1. Ceza Dairesi 2022/4611 E. , 2022/3322 K.
(KANUN YARARINA BOZMA İSTEMİ)
Silahlı terör örgütüne üye olma suçundan sanık ... Sütçü'nün 7 yıl 8 ay 15 gün hapis cezası ile cezalandırılmasına ve tutukluluk halinin devamına dair ... 13. Ağır Ceza Mahkemesinin 10/12/2018 tarihli ve 2016/51 Esas, 2018/641 sayılı kararını müteakip, adı geçenin hükümözlü olarak bulunduğu ... 1 Nolu T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda bağımsız koğuşa geçme talebinin reddine ve deneme süresine tabi tutulmasına yer olmadığına dair anılan Ceza İnfaz Kurumu İdare ve Gözlem Kurulu Başkanlığının 01/02/2021 tarihli ve 2021/1128 sayılı kararına yönelik şikayetin, hükümlülerin kalacakları koğuşların, ceza infaz kurumlarındaki yoğunluk, kapasite dolulukları, fiziki imkan yetersizlikleri ile bakiye ceza süreleri ve suç türlerine göre yapılacak gruplandırma neticesinde belirlenmesi gerektiği, bu hususta kuruma gözlem yapma, değişiklikte bulunma ve karar vermede takdir yetkisi de tanındığı ve takdir yetkisinin kötüye kullanıldığına dair somut herhangi bir delil bulunmadığı gerekçesiyle reddine ilişkin Karşıyaka İnfaz Hâkimliğinin 11/02/2021 tarihli ve 2021/1243 Esas, 2021/1227 sayılı kararına yönelik itirazın, adı geçenin denemeye tabi tutulmamasının gelecekte de iyi halli olmadığının peşinen kabulü anlamına geldiği, bu itibarla şartlı tahliye tarihine kadar gözlem yapılmak suretiye mensup olunan örgütten ayrılıp ayrılınmadığının tespitinin yapılması gerektiği gerekçesiyle kabulü ile anılan infaz hakimliği ve kurul kararının iptaline dair mercii Karşıyaka 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 16/03/2021 tarihli ve 2021/1159 değişik iş sayılı kararı ile ilgili olarak;
5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un;
'Tutuklama kararının yerine getirildiği kurumlar' başlıklı 111. maddesinde, '(1) Tutuklular, iç ve dış güvenlik görevlisi bulunan, firara karşı teknik, mekanik, elektronik veya fizikî engelleri olan, 34 üncü maddede sayılan hâller dışında oda ve koridor kapıları sürekli olarak kapalı tutulan ve yasal zorunluluklar ayrık, dışarıyla irtibat ve haberleşme olanağı bulunmayan normal güvenlik esasına dayalı tutukevlerinde veya maddî olanak bulunmadığı hâllerde diğer kapalı ceza infaz kurumlarının bu amaca ayrılmış bölümlerinde tutulurlar. (2) Eylem ve davranışları ile 9'uncu madde kapsamına giren tutuklular, yüksek güvenlikli tutukevlerinde veya buna olanak bulunmadığı hâllerde yüksek güvenlikli kapalı ceza infaz kurumlarının tutuklulara ayrılan bölümlerinde barındırılırlar. (3) Kadın, çocuk ve gençlik tutukevleri müstakil olarak kurulabilir. Tutuklular, tutukevlerinde veya maddî olanak bulunmadığı hâllerde kapalı ceza infaz kurumlarının tutuklulara ayrılan bölümlerinde, büyükler, kadınlar, gençler, çocuklar olmak üzere ve suç türleri de gözetilerek ayrı yerlerde barındırılırlar'
