10. Ceza Dairesi 2020/17821 E. , 2022/8548 K.
Adalet Bakanlığının, kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçundan şüpheli ... hakkındaki mercii Uşak 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 19/05/2020 tarihli ve 2020/346 değişik iş sayılı itirazın reddine dair kararının kanun yararına bozulması istemi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca 02/10/2020 tarihli ihbar yazısı ekinde dosyanın Dairemize gönderildiği anlaşıldı.
Dosya incelendi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
A-) Konuyla İlgili Bilgiler:
1- Şüpheli ... hakkında, 05/08/2019 tarihinde işlediği iddia olunan kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçundan yapılan soruşturma sonucunda, Uşak Cumhuriyet Başsavcılığının 18/03/2020 tarihli ve 2020/4611 soruşturma, 2020/1644 esas, 2020/1348 sayılı iddianamesi ile, sanığın 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 191/1,191/6 ve 53. maddeleri gereğince cezalandırılması istemiyle Uşak 1. Asliye Ceza Mahkemesine kamu davası açıldığı, iddianamede; şüpheli hakkında daha önce Sivaslı Cumhuriyet Başsavcılığınca kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verildiği, ihlal nedeniyle Sivaslı Asliye Ceza Mahkemesine 2018/216 esas sayılı kamu davasının açıldığı, yeniden erteleme kararı verilemeyeceği hususunun belirtildiği,
2- Uşak 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 31/03/2020 tarihli ve 2020/161 iddianame değerlendirme sayılı kararı ile; kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararının kaldırılarak açılan kamu davasında Sivaslı Asliye Ceza Mahkemesince, erteleme kararının usulüne uygun tebliğ edilmemesi nedeniyle 10/10/2019 tarihinde “karar verilmesine yer olmadığına” karar verildiği, bu kararın esasen durma kararı mahiyetinde olduğu, bu nedenle işbu dosyada kovuşturma şartının oluşmadığı, 05/08/2019 tarihli eylemin de erteleme kararı kapsamında kalması nedeniyle eylemin Sivaslı Cumhuriyet Başsavcılığınca değerlendirilmesi gerektiği gerekçesiyle “iddianamenin iadesine” karar verildiği,
3- Cumhuriyet savcısınca, iddianamenin iadesi kararına itiraz edildiği,
4- İtirazı inceleyen mercii Uşak 1. Ağır Ceza Mahkemesinin kanun yararına bozma istemine konu 19/05/2020 tarihli ve 2020/346 değişik iş sayılı kararı ile; “itirazın reddine” kesin olarak karar verildiği,
5- Sanığın 05/08/2019 tarihli eyleminden önce;
a-) Sanığın 10/02/2017 tarihli kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçundan, Sivaslı Cumhuriyet Başsavcılığının 28/03/2018 tarihli ve 2017/151 soruşturma, 2018/1 sayılı kararı ile; 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 191/2. maddesi uyarınca beş yıl süre ile kamu davasının açılmasının ertelenmesine, bir yıl süre ile denetimli serbestlik tedbiri uygulanmasına, denetimli serbestlik süresi içerisinde tedaviye tabi tutulmasına, erteleme süresi içerisinde kendisine yüklenen yükümlülüklere veya uygulanan tedavinin gereklerine uygun davranmamakta ısrar etmesi ya da tekrar kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alması, kabul etmesi veya bulundurması ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanması durumunda hakkında kamu davası açılacağının ihtarına, karar verildiği, kararda itiraz kanun yolu, itiraz süresi ve merciinin gösterildiği, kararın doğrudan şüphelinin
MERNİS adresine tebliğe çıkarıldığı, 11/04/2018 tarihinde aynı konutta oturan dayısı ... imzasına tebliğ edildiği, 06/04/2018 tarihinde infazı için Uşak Denetimli Serbestlik Müdürlüğüne gönderildiği,
b-) Uşak Denetimli Serbestlik Müdürlüğünün 10/04/2018 tarihli ve 2018/270 DS sayılı çağrı yazısının bilinen adresine tebliğe çıkarıldığı, 18/04/2018 tarihinde aynı konutta oturan dayısı ... imzasına tebliğ edildiği, müdürlüğe başvurmaması nedeniyle uyarılmasına karar verildiği, 04/05/2018 tarihli uyarı yazısının bilinen adresine tebliğe çıkarıldığı, 11/05/2018 tarihinde aynı konutta oturan dayısı ... imzasına tebliğ edildiği, müdürlüğe başvurmaması nedeniyle İnfaz İşlemleri Değerlendirme Komisyonunun 24/05/2018 tarihli kararıyla dosyanın kapatılmasına karar verilerek 25/05/2018 tarihinde Sivaslı Cumhuriyet Başsavcılığına gönderildiği,
