Ceza Genel Kurulu         2017/643 E.  ,  2021/511 K.

Kararı Veren

Yargıtay Dairesi : 7. Ceza Dairesi

Mahkemesi :Asliye Ceza

Sayısı : 419-46

5607 sayılı Kanun'un 3/5, TCK'nın 50/1-a, 53 ve 54. maddeleri uyarınca sanık ...’nin hapisten çevrili 6.000 TL ve doğrudan 1.660 TL adli para cezası ile sanık ...’un ise 10 ay hapis ve 1.660 TL adli para cezasıyla cezalandırılmasına, taksitlendirmeye, nakil aracının, çayların müsaderesine ve ayrıca TCK'nın 58. maddesi uyarınca sanık ...'un cezasının mükerrirlere özgü infaz rejimine göre çektirilmesine ilişkin ... 1. Asliye Ceza Mahkemesince verilen 17.06.2011 tarihli ve 2121-1102 sayılı hükümlerin, sanıklar müdafisi tarafından temyiz edilmesi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 7. Ceza Dairesince 02.06.2014 tarih ve 12473-10804 sayı ile;

'Gümrük İdaresi vekilinin 09.10.2012 hakim havaleli dilekçe ile temyiz talebinden vazgeçtiği gözetilerek sanıklar müdafiinin temyiz talebine ilişkin incelemede;

Dosya ve oluşa göre dava konusu eşyaya fatura ve belgeler ibraz edilmesi karşısında sunulan fatura ve diğer belgelerin geçerliliklerinin tespiti amacıyla bu faturaların dava konusu eşyayı satan ve satın alan ilgili firmaların defterlerinde kayıtlı olup olmadığının tespiti ile ithale kadar inilmek suretiyle zincirleme menşei araştırmasının tamamlanması, ilgili gümrük idaresinden gümrük giriş beyannameleri tüm ekleriyle birlikte getirtilip, dava konusu tüm belgeler konusunda uzman bilirkişiye tevdi edilerek cins, miktar, menşei ve sair özellikleri itibariyle ayniyet tespiti yaptırılması ve eşyanın ithalatını yapan firma veya şahsın ithalat izninin olup olmadığının araştırılmasının ardından sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde eksik inceleme ile hüküm tesisi,

Kabule göre ise;

1-Sanıklara tayin olunan gün para cezası adli para cezasına çevrilirken uygulama maddesinin 5237 sayılı TCK'nın 52/2 maddesi yerine 50/1-a maddesi olarak gösterilmesi;

2-Sanık ... hakkında hürriyeti bağlayıcı ceza tayin olunduğu halde 5237 sayılı TCK'nın 53. maddesinde yer alan hak yoksunluklarına hükmolunmaması' isabetsizliklerinden bozulmasına karar verilmiştir.

Yerel Mahkeme ise 21.01.2015 tarih ve 419-46 sayı ile;

''Yargıtay 7.Ceza Dairesi bozma kararında; '...dava konusu eşyaya fatura ve belgeler ibraz edilmesi karşısında sunulan fatura ve diğer belgelerin geçerliliklerin tespiti amacıyla menşei araştırması' bozma nedeni yapmış ise de; sanık ...'nin mahkememize ait 2011/43 sayılı dosyada da bulunduğu üzere çayların kaçak olmadığına ilişkin belgeler sunduğundan ve yukarıda belirtilen Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğünün numune çayların birbirinden farklı türde ve kalitede çaylar olduklarından dolayı birbirine benzer çayların olmadığının belirtilmesi ve ... Gümrük Müdürlüğünün müzekkere cevabında sanığın sahibi olduğu şirketin 2011 yılı içerisinde çay ithalatında bulunmadığını belirtmesi nedenleri ile bozma nedeninde gösterilen nedenlerinin cevabının bu haliyle dosyada mevcut olduğu, sanığın yasa dışı yollardan gümrükten geçen çayların ithal ettiği çaylarla harmanlayarak iç piyasaya sürdüğü ve yakalandığı durumda belirtilen belgeleri ibraz ederek üzerine atılı suçu işlediği anlaşıldığından sanığın bu kapsamdaki savunmalarına itibar edilmeyerek sanığın cezalandırılması yoluna gidilmiştir.

