T.C. İstanbul Anadolu 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/19 Esas

KARAR NO : 2021/660

DAVA: Tazminat (Ölüm Ve Cismani Zarar Sebebiyle Açılan Tazminat)

DAVA TARİHİ : 16/02/2015

KARAR TARİHİ : 14/09/2021

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Ölüm Ve Cismani Zarar Sebebiyle Açılan Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:

Davacı vekili dava dilekçesinde özetle:---- tarihinde meydana gelen trafik kazası sonucunda davalı şirkete ------ plakalı ticari araç, sürücüsü tam kusuru ile müvekkilinin sevk ve idaresindeki --- ağır şekilde yaralanması ve maluliyetine sebebiyet verdiğini, davalı şirkete --- numaralı ---- başvuru yapıldığını, bir miktar tazminat ödemesi yapıldığını, ancak zararının tamamının karşalınmadığını, --- dosyasında yapılan kusur incelemesnide, ---- plakalı araç sürücüsünün %100 kusurlu olduğunu, sürekli iş görmezlik ve beden gücü kaybı maddi zararının bulunduğunu, ayrıca manevi tazminat taleplerinin olduğunu, fazlaya ilişkin haklarının saklı kalması kaydı ile şimdilik ----- maddi tazminatın avans faizi ile birlikte müştereken müteselsilen tüm davalılardan, manevi tazminatın sadece araç malikinden tahsiline karar verilmesini dava ve talep etmiştir.

Davalı --- dilekçesinde özetle: --- plakalı aracın şirketlerine--- numaralı ------- sigortalandığını, başvuru üzerine--- hasar dosyası açıldığını, ---- tarihinde davacıya ödendiğini, başka sorumlulukları kalmadığını, bakiye poliçe limitinin ----- kaldığını, zararın oluşması ve ağırlaşmasında davacının ihmalinin bulunup bulunmadığının da incelenmesi gerektiğini, ayrıca sigortalı araç sürücüsünün ehliyet ve alkal durumunun da incelenmesini, avans faizi talep edilemeyeceğini, başvurunun ----- günü sonrasında temerrüdün oluşacağını, müvekkili şirket dava açılmasına sebebiyet vermediği için yargılama giderler ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.

Davalı ---- vekili cevap dilekçesinde özetle: --- tarihinde---- kiraya verilmek üzere teslim edildiğini, ve ---- kiraya verildiğini, aracın teslim edildiğini, arç üzerinde tasarrufu kalmadığını, işleten sıfatı bulunmadığını, kusur oranı kabul etmediklerini,---- ehliyetsiz kullanan davacının müterafik kusuru bulunduğunu, davacının ------ kullanırken kask, eldiven ve koruyucu yelek--giymediğini, avans faizi olarak------ istenmesinin de yasal olmadığını, belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE

Mahkememizin---- tarihli Dava --- -nedeniyle meydana gelen yaralanmadan dolayı karşı araç zorunlu sigortacısı ile karşı aracın malikine açılan davadır. Davacı her iki davalıdan ticari avans faiziyle maddi tazminat, sadece aracın maliki olan ---- ticari avans faizi ile manevi tazminat talep etmiştir.

--- tarihinde davacının sevk ve idaresindeki -- plakalı --- sevk ve idaresindeki -------- plakalı araç arasında ---- kazası meydana gelmiş, davacı yaralanmıştır.

Davalı sigorta şirketi , kazaya karışan ---- plakalı aracın kaza tarihinde ----- olup bu sıfatı ile doğan zarardan , davalı sürücünün kusur oranında ve poliçe limiti içinde kalmak şartı ile sorumludur.

Davalı ---ise aracın maliki olduğunu, ancak aracı ---- kiraladığını, bu nedenle işleten sıfatının kalmadığını ileri sürmüş, buna ilişkin kira sözleşmesini de dosyaya sunulmuştur. Dosyaya sunulan kira sözleşmesinin tarihinin---- olduğu, kazadan önce kira sözleşmesinin yapıldığı, kaza tarihinde aracın işletenin --- olduğu anlaşılarak davalı -----işleten sıfatının olmadığı kabul edilmiştir.

