Danıştay 10. Daire Başkanlığı 2020/6288 E. , 2021/748 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2020/6288
Karar No : 2021/748
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Valiliği
VEKİLİ : Av. ...
İSTEMİN_KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, işletmecisi olduğu, Kastamonu İli, Merkez İlçesi, ... Mahallesi, ... Caddesi, ... Tesislerindeki ... no'lu genelevin, bir yıl içerisinde iki defa kapatıldığından bahisle davacı ile vekiline ait Genelev Çalıştıracaklara Mahsus İşletme İzin Belgelerinin iptal edilerek dosyanın işlemden kaldırılmasına ilişkin ... tarih ve ... sayılı Kastamonu İli Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyon kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:... , K:... sayılı kararıyla; ... tarih ve ... sayılı Kastamonu Valiliği İl Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyon kararının davacıya 02/05/2019 tarihinde tebliğ edildiği, bunun üzerine davacı tarafından, ... nolu genelevin bir yıl içerisinde iki defa kapatıldığından bahisle 27/04/2019 tarihinden itibaren süresiz olarak kapatılmasına ilişkin işlem ile ... nolu genelevin işletmecisine ait ... tarih ve ... sayılı Genelev Çalıştıracaklara Mahsus İzin belgesinin iptal edilmesine ilişkin işleme karşı 01/07/2019 tarihinde açılan davada ... tarih ve E:.., K:... sayılı kararla dava dilekçesinin 5. madde yönünden reddine karar verildiği, akabinde 15/08/2019 tarihli yenileme dilekçesiyle işbu davanın açıldığı, açılan davada, ... nolu genelevin işletmecisine ait ... tarih ve ... sayılı belgenin iptaline ilişkin işlemin yanında, ... nolu evin vekiline verilen ... tarih ve ... sayılı Genelev Çalıştıracaklara Mahsus İşletme İzin belgesinin iptaline ilişkin işlemin dava konusu edildiği ... nolu genelevin vekiline verilen ... tarih ve ... sayılı Genelev Çalıştıracaklara Mahsus İşletme İzin belgesinin iptaline ilişkin işlemin davacıya tebliğ tarihi olan 02/05/2019 tarihinden itibaren dava konusu işleme karşı altmış günlük süre içerisinde en geç 01/07/2019 tarihinde dava açılması gerekirken, bu süre geçirildikten sonra, dilekçe ret kararı sonrası dilekçe ret kararının gerekçesiyle ilgisi bulunmayan ve davayı genişletme mahiyetindeki dilekçe ile dava konusu edilmek suretiyle 15/08/2019 tarihinde açılan davada uyuşmazlık konusu edilen işlemin genel evin vekilinin izin belgesinin iptal edilmesine ilişkin kısmında süre aşımı nedeniyle esasının incelenebilme olanağı bulunmadığı, ... nolu genelevin, 26/11/2018 ve 03/04/2019 tarihlerinde olmak üzere bir yıl içerisinde iki defa kapatıldığı, ... nolu genelevin bir ay süre ile kapatılmasına ilişkin ... tarih ve ... sayılı komisyon kararına karşı açılan davada, ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:... , K:... sayılı kararıyla davanın reddine karar verildiği, anılan kararın da ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla onandığı, 15 gün süre ile ikinci kapatmaya ilişkin ... tarih ve ... sayılı komisyon kararına karşı açılan davada ise, ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla davanın reddine karar verildiği, anılan kararın da ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla onanıp kesinleştiği anlaşılmakla, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçeleriyle, davanın ... nolu genelevin vekiline verilen ... tarih ve ... sayılı Genelev Çalıştıracaklara Mahsus İşletme İzin Belgesinin iptaline ilişkin kısmı yönünden süre aşımı nedeniyle reddine, davanın ... nolu genelevin işletmecisine verilen ... tarih ve ... sayılı Genelev Çalıştıracaklara Mahsus İşletme İzin Belgesinin iptal edilerek dosyanın işlemden kaldırılmasına ilişkin kısmı yönünden reddine karar verilmiştir.
