T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 35. HUKUK DAİRESİ Esas-Karar No: 2022/101 - 2022/193

T.C.

ANKARA

BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ

35. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2022/101

KARAR NO : 2022/193

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A

K A R A R

İNCELENEN KARARIN

MAHKEMESİ : ANKARA 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

TARİHİ : 04/02/2020

NUMARASI : 2017/175 Esas 2020/49 Karar

DAVACILAR :

VEKİLİ :

DAVALI :

VEKİLİ :

DAVA : Tazminat

BİRLEŞEN ANKARA 2. ASLİYE TİCARET MAHKEKEMESİNİN

2017/234 E. 2017/855 K. DOSYASINDA

DAVACILAR :

VEKİLİ :

DAVALI :

VEKİLİ :

DAVA : Tazminat

BİRLEŞEN ANKARA 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİNİN

2019/507 E. 2019/808 K. SAYILI DOSYASINDA

DAVACILAR :

VEKİLİ :

DAVALI :

VEKİLİ :

MÜDAHİL :

VEKİLİ :

DAVA : Tazminat

KARAR TARİHİ : 12/10/2022

GEREKÇELİ KARAR

YAZILMA TARİHİ : 14/10/2022

Mahalli mahkemesince verilen karara karşı birleşen davalar davacılar vekili tarafından süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurulmuş olup, başvuru şartlarının yerine getirildiği dosya üzerinde yapılan ön inceleme ile anlaşılmakla yapılan istinaf incelemesi sonunda;

TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARI

Asıl davada davacılar vekili dava dilekçesinde; müvekkillerinin müteveffa ...’nin eşi ve çocukları olduğunu, müteveffanın 14.05.2016 tarihinde dava dışı ...’nın kullandığı ... plakalı araçta yolcu olarak seyir halinde iken meydana gelen kazada yaralandığını ve ardından da hayatını kaybettiğini, ceza dosyasında bilirkişi marifetiyle hazırlanan raporda araç sürücüsünün tam kusurlu olduğunun belirlendiğini, yaralanma ile ölüm arasında geçen sürede müteveffa çalışmamış olup işten kalma sebebi ile uğradığı kayıplar ve cenaze giderlerini de talep ettiklerini, uzun süreli mağduriyetleri için müstakbel tazminattan mahsup edilmek üzere 10.000,00 TL ödeme yapılmasını da talep ettiklerini, kazaya karışan aracın davalı sigorta şirketi nezdinde hem Zorunlu hem de İhtiyari Mali Mesuliyet Sigorta Poliçesi ile sigortalı olduğunu, müvekkillerinin zararından davalı sigorta şirketinin sorumlu olduğunu belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere ... için 1.000,00 TL maddi tazminat, 500,00 TL işten kalma tazminatı, 100,00 TL cenaze gideri, ... için 1.000,00 TL maddi tazminat, 500,00 TL işten kalma tazminatı, 100,00 TL cenaze gideri, ... için 1.000,00 TL maddi tazminat, 500,00 TL işten kalma tazminatı, 100,00 TL cenaze gideri olmak üzere toplam 4.800,00 TL tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Asıl davada davalı ... Sigorta AŞ vekili cevap dilekçesinde; davacı tarafın ... plakalı aracın 14.05.2016 tarihinde müvekkili şirket nezdinde sigortalı olduğunu belirttiğini, davacı tarafça belirtilen ZMMS poliçesinin kaza tarihini kapsamadığını, kazaya konu aracın müvekkili şirket nezdinde başkaca bir trafik sigorta poliçesi de bulunmadığını, davacı taleplerinin Genişletilmiş Kasko Poliçesi teminatı kapsamında da olmaması nedeniyle karşılanmasının mümkün olmadığını, müvekkili şirketin sorumluluğuna gidilemeyeceğini belirtmiş husumet itirazının kabulü ile davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

BİRLEŞEN ANKARA 2. ASL.TİC. MAHK. 2017/234 E. 2017/855 K. SAYILI DOSYASINDA;

