Danıştay 12. Daire Başkanlığı         2021/4710 E.  ,  2021/4689 K.

T.C.

D A N I Ş T A Y

ONİKİNCİ DAİRE

Esas No : 2021/4710

Karar No : 2021/4689

KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE BULUNAN (DAVACI) : …

VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına dair Danıştay Onikinci Dairesinin 09/11/2020 tarih ve E:2020/948, K:2020/3588 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :

Dava konusu istem: Hava Kuvvetleri Komutanlığında, Terh. Lv. Uçk. Bkm. Kd. Çvş. olarak görev yapmakta iken, disiplinsizlik ve ahlaki durum nedeniyle … tarihli ve … sayılı işlem ile Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişiği kesilen davacının, ayırma işleminin iptali ile tazminat istemiyle açtığı dava neticesinde ayırma işleminin iptaline ve tazminat talebinin kabulüne karar verildiği, davalı idarenin karar düzeltme kanun yoluna başvurması üzerine … İdare Mahkemesi … Dairesince … tarih ve E:…, K:… sayılı karar ile … İdare Mahkemesi … Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verildiğinden, hakkında dava konusu işlemin tesisine dayanak olduğu ileri sürülen ceza mahkemesi yargılamasından beraat ettiği, kararın temyiz edilmesi üzerine Yargıtay … Dairesi Başkanlığının … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla yerel mahkeme kararının onanarak kesinleştiğinden bahisle yargılamanın yenilenmesi suretiyle Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayırmaya ilişkin işlemin iptaline ve işlem sebebiyle mahrum kaldığı aylık ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmektedir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararla; tarafları, konusu ve sebebi aynı olan bir dava hakkında verilen karara aykırı yeni bir kararın verilmesine neden olabilecek kanuni bir dayanak yokken, aynı mahkemece veya başka bir mahkeme tarafından önceki mahkeme kararına aykırı bir karar verilmiş olmasının yargılamanın yenilenmesi sebepleri arasında sayıldığı, bu kapsamda görülen davada, Mahkemece de yargılamanın yenilenmesi istemi kabul edilerek işin esasına geçildiği, uyuşmazlığın özünün davacının alınan ifadesinden ve hakkında yürütülen soruşturma dolayısıyla disiplinsizlik ve ahlaki durum nedeniyle ayırma işlemi yönünde işlem tesis edilmesi olduğu dikkate alındığında, dava konusu işleme dayanak teşkil eden soruşturma usul ve esasları ile delillerin değerlendirilmesi noktasında özel hayatın gizliğinin ihlal edildiği aşikar olan ve bunun ulusal ve uluslar arası hukuki metinlerle koruma altına alınan 'özel hayatın gizliliği' ilkesini ihlal ettiği, kaldı ki sicil geçmişi hakkında olumsuz yönde - söz konusu savcılık soruşturması açılana kadar - herhangi bir menfi kayıt ve/veya not bulunmadığı, aksine takdirname ve yüksek sicil ortalamasına layık görüldüğü anlaşılarak davacının mesleğine bir yansımasının olmadığı, görevini aksattığı ve disiplinsizliği bulunduğu yönünde herhangi bir tespitin yapılmadığı, ayrıca ayırma sebebinin dayanağı hakkında yürütülen savcılık soruşturması sonrası hazırlanan iddianamenin kabul edilerek mahkemesince yapılan yargılamasında davacı hakkında beraat kararı verildiği, karar gerekçesinin 'yüklenen suçun davacı tarafından işlendiğinin sabit olmaması' olduğu nazara alındığında; ayırma işlemine dayanak fiillerin somut olayda gerçekleşmediği anlaşıldığından, tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varıldığı, ayrıca, hukuka aykırılığı ortaya konulan ayırma işlemi nedeniyle yoksun kalınan aylık ve özlük haklarının ödenmesi gereken tarihten itibaren işleyecek yasal faizi ile ödenmesi de gerektiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline, işlem nedeniyle davacının yoksun kaldığı aylık ve özlük haklarının ödenmesi gereken tarihten itibaren faizi ile davacıya ödenmesine karar verilmiştir.