Kiralayan kişi olduğu iddia edilen ---- dava ihbar edilmiş, ihbar olunan kira ilişkisini doğrulamış, ancak kazadan sonra sürücü ----- davacı ile ilgilendiğini, bu nedenle artık bir sorumluluklarının kalmadığını, ayrıca davacının da kusurlu olduğunu, sürücü belgesinin olmadığını ileri sürmüştür.

Olay nedeniyle yürütülen ceza soruşturması ve yargılaması neticesinde, ---- dosyasında sürücü ---kusurlu bulunmuş ve mahkumiyetine karar verilmiştir. Bu ceza kararı kesinleşmiştir.

Mahkememizce dosyada kusur yönünden inceleme yapılması için dosya ---gönderilmiş, --- raporuna göre kazanın oluşumunda--- %100 kusurlu bulunmuş,---- kusursuz bulunmuştur. ------ incelendiğinde------ sürücü belgesi olmadığından hakkında idari para cezası verildiği anlaşılmış ise de, olayın oluşunda gerek kesinleşen ceza dosyasında gerekse--- raporunda bu hususun kazaya etki etmediği kanaatine varılarak tam kusur --- verilmiş, ---- raporuna mahkememizce itibar edilmiştir.

Davanın yaralanma iddialarına ilişkin davacının tüm tedavi evrakları toplanmış; ---- yaralanmanın derecesi ve sonuçları yönünden rapor alınmış olup; ---- tarihli rapora göre davacının kaza nedeniyle --- maluliyetinin bulunduğu, iyileşme sürecinin de ---- edilmiştir.

Maddi tazminat kalemleri yönünden inceleme yaptırılmış, uzman aktuer ve sigorta uzmanı tarafından ortak hazırlanan raporda; kalem kalem davacının geçici ve kalıcı sakatlık tazminat alacağı hesaplanmıştır. Tazminat hesaplanırken sigorta tarafından yapılan ödeme de dava tarihine kadar yürütülerek asıl tazminattan mahsup edilmiştir. Bu bakımdan da denetime elverişli olduğu görülen, usul, yasaya uygun, olayın oluş şekline uygun olan hesap bilirkişisi raporu mahkememizce kabule şayan bulunmuştur.

Davacı vekili talebini artırmış, --- maddi tazminat talep etmiş, ---- manevi tazminat talebini tekrarlamıştır.

Olay haksız fiil olmakla birlikte, davalı aracın ------ olması, aracın ticari faaliyeti sırasında bu zarara yol açması karşısında talep edilen faiz türünün ticari avans faizi olabileceği kabul edilmiştir.-------zarara sebebiyet veren araç ticari taksi olduğundan avans faizi verilmesi gerekir” şeklinde içtihatta bulunulmuştur. ------- ilamda “bu aracın sebep olduğu zarara ilişkin sorumluluk belirlenirken, aracın vasfı ve kullanım amacı göz önünde bulundurulmalıdır” şeklinde içtinatta bulunulmuştur.)

----- maddesi uyarınca, rizikonun ihbar edildiği tarihten itibaren --- günü içinde sigortacının tazminatı ödeme yükümlülüğü bulunmaktadır. Dava dilekçesi ile faizin olay tarihinden başlatılması talep edilmiş ise de sigorta şirketine --- tarihinde başvuru yapıldığı, sigorta şirketi yönünden temerrütün ---- başladığı anlaşıldığından, faiz bu tarihten başlatılmıştır.