Tüm bu anlatılanlar ışığında Yargıtay 7. Ceza Dairesinin 2013/12473 esas, 2014/10804 karar ve 02/06/2014 tarihli bozma kararına direnilmesine, mahkememizin 2011/228 esas, 2012/464 karar ve 14/09/2012 tarihli kararının aynen muhafazasına' şeklindeki gerekçeyle bozma kararına direnerek önceki hükümler gibi sanıkların mahkûmiyetlerine karar vermiştir.

Direnme kararına konu bu hükümlerin de sanıklar müdafisi tarafından temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 18.12.2016 tarihli ve 99013 sayılı 'Bozma' istekli tebliğnamesiyle dosya 6763 sayılı Kanun'un 36. maddesi ile değişik 5271 sayılı CMK'nın 307. maddesi uyarınca kararına direnilen Daireye gönderilmiş, aynı madde uyarınca inceleme yapan Yargıtay 7. Ceza Dairesince 25.04.2017 tarih ve 8070-3180 sayı ile direnme kararının yerinde görülmemesi üzerine Yargıtay Birinci Başkanlığına gelen dosya, Ceza Genel Kurulunca değerlendirilmiş ve açıklanan gerekçelerle karara bağlanmıştır.

TÜRK MİLLETİ ADINA

CEZA GENEL KURULU KARARI

Özel Daire ile Yerel Mahkeme arasında oluşan ve Ceza Genel Kurulunca çözümlenmesi gereken uyuşmazlık; sanıklara atılı kaçak eşyayı ticari amaçla bulundurma suçunun sabit olup olmadığı, bu bağlamda eksik araştırmayla hüküm kurulup kurulmadığının belirlenmesine ilişkindir.

İncelenen dosya kapsamından;

... plaka sayılı araçla doğu illerinden batı illerine kaçak çay nakledileceğine dair edinilen bilgi üzerine kolluk görevlilerince oluşturulan uygulama noktasında adı geçen plaka sayılı aracın durdurulduğu, araç şoförü olan sanık ...’un taşıdığı eşyaya ilişkin çok sayıda sevk irsaliyesi, fatura vb. belge ibraz ettiği, akabinde nöbetçi Cumhuriyet savcısından alınan arama kararına istinaden aracın kasasında yapılan aramada sanık ...’ye ait olduğu anlaşılan 9200 kilogram çayın ele geçirildiği olayda;

Sanıkların dosya içerisine dava konusu eşyaya ilişkin,

1- 1 adet GATEM Örnek Fıstıkçılar Sitesi No: 5, Şehit Kamil-... adresinde faaliyet gösteren ... Dış Ticaret Gıda San. Ltd. Şirketine ait 15.09.2010 tarihli ve 144807 seri numaralı, alıcı bölümünde '... Gıda Pet. Üm. lnş. İth. İhr. Ltd Şirketi, Yıldız Mahallesi No:18 Başkale-...', ürün açıklaması bölümünde 'İthal siyah çay-11.847 kilogram' yazılı sevk irsaliyesi fotokopisi ile yine aynı şirkete ait 15.09.2010 tarihli ve 329492 seri sıra numaralı, alıcı böIümünde '... Gıda. Pet. Ürn. İnş. İth. İhr. Ltd Şirketi, Yıldız Mahallesi No:18 Başkale-...', ürün açıklaması kısmında 'İthal siyah çay-11.847 kg' yazılı fatura fotokopisi,

2- 1 adet 26.04.2010 tarihli VD907465 seri nolu ... Gümrük Müdürlüğünden giriş yapan ve alıcı bölümünde '...Dış Ticaret Gıda San. Ltd. Şirketi, GATEM Örnek Fıstıkçılar Sitesi No:5 Şehit Kamil-..., toplam 35.541 kg çay' yazılı gümrük beyannamesi fotokopisi,

3- 1 adet 27.04.2010 tarihli tl-127 seri nolu Gümrük ''+' tahsil alındı belgesi fotokopisi,

4- 1 adet ... Tarım İl Müdürlüğünün ... Dış Tic. Gıda San. Ltd. Şirketine hitaben yazdığı 13.04.2010 tarihli ve 2010/1633 sayılı 'İthalat konulu' başlıklı resmî evrakın fotokopisi,