'Tutukluların barındırılması' başlıklı 113. maddesinde, 'Tutuklular, maddî olanaklar elverdiğince suç türlerine ve taşıdıkları güvenlik riskine göre ayrı odalarda barındırılırlar. Aralarında husumet bulunanlar ile iştirak hâlinde suç işlemiş olanlar aynı odalarda barındırılmazlar ve birbirleri ile temas etmelerini engelleyecek tedbirler alınır' şeklinde,
Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Yönetmeliğin;
'Tutuklama kararının yerine getirildiği kurumlar' başlıklı 135. maddesinde, '(1) Tutukluluk kararları, 5275 sayılı Kanun'un 111'inci maddesinde belirtilen kurumlarda yerine getirilir. Ceza infaz kurumlarının personel, görev, yetki ve sorumlulukları, kurulların oluşumu ve çalışması ile iç güvenlik hususlarıyla ilgili düzenlemeler tutukevlerinde de uygulanır. (2) Tutuklular, hükümlülerden ayrı binalarda barındırılır. Tutuklular, bağımsız bir bina ayrılması mümkün olmadığı takdirde, kurumlarda, hükümlülerle bağlantısı olmayacak şekilde kendilerine ayrılan bölümlerde kalır. Açık kurumlar ile çocuk eğitimevlerinde tutuklu barındırılmaz. (3) Ceza infaz kurumlarından hangilerinin tutuklulara tahsis edileceği Bakanlıkça belirlenir' şeklinde,
Gözlem ve Sınıflandırma Merkezleri ile Hükümlülerin Değerledirilmesine Dair Yönetmeliğin;
'İdare ve gözlem kurulunun görevleri' başlıklı 14. maddesinde, ' (1) İdare ve gözlem kurulu; mevzuatta verilen diğer görevlerinin yanında hükümlünün kademeli olarak toplumla bütünleştirilmesi ile ilgili aşağıda sayılan görevleri yapar: a) Hükümlüleri sınıflandırır. b) Hükümlüleri gruplandırır. c) Hükümlülerin durumlarına uygun infaz kurumlarına ayrılmalarına karar verir. ç) Uygulanacak infaz ve iyileştirme rejimini saptar. d) Mevzuatta iyi hâlliliğin arandığı diğer durumlar ile ilgili değerlendirmeleri yapar. e) 5275 sayılı Kanun'un 89'uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca bütün hükümlüler hakkındaki ara değerlendirmeleri en geç altı ayda bir yapar. f) 5275 sayılı Kanun'un 89'uncu maddesinin üçüncü fıkrası kapsamı dışında kalan hükümlülerin açık ceza infaz kurumuna ayrılmaya, kalan cezasını denetimli serbestlik tedbiri altında infaz etmeye veya ceza infaz kurumlarından doğrudan koşullu salıverilmeye esas iyi hâl değerlendirmelerini yapar. (2) 5275 sayılı Kanun'un 89'uncu maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca oluşturulan idare ve gözlem kurulu; toplam on yıl ve daha fazla hapis cezasına mahkûm olanlar ile terör suçları, örgüt kurmak, yönetmek veya örgüte üye olmak suçları, örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçlar, kasten öldürme suçları, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar ve uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçlarından mahkûm olanların; açık ceza infaz kurumuna ayrılmalarına, denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle kalan cezalarının infazına ve denetimli serbestlik tedbiri uygulanmakta iken koşullu salıverilme hariç olmak üzere ceza infaz kurumlarından doğrudan koşullu salıverilmelerine ilişkin iyi hâl değerlendirmelerini yapar. (3) Cumhuriyet Başsavcısı veya görevlendireceği ../..
