10. Hukuk Dairesi 2021/9646 E. , 2022/9067 K.
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
İlk Derece Mahkemesi :... 27. İş Mahkemesi
Dava, aksi Kurum işlemlerinin iptali ile vazife malullüğü aylığı bağlanması gerektiğinin tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince davalı Kurumun istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili davacı ...’ın Afyonkarahisar ili sandıklı ilçesi yavaşlar belediyesinde belediye başkanı olarak görev yapmakta iken 14.02.2014 günü saat 14.30 sularında sürücü...’nın sevk ve idaresinde bulunan 03 LG 122 plakalı belediye başkanlığına ait renault megane marka resmi makam aracı ile yavaşlar belediyesinin sandıklı halk bankasındaki işlerini takip etmek için giderlerken hocalar mevkiinde havanın yağışlı olması sebebiyle şoförün direksiyon hakimiyetini kaybetmesi sonucunda meydana gelen trafik kazasında yaralandığını ve yapılan tedaviler sonucunda ekli Afyon kocatepe üniversitesi araştırma ve uygulama hastanesi engelli sağlık kurulunun 02.07.2014 tarih ve 1436 sayılı raporunda tespit edildiği üzere %37 oranında sakat kaldığını, bu olayı müteakiben davacıya vazife malulü emekli aylığı bağlanması için yaptıkları başvurunun davalı idare 20 Nisan 2015 tarih ve 32792077/68.435.241 sayılı cevabında '...davacının sakatlanması olayında 5510 S.K.nun 47.maddesi 1.fıkrası vazife malulü hükümlerinin uygulanmasının mümkün olmadığı ...' gerekçesi ile reddettiğini, ret işlemi sebep ve amaç yönlerinden hukuka aykırı olup iptali gerektiğini, olayın müvekkilinin belediye başkanlığı görevinin sebep ve tesiri ile meydana gelmiş olup olayda müvekkilinin herhangi bir kastı veya kusuru bulunmadığını ileri sürerek, davacı ...'a 5434 S.K.ve 5510 S.K.hükümlerine göre vazife malulü emekli aylığı bağlanmamasına dair davalı idarenin 20 Nisan 2015 tarih ve 32792077/68.435.241 sayılı ret işleminin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP:
Davalı vekili, cevap dilekçesinde özetle; davacının vazife malullüğü aylığının şartlarını taşımadığını, belirterek davanın reddini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk derece mahkemesi; ... emeklilik hizmetleri genel müdürlüğü kamu görevlileri emeklilik daire başkanlığınca mahkememizin 09.10.2018 tarihli ara kararı gereğince gönderilen müzekkeresine verilen 14.01.2019 tarihli cevabi yazı ekindeki Vazife Malullüğü Tespit Kurulunun 15.04.2015 tarihli kararında; 'Afyonkarahisar sandıklı ilçesi yavaşlar belediye başkanı olarak görev yapan ...’ın 14.02.2014 tarihinde belediye hesaplarını kapatmak üzere Turgay topkayanın sevk ve idaresindeki belediyeye ait araç ile muhasebeci Şaban özbekle birlikte sandıklı ilçesine seyir halinde iken havanın yağışlı olması sebebiyle yolun kayganlaşması nedeniyle meydana gelen trafik kazası sonucunda yaralandığı ve Afyonkocatepe üniversitesi araştırma ve uygulama hastanesince düzenlenen 02.07.2014 tarihli 1436 sayılı raporun sağlık kurulunca 12.03.2015 tarihinde incelenerek malul olmadığına karar verildiği anlaşıldığından hakkında 5510 sayılı yasanın 47.maddesinin 1.fıkrasının vazife malullüğü hükümlerinin uygulanmasının mümkün olmadığına oy birliği ile karar verildiğinin' belirtildiği görülmüştür.