5- 1 adet 21.01.2010 tarihli 'AD/T/07/10 İnvoice No' başılıklı alıcı bölümünde '... Dış Ticaret Gıda San. Ltd. Şirketi, GATEM Örnek Fıstıkçılar Sitesi No: 5 Şehit Kamil-...' yazılı belgenin fotokopisi,

6- 1 adet Çay işletmeleri Genel Müdürlüğü İşletme ve Üretim Dairesi Başkanlığının 09.04.2010 tarihli ve b.12.2.ÇAY.0.11.00.03/200-06-5095 sayılı analiz raporu fotokopisi,

7- 1 adet ... Gümrük Müdürlüğünün 02.04.2010 tarihli ve 2010/1983 sayılı Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğüne hitaben numune alımına ilişkin yazının fotokopisi ve 2 adet gümrük özet beyanı,

8- 2 adet 12.04.2010 tarihli transfer bildirim formu fotokopisi,

9- 3 adet 29.01.2010 tarihli, üzerinde 'Adammexpo Ingredıent Lıst yazılı 10.80 paper' yazılı belge,

10- 1 Adet ... Dış Ticaret Gıda San. Ltd. Şirketi, GATEM Örnek Fıstıkçılar Sitesi No: 5 Şehit Kamil-... adresinde faaliyet gösteren şirketin ... Gümrük Müdürlüğüne hitaben 01.04.2010 tarihli personel görevlendirmesi ile ilgili dilekçe fotokopisi,

11- 1 Adet ... Gümrük müdürlüğünün numune ve şahit numune alma tutanağının fotokopisi,

12- 1 adet 01.04.2010 tarihli tartı tutanağı fotokopisi,

13- 1 adet ... Tarım İl Müdürlüğünün 01.02.2010 tarihli kontrol belgesinin fotokopisi,

14- 1 adet Şırnak Asliye Ceza Mahkemesinin 28.04.2010 tarihli ve 2010/117 esas sayılı dosyasının tensip zaptı fotokopisi, 1 adet teslim tutanağı ve Şırnak Asliye Ceza Mahkemesinin 18.06.2010 tarihli ve 117 esas-374 karar sayılı gerekçeli kararı,

15- 2 adet 17.02.2010 tarihli ve 1150 seri numaralı 'Nakliyeci ...' yazılı taşıma irsaliyesi,

16- 1 adet ... Gıda Pet. Ürn. İnş. Halı ve Kilim İth. Ihr. Paz. San. ve Tic. Şirketine ait 17.02.2011 tarihli ve N-002312 seri numaralı 'Sayın' bölümünde 'Şırnak, ..., ..., ..., ... illerine pazarlanmak amacıyla sevk edilmiştir.' ibaresinin bulunduğu, 'Cinsi' bölümünde ise 'Siyah dökme çay (440X20) 8.800 kg teslim eden Lütfi Sarı, teslim alan ...' yazılı sevk irsaliyesi,

17- 1 adet Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü ... Tarım İl Müdürlüğünün 22.09.2008 tarihli, 65-0200 Sicil numaralı bakliyat paketleme, siyah çay paketleme, gıda paketleme, gıda üreten işyerlerine ait çalışma izni ve gıda sicil belgesi fotokopisi,

18- 1 adet Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü -... Tarım İl Müdürlüğünün 22.09.2008 tarihli, G65-0200-00001 üretim izin numaralı, siyah çay paketleme gıda üretim izin belgesinin fotokopisi,

19- 1 Adet ... Gıda Pet. Ürn. İnş. İth. İhr. Ltd Şirketi, Yıldız Mahallesi No: 18 Başkale-... yazılı vergi levhası fotokopisi,

20- 1'er adet ... Ticaret ve Sanayi Odasının 04.02.2011,19.02.2010 ve 02.02.2010 tarihli ekspertiz raporlarının fotokopisi,

21- 1 adet Tarım ve Köy işleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü-... Tarım İl Müdürlüğünün 22.09.2008 tarihli, G65-0200-00001 üretim izin nolu, siyah çay paketleme gıda üretim izin belgesinin fotokopisi,