c-) Sanığın yükümlülüklerine uygun davranmamakta ısrar etmesi nedeniyle erteleme kararının kaldırılarak Sivaslı Cumhuriyet Başsavcılığının 20/07/2018 tarihli ve 2017/151 soruşturma, 2018/166 esas, 2018/163 sayılı iddianamesi ile Sivaslı Asliye Ceza Mahkemesine kamu davası açıldığı,
d-) Sivaslı Asliye Ceza Mahkemesinin 10/10/2019 tarihli ve 2018/216 esas, 2019/376 sayılı kararı ile; denetimli serbestlik müdürlüğünce yapılan tebligatların aynı konutta oturan ... adına yapıldığı, sanığın savunmasına binaen yaptırılan kolluk araştırması neticesinde ... ile sanığın aynı konutta oturmadığının tespit edildiği, denetimli serbestlik dosyasında yapılan tebligatların usulsüz olduğu gerekçesiyle “karar verilmesine yer olmadığına, denetimin devamı için Sivaslı Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine” karar verildiği,
e-) Cumhuriyet savcısınca karara karşı istinaf talebinde bulunulduğu,İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesinin 2021/38 esas,2021/2687 sayılı kararı ile, dosyanın itiraz merciine gönderilmesine karar verildiği, bunun üzerine;
f-) İtirazı inceleyen mercii Uşak 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 24/03/2022 tarihli ve 2022/131 değişik iş sayılı kararı ile, mahkemece durma kararı verilerek gerekli işlemlerin yapılması için savcılığa gönderilmesi gerektiği gerekçesiyle itirazın kabulüne, mahkemesince değerlendirme yapılmasına kesin olarak karar verildiği,
g-) Mercii kararından sonra, dosyanın Sivaslı Asliye Ceza Mahkemesinin 2022/199 esasına kaydedildiği, duruşmanın 19/10/2022 gününe atılı olduğu,
Anlaşılmıştır.
B-) Kanun Yararına Bozma İstemi:
Kanun yararına bozma istemi ve ihbar yazısında;
“Kullanmak için uyuşturucu ve uyarıcı madde satın almak, kabul etmek ve bulundurmak suçundan sanık ... hakkında yapılan soruşturma evresi sonunda Sivaslı Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen 28/03/2018 tarihli ve 2017/151 soruşturma, 2018/1 sayılı 5 yıl süre ile kamu davasının açılmasının ertelenmesi ile sanık hakkında 1 yıl süre ile tedavi ve denetimli serbestlik tedbiri uygulanmasına dair kararın kesinleşmesini müteakip, sanığın erteleme süresi içinde tekrar uyuşturucu madde kullanması nedeniyle Uşak Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen 18/03/2020 tarihli ve 2020/4611 soruşturma, 2020/1644 esas, 2020/1348 sayılı iddianamenin iadesine dair Uşak 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 31/03/2020 tarihli ve 2020/161 iddianame değerlendirme sayılı kararına karşı yapılan itirazın reddine ilişkin mercii Uşak 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 19/05/2020 tarihli ve 2020/346 değişik iş sayılı kararını kapsayan dosya incelendi.
Her ne kadar Uşak 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 31/03/2020 tarihli kararı ile 'Şüphelinin hakkında Sivaslı C. Başsavcılığı tarafından KDAEK verilmiş olduğu ve şüphelinin denetime uymadığından bahisle hakkında Sivaslı Asliye Ceza Mahkemesinin 2018/216 esas sayılı davasının açıldığı belirtilmiştir. İddianamenin düzenlendiği tarihten çok