Cumhuriyet savcısı, izleme kurulu üyesi ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı tarafından görevlendirilen uzmanlar, denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezanın infazından sonra koşullu salıverilmeye ayrılacak hükümlüler hakkında yapılacak değerlendirmeye katılmaz. (4) Toplama kararı alınarak infaz edilmekte olan ilamlara konu suçlardan birinin, ikinci fıkrada sayılan suçlardan biri olması ve toplam ceza miktarının da on yılın altında olması durumunda, bu hükümlü hakkındaki iyi hâl değerlendirmesi 13'üncü maddenin ikinci fıkrasında belirtilen idare ve gözlem kurulu tarafından yapılır.' şeklinde,
'Risk değerlendirme ölçeği' başlıklı 30. maddesinde, '(1) Hükümlü hakkında hazırlanacak iyileştirme programlarına, yapılacak iyi hâl değerlendirmelerine ve salıverilme sonrasına dair değerlendirmelere esas olmak üzere, nesnel bir risk değerlendirme ölçeği geliştirilerek hükümlülere uygulanır ve sonuçları risk değerlendirme raporunda gösterilir. (2) Bu risk değerlendirme ölçeği her iki değerlendirme dönemi sonunda tekrarlanır ve yeni duruma göre, uygulanan iyileştirme programları güncellenir. Gerekli görülmesi halinde risk değerlendirme ölçeği altı aylık dönemler sonunda da uygulanabilir. (3) Bu risk değerlendirme ölçeğinin geliştirilmesi ve uygulanmasındaki usul ve esaslar Genel Müdürlükçe belirlenir' şeklinde,
'Gelişim değerlendirme sistemi' başlıklı 31. maddesinde, '(1) Hükmün infazına başlanması ile birlikte, ceza infaz kurumlarında bulunduğu süre içerisindeki tutum ve davranışları, kurum düzeni ve güvenliğine katkısı, yükümlülüklerini yerine getirmesi ile yürütülen iyileştirme ve topluma kazandırma programlarına katılımı sonucunda hükümlünün gösterdiği gelişim ölçülerek puanlanır. Bu amaçla hükümlülerin; a) Katıldıkları eğitim-öğretim faaliyetleri, psiko-sosyal yardım programları, destekleyici programlar ile infaz sürecindeki tutum ve davranışları “artı puan”, b) Aldığı disiplin cezaları “eksi puan”, şeklinde puanlanarak iyi hâl değerlendirmesine esas “gelişim puanı” belirlenir. (2) Puanlama; yönetim servisi, eğitim ve öğretim servisi, psiko-sosyal yardım servisi ile güvenlik ve gözetim servisi tarafından yapılır. (3) Hangi tutum ve davranışlara ne kadar puan verileceği, ölçme ve değerlendirme kriterleri, değerlendirmeye esas eşik puanlar, değerlendirme raporlarının şekli, kullanılacak program ve formlar ile puanlama sonucuna göre yapılacak değerlendirmenin başlayacağı tarih Genel Müdürlükçe belirlenir' şeklinde,
'Gelişim puanlaması' başlıklı 32. maddesinde, '(1) Hükümlü her değerlendirme dönemi içerisinde gözlemlenir, iyileştirme planına göre gelişimi ve gözlemler UYAP’ın ilgili bölümlerine kaydedilir. (2) Hükümlü hakkında idare ve gözlem kurulunca altı ayda bir yapılacak değerlendirme öncesinde, UYAP’a kaydedilen bilgiler ve dönem içerisinde yapılan gözlemler dikkate alınarak gelişim değerlendirme raporları hazırlanır. (3) Gelişim değerlendirme raporlarında hükümlünün infaz sürecindeki tutum ve davranışları ile iyileştirme planına göre gösterdiği gelişim puanlanır ve servis puanı bulunur. (4) İki suret olarak düzenlenen gelişim değerlendirme raporunun bir sureti serviste muhafaza edilir, bir sureti işlemin ikmali için idare ve gözlem kurulu sekretaryasına gönderilir. (5) Yönetim, eğitim ve öğretim, psiko-sosyal, güvenlik ve gözetim servislerince verilen servis puanları toplamının değerlendirme raporu sayısına bölümü ile dönem puanı hesaplanır. İdare ve gözlem kurulu sekretaryası tarafından hazırlanan dönem puanı icmal tablosu ilgilinin gözlem ve değerlendirme dosyasında saklanır. (6) Ceza infaz kurumundan ayrılmaya ilişkin iyi hâl değerlendirmesinin yapılacağı son idare ve gözlem kurulu toplantısı öncesinde, o güne kadar alınan dönem puanları toplamının, toplam değerlendirme dönemi sayısına bölümü ile hükümlünün gelişim puanı belirlenir. (7) Gelişim puanı; a) Kapalı ceza infaz kurumunda bulunan hükümlünün açık ceza infaz kurumuna ayrılma aşamasında yapılan iyi hâl değerlendirmesinde, b) Açık ceza infaz kurumunda bulunan