluğu bulunmamaktadır.

Öte yandan, aracı zarara uğrayan kişi, bir sözleşme kapsamında kullanması için aracı teslim ettiği kişiye karşı sözleşme hukuku çerçevesinde bir tazminat talebinde bulunma hakkı olsa da, kasko sigortacının halefiyet ilkesi gereği aynı hakkı kullanması mümkün değildir. Zira sözleşmenin diğer tarafı sigortalı yerine geçmekte ve aracı işletmektedir. Aracı sigortalının rızası ile kullanan kişi sigortacı bakımından üçüncü kişi olmadığından ona rücu hakkı bulunmadığı gibi, araç sürücüsü sigorta sözleşmesinin tarafı bulunmadığından, sigortacının işletenden (sigortalıdan) kaynaklanan kusur nedeniyle kendi akidi dışında sigorta sözleşmesinin tarafı olmayan sürücüye kasko sigortasına dayanarak rücu imkanı da yoktur.

Davacı sigorta şirketi tarafından kasko sigortası ile sigortalanan römork (dorse) mutlak bir suretle çekiciye bağlı olarak işletilmek zorunda olduğundan davalı .... römorkun sürücüsü, diğer davalı ... Ltd. Şti. de adam çalıştıran konumundadır. Römork, davacının sigortalısı tarafından bu kişilere bir sözleşme ilişkisi nedeniyle teslim edilmiştir. Bu nedenle davalı ... Ltd. Şti.'nin sahibi olduğu çekici karşı araç durumunda olmadığından, davalı şirketin 2918 Sayılı Yasanın 85. maddesinde yazılı işleten sıfatına dayanılamaz. Her iki davalı kasko şirketi açısından zarar veren üçüncü kişi olmadığından, davacının bu davalılara da rücu hakkı bulunmamaktadır.

Hal böyle iken davalılar ..... ve ... Ltd. Şti.'ne de husumet düşmediği anlaşılmakla birlikte, Antalya 6. Asliye Hukuk Mahkemesinin 20/10/2017 gün ve ... esas, ... sayılı kararına ve istinafa konu karara karşı davalı ... tarafından istinaf yasa yoluna başvurulmadığından, davacının usuli kazanılmış hakkı gözetilerek davalı ... Ltd. Şti. aleyhine açılan davanın da husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken, kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiştir.

Dairemizin davalı tarafa husumet düşmediği kabulüne göre davacı vekilinin, davalı ... A.Ş.'ne yönelen istinaf talebinin reddine karar verilmiştir.

Yukarıda açıklanan nedenler ve tüm dosya içeriğine göre; davacının yerinde görülmeyen istinaf başvurusunun 6100 Sayılı HMK'nun 353/1. fıkrası (b-1) bendi uyarınca esastan reddine, davalı ... Ltd. Şti. vekilinin yerinde olan istinaf isteminin kabulüyle 6100 Sayılı HMK'nın 353/1. fıkrası (b-2) bendi gereğince ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, kabul edilen istinaf nedenleri yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden düzelterek yeniden esas hakkında karar verilmesi suretiyle; davacının, davalılar ... A.Ş. ve ... Ltd. Şti. aleyhine açtığı davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine, davacının usuli kazanılmış hakkı gözetilerek davalı ... aleyhine açtığı maddi tazminat davasının kabulü ile 66.069,00 TL tazminatın 04/08/2014 ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte bu davalıdan tahsiline karar verilmesi gerekmiştir.

HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;

1-Davacının yerinde görülmeyen istinaf başvurusunun 6100 Sayılı HMK.’nun HMK'nun 353/1. fıkra (b-1) bendi uyarınca ESASTAN REDDİNE,

2-Davalı ... Ltd. Şti. vekilinin yerinde olan istinaf isteminin KABULÜNE,

3-İlk derece mahkemesi olan Antalya 3. Asliye Ticaret Mahkemesinin ... Esas - ... Karar sayılı ve 15/11/2019 tarihli kararının 6100 Sayılı HMK'nun 353/1 fıkra (b-2) bendi gereğince KALDIRILMASINA,

4-Düzelterek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle;

a)Davacının, davalılar ... A.Ş. ve ... Ltd. Şti. aleyhine açtığı davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle REDDİNE,

b)Davacının, davalı ... aleyhine açtığı maddi tazminat davasının KABULÜ ile 66.069,00 TL tazminatın 04/08/2014 ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte bu davalıdan alınarak davacıya verilmesine,

c)Davacının peşin olarak yatırdığı 1.128,30 TL harcın Hazineye gelir kaydına, bakiye 3.384,87‬ TL karar ve ilam harcının davalı ... 'den alınarak Hazineye verilmesine,

ç)Davacı tarafından yapılan 2.168,35 TL yargılama giderinin davalı ......'den alınarak davacıya verilmesine,

d)Davalı ... A.Ş.'nin yaptığı 68,20 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak bu davalıya ödenmesine,

e)Davalı ... Ltd. Şti..'nin yaptığı 14,00 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak bu davalıya ödenmesine,

f)Davacı kendisini vekil aracılığıyla temsil ettirdiğinden, kabul edilen miktara göre ilk derece mahkemesi karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT. gereğince hesaplanan 7.617,59 TL nispi vekalet ücretinin davalı ...'den alınarak davacıya verilmesine,

g)Davalılar ... A.Ş. ve ... Ltd. Şti. kendilerini vekil aracılığıyla temsil ettirdiğinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT.'nin 7/2 maddesi gereğince belirlenen 5.100,00 TL maktu vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalılara eşit olarak verilmesine, ayrıca davacı açıkça davalı ... A.Ş. aleyhine fazla hükmedilen vekalet ücretine karşı yasa yoluna başvurmadığından usuli kazanılmış hak gereği ayrıca 2.517,59 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı ... A.Ş.'ye verilmesine,

ğ)Karar kesinleştiğinde artan gider avansının ilgililerine iadesine,

5-Davacı tarafından peşin yatırılan 148,60 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcı ile 54,40 TL istinaf karar harcının Hazineye gelir kaydına, bakiye 26,30 TL istinaf karar harcının davacıdan alınarak Hazineye verilmesine,

6-Davalı ... Ltd. Şti. tarafından peşin yatırılan 148,60 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcının Hazineye gelir kaydına, 1.128,30 TL istinaf karar harcının talebi halinde iadesine,

7-Yapılan istinaf yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,

8-Artan istinaf gider avanslarının yatıranlara iadesine,

9-Kesin olan işbu kararın taraflara tebliği ile avans ve harç tahsil/iade işlemlerinin ilk derece mahkemesince yerine getirilmesine,

İlişkin dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda 23/06/2022 tarihinde, 6100 sayılı HMK'nun 362. maddesi (1-a) bendi gereğince KESİN olarak oy birliği ile karar verildi.

....