Bölge Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; davacının istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davacı tarafından; dilekçe ret kararına konu edilen 01/07/2019 tarihli dava dilekçesinde ... tarih ve ... sayılı Komisyon işleminin iptali isteminde bulunulduğu, bu işlemin ... nolu genelevin vekiline verilen ... tarih ve ... sayılı Genelev Çalıştıracaklara Mahsus İzin Belgelerinin iptalini de kapsadığı, zira işlemin bütünlük arz edecek biçimde ve tek olduğu, bu nedenle yenileme dilekçesinde bu hususun da dava konusu edilmesinin davayı genişletme niteliğinde olmadığı, dava konusu işlemin dayanağı olan kapatma kararlarından 03/04/2019 tarihli karara karşı açılan davada verilen ret kararı kesinleşmişse de işyerinin otuz gün süreyle kapatılmasına ilişkin 26/11/2018 tarihli komisyon kararına karşı açılan davanın halen temyiz aşamasında olduğu, kapatma kararlarına karşı açılan iptal davaları henüz neticelenmeden, anılan işlemler yargı denetiminden geçip kesinleşmiş gibi, Tüzüğün 93. maddesine dayanılarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kısmen kabulü, kısmen reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden davacının yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Kastamonu İli Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyon Başkanlığı'nca davacıya Kastamonu İli, Merkez İlçesi, ... Mahallesi, ... Caddesi, ... Tesislerindeki ... nolu genelevin işletilmesine yönelik olarak ... tarih ve ... sayılı (... tarih ve ... sayılı olup isim tashihi nedeniyle yenilenmiş) Genelev Çalıştıracaklara Mahsus İşletme İzin Belgesi, vekili ...'e ise ... tarih ve ... sayılı Genelev Çalıştıracaklara Mahsus İşletmeci Vekili (Patron Vekili) İzin Belgesi verilmiştir.
Anılan belgelere istinaden işletilen ... nolu genelevin, ... tarih ve ... sayılı Komisyon kararı ile bir ay (otuz gün) kapatılmasına, ... tarih ve ... sayılı Komisyon kararı ile de on beş gün kapatılmasına karar verilmiştir.
Kastamonu İli Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyon Başkanlığı'nın dava konusu ... tarih ve ... sayılı kararı ile, Tüzüğün 93. maddesi hükmüne göre, ... nolu genelevin bir yıl içinde ... defa kapatıldığından dolayı kapatma cezası bitimi olan 27/04/2019 tarihinden itibaren süresiz kapatılarak, ... nolu evin işletmecisi ... ’ya verilen ... tarih ve ... (isim değişikliği nedeni ile ... tarih ve ...) ve vekili ...’e verilen ... tarih ve ... sayılı Genelev Çalıştıracaklara Mahsus İşletme İzin Belgelerinin iptal edilerek dosyalarının işlemden kaldırılmalarına karar verilmiştir.
Bu kararın davacıya 02/05/2019 tarihinde tebliğ edilmesi üzerine, davacı 01/07/2019 tarihinde Kastamonu İli Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyon Başkanlığının ... tarih ve ... sayılı, ... ’nın işletmeciliğini yaptığı ... nolu genelevin bir yıl içinde iki defa kapatılmış olması nedeniyle, kapatma cezası bitimi olan 27/04/2019 tarihinden itibaren süresiz kapatılmasına ve ... nolu evin işletmecisi ... ’ya Komisyon Başkanlığınca verilen ... tarih ve ... sayılı Genelev Çalıştıracaklara Mahsus İzin Belgelerinin iptal edilerek dosyalarının işlemden kaldırılmasına dair işleminin iptali istemiyle ... İdare Mahkemesinin E:... sayılı dosyası nezdinde dava açmıştır.
... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla, genelevin süresiz olarak kapatılması ve genelev çalıştıracaklara mahsus izin belgesinin iptaline ilişkin işlemlerin iptal taleplerinin ayrı hukuki değerlendirmeyi gerektirmesi nedeniyle her bir talep için ayrı dava açılması gerektiği, dava dilekçesinin 2577 sayılı Kanun'un 5. maddesine uygun olmadığı, davacı tarafından, işletmecisi olduğu ... nolu genelevin bir yıl içerisinde iki defa kapatıldığından bahisle 27/04/2019 tarihinden itibaren süresiz olarak kapatılmasına ilişkin işlemin iptali için ayrı, ... tarih ve ... sayılı Genelev Çalıştıracaklara Mahsus İzin belgesinin iptal edilmesine ilişkin işlemin iptali için ayrı düzenlenecek dava dilekçeleri ile iki ayrı dava açılması gerektiği gerekçesiyle dava dilekçesinin reddine karar verilmiştir.
Davacı tarafından, 15/08/2019 tarihinde verilen iki ayrı yenileme dilekçesi ile, Kastamonu İli Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyon Başkanlığının ... tarih ve ... sayılı kararının ... nolu genelevin bir yıl içerisinde iki defa kapatıldığından bahisle 27/04/2019 tarihinden itibaren süresiz olarak kapatılmasına ilişkin kısmının iptali istemiyle ... İdare Mahkemesinin E:... sayılı dosyası nezdinde ayrı bir dava açılmış, ... nolu evin işletmecisi ... ’ya verilen ... tarih ve ... (isim değişikliği nedeni ile ... tarih ve ...) ve vekili ... ’e verilen ... tarih ve ... sayılı Genelev Çalıştıracaklara Mahsus İşletme İzin Belgelerinin iptal edilerek dosyalarının işlemden kaldırılmalarına ilişkin kısmının iptali istemiyle ise bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 'Dilekçeler üzerine ilk inceleme' başlıklı 14. maddesinde; '...3. Dilekçeler, Danıştayda daire başkanının görevlendireceği bir tetkik hakimi, idare ve vergi mahkemelerinde ise mahkeme başkanı veya görevlendireceği bir üye tarafından: ...
e) Süre aşımı, ...