Daire kararının özeti: Davacının temyiz başvurusu üzerine Danıştay Onikinci Dairesince verilen 09/11/2020 tarih ve E:2020/948, K:2020/3588 sayılı kararla; dava konusu olayda, her ne kadar İdare Mahkemesince, 2577 sayılı Kanun'un 53. maddesinin ''h'' bendinde belirtilen tarafları, konusu ve sebebi aynı olan bir dava hakkında verilen karara aykırı yeni bir kararın verilmesine neden olabilecek kanuni bir dayanak yokken, aynı mahkeme yahut başka bir mahkeme tarafından önceki ilamın hükmüne aykırı bir karar verilmiş bulunması kapsamında, davacının yargılamanın yenilenmesi istemi kabul edilerek dava konusu işlemin iptaline ve tazminat talebinin kabulüne karar verilmiş ise de, 'askeri yasak bilgiyi temin etmek ve fuhuş' suçlarıyla ilgili olarak … Ağır Ceza Mahkemesi'nde yapılan yargılama sonucunda, davacı hakkında beraat kararının verilmiş olmasının, davacının Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlemin nedeni olan eylemlerle ilgili ya da bu işlemi doğrudan etkileyen bir karar olmadığı anlaşıldığından, davacı hakkında ceza mahkemesinde beraat kararı verilmesi 2577 sayılı Kanun'un 53. maddesinin ''h'' bendi kapsamında değerlendirilemeyeceğinden, davacının yargılamanın yenilenmesi talebinin yerinde olmadığı sonucuna varıldığı, bu itibarla, davacının yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine karar verilmesi gerekirken, kabul edilerek dava konusu işlemin iptali ile işlem nedeniyle yoksun kalınan parasal ve özlük hakların yasal faiziyle birlikte ödenmesi talebinin kabulü yolunda verilen idare mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmadığı gerekçesiyle İdare Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI : Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunduğu, Anayasa Mahkemesi'nin … tarih ve … başvuru numarası sayılı kararı ile özel hayatın gizliliğinin ihlal edildiğine karar verildiği, dava konusu olaya ilişkin ceza yargılaması neticesinde beraat kararı verildiği ve kararın kesinleştiği ileri sürülerek Danıştay Onikinci Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Düzeltilmesi istenen kararın usul ve yasaya uygun olduğu, ileri sürülen nedenlerin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 54. maddesine uymadığı, bu nedenle istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Onikinci Dairesinin 09/11/2020 tarih ve E:2020/948, K:2020/3588 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :

Hava Kuvvetleri Komutanlığında, Terh. Lv. Uçk. Bkm. Kd. Çvş. olarak görev yapmakta iken, disiplinsizlik ve ahlaki durum nedeniyle “Silahlı Kuvvetlerde kalması uygun değildir.” ortak kanaati bildirildiği ve Astsubay Sicil Yönetmeliğinin (işlem tarihinde yürürlükte bulunan) 61'inci maddesi uyarınca Hv.K.K.lığı Karargahında teşkil edilen komisyon tarafından incelendiği ve “Türk Silahlı Kuvvetlerinin itibarını sarsacak şekilde ahlak dışı hareketlerde bulunduğu” gerekçesiyle hakkında 926 sayılı TSK Personel Kanunu'nun 94/b, 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu'nun 39/e ve Astsubay Sicil Yönetmeliğinin 60/e maddeleri uyarınca … tarihli ve … sayılı işlem ile Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişiği kesilen davacının, ayırma işleminin iptali ile tazminat istemiyle açtığı dava neticesinde ayırma işleminin iptaline ve tazminat talebinin kabulüne karar verildiği, davalı idarenin karar düzeltme kanun yoluna başvurması üzerine … İdare Mahkemesi … Dairesi'nce … tarihli ve E:…, K:… sayılı karar ile … İdare Mahkemesi … Dairesi'nce verilen … tarihli ve E:…, K:… sayılı kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verildiği, hakkında dava konusu işlemin tesisine dayanak olduğu ileri sürülen ceza yargılamasından beraat ettiği, kararın temyiz edilmesi üzerine Yargıtay … Dairesi Başkanlığı'nın … tarihli ve E:…, K:… sayılı kararıyla yerel mahkeme kararının onanarak kesinleştiğinden bahisle yargılamanın yenilenmesi suretiyle Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayırmaya ilişkin işlemin iptaline ve işlem nedeniyle mahrum kaldığı aylık ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmektedir.

İLGİLİ MEVZUAT:

926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu'nun 94/b maddesinde; “Disiplinsizlik ve ahlaki durum sebebiyle ayırma: Disiplinsizlik veya ahlaki durumları sebebiyle Silahlı Kuvvetlerde kalmaları uygun görülmeyen astsubayların hizmet sürelerine bakılmaksızın haklarında T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanır.” hükmüne yer verilmiştir.