Davacılar vekili dava dilekçesinde; müvekkillerinin müteveffa ...’nin eşi ve çocukları olduğunu, müteveffanın 14.05.2016 tarihinde dava dışı ...’nın kullandığı ... plakalı araçta yolcu olarak seyir halinde iken meydana gelen kazada yaralandığını ve ardından da hayatını kaybettiğini, kazaya karışan araç sürücüsünün tam kusurlu olduğunu, kazaya karışan aracın davalı sigorta şirketi nezdinde ZMMS poliçesi ile sigortalı olduğunu, davalı sigorta şirketine başvuru yapıldığını, yaralanma ile ölüm arasında geçen sürede müteveffa çalışmamış olup işten kalma sebebi ile uğradığı kayıplar ve cenaze giderlerini de talep ettiklerini, vefat nedeniyle müvekkillerinin destek zararına uğradıklarını belirterek fazlaya ilişkin ... için 1.000,00 TL maddi tazminat, 500,00 TL işten kalma tazminatı, 100,00 TL cenaze gideri, ... için 1.000,00 TL maddi tazminat, 500,00 TL işten kalma tazminatı, 100,00 TL cenaze gideri, ... için 1.000,00 TL maddi tazminat, 500,00 TL işten kalma tazminatı, 100,00 TL cenaze gideri olmak üzere toplam 4.800,00 TL tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalıdan tahsilini karar verilmesini talep ve dava etmiş, yargılama sırasında 31/05/2018 tarihli ıslah dilekçesi ile ... için geçici işgöremezlik tazminatı olarak 2.992,28 TL, destekten yoksunluk tazminatı olarak 27.331,34 TL, ... için geçici işgöremezlik tazminatı olarak 2.992,28 TL, destekten yoksunluk tazminatı olarak 6.006,21TL, ... için geçici işgöremezlik tazminatı olarak 1.994,85 TL, destekten yoksunluk tazminatı olarak 189.930,52 TL ve bu tazminatlar için avans faizi uygulanması talep edilmiş, aynı dilekçe ile defin giderleri talebinden feragat edilmiştir.

Davalı ... Sigorta AŞ vekili cevap dilekçesinde; müvekkili şirkete başvuru yapılmadığını, bu nedenle öncelikle dava şartı yokluğundan davanın reddine karar verilmesini, ... plakalı aracın müvekkili şirket nezdinde ZMMS sigortalı olduğunu, sorumluluklarının kusur ve poliçe limiti ile sınırlı olduğunu, hatır taşımasından ötürü indirime gidilmesi gerektiğini ve herhalde davanın reddini talep etmiştir.

BİRLEŞEN ANK. 13. ASLİYE TİC. MAH. 2019/507 E. 2019/808 K. SAYILI DOSYASINDA;

Davacılar vekili dava dilekçesinde; davacıların müteveffa ...'nin eşi ve çocuğu olduğunu, müteveffanın dava dışı ...'nın kullandığı araçta yolcu olarak seyir halinde iken 14/05/2016 tarihinde meydana gelen trafik kazasında ağır yaralandığını, devamında vefat ettiğini, kazaya karışan ... plaka sayılı aracın davalı sigorta şirketi nezdinde zorunlu mali mesuliyet poliçesi ile sigortalı olduğunu, müteveffanın ölümü sebebiyle onun desteğinden yoksun kalan davacıların maddi zararlarının poliçe limitleri dahilinde temini için Ankara 7. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2017/175 esas sayılı dosyasında yargılamanın devam ettiğini, bu dosyada alınan ek rapor gereğince bakiye zararları belirlendiğini belirterek fazlaya ilişkin ... için 7.294,84 TL maddi tazminat, ... için bakiye 37.423,37 TL maddi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsilini karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı ... Sigorta AŞ'ye usulüne uygun tebligat yapılmış birleşen Ankara 13. Asliye Ticaret Mahkemesinin dosyasına yazılı beyanda bulunmamıştır.

İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

Mahkemece yapılan yargılama sonunda; birleşen Ankara 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin ve Ankara 13. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2019/507 Esas nolu dosyalarına ilişkin yapılan değerlendirmede; davalı ... Sigorta A.Ş.'nin ... plakalı aracın Zorunlu Mali Mesuliyet sigortacısı olması hasebiyle sorumluğunun bulunduğu, dava konusu kaza neticesi geçici iş göremezliğe uğrayan ve destekten yoksun kalan davacılar ..., ..., ... lehine bilirkişi raporlarında belirtilen miktarlarda geçici iş göremezlik tazminatı ve destekten yoksun kalma tazminatına hükmetmenin uygun olduğu, ancak müteveffanın kazaya karışan araçta araç sürücüsü ... yanında yolcu olarak bulunduğu, bu araca ... ile birlikte alkol aldıktan sonra hatıra binaen bindiği ve ... ile arasında bir akrabalık bulunmadığı, bu suretle hatır taşıması gerçekleştiği, yine alkollü kişinin kullandığı araca binerek müterafik kusur sergilediği gözetilerek belirlenen rakamlarda takdiren %20 hatır akabinde %20 müterafik kusur indirimi yapılmasının uygun bulunduğu kanaatine varılarak, davalı ... Sigorta AŞ yönünden temerrüt tarihi olan 03/11/2016 tarihinen itibaren avans faizine karar verilmesi gerektiği, cenaze giderlerine yönelik talepten feragat edilmiş olmakla bu yöne ilişkin talebin feragat nedeniyle reddine karar vermek gerektiğinin anlaşıldığı, yapılan ıslah da dikkate alınarak, asıl davanın feragat nedeniyle reddine, birleşen Ankara 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2017/234 Esas ve Ankara 13. Asliye ticaret Mahkemesinin 2019/507 Esas nolu davalarının ayrı ayrı kısmen kabulü ile, davacı ...'nin davasının kısmen kabulüne 2.992,28 TL geçici iş göremezlik tazminatı ve 6.006,21 TL destekten yoksun kalma tazminatı olmak üzere toplam 8.998,49 TL tazminattan takdiren %20 hatır indirimi ve %20 müterafik kusur indirimi yapılmak suretiyle toplam 5.399,10 TL tazminatın, davacı ...'nin davasının kısmen kabulü ile 2.992,28 TL geçici iş göremezlik tazminatı ve taleple bağlı kalınarak 27.331,34 TL destekten yoksun kalma tazminatı olmak üzere toplam 30.323,62 TL tazminattan takdiren %20 hatır indirimi ve %20 müterafik kusur indirimi yapılmak suretiyle toplam 18.194,18 TL tazminatın, davacı ...'nin davasının kısmen kabulüe ile 1.994,85 TL geçici iş göremezlik tazminatı ve 189.930,52 TL destekten yoksun kalma tazminatı olmak üzere toplam 191,925,37 TL tazminattan takdiren %20 hatır indirimi ve %20 müterafik kusur indirimi yapılmak suretiyle toplam 115.155,23 TL tazminatın 03/11/2016 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı ... Sigorta A.Ş.'den alınıp davacılara verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine, cenaze giderlerine ilişkin talebin feragat nedeniyle reddine ve asıl davanın da feragat nedeniyle reddine karar verilmiş; birleşen davalarla ilgili hükme karşı davacılar vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvuru yapılmıştır.

İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ

Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; mahkemece tazminatlardan hatır taşıması ve müterafık kusur nedeniyle indirim yapılarak karar verilmesinin doğru olmadığını belirterek, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını ve davanın tam kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE

İstinaf talebinde bulunan birleşen davalar davacılar vekilinin istinaf sebepleri doğrultusunda, dosya içerisindeki bilgi ve belgeler, mahkeme kararının gerekçesi, dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesi ile yapılan inceleme sonunda;

Asıl ve birleşen davalar, davacıların murisinin trafik kazasından kaynaklanan yaralanması nedeniyle işgöremezlik tazminatı ve ölümü nedeniyle destekten yoksun kalma tazminatı ile defin giderleri istemine ilişkindir.

Yerel Mahkeme tarafından asıl davanın feragat nedeniyle reddine, birleşen davaların kısmen kabulüne dair verilen karar, davacılar vekili tarafından birleşen davada verilen kararlar yönünden istinaf edilmiştir.

Hatır taşımasına yönelen istinaf istemine ilişkin olarak; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 87. maddesinde 'Yaralanan veya ölen kişi, hatır için karşılıksız taşınmakta ise veya motorlu araç, yaralanan veya ölen kişiye hatır için karşılıksız verilmiş bulunuyorsa, işletenin veya araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibinin sorumluluğu ve motorlu aracın maliki ile işleteni arasındaki ilişkide araca gelen zararlardan dolayı sorumluluk, genel hükümlere tabidir.' esası kabul edilmiştir. Hatır için taşımanın söz konusu olabilmesi için, işletenin taşımak üzere araca aldığı yolcudan karşı edim alabilecekken yolcunun hatırı için veya iyilik yapma düşüncesi ile karşı edimi almayıp yolcuyu bedelsiz taşıması gerekmektedir.

Yani hatır için taşımada, taşımanın karşılıksız olması veya alınan karşılığın önemsiz olması gerekir. Taşıma, işletenin veya sürücünün değil taşınanın yararına olmalıdır. Ancak taşımada işletenin veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin bir çıkarı veya yararının bulunması halinde hatır taşımasından söz edilemeyecektir. Hatır taşımaları bir menfaat karşılığı olmadığından, bu gibi taşımalarda 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 'tazminat miktarının tayini' başlıklı 51. maddesinde; hakimin, tazminatın türü ve kapsamının derecesini, durum ve mevkinin gereğine ve hatanın ağırlığına göre belirleyeceği belirtilmiş, TBK.nın 51. maddesi uyarınca tazminattan uygun bir indirim yapılması, gerek öğretide gerekse Yargıtay içtihatlarında benimsenmiş ve yerleşmiş bulunmaktadır.

Hâkim tazminattan mutlaka indirim yapmak zorunda değilse de indirim yaptığı takdirde indirim oranını objektif ölçüler içinde takdir etmek zorundadır. Yapılacak hatır indiriminden de sadece hatır için taşıyan tarafın yararlanması gerekmektedir.