Davalı ------ yönünden ise işleten sıfatının olmaması nedeniyle davanın husumetten reddine karar verilmiştir. 'Şeklinde verilen kararı ---.aracın kayden maliki davalı --- olup, kazalı aracın kazadan önce ihbar olunan ------ kiralanmış olduğunu savunmuş ve buna ilişkin olarak kira sözleşmesini delil olarak ibraz etmiştir. Mahkemece kazadan önce kira sözleşmesinin yapıldığı ve davalı ------ işleten sıfatının olmadığı belirtilmiş ise de yukarıda açıklanan yasal düzenlemeler de gözönünde bulundurularak, davalı ile dava dışı --------- arasındaki kiralama sözleşmesi dikkate alınarak, taraflar arasında tanzim edilen kira sözleşmesinin uzun süreli ve 3. kişileri bağlayacak güçte bir kira sözleşmesi olup olmadığı, aracın teslim edilip edilmediği, araç üzerinde fiili hakimiyet ve ekonomik yararlanma olup olmadığı, kira sözleşmesinin ve kira bedelinin ------ bildirilmediği, kira bedellerinin ödenip ödenmediğinin, gerektiğinde davalı malik ve kiracının ticari defter ve kayıtları üzerinde bilirkişi marifetiyle inceleme yaptırılmak suretiyle kira sözleşmesinin belirtilen bu deliller ile fatura ve cari hesap hareketleri gibi yan delillerle desteklenip desteklenmediği, davalının işletenlik sıfatının devam edip etmediği hususları tartışılarak varılacak uygun sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken eksik araştırma ve inceleme ile yazılı olduğu şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır.

Haksız fiil sonucu çalışma gücü kaybının olduğu iddiası ile bir talepte bulunulması halinde zararın kapsamının belirlenmesi açısından malûliyetin varlığı ve oranının belirlenmesi esaslı unsurdur. Bu belirlemenin ise; ----- ---, çalışma gücü kaybı olduğu iddia edilen kişide bulunan şikayetler dikkate alınarak oluşturulacak ----- heyetinden, haksız fiilin gerçekleştiği tarih --- tarihinde önce ise ---------tarihleri arasında ise ------------- alınarak düzenlenmiş raporla yapılmış olması gerekir.

Somut olayda, temin edilen ve ----- düzenlenen ---- günlü rapor hükme esas alınmış ise de, söz konusu raporun içeriği gözetildiğinde belirlemeye esas alınan yasal düzenlemeler açıklanırken, ------ yararlanıldığının açıklandığı, oysa belirlemenin az yukarıda açıklanan hususlar gözetilerek------ hükümlerine göre yapılması gerektiğinden, söz konusu raporun, yeterli ve geçerli bir rapor niteliği taşımadığı açıktır.

Bu durumda mahkemece, -------- bölümlerince düzenlenecek raporla kaza tarihinde yürürlükte bulunan -------alınmak kaydıyla, davacıda var olduğu ileri sürülen yaralanmaya bağlı işgöremezlik durum ve oranının ne olduğu ve tespit edilecek maluliyetin kaza ile illiyeti bulunup bulunmadığı konularında, dosya içerisinde bulunan tedavi evrakları ile dosyada mevcut olan taraflarca sunulan delilleri de irdeler biçimde denetime elverir nitelikte raporla tespit edilmesi ve ondan sonra davacının uğradığı gerçek zarar kapsamının belirlenmesi gerekmektedir.' gerekçeleriyle kaldırılarak mahkememize gönderilmiştir.

Bu kapsamda davacının maluliyet oranının kaza anındaki geçerli Maluliyet tespit işlemleri yönetmeliği çerçevesinde belirlenmesi için ---------- tarihli rapor aldırılmış olup --- ---çerçevesinde hazırlanan maluliyet oranın gerekçeli karara esas olan ----------- tarihli raporundaki oranla aynı olduğu sonucuna varıldığından ve bu maluliyet oranına göre hazırlanan aktüer raporuna davacı tarafından itiraz edilmeyerek ıslah edilmesi sonucunda davalılar bakımından usuli müktesep hak doğduğundan tekrardan aktüer raporu aldırılmasına gerek duyulmamış ---- dayanak olan ----- tarihli aktüer raporu hükme esas alınmıştır.