Yönlerinden sırasıyla incelenir. ... ', 'İlk inceleme üzerine verilecek karar' başlıklı 15. maddesinde; '1. Danıştay veya idare ve vergi mahkemelerince yukarıdaki maddenin 3 üncü fıkrasında yazılı hususlarda kanuna aykırılık görülürse, 14 üncü maddenin; ...
b) 3/c, 3/d ve 3/e bentlerinde yazılı hallerde davanın reddine, ...
Karar verilir. ...
4. İlk inceleme üzerine Danıştay veya mahkemelerce verilen; bu maddenin 1/a bendinde belirtilen idari yargının görevli olduğu konularda davanın görev ve yetki yönünden reddine ilişkin kararlarla, 1/c bendinde yazılı gerçek hasma tebliğ ve 1/d bendindeki dilekçe red kararları dışında, ilgisine göre istinaf ya da temyiz yoluna başvurulabilir. ...', 'İstinaf' başlıklı 45. maddesinin 5. fıkrasında ise; 'Bölge idare mahkemesi, ilk inceleme üzerine verilen kararlara karşı yapılan istinaf başvurusunu haklı bulduğu, davaya görevsiz veya yetkisiz mahkeme yahut reddedilmiş veya yasaklanmış hâkim tarafından bakılmış olması hâllerinde, istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar vererek dosyayı ilgili mahkemeye gönderir. Bölge idare mahkemesinin bu fıkra uyarınca verilen kararları kesindir.' hükmü yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının, dava konusu ... tarih ve ... sayılı Kastamonu İli Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyon Başkanlığı kararının, ... nolu genelevin işletmecisi olan davacıya verilen ... tarih ve ... sayılı Genelev Çalıştıracaklara Mahsus İşletme İzin Belgesinin iptal edilerek dosyanın işlemden kaldırılmasına ilişkin kısmı yönünden davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine ilişkin kısmının incelenmesi;
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın bu kısmı usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının, dava konusu ... tarih ve ... sayılı Kastamonu İli Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyon Başkanlığı kararının, ... nolu genelevin patron vekili olan ...'e verilen ... tarih ve ... sayılı Genelev Çalıştıracaklara Mahsus İşletmeci Vekili (Patron Vekili) İzin Belgesinin iptal edilmesine ilişkin kısmı yönünden davanın süre aşımı nedeniyle reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine ilişkin kısmının incelenmesi;
Temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararı ile hukuka uygun bulunarak davacının istinaf başvurusunun reddine karar verilen İdare Mahkemesi kararı ile, davacının dilekçe ret kararına konu dava dilekçesinde ... nolu genelevin patron vekili olan ...'e verilen ... tarih ve ... sayılı Genelev Çalıştıracaklara Mahsus İşletmeci Vekili (Patron Vekili) İzin Belgesinin iptal edilmesine ilişkin işlemin iptali istemine yer verilmemesine rağmen, dilekçe ret kararı sonrası verilen yenileme dilekçesinde bu isteme yer verildiği ve davayı genişletme mahiyetindeki dilekçeyle uyuşmazlık konusu edilen bu kısmın süre aşımı nedeniyle esasının incelenemeyeceğine karar verilmiştir.
Dava konusu ... tarih ve ... sayılı Komisyon kararı ile, '... nolu evin işletmecisi ...’ya verilen ... tarih ve ... (isim değişikliği nedeni ile ... tarih ve ... ) ve vekili ...’e verilen ... tarih ve ... sayılı Genelev Çalıştıracaklara Mahsus İşletme İzin Belgelerinin iptal edilerek dosyalarının işlemden kaldırılmalarına' ibaresi kullanılarak hem davacıya verilen ... tarih ve ... sayılı İşletme İzin Belgesinin hem de patron vekiline verilen 03/10/2018 tarihli İşletme İzin Belgesinin iptaline karar verilmiştir.