22- 7 adet değişik dönemlere ait iş yeri ile ilgili belge fotokopileri,

23- 1 adet 03.02.2011 tarihli ... Tarım İl Müdürlüğünün İşletme Kayıt Belgesinin fotokopisi,

24- 36 adet ... Gıda Pet. Ürn. İnş. İth. İhr. Ltd Şirketine ait çeşitli belge fotokopileri,

İbraz ettiği,

Ele geçen eşya ve suçta kullanılan nakil aracı hakkında ... Cumhuriyet Başsavcılığınca 20.02.2011 tarihli ve 2011/178 sayılı değişik iş ile gerçekleştirilen el koyma işleminin, ... 1. Sulh Ceza Mahkemesince 20.02.2011 tarihli ve 2011/178 sayılı değişik iş ile CMK’nın 127/3. maddesi gereğince onanmasına karar verildiği,

23.02.2011 tarİhinde ... plaka sayılı nakil aracının üzerine ... Cumhuriyet Başsavcılığınca ihtiyati tedbir konulduğu,

Suçta kullanılan nakil aracının ruhsat bilgilerine göre, sanık ... adına kayıtlı, 16.000 kg istiap haddi olan 2005 model Ford Cargo üç dingil ahşap kasa kamyon olduğu,

ÇAYKUR-Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü Pazarlama Dairesi Başkanlığınca düzenlenen 02.03.2011 tarihli analiz raporuna göre; sanıklar tarafından ibraz edilen 01.04.2010 tarihli özet beyannameye konu numune çayın orta kalitede yabancı menşeili PEK tipi çay olduğu, sanıklardan ele geçen çaydan alınan numunenin ise BOP tipi olduğu,bu hâliyle söz konusu numune çayların birbirinden farklı tipte ve kalitede çaylar olduğu,

09.05.2011 havale tarihli gümrük müşaviri tarafından düzenlenen bilirkişi raporuna göre; dava konusu çayların Tarım ve Köy İşleri Bakanlığından kontrol belgesi alınması hâlinde ithalatının yapılabileceği, ele geçen çayların 5 kilogramlık naylon torbalarda siyah çay olduğu, torba dış yüzeyinde firma ismi olarak '... Gıda İnşaat Petrol Ürünleri Halı İthalat İhracat Pazarlama Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi', adres bölümündeyse '... Mahallesi, No:18 Başkale/...' adresi yazdığı, markasının 'Palmiye Tea' olarak belirtildiği ve Tarım ve Köy İşleri Bakanlığının 22.09.2008 tarihli ve G630200-00001-1 sayılı izniyle üretildiğini gösteren silik bir baskının olduğu ancak üretim ya da ithalatın kurumun izniyle gerçekleşmesi gerektiğinden ve bu şartları taşıyan bilgi ve belge ibrazı olmadığından eşyayı temsil eden tüm belgelerin zincirleme incelenmesi sonucunda menşei tespiti yapılabileceğini, çaylara ait bilgi ve belgelerin uygunluğu hâlinde satışında ve bulundurulmasında bir kısıtlama olmadığı ancak belirtilen şartlara uygun olmaması durumunda gümrük işlemlerine tabi olmaksızın yurda girdiği kanaatinin oluştuğu,

... Gümrük Müdürlüğünce düzenlenen 21.02.2011 tarihli kaçak eşyaya mahsus tespit varakasına göre; dava konusu eşyanın toplam CİF değerinin 69.000 TL, vergiler toplamının 113.574 TL ve gümrüklenmiş değerinin ise 182.574 TL olduğu,

Anlaşılmıştır.