Diğer taraftan, yakın akrabalık bağının bulunduğu hallerde ücretsiz taşıma ahlaki bir ödev niteliğinde bulunduğundan, yerleşmiş yargısal içtihatlara göre böyle bir taşıma hatır taşıması niteliğinde sayılmadığından, belirlenen tazminat miktarından hatır taşıması indirimi yapılamaz.

Yine; Zararın meydana gelmesinde veya artmasında zarar görenin de kusurunun bulunması halinde söz konusu olan müterafik kusur Türk Borçlar Kanunu'nun 52. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre zarara uğrayan, zarar doğuran fiile razı olmuş veya kendisinin sebep olduğu hal ve şartlar zararın meydana gelmesine etki yapmış veya tazminat ödevlisinin durumunu diğer ağırlaştırmış ise, hakim tazminat miktarını indirebilir veya tamamen kaldırabilir.

Müterafik kusur indiriminde her somut olayın özelliğine göre olayın meydana geliş tarzı ve zararın artmasında zarar görenin kusurlu davranışının sonuca etkisi değerlendirilerek uygun oranda bir indirim yapılmasını gerektirir ve zarar görenin müterafik kusurunun tespiti halinde TBK.nın 52. maddesi uyarınca tazminattan uygun bir indirim yapılması, gerek öğretide gerekse Yargıtay İçtihatlarında benimsenmiş ve yerleşmiş bulunmaktadır.

Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerden; 14/05/2016 tarihinde ... plakalı aracın karıştığı trafik kazasında araç içinde yolcu olarak bulunan davacıların murisi ...'nin önce yaralandığı ve tedavisi devam ederken 18/11/2016 tarihinde vefat ettiği, geride mirasçıları olan davacıları bıraktığı, ceza soruşturması sırasında alınan rapor içeriğinden “olayda dava dışı sürücü ...’nın, idaresindeki otobüs ile alkollü vaziyetteki seyrini, yola gereken dikkatini vermeden sürdürdüğü, olay yerinde aydınlatmanın yeterli olduğu kesiminde, sağ taraftaki yola dönmek isterken sevk ve idare hatasıyla hakimiyetini sağlayamayarak Siteler yönüne gidiş şeridinin sağ kenarında park etmiş dava dışı ... idaresindeki kamyonetin sol arka kısmına çarptığı, olayda dikkatsiz, tedbirsiz ve kurallara aykırı bu hareketleriyle asli kusurlu, dava dışı park halindeki araç sürücüsünün ise kusurunun bulunmadığı” anlaşılmıştır.

Trafik kaza tutanağı içeriğinden, davacılar murisinin yolcu olarak bulunduğu araçta sürücü ile birlikte bulunduğu, başka kişilerin bulunmadığı, Ankara 8. Asliye Ceza Mahkemesi 2017/154 Esas 2017/380 Karar sayılı dosyasında sanık ... hakkında taksirle ölüme neden olmak suçundan açılan davada yargılama sırasında dava dışı sürücü/sanığın savunmasındaki “..Olay tarihinde arkadaşım olan maktul ... ile birlikte benim kullanmış olduğum araçla Mamak'ta bulunan bir park yerinde birlikte alkol aldık…” şeklindeki beyanı nazara alındığında, davacılar murisi ile dava dışı sürücünün arkadaş oldukları, birlikte alkol alarak ve alkollü olarak araca bindikleri anlaşıldığından ilk derece mahkemesi tarafından hesaplanan tazminatlardan %20 hatır taşıması indirimi ve %20 müterafık kusur indirimi yapılarak karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle; usul ve yasaya uygun olarak verilen ilk derece mahkemesi kararına karşı davacılar vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda izah edildiği üzere;

1-Davacılar vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunun 353/1-b.1. maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,

2-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 80,70-TL istinaf karar harcından peşin alınan 54,40-TL'nin mahsubu ile bakiye 26,30-TL'nin davacılardan tahsili ile Hazineye gelir kaydına,

3-Davacı tarafça yapılan istinaf yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,

4-Gider avansından artan kısım varsa karar kesinleştiğinde davalıya iadesine,

5-Karar tebliği, kesinleştirme, harç tahsil ve gider avansı iade işlemlerinin ilk derece mahkemesince yerine getirilmesine,

Dair, duruşma açılmadan dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda, HMK.nın 361/1 maddesi uyarınca kararın usulen tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde temyiz yolu açık olmak üzere 12/10/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.

Başkan

Üye

Üye

Katip

* Bu belge, 5070 sayılı Kanun hükümleri gereğince elektronik imza ile imzalanmıştır.