önce bu davanın 10/10/2019 tarihinde karara çıktığı dosya arasına fiziken alınan karar suretinden anlaşılmıştır. Söz konusu kararın CMK.nun 223. maddesinde sayılan hükümlerden birini içermediği görülmekle birlikte KDAEK'in usulüne uygun tebliğ edilmeyip kesinleşmemesi gerekçesiyle verildiği anlaşılmakla; hakimin karar verilmesine yer olmadığına şeklindeki kararının aslında kovuşturma şartının gerçekleşmemesi nedeniyle CMK.nun 223/8. maddesi uyarınca DURMA kararı mahiyetinde olduğunun değerlendirilmesi gerekmiştir. Kararın gerekçesi nazara alındığında usulüne uygun kesinleşmiş bir KDAEK yok ise bunun ihlalinden de bahsedilemez ve bunun ihlalinden bahisle düzenlenmiş iddianamenin de 05/08/2019 tarihli eylem için kovuşturma şartını oluşturduğundan bahsedilemez. Mevcut hali ile Sivaslı Asliye Ceza Mahkemesinin dosyasının ve dayanağı soruşturma dosyasının temin edilerek dosya arasına alınıp KDAEK’in usulüne uygun kesinleşip kesinleşmediği, kesinleşmiş ise ihlal teşkil eden eylemin vaki olup olmadığının değerlendirilmesi gerekirken bunun yapılmayarak CMK.nun 170,174/1-a maddesi aykırı davranıldığı, Sivaslı Asliye Ceza Mahkemesinin 2018/216 esas ve 2019/376 karar sayılı karar verilmesine yer olmadığına şeklindeki kararına göre ortada kesinleşmiş bir KDAEK bulunmadığından, iadeye konu iddianamedeki 05/08/2019 tarihli eylemin de KDAEK kapsamında kalması ve bunun da ilk eylem hakkında işlem yapan yetkili Sivaslı C. Başsavcılığınca değerlendirilmesi gerekmektedir. Dolayısı ile bir dava açılacak ise bunun da yetkili ve görevli Sivaslı Asliye Ceza Mahkemesine açılması gerektiğinden yetkili mahkemeye hitaben düzenlenmeyerek CMK.nun 170,174/1-a maddesi aykırı davranıldığı anlaşılmıştır.' şeklinde gerekçe ile Uşak Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen 18/03/2020 tarihli ve 2020/4611 soruşturma, 2020/11644 esas, 2020/1348 sayılı iddianamenin iadesine karar verilmiş ise de,
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 191/2. maddesinde, 'Bu suçtan dolayı başlatılan soruşturmada şüpheli hakkında ... beş yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilir.' ve 191/4, maddesinde “Kişinin, erteleme süresi zarfında; a) Kendisine yüklenen yükümlülüklere veya uygulanan tedavinin gereklerine uygun davranmamakta ısrar etmesi, b) Tekrar kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alması, kabul etmesi veya bulundurması, c) Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanması hâlinde, hakkında kamu davası açılır.” şeklindeki düzenlemeler karşısında, şüpheli hakkında 28/03/2018 tarihinde verilen kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararının 11/04/2018 tarihinde şüpheliye tebliğ edilmesini müteakip, şüphelinin anılan tarihte Denetimli Serbestlik Müdürlüğüne giderek yükümlülüklerinden haberdar olduğu ve bu karara karşı herhangi bir itirazının da bulunmadığı, şüphelinin 05/08/2019 tarihinde, Uşak Eğitim ve Araştırma Hastanesinin 28/08/2019 tarihli ve 45786011-641-03/3208 sayılı raporundan da anlaşılacağı üzere yeniden uyuşturucu madde kullandığı, bu haliyle değerlendirildiğinde hakkında 5237 sayılı Kanun’un 191/4-c maddesinde yer alan emredici hüküm nedeniyle kamu davasının açılması gerektiği cihetle, iddianamenin iadesi kararına karşı yapılan itirazın kabulü yerine yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.” denilerek Uşak 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 19/05/2020 tarihli ve 2020/346 değişik iş sayılı kararının 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca bozulması istenilmiştir.
C-) Konunun Değerlendirilmesi:
Şüpheli ... hakkında, 05/08/2019 tarihli kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçundan yapılan soruşturma sonunda, Uşak Cumhuriyet Başsavcılığının 18/03/2020 tarihli ve 2020/4611 soruşturma, 2020/1644 esas, 2020/1348 sayılı iddianamesi ile, sanığın 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 191/1,191/6 ve 53. maddeleri gereğince cezalandırılması istemiyle Uşak 1. Asliye Ceza Mahkemesine kamu davası açıldığı, Uşak 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 31/03/2020 tarihli ve 2020/161 iddianame değerlendirme sayılı kararı ile; “iddianamenin iadesine” karar verildiği, Cumhuriyet savcısınca, iddianamenin iadesi kararına itiraz edilmesi üzerine, mercii Uşak 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 19/05/2020
tarihli ve 2020/346 değişik iş sayılı kararı ile “itirazın reddine” kesin olarak karar verildiği, anlaşılmıştır.
