Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2019/2570 E. , 2021/1016 K.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/2570
Karar No : 2021/1016
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Holding A.Ş. Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; davalı idare bünyesinde genel müdür yardımcısı olarak görev yapmakta iken Kurumla ilişiği kesilen davacı tarafından, anılan işleme karşı … İdare Mahkemesinin E:… sayılı dosyasına kayden açtığı davada verilen yürütmenin durdurulması kararı üzerine, müşavir olarak atanmasına ilişkin … günlü, … sayılı Yönetim Kurulu kararının ve bu kararın bildirimine ilişkin İnsan Kaynakları Yönetimi Daire Başkanlığının … günlü, … sayılı işleminin iptali ile işlemler nedeniyle yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : ... İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararla; davacının, Kurumdan ilişiğinin kesilmesine ilişkin işleme karşı açtığı davada, … İdare Mahkemesinin E:.. sayılı dosyasında verilen yürütmenin durdurulması kararı üzerine, kararın uygulanmasını teminen, değişen organizasyon yapısı içinde 3 olan genel müdür yardımcısı kadrosunun 2 olarak belirlenmesi ve genel müdür yardımcılığı münhal kadrosu bulunmaması nedeniyle Yönetim Kurulu kararıyla müşavir kadrosuna atandığı; davacının yürüttüğü Genel Müdür Yardımcılığı görevini, bu Genel Müdür Yardımcılığı kadro sayısının azaltılması nedeniyle yitirmiş olduğu ve yöneticilik görevinin yeni oluşturulan organizasyon şeması gereği sona erdiği, mezkur Mahkeme kararı sonrasında münhal genel müdürlük yardımcılığı kadrosu bulunmadığı; kaldı ki davacının 3600 ek göstergesi ve derece-kademesi korunmak suretiyle atandığı, davacının bahsini ettiği maddi kayıplarının ise, bu mevzuatla korunan ek gösterge rakamından değil, Genel Müdür Yardımcılığı kadrosuna özel olan fiili çalışmaya bağlı ödemelerden kaynaklandığı, bu itibarla bu maddi kayıpların korunan haklardan olmayacağı, 657 sayılı Kanun'un 76. maddesi uyarınca yeni organizasyon yapısı dahilinde atama hususunda idarenin takdir yetkisinin olduğu; öte yandan, her ne kadar, davacı tarafından dava konusu atama işleminin tesisinde, davacıya 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin uygulanması gerektiği ileri sürülmekte ise de, davalı idarenin özelleştirme programına alınması nedeniyle 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümlerinin uygulanamayacağı, kamu iktisadi teşebbüsü statüsünde bulunmadığı ve dolayısıyla 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin Ek 18. maddesinde yer alan düzenleme kapsamında olmadığı cihetle davacının bu iddiasına itibar edilmediği, davacının müşavirlik kadrosuna atanmasına dair dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle dava reddedilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesinin Kararının Özeti : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin temyize konu kararıyla; davacının istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı İdare ile … Gayrımenkul A.Ş.'nin birleşmesinden önce davalı İdare bünyesinde iki genel müdür yardımcısı kadrosunun bulunduğu, birleşmeden sonra oluşturulan organizasyon şemasında da iki genel müdür yardımcısı kadrosuna yer verildiği, Mahkeme kararında belirtildiği gibi üç genel müdür yardımcısı kadrosunun ikiye düşmesi nedeni ile kendisinin kadrosuz kalmasının söz konusu olmadığı, kendi uhdesinde olan genel müdür yardımcılığı kadrosuna daire başkanı olarak görev yapan personelin atandığı; yaklaşık on üç yıl boyunca genel müdür yardımcısı olarak görev yaptığı, hakkında herhangi bir idari soruşturma veya verilmiş disiplin cezası bulunmadığı, görev yaptığı dönemde on beş farklı kuruluşun davalı İdare ile birleştiği, bu dönemde görevini başarıyla yaparken son birleşme sırasında yetersiz ve başarısız olduğunun iddia edilmesinin ve dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN CEVABI : İdarenin … Gayrimenkul A.Ş. ile birleşme sürecinde davacının, birleşme sonrası ortaya çıkacak yeni kurumsal yapıya uyum sağlama gerekliliği, ciddi iş yükünün taşınması, çözüm odaklı ve başarılı performans gösterme yönünde yeterli intiba yaratamadığı; davacının, 657 sayılı Kanun'un 76. maddesi hükmü ile 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre, genel müdür yardımcısı kadrolarının münhal olmaması sebebiyle müşavir kadrosuna atandığı, işlemin hukuka uygun olduğu savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Onikinci Dairesi tarafından verilen 09/07/2019 günlü, E:2019/3489, K:2019/5595 sayılı gönderme kararı ile Dairemize iletilen dosyada Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davalı idare bünyesinde