Davacı tarafından, dilekçe ret kararı öncesinde dava açma süresi içerisinde verilen 01/07/2019 tarihli dava dilekçesinin konu kısmında; Komisyon Başkanlığının ... tarihli, ... sayılı; “... nolu genelevin bir yıl içinde iki defa kapatılmış olması nedeniyle, kapatma cezası bitimi olan 27/04/2019 tarihinden itibaren süresiz kapatılmasına ve ... nolu evin işletmecisi ... ’ya Komisyon Başkanlığınca verilen ... tarih ve ... sayılı Genelev Çalıştıracaklara Mahsus İzin Belgelerinin iptal edilerek dosyalarının işlemden kaldırılmasına”, dilekçenin içeriğinde; 'Komisyon Başkanlığının ... tarihli, ... sayılı; Genelevde bulunan ... nolu evle ilgili süresiz kapatma ve İşletme İzin Belgelerinin iptal edilerek dosyalarının işlemden kaldırılmasına ilişkin işleminin … iptali gereklidir.', 'Dava konusu ... tarihli, ... sayılı; Genelevde bulunan ... nolu evle ilgili süresiz kapatma ve İşletme İzin Belgelerinin iptal edilerek dosyalarının işlemden kaldırılmasına ilişkin kararında; “… kapatma cezası bitimi olan 27/04/2019 tarihinden itibaren süresiz kapatılarak,... nolu evin işletmecisi ...’ya Komisyon Başkanlığınca verilen ... tarih ve ... sayılı Genelev Çalıştıracaklara Mahsus İzin Belgelerinin iptal edilerek dosyalarının işlemden kaldırılmalarına” denilmiş olup, dava konusu idari işlem ve bu işlemde gösterilen gerekçeler hukuka aykırı olduğundan…', '27/04/2019 tarihinden itibaren süresiz kapatma kararı ve ... nolu evin işletmecisi ...’ya Komisyon Başkanlığınca verilen ... tarih ve ... sayılı Genelev Çalıştıracaklara Mahsus İzin Belgelerinin iptaline ilişkin ... tarihli, ... sayılı kararda hukuka uygunluk bulunmamaktadır', netice ve talep kısmında ise; 'Komisyon Başkanlığının ... tarihli, ... sayılı; “...’nın işletmeciliğini yaptığı ... nolu genelevin bir yıl içinde iki defa kapatılmış olması nedeniyle, kapatma cezası bitimi olan 27/04/2019 tarihinden itibaren süresiz kapatılmasına ve ... nolu evin işletmecisi ...’ya Komisyon Başkanlığınca verilen ... tarih ve ... sayılı Genelev Çalıştıracaklara Mahsus İzin Belgelerinin iptal edilerek dosyalarının işlemden kaldırılmasına” dair işleminin/kararının iptaline' ibarelerine yer verilerek, ... tarih ve ... sayılı Komisyon kararının tamamının, dolayısıyla işlem içeriğinde yer alan ... nolu genelevin patron vekili olan ...'e verilen ... tarih ve ... sayılı Genelev Çalıştıracaklara Mahsus İşletmeci Vekili (Patron Vekili) İzin Belgesinin iptal edilmesine ilişkin kısmının da iptali istenilmiştir.
Bu nedenle; dava konusu ... tarih ve ... sayılı Kastamonu İli Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyon Başkanlığı kararının,... nolu genelevin patron vekili olan ...'e verilen ... tarih ve ... sayılı Genelev Çalıştıracaklara Mahsus İşletmeci Vekili (Patron Vekili) İzin Belgesinin iptal edilmesine ilişkin kısmı, 01/07/2019 tarihli dava dilekçesinde de dava konusu edilmiş olduğundan, bu kısım yönünden açılan davanın süresi içerisinde açıldığı ve İdare Mahkemesince işlemin esası yönünden inceleme yapılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Bu durumda; ... nolu genelevin patron vekili olan ...'e verilen ... tarih ve ... sayılı Genelev Çalıştıracaklara Mahsus İşletmeci Vekili (Patron Vekili) İzin Belgesinin iptal edilmesine ilişkin kısım yönünden davanın süre aşımı nedeniyle reddi yolunda verilen ... İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi kararının bu kısmında hukuki isabet bulunmamakta olup, Bölge İdare Mahkemesince İdare Mahkemesi kararının süre aşımı yönünden redde ilişkin kısmına yönelik istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının bu kısmının kaldırılmasına ve dosyanın İdare Mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekmektedir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine,
2. Temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:... , K:... sayılı kararının, dava konusu ... tarih ve ... sayılı Kastamonu İli Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyon Başkanlığı kararının, ... nolu genelevin işletmecisi olan davacıya verilen ... tarih ve ... sayılı Genelev Çalıştıracaklara Mahsus İşletme İzin Belgesinin edilerek dosyanın işlemden kaldırılmasına ilişkin kısmı yönünden davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine ilişkin kısmının ONANMASINA,
3. Temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının, dava konusu ... tarih ve ... sayılı Kastamonu İli Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyon Başkanlığı kararının, ... nolu genelevin patron vekili olan ...'e verilen ... tarih ve ... sayılı Genelev Çalıştıracaklara Mahsus İşletmeci Vekili (Patron Vekili) İzin Belgesinin iptal edilmesine ilişkin kısmı yönünden davanın süre aşımı nedeniyle reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine ilişkin kısmının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan ... TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 25/02/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.