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 191/2. maddesinde, 'Bu suçtan dolayı başlatılan soruşturmada şüpheli hakkında ... beş yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilir.' ve 191/4, maddesinde “Kişinin, erteleme süresi zarfında;
a) Kendisine yüklenen yükümlülüklere veya uygulanan tedavinin gereklerine uygun davranmamakta ısrar etmesi,
b) Tekrar kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alması, kabul etmesi veya bulundurması,
c) Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanması hâlinde, hakkında kamu davası açılır.” şeklindeki düzenlemeler karşısında, şüpheli hakkında 28/03/2018 tarihinde verilen kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararının 11/04/2018 tarihinde şüpheliye tebliğ edilmesini takiben, yükümlülüklerine uygun davranmamakta ısrar etmesi nedeniyle erteleme kararının kaldırılarak Sivaslı Cumhuriyet Başsavcılığının 20/07/2018 tarihli iddianamesi ile Sivaslı Asliye Ceza Mahkemesine kamu davası açıldığı, Sivaslı Asliye Ceza Mahkemesinin 10/10/2019 tarihli ve 2018/216 esas, 2019/376 sayılı kararı ile; denetimli serbestlik müdürlüğünce yapılan tebligatların aynı konutta oturan ... adına yapıldığı, sanığın savunmasına binaen yaptırılan kolluk araştırması neticesinde ... ile sanığın aynı konutta oturmadığının tespit edildiği, denetimli serbestlik dosyasında yapılan tebligatların usulsüz olduğu gerekçesiyle “karar verilmesine yer olmadığına, denetimin devamı için Sivaslı Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine” karar verildiği, Cumhuriyet savcısınca karara karşı istinaf talebinde bulunulduğu,İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesinin 2021/38 esas, 2021/2687 sayılı kararı ile, dosyanın itiraz merciine gönderilmesine karar verilmesi üzerine itirazı inceleyen mercii Uşak 1.Ağır Ceza Mahkemesinin 24/03/2022 tarihli ve 2022/131 değişik iş sayılı kararı ile, mahkemece durma kararı verilerek gerekli işlemlerin yapılması için savcılığa gönderilmesi gerektiği gerekçesiyle itirazın kabulüne, mahkemesince değerlendirme yapılmasına kesin olarak karar verildiği, mercii kararından sonra, dosyanın Sivaslı Asliye Ceza Mahkemesinin 2022/199 esasına kaydedildiği, duruşmanın 19/10/2022 gününe atılı olduğu, anlaşılmaktadır.
Dosya kapsamına göre; Uşak 1. Asliye Ceza Mahkemesince “iddianamenin iadesine” karar verilmiş ise de, dava şartının gerçekleşip gerçekleşmediği hususunun yargılama sırasında mahkemesince değerlendirilebileceği, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 170/3. maddesinde iddianamede hangi hususların gösterileceğinin ve CMK’nın 174/1. maddesinde iddianamenin hangi hâllerde iadesine karar verileceğinin belirtildiği, kamu davasının açılmasının ertelenmesi ve denetimli serbestlik tedbiri uygulanmasına ilişkin kararın kesinleşmediği ve denetimli serbestlik müdürlüğünce yapılan tebligatların usulsüz olduğu gerekçesiyle iddianamenin iadesine karar verilemeyeceği, iddianamenin düzenlendiği tarihte henüz esasen “durma kararı” niteliğinde olan 'karar verilmesine yer olmadığına” dair kararın kesinleşmemesi ve Sivaslı Cumhuriyet Başsavcılığında açık bir soruşturma dosyasının bulunmaması, Sivaslı Cumhuriyet Başsavcılığınca iddianame düzenlenerek kovuşturma aşamasına geçilmiş olması nedeniyle Uşak Cumhuriyet Başsavcılığınca yetkisizlik kararı verilmesinin de mümkün olmadığı gözetildiğinde, Uşak Cumhuriyet Başsavcılığınca iddianame düzenlenmesinin kanuna uygun olduğu,
Uşak 1. Asliye Ceza Mahkemesince, TCK’nın 191/6.maddesindeki kovuşturma şartının gerçekleşmemesi nedeniyle şartın gerçekleşmesini beklemek üzere CMK’nın 223/8.maddesinin 2.cümlesi gereğince “durma kararı” verilmesi gerektiği gözetilmeden “iddianamenin iadesine” karar verilmesinin kanuna aykırı olduğu anlaşıldığından; mercii tarafından “itirazın kabulü” yerine “itirazın reddine” karar verilmesi, kanuna aykırı olup kanun yararına bozma istemi değişik gerekçe ile yerinde görülmüştür.
D-) Karar:
Açıklanan nedenlerle, kanun yararına bozma istemi değişik gerekçe ile yerinde görüldüğünden; Uşak 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 19/05/2020 tarihli ve 2020/346 değişik iş sayılı kararının 5271 sayılı CMK'nın 309. maddesinin 3. fıkrası gereğince kanun yararına BOZULMASINA, aynı Kanunun 309. maddesinin 4. fıkrasının (a) bendi uyarınca gerekli işlemin yapılması için, dosyanın Adalet Bakanlığına iletilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na gönderilmesine,
29/06/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.