------ aracın işleteninin tespitinde kira sözleşmesinin yeterli olmayacağını başka delillerin olması gerektiğini yukarıdaki bendde saymıştır. Bu kapsamda Davalı --- tarihli ---- Numaralı ara kararında Davalı ------ kiralanması noktasında varsa elindeki diğer delilleri sunması için 2 hafta kesin süre verilmesine, sunmadığı taktirde dosyadaki delil durumuna göre karar verileceği hususunun ihtarına, (ihtar edildi) ' aracın uzun süreli kiralanmasına ilişkin başkaca delilleri varsa sunması için 2 hafta kesin süre verilerek ihtarat yapılmasına rağmen davalı taraf delil sunmamıştır. Hukuk Muhakemeleri Kanunu tarafların getirmesi ilkesini benimsediği mahkemenin resen delil araştırması yapamayacağı da nazara alınarak sonradan düzenlenmesi mümkün----- edilmemiş olup aracın işleteninin davalı ---- olduğu kanaatine varılmıştır.

Davacı uğramış olduğu kaza dolayısıyla araç malikinden --- manevi tazminat talebinde bulunmuştur. -------olduğu sonucuna varıldığından ------- aleyhine ----- ve ekonomik durumları, paranın satın alma gücü, tarafların kusur durumu, olayın ağırlığı, olay tarihi, naza alınarak tarafların ----- durumları araştırılmak suretiyle ---- manevi tazminata hükmedilmiştir.

Araç işleteninin ------ sonucundan hareketle aktüer raporunda hesaplanan ve mahkememizce uygun bulunan geçici ve sürekli iş göremezlik toplam tazminatı olan ------ sigorta şirketi yanında işleteninde müşeterek ve müteselsil sorumlu olduğu kanatine varılmıştır.

Maddi ve manevi tazminatlara işleten avans faizinin başlangıcı İşleten bakımından olay tarihi olan ----tarihi sigorta şirketi bamından ise sigortaya başvuru tarihinden--- iş gün sonrası olan------ kabul edilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;

A) MADDİ TAZMİNAT BAKIMINDAN

1-Davanın kabulü ile; ----- maluliyetten doğan tazminat alacağının davalılardan müşterek ve müteselsil sorumluluk kapsamında alınarak davacıya verilmesine Alacağa ------- tarihinden diğer davalı işleten yönünden----- tarihinden itibaren avans faizi uygulanmasına,

B MANEVİ TAZMİNAT BAKIMINDAN

Davanın kısmen kabul kısmen reddi --- manevi tazminat alacağının davalı ---- alınarak davacı tarafa verilmesine

2-Harçlar kanunu uyarınca alınması alınması gereken 6.663,58-TL karar harcın, peşin alınan 429,20-TL harç'dan mahsubu ile bakiye 6.234,38-TL harcın davalılardan alınarak hazineye irat kaydına,

3-Davacı tarafından yapılan 2.311,75-TL yargılama gideri, 174,20-TL peşin harç ve 255,00-TL tamamlama harcı toplamı 2.740,75-TL'nin davanın kabul red kısmına isabet eden 2.181,64-TL yargılama giderinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,

4-Davalı ----- tarafından yapılan 120,00-TL yargılama giderinin davanın kabul red kısmına isabet eden 24,48-TL'sinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,

5-Davalı ------ tarafından yapılan 100,00-TL yargılama giderinin davanın kabul red kısmına isabet eden 20,40-TL'sinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,

6-Maddi tazminat talebi yönünden davacı lehine AAÜT uyarınca taktir edilen 10.231,38-TL vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,

7-Manevi tazminat talebi yönünden davacı lehine AAÜT uyarınca taktir edilen 4.080,00-TL vekalet ücretinin davalılardan ---- alınarak davacıya verilmesine,

8-Manevi tazminat talebi yönünden davalı ---- lehine AAÜT uyarınca taktir edilen 4.080,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,

9-Karar kesinleştiğinde ve talep halinde kullanılmayan gider avansının yatıran tarafa iadesine,

Gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde istinaf yolu açık olmak üzere Davacı vekili, Davalı -- davalı ------------ vekillerinin yüzüne karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.14/09/2021