genel müdür yardımcısı olarak görev yapmakta iken görevine son verilen davacı tarafından, anılan işleme karşı … İdare Mahkemesinin E:… sayılı dosyasına kayden açtığı davada verilen yürütmenin durdurulması kararı üzerine, müşavir olarak atanmasına ilişkin … günlü, … sayılı Yönetim Kurulu kararının ve bu kararın bildirimine ilişkin İnsan Kaynakları Yönetimi Daire Başkanlığının … günlü, … sayılı işleminin iptali ile işlemler nedeniyle yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle temyizen incelenmekte olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 'Memurların kurumlarınca görevlerinin ve yerlerinin değiştirilmesi' başlıklı 76. maddesinde; kurumların, görev ve unvan eşitliği gözetmeden kazanılmış hak aylık dereceleriyle memurları bulundukları kadro derecelerine eşit veya 68. maddedeki esaslar çerçevesinde daha üst veya kurum içinde aynı veya başka yerdeki diğer kadrolara naklen atayabilecekleri hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dosyanın incelenmesinden; davacının davalı idare bünyesinde 1990 yılında şef olarak göreve başladığı, müdür yardımcılığı ve müdürlük görevlerinden sonra 2005 yılında genel müdür yardımcısı olarak atandığı, Özelleştirme İdaresi Başkanlığının … tarihli kararı …Gayrimenkul A.Ş.'nin (eski …A.Ş.) davalı idare ile birleştirilerek tüzelkişiliğinin sona erdirilmesine karar verildiği, anılan karara istinaden gerçekleştirilen birleşme sonucu davalı İdare bünyesinde yeniden yapılandırılmaya gidilerek yeni organizasyon şeması hazırlandığı, birleşme öncesi davalı … Holding A.Ş. bünyesinde iki genel müdür yardımcısı, birleşen … Gayrimenkul A.Ş. bünyesinde de iki genel müdür yardımcısı kadrosunun bulunduğu, birleşme sonrası oluşturulan yeni organizasyon şemasında yine iki genel müdür yardımcısı kadrosuna yer verildiği, anılan kadrolara …Holding A.Ş. Yönetim Kurulunun 27/10/2016 günlü ve 48 sayılı kararı ile atamalar yapıldığı, kadrolardan birine birleşmeden önce de … Holding A.Ş.'de genel müdür yardımcısı olarak görev yapan … isimli personelin, diğer kadroya ise davalı İdare bünyesinde daire başkanı olarak görev yapan … isimli personelin atandığı, … günlü ve … sayılı Yönetim Kurulu Kararı ile davacının istihdam fazlası personel olarak tespit edildiği, Devlet Personel Başkanlığının … günlü yazısı ile davacının hukuki statüsü itibarıyla istihdam fazlası personel olarak nakil hakkının bulunmadığının bildirilmesi üzerine nakil işleminin gerçekleştirilemediği, öte yandan davacı tarafından istihdam fazlası personel olarak tespit edilmesine ilişkin bahsi geçen Yönetim Kurulu Kararının iptali istemiyle açılan davada … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararı ile işlemin iptaline karar verildiği, ancak yargılama henüz devam ederken davalı İdarenin … günlü ve … sayılı işlemi ile davacının kurumla ilişiğinin kesildiği, anılan işlemin iptali istemiyle açılan davada … İdare Mahkemesinin E:… sayılı dosyasında 07/07/2017 tarihinde davacının Kurumla ilişiğinin kesilmesine yönelik işlemin yürütmesinin durdurulmasına karar verildiği, Yönetim Kurulunun … günlü … sayılı kararı ile yürütmeyi durdurma kararının uygulanmasına ve davacının 1. dereceli müşavir kadrosuna atanmasına karar verildiği, kararın yürütmenin durdurulması kararının uygulanmasına karar verilmesi kısmının 15/08/2017 tarihinde davacıya tebliğ edildiği ve davacının aynı gün göreve başladığı, atama işlemine ise 17/08/2017 tarihinde Bakanlıkça OLUR verildiği ve davacıya 18/08/2017 tarihinde tebliğ edildiği, davacının müşavir kadrosuna atanmasına ilişkin 14/08/2017 günlü, 12/57 sayılı Yönetim Kurulu kararının ve bu kararın bildirimine ilişkin İnsan Kaynakları Yönetimi Daire Başkanlığının … günlü, … sayılı işleminin iptali ile işlemler nedeniyle yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle temyizen incelenmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda; davacının istihdam fazlası personel olarak bildirilmesine ilişkin işlemde genel müdür yardımcısı unvanını taşıdığı, istihdam fazlası personel olarak nakil hakkı bulunmadığı gerekçesiyle ilişiğinin kesildiği esnada da genel müdür yardımcısı unvanını koruduğu açık olup, Kurumla ilişiğinin kesilmesine yönelik işleme karşı açtığı davada … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:… sayılı yürütmenin durdurulması kararı üzerine yeniden göreve başlatılan davacının, koruduğu genel müdür yardımcısı kadrosu yerine müşavir kadrosuna atanmasına ilişkin dava konusu işlemlerde hukuka uyarlık, İdare Mahkemesince davanın reddi yolunda verilen karara yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi kararında ise hukuki isabet görülmemiştir.