Sanık ... aşamalarda; ... Gıda Petrol Ürünleri İnşaat İthalat İhracat Limited Şirketinin sahibi olduğunu, iş yerinde çay, şeker, kuruyemiş paketleme işi yaptığını, aynı zamanda mahkemelerce tasfiyesine karar verilen gümrük kaçağı çayları ihaleye girerek satın aldığını, gümrük müdürlüklerinden alınan çayların kalitesinin düşük olması hâlinde fabrikasında gıda mühendisleri tarafından kalitesini yükseltip iç piyasaya sattığını, ... plaka sayılı araçta yakalanan 9.200 kg çayı ithalatçı firmalardan satın aldıktan sonra gıda mühendisleri kontrolünde tadı damağına oluşturarak ve harmanlayarak Türk Gıda Kodeksi standardına uygun hâline getirip Tarım ve Köy İşleri Bakanlığınca düzenlenen izin belgesi ile yine gıda mühendisinin kontrolünde paketlettiğini, ayrıca Güney ve Güneydoğu bölgesinin pazarlamacısı olarak çay sevkiyatı yaptığını, yakalanan çayların kesinlikle kaçak olmadığını, ithalatçı firmalardan yada ithalatçı şirketlerden aldığı çay belgelerini de dosyaya ibraz ettiğini, çayların gümrükten alınarak tarafına verilmesini istediğini, atılı suçlamayı kesinlikle kabul etmediğini,

Sanık ... aşamalarda; nakliyeci olduğunu, ele geçen çayın kendisine ait olmadığını, kaçakçılık amacıyla taşımadığını, eşyanın faturası ve irsaliyesine güvenerek aracına yüklediğini, aracın üzerindeki tedbirin kaldırılmasını istediğini,

Savunmuşlardır.

Ceza muhakemesinin amacı, usul kurallarının öngördüğü ilkeler doğrultusunda, somut gerçeğin her türlü şüpheden uzak bir biçimde kesin olarak ortaya çıkarılmasıdır. Gerek 1412 sayılı CMUK, gerekse 5271 sayılı CMK, adil, etkin ve hukuka uygun bir yargılama yapılması suretiyle maddi gerçeğe ulaşmayı amaç edinmiştir. Bu nedenle ulaşılma imkânı bulunan bütün delillerin ele alınıp değerlendirilmesi gerekmektedir. Diğer bir deyişle, adaletin tam olarak gerçekleşmesi için, maddi gerçeğe ulaşma amacına hizmet edilebilecek var olan tüm kanuni delillerin toplanması ve tartışılması zorunludur.

Tüm bu bilgiler ışığında uyuşmazlık konusu somut olay değerlendirildiğinde;

... plaka sayılı araçla doğu illerinden batı illerine kaçak çay nakledileceğine dair edinilen bilgi üzerine kolluk görevlilerince oluşturulan uygulama noktasında adı geçen plaka sayılı aracın durdurulduğu, araç şoförü olan sanık ...’un aracında taşıdığı eşyaya ilişkin çok sayıda sevk irsaliyesi, fatura vb. belge ibraz ettiği, akabinde nöbetçi Cumhuriyet savcısından alınan arama kararına istinaden yapılan aramada sanık ...’ye ait olduğu anlaşılan 9200 kilogram çayın ele geçirildiği olayda;

Dava konusu eşyanın sahibi olan sanık ...'nin çayları faturalı şekilde satın aldığını savunarak dosyaya çeşitli fatura ve ithalat belgeleri sunması karşısında, öncelikle uzman bilirkişi vasıtasıyla suç tarihinden önce düzenlendiği anlaşılan faturalardaki eşyanın, cins, miktar, menşei ve sair özellikleri itibarıyla ayniyet tespiti yaptırılarak dava konusu eşyayı temsil edip etmediğinin belirlenmesi, aynı olduğunun tespit edilmesi hâlinde faturaları düzenleyen firmanın defter ve belgeleri üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılıp suça konu çayların ithale kadar inilmek suretiyle zincirleme menşei araştırması tamamlandıktan sonra ortaya çıkacak sonuca göre sanıkların hukuki durumunun belirlenmesi gerekirken Yerel Mahkemece sanıklar hakkında eksik araştırmayla hüküm kurulmasının isabetsiz olduğu kabul edilmelidir.

Bu itibarla, direnme kararına konu hükümlerin, eksik araştırmayla hüküm kurulması isabetsizliğinden bozulmasına karar verilmelidir.

SONUÇ :

Açıklanan nedenlerle;

1- ... 1.Asliye Ceza Mahkemesinin 21.01.2015 tarihli ve 419-46 sayılı direnme kararına konu hükümlerinin, sanıklar hakkında eksik araştırmayla hüküm kurulması isabetsizliğinden BOZULMASINA,

2- Dosyanın, mahalline gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİ EDİLMESİNE, 27.10.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.