hükümlünün denetimli serbestliğe ayrılma aşamasında yapılan iyi hâl değerlendirmesinde, c) Kapalı ya da açık ceza infaz kurumunda bulunan hükümlünün denetimli serbestliğe ayrılmaksızın koşullu salıverilmesi amacıyla yapılan iyi hâl değerlendirmesinde, iyi hâl kriteri olarak esas alınır. (8) İdare ve gözlem kurulu, ara değerlendirme dönemleri sonunda gözlem ve değerlendirme dosyasındaki bilgi ve belgeler ile dönem puanını esas alarak değerlendirme yapar. Kurulların iyi hâl değerlendirmesi yapmasından sonra, işlemlerin sonuçlanmasına kadar geçen süre içindeki olumlu ya da olumsuz davranışları bir sonraki dönem değerlendirilir. (9) Kapalı ceza infaz kurumunda bulunan ve gelişim puanı Genel Müdürlükçe belirlenen eşik puanı aşan ve erken iyileşme gösterdiği kanaatine varılan iyi halli hükümlü hakkında idare ve gözlem kurulu tarafından, kapalı ceza infaz kurumunda kalması gereken toplam sürenin onda birine kadar daha erken açık ceza infaz kurumuna ayrılma kararı verilebilir. Erken iyileşmeye bağlı olarak, erken açık ceza infaz kurumuna ayrılma ile ilgili esas ve usuller Genel Müdürlükçe gösterilir.' şeklinde,
'Gelişimi puanlama esasları' başlıklı 33/7. maddesinde, 'Tutuklular iyileştirme programlarına katılmaya zorlanamaz; ancak iyileştirme programlarına katılmaları yönünde teşvik edilir. Hükümlülere uygulanan iyileştirme programlarına gönüllü olarak katılan tutuklulara ait bilgiler UYAP’ın ilgili bölümlerine kaydedilir. Tutukluluğun altı aydan fazla sürmesi durumunda, UYAP’ın ilgili bölümlerine kaydedilen bu bilgiler ile tutum ve davranışlarına göre servis ve dönem puanları belirlenerek gelişim değerlendirme raporları tanzim edilir. Tutuklu iken düzenlenen bu raporlar, ilgilinin hükümlülüğünde değerlendirilmek üzere gözlem ve değerlendirme dosyasında saklanır' şeklinde yer alan düzenlemelere nazaran,
Somut olayda, silahlı terör örgütüne üye olmak suçundan ... 13. Ağır Ceza Mahkemesinin 10/12/2018 tarihli ve 2016/51 Esas, 2018/641 sayılı kararı ile 7 yıl 8 ay 15 gün hapis cezası ile cezalandırılmasına ve tutukluluk halinin devamına karar verilen hükümözlünün, mevcut statüsü gereği, denetim süresine tabi tutularak açık ceza infaz kurumuna ayrılması veyahut koşullu salıverilmesinin mümkün olmadığı, ceza infaz kurumunda hükümlülerden ayrı bir şekilde, yargılandığı suç türü ve taşıdığı güvenlik riskine göre idarece belirlenecek koğuşta barındırıldığı anlaşılan hükümözlünün, ancak isteği halinde ileride hakkındaki hükmün kesinleşerek hükümlü statüsünü alması durumunda değerlendirilmek üzere, iyileştirme çalışmalarına katılabileceği, yine söz konusu çalışmalara katılma için bağımsız koğuşa geçme şeklinde bir şartın da+ bulunmadığı, belirtilen çalışmalar kapsamında elde edeceği gelişim puanlarının ise hükümlü olması durumunda, iyi hal değerlendirmesine esas alınabileceği, sonuç olarak hükümözlünün iyileştirme çalışmalarına katılma yönünde bulunduğu Ceza İnfaz Kurumu İdaresinden her zaman talepte bulunabileceği gözetilmeksizin, belirtilen gerekçelerle itirazın reddine karar verilmesi yerine, yazılı şekilde kabulüne karar verilmesinde isabet görülmediğinden bahisle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu Yüksek Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğünün 16/02/2022 gün ve 94660652-105-35-10355-2021-Kyb sayılı yazılı istemlerine müsteniden Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının tebliğnamesi ile Dairemize ihbar ve dava evrakı gönderilmekle, incelenerek gereği düşünüldü;
TÜRK MİLLETİ ADINA
Kanun yararına bozma talebine dayanılarak Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen tebliğnamedeki bozma isteği incelenen dosya kapsamına göre yerinde görüldüğünden, Karşıyaka 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 16/03/2021 tarihli ve 2021/1159 değişik iş sayılı kararının 5271 sayılı CMK'nin 309. maddesi uyarınca KANUN YARARINA BOZULMASINA, diğer işlemlerin yapılabilmesi için dosyanın Mahkemesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 29/04/2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.