Mahkememizce gerekli belge ve bilgiler celbedildikten ve konusunda uzman bilirkişiden ön rapor alındıktan sonra 07.05.2019 tarihli celse 1 nolu ara kararı ile adli tıp raporu ile Afyon kocetepe üniversitesi araştırma ve uygulama hastanesinin 02.07.2014 tarihli raporu ve dosyadaki mevcut tüm tedavi evraklarından birer suret eklenmek suretiyle SGK vazife malullüğü tespit kuruluna müzekkere yazılarak davacının 11.10.2018 tarih ve 27021 sayılı resmi gazetede yayınlanan 'Çalışma gücü ve mesleki kazanma gücü kaybı oranı tespit işlemleri yönetmeliğinin 13.maddesinin 3.fıkrası ile Kurumun 2018/38 sayılı genelgesinin kurum sağlık kurullarınca yapılacak değerlendirmeler başlıklı 7.1.maddesi gereğince davacının maluliyet derecesinin, vazife malullükleri nevileri ile dereceleri hakkındaki nizamnameye göre tespiti ile bildirilmesinin istendiği, söz konusu bu ara karar gereğince yazılan müzekkereye emeklilik hizmetleri genel müdürlüğü kamu görevlileri emeklilik daire başkanlığınca gönderilen 25/07/2019 tarihli cevabi müzekkere ekindeki yazı örneğinden emeklilik hizmetleri genel müdürlüğü maluliyet ve sağlık kurulları daire başkanlığının 18/06/2019 tarihli kararı gereğince, adli tıp raporu ile Afyon kocatepe üniversitesi araştırma hastanesinin raporlarının incelenmesi sonucu davacı ... akkaşın 1053 sayılı vazife malullüklerinin nevileri ile derecelerini gösteren 1053 sayılı nizamnameye göre malullük derecesinin 6 olduğunun bildirildiği görülmüştür.
Yukarıda ayrıntısı açıklanan tüm belge ve bilgiler, adli tıp raporu, afyon kocatepe üniversitesi araştırma ve uygulama hastanesinin raporu, SGK vazife malullüğü tespit kurulunun 18.06.2019 tarihli kararı yapılan açıklamalar ışığında yapılan değerlendirme sonucunda; davacıya 1053 sayılı vazife malullüğü nevileri ile derecelerini gösteren 1053 sayılı nizamnameye göre 6.derece üzerinden vazife malullüğü aylığı bağlanması gerektiğinin tespitine, 24.05.2015 tarihli aksine kurum işleminin iptaline karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi, Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı yasanın 47 maddesinde düzenlenmiştir. İlgili maddeye göre bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa 4.maddenin 1.fıkrasının c bendi kapsamında sigortalı olanlar için aşağıdaki hallerde vazife malullüğü hükümleri uygulanır. 25. Maddede belirtilen malullük, sigortalıların vazifelerini yaptıkları sırada veya vazifeleri dışında idarelerince görevlendirildikleri herhangi bir kamu idaresine ait başka işleri yaparken bu işlerden veya Kurumlarının menfaatini korumak maksadıyla bir iş yaparken ya da idarelerince sağlanan bir taşıtla işe geliş ve işten dönüş sırasında veya işyerinde meydana gelen kazadan doğmuş olursa, buna vazife malullüğü ve bunlara uğrayanlara da vazife malulü deneceği belirtilmiştir.
Dosyadaki bilgi ve belgelerden, belediye başkanı olan davacının 14/02/2014 tarihinde geçirdiği trafik kazasında yaralandığı, yapılan başvurunun Kurum tarafından 5510 sayılı yasanın 47. maddesi şartları oluşmadığı gerekçesiyle reddedildiği, ATK üçüncü ihtisas dairesince düzenlenen raporda davacının % 40 oranında çalışma gücünün kaybettiğinin belirtildiği, görevlendirmeyle ilgili belgelerin sunulduğu, yargılama sırasında vazife malullüğü tespit komisyonunca verilen kararda davacının maluliyet derecesinin (6) olduğunun belirtildiği anlaşılmaktadır.
5510 sayılı yasanın vazife malullüğü başlıklı 47. Maddesinde, bu kanun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa 4. Maddenin 1. Fıkrasının (c bendi) kapsamında sigortalı olanlar için, aşağıdaki hallerde vazife malullüğü hükümleri uygulanır. 25. Maddede belirtilen malullük sigortalıların vazifelerini yaptıkları sırada veya vazifeleri dışında idarelerince görevlendirdikleri herhangi bir kamu idaresine ait başka işleri yaparken bu işlerden veya kurumlarının menfaatini korumak maksadıyla bir iş yaparken ya da idarelerince sağlanan bir taşıtla işe gelişi ve işten dönüşü sırasında veya işyerinde meydana gelen kazadan doğmuş olursa, buna vazife malullüğü ve bunlara uğrayanlara da vazife malulü denir.
Somut olayda; davacıdaki rahatsızlığın görevin ifası sırasında meydana geldiği ve vazife malullüğü tespit komisyonunun 1053 sayılı nizamnameye göre davacının maluliyetinin 6. Derece olduğunu belirten kararı dikkate alınarak verilen mahkeme kararı yerinde olmuştur.