Astsubay Sicil Yönetmeliği'nin işlem tarihinde yürürlükte olan 60'ncı maddesinde; “Aşağıdaki sebeplerden biri ile disiplinsizlik veya ahlâkî durumları gereği Türk Silâhlı Kuvvetlerinde kalmaları, bulunduğu rütbeye veya bir önceki rütbesine ait bir veya birkaç belge ile anlaşılıp uygun görülmeyenler hakkında, hizmet sürelerine bakılmaksızın emeklilik işlemi yapılır.

a. Disiplin bozucu hareketlerde bulunması, ikaz veya cezalara rağmen ıslah olmaması,

b. Hizmetin gerektirdiği şekilde tavır ve hareketlerini ikazlara rağmen düzenleyememesi,

c. Aşırı derecede menfaatine, içkiye, kumara düşkün olması,

d. Nafaka, trafik kazası, doğal afet, personelin öngöremeyeceği şekilde ülke genelinde yaşanan olağanüstü ekonomik dalgalanmalar, ani devalüasyonlar, sağlık ve tedavi giderleri ile kefillik ve benzeri zorunluluk halleri hariç olmak üzere, Türk Silahlı Kuvvetlerinin itibarını zedeleyecek şekilde aşırı derecede borçlanmaya düşkün olması ve bu borçlarını ödememeyi alışkanlık haline getirmesi,

e. Türk Silâhlı Kuvvetlerinin itibarını sarsacak şekilde ahlâk dışı hareketlerde bulunması,

f. Tutum ve davranışları ile yasa dışı siyasî, yıkıcı, bölücü, irticaî ve ideolojik görüşleri benimsediği, bu gibi faaliyetlerde bulunduğu veya karıştığı anlaşılanlar.” hükmü yer almaktadır. Aynı Yönetmeliğin işlem tarihinde yürürlükte bulunan 61 inci maddesinde de ayırma işleminin sıralı sicil üstlerince başlatılma usulleri düzenlenmiştir.

6413 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu'nun 20/1-(b) ve Türk Silahlı Kuvvetleri Yüksek Disiplin Kurulları Yönetmeliği'nin 9/1-(b) maddelerinde, ''Ahlaki zayıflık: Görevine, sosyal ve aile yaşantısına zarar verecek derecede menfaatine, içkiye, kumara düşkün olmak veya Türk Silahlı Kuvvetlerinin itibarını sarsacak şekilde yüz kızartıcı, utanç verici veya toplumun genel ahlak yapısına aykırı fiillerde bulunmaktır.'' fiili Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezasını gerektiren disiplinsizlikler arasında sayılmıştır.

Anayasa’nın “Özel hayatın gizliliği” başlıklı 20. maddesinin birinci fıkrasında;

“Herkes, özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir. Özel hayatın ve aile hayatının gizliliğine dokunulamaz' hükmüne yer verilmiştir.

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin “Özel ve aile hayatına saygı hakkı” başlıklı 8. maddesinde de;

“(1) Herkes özel ve aile hayatına, konutuna ve yazışmasına saygı gösterilmesi hakkına sahiptir.

(2) Bu hakkın kullanılmasına bir kamu makamının müdahalesi, ancak müdahalenin yasayla öngörülmüş ve demokratik bir toplumda ulusal güvenlik, kamu güvenliği, ülkenin ekonomik refahı, düzenin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi, sağlığın veya ahlakın veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması için gerekli bir tedbir olması durumunda söz konusu olabilir.” hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Dosya içerisindeki bilgi ve belgeler incelendiğinde; davacı tarafından, hakkında tesis edilen dava konusu işleme ilişkin Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuruda bulunulduğu ve Anayasa Mahkemesi'nin … tarih ve Başvuru No:… sayılı kararı ile özel hayatın gizliliğinin ihlal edildiğine ve dosyanın yeniden yargılama yapılmak üzere yetkili mahkemeye gönderilmesine karar verildiği anlaşılmaktadır.

Bu durumda; İdare Mahkemesince, söz konusu Anayasa Mahkemesi kararı dikkate alınmak suretiyle dava konusu uyuşmazlık hakkında yeniden karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,

2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ve işlem nedeniyle davacının yoksun kaldığı yoksun kalınan aylık ve özlük haklarının ödenmesi gereken tarihten itibaren faizi ile davacıya ödenmesine ilişkin, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,

3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 29/09/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.