Öte yandan, Mahkeme kararında her ne kadar 'davacının, değişen organizasyon yapısı içinde üç olan genel müdür yardımcısı kadrosunun iki olarak belirlenmesi ve genel müdür yardımcılığı münhal kadrosu bulunmaması nedeniyle Yönetim Kurulu kararıyla müşavir kadrosuna atandığına' yer verilmiş ise de; davalı İdarenin … Gayrimenkul A.Ş. ile birleşmeden önce var olan organizasyon yapısında iki genel müdür yardımcısı kadrosunun bulunduğu, birleştikten sonra oluşturulan organizasyon yapısında da iki genel müdür yardımcısı kadrosuna yer verildiği görüldüğünden; davacının, genel müdür yardımcısı kadro sayısının düşürülmesi ve münhal kadro bulunmaması nedeniyle müşavir olarak atandığına ilişkin gerekçesinde isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar
verilmek üzere dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, 01/04/2021 tarihinde gerekçede oyçokluğu, esasta oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.
(X) KARŞI OY :
Davalı idare bünyesinde genel müdür yardımcısı olarak görev yapmakta iken Kurumla ilişiği kesilen davacının, anılan işlemin iptali istemiyle … İdare Mahkemesinin E:… sayılı dosyasına kayden açtığı davada verilen yürütmenin durdurulması kararı üzerine, tekrar göreve başlatılarak müşavir olarak atanmasına ilişkin … günlü, … sayılı Yönetim Kurulu kararının ve bu kararın bildirimine ilişkin İnsan Kaynakları Yönetimi Daire Başkanlığının … günlü, … sayılı işleminin iptali ile işlemler nedeniyle yoksun kalınan parasal ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle temyizen incelenmekte olan dava açılmıştır.
Anayasa'mızın 138. maddesinin son fıkrasında, “Yasama ve yürütme organları ile idare, mahkeme kararlarına uymak zorundadır; bu organlar ve idare, mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremez ve bunların yerine getirilmesini geciktiremez.” kuralına yer verilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 28. maddesinin 1. fıkrasında, “Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idare, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecburdur. Bu süre hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemez. ...” hükmü yer almaktadır.
Dosyanın incelenmesinde; davacının genel müdür yardımcısı olarak görev yaparken, davalı İdarenin … Gayrimenkul A.Ş. ile birleşmesi nedeniyle oluşturulan yeni yapılanmada yer verilen kadrolara … Holding A.Ş. Yönetim Kurulunun … günlü ve … sayılı kararı ile atamalar yapıldığı, yeni yapılanmada davacıya genel müdür yardımcısı olarak yer verilmediği, ancak teşkilatta davacının daha önce yürüttüğü genel müdür yardımcılığı pozisyonu yer aldığı halde aynı gün, … tarihli ve … sayılı kararla davacının istihdam fazlası personel olarak tespit edildiği, bu işleme karşı açtığı dava devam ederken … günlü ve … sayılı işlem ile davacının Kurumla ilişiğinin kesildiği, ilişiğinin kesilmesi işleminin iptali istemiyle açılan davada ise … İdare Mahkemesinin E:… sayılı dosyasında 07/07/2017 tarihinde; memur statüsünde olan davacının istihdam fazlası sayılamasına imkan bulunmadığı, yeni organizasyon yapısında da 399 sayılı KHK uyarınca memur statüsünde personel istihdamına devam edildiği , bir başkasının davacının ilişiğinin kesildiği genel müdür yardımcılığı görevine atandığı, davacının görevi ile ilişiğinin kesilemeyeceği gerekçesi ile yürütmesinin durdurulmasına karar verildiği halde yargı kararının uygulanması kapsamında davacının 15/08/2017 tarihinde göreve başlatıldığı, ancak müşavir kadrosuna atandığı anlaşılmaktadır.
İdarenin yargı kararlarına uyması ve bu kararların gereklerine göre gecikmeksizin işlem ya da eylemde bulunmak zorunda olması aynı zamanda “Hukuk Devleti” ilkesinin de bir gereğidir. Anayasanın 2. maddesinde yer alan bu ilke uyarınca idarenin mahkeme kararlarını “aynen” ve “gecikmeksizin” uygulamakla yükümlü olduğu açıktır.
Davacın hakkında, … İdare Mahkemesinin E:… sayılı dosyasına kayden açtığı davada verilen yürütmenin durdurulması kararı gerekçesi doğrultusunda işlem tesis edilmesi hususunda taktir yetkisi bulunmayan idarece, davacının müşavir kadrosuna atanmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamıştır.
Kaldı ki, gerek istihdam fazlası personel olarak bildirilmesi gerekse Kurumla ilişiğinin kesilmesi işlemlerine karşı açılan davalarda Mahkemelerce verilen iptal kararlarının kesinleştiği görülmektedir.
İdare Mahkemesince davanın reddi yolunda verilen karara yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi kararının bu gerekçeyle bozulması gerektiği oyu ile Daire kararına gerekçe yönünden katılmıyorum.