Bu nedenlerle dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla, istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı kurum vekili, Kurum işlemlerine herhangi bir hatanın mevcut olmadığını aslen davanın reddi yerine yazılı şekilde kabulünün usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın bozulmasını istemiştir.
V- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Eldeki davada, Yavaşlar belediyesinde belediye başkanı olarak görev yaptığı anlaşılan davacının bu davasında 14.02.2014 tarihinde belediye hesaplarını kapatmak üzere Turgay Topkayanın sevk ve idaresindeki belediyeye ait araç ile muhasebeci Şaban Özbek’le birlikte sandıklı ilçesine seyir halinde iken havanın yağışlı olması sebebiyle yolun kayganlaşması nedeniyle meydana gelen trafik kazası sonucunda yaralandığı ve Afyonkocatepe üniversitesi araştırma ve uygulama hastanesince düzenlenen 02.07.2014 tarihli 1436 sayılı raporun sağlık kurulunca 12.03.2015 tarihinde davacının talebinin incelenerek malul olmadığına karar verildiği anlaşıldığından hakkında 5510 sayılı yasanın 47.maddesinin 1.fıkrasının vazife malullüğü hükümlerinin uygulanmasının mümkün olmadığına karar verilmesi nedeniyle davalı Kurumun işlemlerinin iptalini ve kendisine vazife malullüğü aylığı bağlanması gerektiğinin tespitine karar verilmesini istemiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 'Vazife Malullüğü' başlıklı 47. maddesinde; 'Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanlar için aşağıdaki hallerde vazife malullüğü hükümleri uygulanır. 25’inci maddede belirtilen malullük; sigortalıların vazifelerini yaptıkları sırada veya vazifeleri dışında idarelerince görevlendirildikleri herhangi bir kamu idaresine ait başka işleri yaparken bu işlerden veya kurumlarının menfaatini korumak maksadıyla bir iş yaparken ya da idarelerince sağlanan bir taşıtla işe gelişi ve işten dönüşü sırasında veya işyerinde meydana gelen kazadan doğmuş olursa, buna vazife malullüğü ve bunlara uğrayanlara da vazife malûlü denir.'
Vazife malûllükleri;
a) Keyif verici içki ve her çeşit maddeler kullanmaktan,
b) Mevzuat ve emir dışında hareket etmiş olmaktan,
c) Yasak fiilleri yapmaktan,
d) İntihara teşebbüsten,
e) Her ne suretle olursa olsun kendisine veya başkalarına menfaat sağlama veya zarar verme amacından, doğmuş olursa bunlara uğrayanlar hakkında vazife malûllüğü hükümleri uygulanmaz.
Kamu idareleri vazife malûllüğüne sebep olan olayı, o yer yetkili kolluk kuvvetlerine veya kendi mevzuatına göre yetkili mercilere derhal, Kuruma da en geç onbeş iş günü içinde bildirmekle yükümlüdür. Kuruma bildirim, aynı süre içerisinde sigortalılar veya hak sahiplerince de yapılabilir. Vazife malûllüğüne sebep olan olaydan kamu idarelerinin yetkili mercilerinin haberdar edilmemiş olması hali dışında; ilgililerin bildirimi, kamu idarelerinin bildirim sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.” Hükümleri mevcuttur.
Eldeki davada ise, mahkemece davacının Vazife Malullüğü aylığına ilişkin kanundaki şartları taşıdığı gerekçesi ile yazılı şekilde karar verildiği anlaşılmakta ise de, dosyadaki belgelerden davacının kamu görevi nedeniyle ve görev yaptığı kamu kurumu adına iş yapmakta iken meydana gelen kaza sonucunda malul kaldığına ilişkin yasal şartların kapsamlı bir şekilde irdelenerek, gerek kazanın meydana geldiği yer ve saat, gerekse davacının iddiasında yer alan belediye hesaplarını kapatmak üzere yola çıkmış olduğuna ilişkin iddiası ayrıntılı bir şekilde irdelenerek, kaza tarihinde kaza öncesi ve sonrasında görev yapan Belediye görevlilerinin beyanlarına da başvurulması yolu ile davacının kaza anında kamu görevi nedeniyle ve görev yaptığı kamu kurumu adına iş yapmakta olduğunun net bir şekilde belirlenmesinden sonra oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin, mahkemece eksik araştırmaya dayalı olarak, yazılı şekilde hüküm tesisi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun reddine ilişkin kararının kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk derece Mahkemesine gönderilmesi ile kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 14.06.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.
